TÖHAKÖÖPÖ ĀTIKÖL 50
Löök Ayī-ö Imat Ngam Tēv Yěn Holtö La-en Ngam Ṙinatö-ellōn Hī
“Yip lamök el talöökö ò inrē, nö [sā ṙinātö-ellōn] ngam yöng hī Aprahām.”—RŌM. 4:12.
Tinköökö 119 Hòṅ Ṙinātu-ellōn In
RAHËICHTAMATa
1. Asuh öp mihôiṅ yamih intöönö nö elkuilōn hī yěi fēkö inlahen Aprahām?
PŌYEN yip lohten hamang inlahen Aprahām, ōt pöri yip in cha töt uroh nö akahakūö tö inlahen ò. Pōyen mikahkūö pöri më-eṅ tö inlahen ò, tö sā meh öm akahakūö tö ò nö ‘kaheūkö nö yöng yip taṙòkhöre, ṙamātö-ellōnre.’ (Rōm. 4:11) Lohten pöri më-eṅ öm ngölōn, ‘Mihôiṅ öich chū-ö sā inlahen Aprahām hēk mihôiṅ öich sā ṙinātö-ellōn ò nö in ngam Tēv?’ Mihôiṅ man öm ngatī inlahen.
2. Kūö yòh öng nö tövai ngam inlahen hī yěi haköp inlahen Aprahām? (Yāköp 2:22, 23)
2 Yēḵ hī hòṅ asīnkö ngam ṙinatö-ellōn Aprahām ngaich hòṅ haköp inlahen ò ayī-ö. Örheuheu ang Aprahām nö hang chööngö ngam Tēv. Tö sā ò nö ṙāngö nuk kanôlòre nö chuh in ök tahëng panam öp töt mikahkūöre. Ngaich samyeūheuv rò-òten anga-aṅ nö iyöng el nuk inrūkui, hō inrē anga-aṅ nö kēngö nômö ngam kūönre Isak ngam hanangenlōn ò. Löktö in e mikahkūö ayī-ö tö Aprahām nö pōyen ṙinātö-ellōn nö in ngam Tēv. Löktö in ngam ṙinātö-ellōnre hēk la-enre inrē anga-aṅ nö haṙamlōn ngam Tēv ngaich kaheūkö nö hol ò. (Vë-evkūö Yāköp 2:22, 23.) Kô-en angū-ö nö tökiröng nö inkòlô ò. Lōnu an inrē Yāvē tö meh öm teūngen tö e angū-ö inkòlô. Lökten anga-aṅ nö tölṙô Pôl hēk Yāköp nö kūichngö ngam inlahen Aprahām nö imat ngam Paipöl. Ta-a chěi töi chumkūöṙen öi ngëichken ngam vinënyö inlahen ò im Rōma tö 4 mirūlö hēk Yāköp tö 2 mirūlö inrē. Vënyu nang in min tö inlahen Aprahām öi in në tö nët mirūlö.
3. Asuh öp ṙô tö havīölnyu tö nā na Pôl na Yāköp in minë kahūich cha chitri?
3 Havīölnyö ṙô ngam Ranehlö 15:6, nā Pôl nā Yāköp, nö ngö ṙô: “Ngaich ṙātö-ellōnre [ang Aprahām] nö i ngam Mā Tēv; kaheuktö e Angā-aṅ ngaich nö lanöökö nö in ò.” Yēḵ ngam Tēv nö ṙamlōn nö ip töhěng tak tarik ngaich hē e anga-aṅ nö tölöök nö imat ò. Pinngangkūö ön angū-ö tö ngòh töthet tarik nö mihôiṅ nö löök nö imat ngam Tēv. Lōnu man më-eṅ inrē töre öm hòṅ kaheūkö tölöök öm imat ngam Tēv, öm sitih inlahen? Ta-a töi mikahtökūöre tö ngam Tēv nö kūö yòh nö lööku ṙô tö Aprahām.
ṘĀTÖ-ELLŌNRE YĚI HÒṄ LÖÖK IKŪÖ NGAM TĒV
4. Kūöyòh öi ayī-ö tarik öi kihngen īnu tö ngam lanöökö?
4 In ngam chitri më aṅ Rōm ang Pôl nö ngô ṙô tī nö kūich, tö hī ayī-ö ‘tarik öi aṅhavin töm tökööl.’ (Rōm. 3:23) Sitih inlahen ang rih ngòh tarik nö mihôiṅ nö haṙamlōn ngam Tēv hēk tölöök inrē nö imat ò? Yip Kristīön tö hòṅ kô-en nö mikahtökūöre tö sanapṙô ngih intöönö, hayööken cha ang Pôl nö vënyö inlahen Aprahām.
5. Kūö yòh ang Yāvē nö kaheūkö Aprahām nö tölöök? (Rōma 4:2-4)
5 Ik sā Aprahām nö iyöng Kana-an, hē e ang Yāvē nö lööku ṙô tö ò. Rö-ö pöri nö kūö Aprahām nö hang minë chööngö kahëtö Môsös, lökten nö löök nö ikūö ngam Tēv. (Rōm. 4:13) Kūö yòh öi mihôiṅ ngatī ṙô? Pön öl hē e ngam Tēv nö kētö chööngö nö in yik tarik, pön höng unôichrit tö pōyen tö tö 400 samyeūheu anga-aṅ nö kē-ěkūö cha tö minë chööngö. Kūö yòh pöri ang Yāvē nö lööku ṙô tö Aprahām? Kūö ngam ṙinātö-ellōn ò, kô-en angū-ö nö inlōnti nö aṅ im Tēv.—Vë-evkūö Rōma 4:2-4.
6. Sitih inlahen ang Yāvē nö kaheuk ngam tarik tököölö fālen nö tölöök?
6 Ngö ṙô ang Pôl nö vë-eny inlahen ngòh tarik yěn ṙātö-ellōnre nö in ngam Tēv ngaich kūö yòh nö kaheuktu ngam mikah ò nö lanöökö. (Rōm. 4:5) Ngö ṙô tī anga-aṅ nö kūich: “Sā Tāvit inrē nö ṙô-òiny inkôlò nö ing tarik, ngam tö kaheuktu tö ngam Tēv nö im lanöökö, nö köhngen tö nup la-en, nö ngö ṙô, ‘Tö kôlò yip cha-a yip tö aṙēlöngö tökööl, yip tö hanyāti tökööl inrē. Tökôlò ön ngòh tarik, ngòh töt kaheuktu tö ngam Tēv, nö i tökööl.’” (Rōm. 4:6-8; Sal. 32:1, 2) Yip ṙamātö-ellōnre nö in ngam Tēv ngaich hanyāti min nup tökööl cha. Aṙēlöng nup tökööl cha min anga-aṅ hēk öt havëkö kūö cha tö nup kinrötö cha. Kūö ngam ṙinātö-ellōnre min cha-a nö tölöök nö imat ngam Tēv.
7. Kūö yòh ngam Tēv nö kaheuk yik tarik re tö chiplö misī nö tölöök?
7 Kaheūkö hē Aprahām, Tāvit hēk tö më tahëng tö chiplö tarik ngam Tēv nö tölöök, pòrô cha-a nöng töthet hēk pōyen vanaichköröṙen. Kūö ngam ṙinātö-ellōnre pöri cha-a nö töt fāluṙen nö imat ngam Tēv. Nö öt sā matre anga-aṅ tö yip tarik töt ṙamātö-ellōnre nö in ò. (Efi. 2:12) Mikahtö elmat yik aṅ Rōm ang Pôl nö im chitri re yip ṙamātö-ellōnre nö im Tēv, cha-a mihôiṅ tö hanôlö ò. Tö sā inlahen Aprahām hēk Tāvit nö mihôiṅ hanòl ngam Tēv, pò cha nö ṙātö-ellōnre nö in ò. Ngatī inlahen ayī-ö töngamuh yěi ṙātö-ellōnre min im Tēv, ngaich mihôiṅ min ayī-ö hanôlö ò.
KŪÖYÒH NÖ HÒṄ HOLTÖ LA-EN NGAM ṘINĀTÖ-ELLŌN
8-9. Asuh nup tövaich mufē yip tarik nö in minë kahūich nā Pôl nā Yāköp, ngaich kūö yòh?
8 Ngaich öi rih min ṙamlōn tī tö ngam Tēv yěi höng ṙātö-ellōnre, hòṅ la-evṙen ṙöng inrē ayī-ö? Löktökūö misī yin më pötri nö la-alkūöre nö kakken e. Ōt yik pötri tö ngö ṙô, mihôiṅ in höng ṙātö-ellōnre in Yēsū Kristū yěi hòṅ teūngen tö inyöökenre. Lohten in ṙung hang ṙô cha nö ngö ṙô, “Ṙātö-ellōnre in ngam mā Yēsū ngaich hayöökaṙen min.” Lohten cha-a nö ngö ṙô, ngatī ṙô ök inrē misī Pôl: ‘Tö ngam Tēv nö kaheūkö hī öi löök, pòrô öi öt la-evṙen.’ (Rōm. 4:6) Ōt yip tö ngö ṙô tö hī yěi höng chuh el keurcha hēk löökö la-en ngaich hayöökaṙen min ayī-ö. Lohten cha-a nö vë-eny ṙô ngam Yāköp 2:24 ngam tö ngöṙô: “Lökten i nup la-en ngòh tarik nö halööklöngö, öt höng lökten i ṙinātö ellōnre.”
9 Kūö më pötri nö kö harīkngöre mufē, lökten më kamūich inlahen ngam Paipöl nö ngö lōn tö minë kahūich nā Pôl nā Yāköp nö öt ṙongta ṙô nö in höö. Pön hěng tak ngam vamënyen hī mihôiṅ öi höng ṙātö-ellōnre yěi hòṅ kaheūkö öi tölöök, ngaich ngö ṙô ngam tahëng tö hī hòṅ la-evṙen. Ngö ṙô ök i töhěng tak pròfěsör ngam Paipöl: “Öt akahelmat ang Yāköp tö Pôl nö kūö yòh nö vënyen hī mihôiṅ höng ṙātö-ellōnre yěi hòṅ kaheūkö öi tölöök. Öt hō-en ngam ṙô Pôl ang Yāköp.” Akahakūö pöri ayī-ö tö Yāvē nöng anga-aṅ tamölṙô nā Pôl nā Yāköp nö kūichngen në ṙô. (2 Tim. 3:16) Töi chumkūöṙen öi ngëichkö minë tahëng inrē kahūich cha imat minë chitri ngaich akahakūö min ayī-ö tö ngam lāinyngen cha nö kūöyòh nö ngatī ṙô.
Ngöṙô ang Pôl nö in yik Yahuti Kristīön, mööḵlö an ngam ṙinātö-ellōn, töm kinëken minë la-en imat ngam chööngö Môsös (Ngëichköm perekrāf 10)b
10. Asuh nup la-en kahakkö Pôl nö ihih? (Rōma 3:21, 28) (Ngëichkö ngam nyat.)
10 Asuh nup kahakkö Pôl “la-en” im Rōma tö 3 hēk 4 mirūlö? Kakkö minë “la-en aṅ im chööngö” Môsös anga-aṅ, ngam kinë-ekūö Môsös nö ikui ök Rôngö Sinai. (Vë-evkūö Rōma 3:21, 28.) Yik Yahutī vamīngöre nö Kristīön inuk ṙētak Pôl, mihôiṅ cha-a ngaich nö öt kēken minë la-en im chööngö Môsös, ōt pöri yik in cha tö kihngen elmat töm inlahen cha yěn ngatī. Lökten ang Pôl nö kētö inchōḵelmat cha tö inlahen Aprahām, tö ngòh tarik nö öt kūö nup la-en imat ngam chööngö nö kaheūkö nö tölöök. Höng kūö ngam ṙinātö-ellōnre pöri anga-aṅ nö kaheūkö nö tölöök. Tö ngö manah angū-ö yēḵ hī öi ṙātö-ellōnre in ngam Tēv hēk in Kristū inrē ngaich mihôiṅ ayī-ö haṙamlōn ngam Tēv. Löktö in e in min öi teūngen tö inreuskö alahare.
Tölṙô yik Kristīön ang Yāköp nö hameuktö ṙinātö-ellōnre nö löktö in minë “la-enre” tö sā cha-a nö vāyö inlahen nö in yip tahëng nö un atöltuṙen (Ngëichköm perekrāf 11-12)c
11. Asuh nup i “la-en” kahakkö Yāköp?
11 Minë la-en pöri tö vënyu im līpöre Yāköp tö 2 mirūlö, hö-ö anū-ö nö ṙôtö minë “la-en aṅ im chööngö.” Pön ṙôtö minë la-en anū-ö, minë tö örheūheu nö kahëken më Kristīön nö in minë tinrīkenre. In minë la-en ngam Kristīön öi akahakūö tö ò yěn ṙatö-ellōnre nö im Tēv hēk yěn hö-ö. Ta-a töi chumkūöṙen öi ngëichkö minë tö nët inchōḵelmat im līpöre Yāköp.
12. Sitih inlahen ang Yāköp nö mikahtö elmat hī tö hī öi hòṅ la-evṙen öi holtö ngam ṙinātö-ellōnre? (Ngëichkö ngam nyat.)
12 Im raneh inchōḵelmat ang Yāköp nö vë-eny nang hī, tö vë Kristīön nö ötkô nö atöltuṙen. Hachōḵelmat hī anga-aṅ tö inlahen öp töhěng tak tarik öp tö vāyö inlahen nö in ngam tökòlô miyëḵ pöri tö ngam yāich. Ngö ṙô ang Yāköp, tö ngòh tarik lohten nö vë-enyre nö ṙamātö-ellōnre, höng tahëng pöri minë hameuktö ò nö in minë la-en ò. (Yāk. 2:1-5, 9) Im innëtö inchōḵelmat hēk ang Yāköp nö vë-eny inlahen ök tahëng tarik, ök mameuk inlahen yik holmaneukre nö hāṅten tö chehen hēk nyā-akūöre inrē. Hö-ö pöri anga-aṅ nö hayööken cha. Yēḵ ngam tarik min nö vë-enyre nö īnu töm ṙinātö-ellōn, öt la-evṙen pöri anga-aṅ nö sā ngam ṙinātö-ellōnre, ngaich höng yanëngen ngam ṙinātö-ellōn ò. Ngö ṙô ang Yāköp: “Ngatī ngam ṙinātö ellōn, nö kapah nöng kahngenre, yē e nö öt aṅhaṅv-in tö nup la-en.”—Yāk. 2:14-17.
13. Asuh nup inchōḵelmat kahëtö Yāköp tö inlahen hī öi holtö ngam ṙinātö-ellōnre öi kēken nup tölöök la-en? (Yāköp 2:25, 26)
13 Kētö inchōḵelmat hī hēk ang Yāköp nö im inlahen Rahap. Tö hī hòṅ hameuktö ṙinātö-ellōnre öi in minë la-enre. (Vë-evkūö Yāköp 2:25, 26.) Hang inlahen Yāvē ang Rahap misī nö hayööken yik Israel, lökten ò nö ṙātö-ellōnre nö in ò. (Yôs. 2:9-11) Hameuktö ngam ṙinātö-ellōnre anga-aṅ nö in minë la-enre ik sā ò nö hayunngen nak tö nët tak tarik nö laklen cha. Angū-ö ngih lāinyngen ò nö sā ineūkö Aprahām nö tölöök. Pòrô anga-aṅ nö töthet hēk öt lamök inuk chööngö Môsös inrē. Haköplu ayī-ö in Rahap tö hī öi hòṅ la-evṙen holtö ngam ṙinātö-ellōnre.
14. Kūö yòh öi mihôiṅ ngö ṙô tö minë kahūich nā Pôl nā Yāköp nö hěngren ṙô?
14 Kö harīkngöre ṙô nā Pôl nā Yāköp nö mikahtö elmat hī tö inlahen ngam ṙinātö-ellōn tö minë la-en inrē. Vë-eny nang yik Yahūti Kristīön ang Pôl tö inlahen cha nöng rö-ö nö la-evṙen tö minë la-en tö vënyu nö imat ngam chööngö yěn hòṅ haṙamlōn ngam Tēv. Ngaich ngö ṙô ang Yāköp tö më Kristīön nö hòṅ hameuktö ngam ṙinātö-ellōn nö la-evṙen tö minë tölöök la-en.
Kūö ngam ṙinātö-ellōnre hòng më-eṅ öm la-evṙen tö nup la-en tö ṙamölōn tī tö Yāvē? (Ngëichköm perekrāf 15)
15. Sitih inlahen öi min hameuktö ngam ṙinātö-ellōnre öi löktö in minë la-enre? (Ngëichkö ngam nyat.)
15 Öt ngö ṙô ang Yāvē nö in hī, yēḵ hī min asīnkö nuk la-en Aprahām ngaich kaheūkö min öi tölöök. Ṙōlkangen nup inlahen hī mihôiṅ hameuktö ngam ṙinātö-ellōnre. Tö sā hī, öi ha-öinytö yanīhi yip tö tufömngöre yamih el ngam māṅ, hayööken yip holre tö kihngen hēk havai ngam inlahenre öi el ngam mikūönöre. Yēḵ hī min öi ngatī inlahen ngaich ṙamlōn min ang Yāvē nö in hī, kētö inkòlô hī inrē min anga-aṅ. (Rōm. 15:7; 1 Tim. 5:4, 8; 1 Yôh. 3:18) Ngamuh inrē töt insā-av inlahen hī öi hameuktö ngam ṙinātö-ellōnre, öi holtö nganöötöre öi vënyö ngam tölöök inhānga öi in yip holre. (1 Tim. 4:16) Mihôiṅ in öi ṙòkhöre öi löktö in minë la-enre öi hameuktö ṙinātö-ellōnre, tö Yāvē min nö hateungngö minë kinlēḵngôre hēk yanöölen hī min angū-ö yěi hang ṙô ò. Ngaich möl min öi ṙātö-ellōnre tö Yāvē nö kaheūkö hī öi hol ò hēk tölöök inrē.
HÒṄ MAHEŪKKUVÖ AYĪ-Ö YĚI HÒṄ ṘĀTÖ-ELLŌNRE
16. Kūö yòh ök Aprahām nö ṙātö-ellōnre nö in Yāvē?
16 Hěng öp hēk tötṙanāngen haköplö hī in Aprahām im Rōma tö 4 mirūlö. Hòṅ köptī ayī-ö tö ngam maheūkköre. Kilēḵngôre ang Yāvē nö in Aprahām tö më tö ṙōl mihërö tarik min nö teūngen tö inkòlô re nö lökten in ò, töt insā-av ngam maheukkö Aprahām! (Ran. 12:3; 15:5; 17:4; Rōm. 4:17) Ngaich pöri ang Aprahām nö 100 samyeūheu ṙēḵti ngaich 90 ang Sarah. Höng öl cha-a nö kūönu, ṙēḵtīvö inrē ngaich cha-a. Kihngen lohten hē e ang Aprahām nö ṙātö-ellōnre nö in Yāvē. Maheukkuvö pöri anga-aṅ lökten nö ṙinātu-ellōn tö re min nö yöng tö ṙōl mihëṅṙö tarik. (Rōm. 4:18, 19) Ngaich kô-en nö teung ngam maheukkö ò, kūönu ngaich cha-a tö Isak.—Rōm. 4:20-22.
17. Kūö yòh öi ṙātö-ellōnre tö ngam Tēv nö mihôiṅ nö kaheūkö hī öi tölöök hēk kaheūkö hī inrē öi hol ò?
17 Mihôiṅ in inrē ayī-ö öi sā inlahen Aprahām öi haṙamlōn Yāvē, ngaich löök min öi imat ò kaheūkö hī inrē min anga-aṅ öi hol ò. Ngö ṙô tī inrē ang Pôl nö kūich: “Öt kūichi angū-ö nö kūö [Aprahām] nöng hĕng taka nö kaheuktu nö [tölöök]. Tön kūö hī ayī-ö inrē öi kaheuktuvö tö e min, öi ṙamātö ellōnre in Ò ngam mahachohlen Yēsū ngam mā hī nö ṙā-ang i tö kapah.” (Rōm. 4:23, 24) Hòṅ asīnken Aprahām in ayī-ö inrē öi ṙātö-ellōnre in Yāvē. Ngaich hòṅ la-evṙen inrē tö tölöök la-en, hēk hòṅ maheūkkū inrē tö Yāvē min nö hateungngö minë kinlēḵngôre. Vë-eny nang hī ang Pôl tö ngam maheukkö hī im līpöre Rōmā tö 5 mirūlö, ip yamih ātiköl min öi mikahtökūöre tö e.
TINKÖÖKÖ 28 Achīö Yip Hol Yāvē?
a Lōnu in öi ṙòkhöre tö ngam Tēv nö ṙamlōn nö in hī hēk kaheūkö hī öi tölöök. Hòṅ asuh nup pökeh la-en hī? Chumkūöṙen in min in ngih ātiköl tö minë kahūich nā Pôl nā Yāköp ngam lökten hī min mihôiṅ teūngen tö sanapṙô ngih intöönö. Mikahtökūöre inrē min ayī-ö tö hī yěi hòṅ haṙamlōn ngam Tēv ngaich kūöyòh öi hòṅ īnu tö ngam ṙinātö-ellōn hēk la-evṙen tö nup tölöök la-en inrē.
b INLAHEN MINË NYAT Pěch 4: Tölṙô yik Yahutī Kristīön ang Pôl nö ṙātö-ellōnre, rö-ö nö tölṙô cha nö la-evṙen tö ‘minë la-en tö vë-enyu im chööngö’ tö sā ngam chinôktö ngam tölingū taiö nö i taseū ngam hīla, kēken ngam pāska, hēk inlahen ngam sinöch tīre inrē.
c INLAHEN NGAM NYAT: Vë-eny nang hī ang Yāköp tö hī öi hòṅ löökö la-en yěi hòṅ hameuktö ngam ṙinātö-ellōnre, tö sā hī öi hayööken yip töyāich tarik.