NZILA YO XULA TXITRESE

Nji txani txitrese?

Txitrese ngu ti mmidi wu mahako ngako u txi manana ni phango mwendo u txi dhukiswa. Wuluvi wu gela mmidi ti to wu humisa ma hormônio o hambana-hambana. Ma hormônio onewo ma txitxa matutumelo a mnoha ni ma hefemulelo, se eto ti maha mbilu yi peka ngutu, ti tshumela ti kukumukisa misuna. Hambi awe u si se tumbula txilo, mmidi wako wu maneka se wu di mahile totshelele eto ti to wu ti wonela. Ngako phango mwendo asi si kudhukisako si txi hangalaka, mmidi wako wa tshumela wu wuyela.

TXITRESE TXA TXINENE NI TXO BIHA

Txitrese ngu ti mmidi wu mahako ti to awe u kota kuwonisana ni mhaka yo karata mwendo yi yi ku ni phango. Toneto ti khukhela ka wuluvi. Txitrese txa txinene txi kuvhuna to u kota kumaha to kari ngu txikuluveta. Txitrese txa mpimo wa wunene txi nga kuvhuna to u kota kuhumelela ka to kari to fana ni kumaha maezame, u txi kambelwa ka mthumo mwendo u txi ti olola mmidi.

Kambe txitrese txo swela kupinda, txo nemela ngutu mwendo txo mbi pinda, txi nga vanga sikarato sa dihanyo. Ngako mmidi wako wu txi zumba mbimo yo lapha wu di ka txiemo txo kuvhikela ka phango, ti nga kumaha u va ni sikarato ka mmidi ni ka mialakanyo. Txirese txo mbi pinda, txi nga gwesa mazumbelo ako ni nzila yi u ñolako vamwani ngu yona. Txi tshumela txi maha vamwani ve sela ngutu wusuki, kudhaha timbangi, kuthumisa mirende ngu nzila yo biha, kudya ngutu, kudhaha ni silo simwani so biha. Txi nga tshumela txi maha m’thu e dyeka mapimo, e zumba a di karate ni kuva ni mapimo o ti sunga.

Hambiku txitrese txi si gwesiko vathu ngu nzila yi yi fanako, txi nga maha ti to vathu vo tala ve va ni malwati. Futhi txi nga thuka txi gwesa mmidi wotshe.

NZILA YI TXITRESE TXI NGA GWESAKO NGU YONA MMIDI WAKO

Matsimbitiselo a madungula ha mmidi.

Matsimbitiselo a madungula ha mmidi kwako ma humisa ma hormônio aya ma dhanwako ku i adrenalina ni cortisol. Ona ma maha ti to mbilu yi peka ngutu, kuengeteleka matutumelo a mnoha ni kuengetela glicose ka mnoha, eto ti kumaha u lungekela kuwonisana ni phango ngu txikuluveta. Txitrese txa hombe txi nga maha to

u nyenyezeka, u vilela, u godhola, msungo wu mungula, ni kupwata wukohe

Mathumelo a misuna.

Misuna ya kukumuka ti to yi kuvhikela u si dawiswi. Txitrese txa hombe txi nga maha to

mmidi wu panda, msungo wu mungula, u txi nga u to oma misiha

Mahefemulelo.

U hefemula ngu txikuluveta ti to u ndinda moya wo tala. Txitrese txa hombe txi nga maha to

U hefemuteka, u pwata moya, ni kudhuka-dhuka

Mathumelo a mbilu.

Mbilu yako ya peka ngutu ti to yi kota kuhangalasa mnoha ka mmidi wotshe. Misiha ya tuleka mwendo yi vhaleka ti to mnoha wu kota kuya amu wu lavekako ngutu kona, ko fana ni ka misuna. Txitrese txa hombe txi nga maha to

u va ni matesawu, mbilu yi ema kuthuma, u tshanuka

Mathumelo a mmidi ngu mndani.

Ma glândula ako ma humisa ma hormônio aya ma dhanwako ku i adrenalina ni cortisol, aya ma vhunako mmidi wako ti to wu maha to kari ka siemo si si jujako. Txivindi txi engetela txhukela mu ka mnoha wako ti to u va ni mtamo. Txitrese txa hombe txi nga maha to

u va ni dhiyabhete, u pumbekelwa ngu si si vhikelako mmidi, u si dhundi kusakana, u peza ngutu

Magayelo a sakudya mndani.

Mathumelo a mnyoka mndani ma txitxa. Txitrese txa hombe txi nga maha to

u xamuka timbilu, u kosela, u tutuma, u va ni mkhuxwani

Mathumelo a mmidi ka timhaka to veleka.

Txitrese txi nga gwesa minavelo ni mamahelo a timhaka ta mataho.

Txitrese txa hombe txi nga maha to