¿Ke riʼ chqä nanaʼ rït achiʼel xkinaʼ ri winäq ri xeqatzjoj qa? Rkʼë jbʼaʼ xawajoʼ xaskʼij ruwäch le Biblia, ye kʼa kʼo jun xqʼatö chawäch chë ma xaʼän ta chik riʼ. Ye kʼïy winäq nkinaʼ chë kan ma yekowin ta nkiskʼij ruwäch re wuj reʼ. Ye kʼa, ¿ke riʼ komä xtaʼij we natamaj chë ri nuʼij chpan nuʼän chë kiʼ akʼuʼx naʼän chqä nuʼän chë nanaʼ chë kʼo rma yït kʼäs? ¿Y si natamaj chë kʼo kʼïy ri ütz naʼän rchë más jaʼäl nanaʼ naskʼij ruwäch aBiblia? Rkʼë jbʼaʼ ya riʼ xtuʼän chë xtawajoʼ xtaskʼij ruwäch rchë natzʼët achkë nutzüj chqë.

Tatzʼetaʼ achkë xkiʼij jojun winäq ri xkichäp ruskʼixik ruwäch le Biblia y xkitzʼët achkë utzil xkʼäm pä pa kiwiʼ.

Ezekiel, ri más bʼaʼ 20 rujunaʼ, nuʼij: «Rubʼanon qa, yïn wä achiʼel ri winäq ri ye bʼenäq pa bʼey ri ma kitaman ta akuchï yebʼä wä. Ye kʼa ri xinskʼij ruwäch le Biblia xirutoʼ rchë ntzʼët achkë bʼey nwajoʼ nkʼwaj. Kan kʼïy naʼoj kʼo chpan ri yirutoʼ chpan nkʼaslemal».

Ya Frieda, ri más chqä 20 rujunaʼ, nuʼij: «Rïn kan chanin wä nmeqʼeʼ wkʼë. Ye kʼa ri nskʼin chpan le Biblia yirutoʼon rchë nqʼät wiʼ. Komä ma kan ta chanin nkatäj wkʼë, rma riʼ ye kʼo más wachiʼil».

Jun ixöq ri más 50 rujunaʼ, ri Eunice rubʼiʼ, nuʼij: «Ri nskʼij ruwäch le Biblia yirutoʼon rchë más ütz nnaʼoj nbʼän chqä rchë yenjäl ri yenbʼän ri ma kan ta ye ütz».

Ri naskʼij ruwäch le Biblia xkaturtoʼ rchë más kiʼ akʼuʼx xtaʼän chpan akʼaslemal, achiʼel xbʼanatäj kikʼë ri winäq ri xeqatzjoj qa chqä kikʼë kan pa millón winäq (Isaías 48:17, 18). Le Biblia xkaturtoʼ rchë yë ri ütz xtaʼän, xkeʼawïl ütz taq awachiʼil, ma kan ta xtchʼpü más akʼuʼx y natamaj ri kantzij chrij Dios, ri bʼanayon qchë. ¡Kantzij na wä chë majun ta chik jun ri más ruqʼij chwäch ya riʼ! Ri naʼoj ye kʼo chpan le Biblia rkʼë Dios ye petenäq wä. Rma riʼ majun bʼëy xa kʼayewal xtqïl rma yeqasmajij. Dios majun bʼëy xtyaʼ ta jun naʼoj chqë ri xa nqrtzʼlaʼ.

Ye kʼa ri nkʼatzin naʼän ya riʼ nachäp ruskʼixik ruwäch. Chkipan ri artículos ri xkeqatzʼët qa, xkeʼatzʼët naʼoj ri xkatkitoʼ rchë nachäp ruskʼixik ruwäch le Biblia chqä rchë kan jaʼäl xtanaʼ xtaʼän riʼ.

¿Achkë xkatoʼö rchë kan xtqä chawäch xtaskʼij ruwäch le Biblia chqä rchë kan kʼo xtamaj qa? Tatzʼetaʼ re cinco naʼoj reʼ ri yerutoʼon ye kʼïy winäq.

Tatzʼetaʼ akuchï más ütz yajeʼ wä. We yajeʼ akuchï majun ta jun ri nbʼanö chawä chë xa chrij riʼ nbʼä wä akʼuʼx, kan kʼïy luz kʼo o ma kan ta kowan kʼatän nuʼän, xkakowin xtayaʼ awan chrij ri xtaskʼij ruwäch.

Taskʼij ruwäch le Biblia rchë kʼo natamaj qa chpan. Le Biblia ya riʼ jun spanïk ri ruyaʼon pä Jehová chqë. Rchë kan kʼo natamaj qa chpan taq naskʼij ruwäch, tabʼanaʼ achiʼel nuʼän jun akʼal ri nrajoʼ nutamaj chrij rutataʼ. We kʼo ma ütz ta ri naquʼ chrij le Biblia, tatjaʼ aqʼij rchë nawesaj äl pan ajolon taq naskʼij ruwäch, y tayaʼ qʼij chë yë Dios nkʼutü pä naʼoj chawäch (Salmo 25:4).

Naʼäy kachʼö rkʼë Dios. Chpan le Biblia, kʼo runaʼoj Dios. Rma riʼ nkʼatzin rutoʼik ryä chqë rchë nqʼax pa qajolon ri nuʼij chpan. Ryä nuʼij chë xtyaʼ pä ri loqʼoläj ruchqʼaʼ pa kiwiʼ ri xkekʼutun che rä (Lucas 11:13). Ri loqʼoläj uchqʼaʼ riʼ xtqrtoʼ rchë xtqʼax pa qajolon achkë rubʼanik nchʼobʼon Dios. Y taq xtqʼax ri tiempo, xkeqʼax pan ajolon «yajün ri naʼoj ri kʼayewal yeqʼax ri ye petenäq rkʼë Dios» (1 Corintios 2:10).

Taquʼ rij ri naskʼij ruwäch. Ma xa xuʼ ta taskʼij ruwäch le Biblia xa xuʼ rma ya riʼ nkʼatzin naʼän, más ütz taquʼ rij ri najin naskʼij ruwäch. Taq xtaʼän riʼ, taquʼ rij reʼ: «¿Achkë naʼoj xkʼüt re winäq reʼ ri najin nskʼij rij? ¿Achkë rubʼanik nsmajij ri najin ntamaj?».

Tatzʼetaʼ achkë rma naskʼij ruwäch le Biblia. Rchë xtqä chwäch xtaskʼij ruwäch le Biblia, tatjaʼ aqʼij rchë nawïl jun naʼoj ri xkaturtoʼ pan akʼaslemal, achiʼel ri natamaj más ruwäch Dios o más ütz anaʼoj naʼän kikʼë ri nkʼaj chik o rkʼë ri akʼlaj. Chrij riʼ takanuj peraj ri ye kʼo chpan le Biblia ri xkatkitoʼ rchë xkakowin xtaʼän riʼ.a

Re cinco naʼoj reʼ xkatkitoʼ rchë xtachäp ruskʼixik ruwäch aBiblia. Ye kʼa, ¿achkë ütz naʼän rchë kan más xtqä chawäch xtaskʼij ruwäch aBiblia? Chpan ri jun chik artículo xtatzʼët nkʼaj chik naʼoj.

Ri rubʼanik xtaskʼij ruwäch le Biblia xtuʼän chë xtqä chawäch xtaskʼij ruwäch o xa xtikʼo akʼuʼx chuskʼixik. Tqatzʼetaʼ achkë xkatoʼö rchë más xtqä chawäch xtaʼän riʼ.

Takanuj jun Biblia ri ütz nakʼuqbʼaʼ akʼuʼx chrij ri yeruksaj tzij ri yeqʼax pan ajolon. We taq naskʼij ruwäch le Biblia kʼo kʼïy tzij nawïl ri ma yeqʼax ta pan ajolon, rkʼë jbʼaʼ ma jaʼäl ta xtanaʼ xtaskʼij ruwäch. Rma riʼ, takanuj jun Biblia ri yeruksaj tzij ri ma kʼayewal ta yeqʼax ri kan napon pan awan ri nuʼij. Chqä nkʼatzin nakanuj jun Biblia ri ma jalon ta ri naʼoj ye kʼo chpan.a

Keʼaksaj ri kʼakʼakʼ tecnologías. Chkipan ri qʼij yoj kʼo komä, ma xa xuʼ ta chwäch wuj nawïl wä le Biblia, xa kan ütz chqä naskʼij ruwäch pa internet o naqasaj chpan jun computadora, jun tablet o jun celular. Jojun Biblias electrónicas nkiyaʼ qʼij chë natzʼët achkë bʼanon pä che rä jun versículo chkipan nkʼaj chik Biblias o chë najnamaj ri versículo riʼ kikʼë nkʼaj chik versículos. Y we xa xuʼ nawajoʼ nakʼoxaj, xtawïl chqä le Biblia pa audio. Ye kʼïy nqä chkiwäch yekikʼoxaj ri audios riʼ taq yebʼä pa camioneta o taq nkiʼän jun samaj ri ma kan ta nkʼatzin nkiquʼ rij achkë rubʼanik nkiʼän che rä. ¿Achkë más xqä chawäch rït chrij ri xqatzjoj qa? ¿Achkë rma ma naʼän ta riʼ?

Takanuj más naʼoj chrij ri najin naskʼij ruwäch. Ri samajbʼäl kʼo ri yojkitoʼ rchë nqʼax más le Biblia pa qajolon xkatkitoʼ rchë kʼo más xtatamaj qa taq xtaskʼij ruwäch aBiblia. Tqatzjoj kij jojun. Kʼo mapas ri nkikʼüt akuchï xejeʼ wä ri tinamït ri yetzjöx chpan le Biblia ri xkatkitoʼ rchë xtatzʼët akuchï xebʼanatäj wä ri najin naskʼij ruwäch. Chqä jojun artículos ri yeyaʼon pä chpan re revista reʼ chqä chpan ri peraj «Ri nukʼüt le Biblia» ri kʼo chpan ri sitio pa internet jw.org xkatkitoʼ rchë xtqʼax más pan ajolon kʼïy ri ntzjöx chpan le Biblia.

Tajalaʼ rubʼanik naskʼij ruwäch le Biblia. We nanaʼ chë ma xkakowin ta xtaskʼij ruwäch jontir le Biblia, tachapaʼ ruskʼixik rkʼë jun peraj ri nqä chawäch rït. Rchë natamaj más chrij jun winäq ri ntzjöx chpan le Biblia, rkʼë jbʼaʼ ütz naskʼij kiwäch jontir ri peraj ri yetzjon chrij ri winäq riʼ. Ri recuadro «Rchë natamaj más chrij le Biblia, tatamaj chkij ri winäq ri yetzjöx chpan» xkaturtoʼ we rït nawajoʼ natamaj más chrij jun chkë ri winäq riʼ. Chqä ütz yeʼakanuj peraj ri yetzjon chrij jun naʼoj o natzʼët achkë xebʼanatäj chpan ri tiempo ri ntzjöx chpan le Biblia. ¿Achkë rma ma naʼän ta jun chkë rubʼanik ri xqatzjoj qa?

Le Biblia ma junan ta rkʼë xa bʼa achkë chik jun wuj. Chpan re wuj reʼ ye kʼo naʼoj ri kan rkʼë Dios ye petenäq wä (2 Timoteo 3:16). Ri nuʼij chpan kan kowan xkaturtoʼ rït. Kan yë le Biblia nbʼin reʼ: «Ri ruchʼaʼäl Dios kan kʼäs y kʼo ruchqʼaʼ» (Hebreos 4:​12). Re libro reʼ kʼo kaʼiʼ rubʼanik yaturtoʼ: nuyaʼ naʼoj ri xkaturtoʼ chpan akʼaslemal chqä yaturtoʼ rchë natamaj más ruwäch Dios chqä ri nutzüj chqë (1 Timoteo 4:8; Santiago 4:8).

Nuyaʼ naʼoj ri yojkitoʼ chpan qakʼaslemal. Le Biblia yeruyaʼ naʼoj ri yojkitoʼ chkiwäch ri kʼayewal yeqaqʼaxaj chqä chrij xa bʼa achkë chik jun. Jojun chkë riʼ ya riʼ:

• Ri rubʼanik nqakʼwaj qiʼ kikʼë ri nkʼaj chik (Efesios 4:31, 32; 5:22, 25, 28, 33).

• Ri ütz nqaʼän rchë ma kan ta nqyawäj o rchë ma kan ta nchʼpü qakʼuʼx (Salmo 37:8; Proverbios 17:22).

• Ri rubʼanik nqakʼwaj jun chʼajchʼöj kʼaslemal (1 Corintios 6:9, 10).

• Ri rubʼanik nqasmajij ri päq (Proverbios 10:4; 28:19; Efesios 4:28).a

Jun kʼlaj winäq aj Asia ri kʼa majanäj ta kekʼleʼ qa, xkitzʼët chë ri naʼoj ye kʼo chpan le Biblia kan kowan yekʼatzin. Kan achiʼel nbʼanatäj kikʼë ye kʼïy winäq ri majanäj ta kekʼleʼ qa, ryeʼ chqä kʼayewal xuʼän chkiwäch xkikʼwaj kiʼ chqä xkiʼij chkiwäch ri achkë wä nkinaʼ. Ye kʼa xkichäp rusamajxik ri xkiskʼij chpan le Biblia. ¿Achkë utzil xkïl? Vicent, nuʼij: «Ri xinskʼij chpan le Biblia xirutoʼ rchë xinkʼüt chwäch nkʼlaj chë nwajoʼ taq kʼo wä kʼayewal npë chqakojöl. Ri yeqasmajij ri naʼoj riʼ kibʼanon chë más kiʼ qakʼuʼx qabʼanon». Ya Annalou, ri rixjayil, nuʼij: «Ri xqaskʼij chpan le Biblia chrij ri achkë xkiʼän rusamajelaʼ Dios ojer janina xqrtoʼ. Komä kan kiʼ nkʼuʼx rkʼë wachjil y kiʼ nkʼuʼx rkʼë ri qayaʼon chqawäch nqaʼän chöj kaʼiʼ».

Nqrtoʼ rchë nqatamaj ruwäch Dios. Vicent chqä nuʼij: «Rma nskʼin ruwäch le Biblia, rïn nnaʼon chë más naqäj yïn kʼo wä che rä Jehová». Vicent xuʼij jun ri kan kʼo ruqʼij: le Biblia xkaturtoʼ rït rchë xkakowin xtatamaj más ruwäch Dios. Taq xtaʼän riʼ, ma xa xuʼ ta xtawïl utzil kimä ri naʼoj ri yeruyaʼon pä, xa kan xkatok chqä rachiʼil. Y xtatzʼët chë chpan Ruchʼaʼäl nuʼij chë kan kʼo ütz qayoʼen apü: jun jaʼäl kʼaslemal ri majun bʼëy xtkʼis ta (1 Timoteo 6:19). Majun ta chik jun wuj chwäch le Biblia ri nutzjoj rij re spanïk reʼ.

We nachäp ruskʼixik le Biblia chqä nkʼuluj chawä naʼän riʼ, rït chqä más ütz xkabʼä chpan akʼaslemal y xtatamaj más ruwäch Dios. Ye kʼa rkʼë jbʼaʼ kan kʼïy ma xtqʼax ta chawäch taq xtaskʼij ruwäch. Taq xtbʼanatäj riʼ awkʼë, tnatäj chawä ri xuʼän jun achï aj Etiopía pa más dos mil junaʼ qa. Re achï reʼ kan kʼïy ma qʼaxnäq ta wä pa rujolon chrij Ruchʼaʼäl Dios. Felipe, jun chkë rutzeqelbʼëy Jesús, xkʼutuj che rä we najin wä nqʼax pa rujolon ri najin nuskʼij ruwäch. Ri achï riʼ xuʼij reʼ che rä: «¿Achkë ta rubʼanik nqʼax chi nwäch si majun ta jun nqʼalajsan chi nwäch?». Chrij riʼ xyaʼ qʼij chë xtoʼöx rma Felipe, ri kan jun ütz tijonel (Hechos 8:30, 31, 34). Ke riʼ chqä xtbʼanatäj awkʼë rït. We nawajoʼ nqʼax más pan ajolon ri nukʼüt le Biblia, takʼutuj äl atoʼik chpan jw.org o katzʼibʼan äl chpan jun chkë ri direcciones ri kʼo chpan qasitio. Chqä ütz yatzjon kikʼë ri testigos de Jehová ri ye kʼo chpan atinamit o yabʼä chpan jun Salón del Reino. Tabʼanaʼ utzil, takanuj jun aBiblia re qʼij reʼ y tayaʼ qʼij chë yaturtoʼ rchë ütz yabʼä chpan akʼaslemal.