GONDO 23
Anu vaveleki vhunani vanana vanu to ve randa Jehovha
“Randa Mkoma Txizimu txako, ngu yotshe mbilu yako, ngu wotshe moya wako ni otshe mapimo ako.”—MAT. 22:37.
NDANDO 134 Vanana mba lisima ka Txizimu
A TI HI NO TI GONDAa
1-2. Ngu kutxani mbimo yimwani matshina a milayo ma nga vako ni lisima ngutu ngako ku txi txitxa txiemo?
KA DITSHIKU da mtxhadho vatekani va engisela kha kwati mwomba-wombo a wu va vekelwako wona mayelano ni mtxhadho. Matshina a milayo a ya ma wombwako ka mwomba-wombo wonewo hi nga a maphya kwawe. Kambe kukhukhela ka ditshiku donedo kuya masoni mwomba-wombo wonewo wu na va wa lisima ngutu. Ngu kutxani? Nguku va na khata kuthumisa matshina a milayo onewo ka wutomi wawe kota mpatwa.
2 Ti ngu ha ku fanako ngu Makristu a ya ma khatako kuva vaveleki. Ti nga maha i di kale va txi engisela miwomba-wombo mayelano ni mhaka ya ku kulisa vanana. Kambe konkuwa matshina a milayo a ya ma womba-wombako ngu ku kulisa vanana ma na va a lisima ngutu kwawe. Ngu ku vona ti na lava ve kulisa vanana vawe, awuwa i mthumo wa hombe ngutu! Ku ni matshina a milayo a Bhiblia a ya va nga ma gonda ti nga si sungi ku ve ma thumisa, kambe konkuwa ti lava ve khata ku ma thumisa. Ngu toneto, ti mahako ti to vakhozeli va Jehovha ve gonda mibhalo ni ku alakanyisisa ngu yona nga ha vakoma va Israyeli va nga ti getwe kumaha ngu kona ti to ve alakanyisisa ngu mibhalo “ka otshe masiku a ku hanya kwawe.”—Dhewut. 17:19.
3. Hi na bhula ngu txani ka gondo yiya?
3 Anu vaveleki, mi ni lungelo ya hombe kota Makristu yo gondisa vanana vanu ngu Jehovha. Eto ti pata ta tingi i si nga ku gwitela ko va gela ngu Jehovha dwe. Mi fanete kuvhuna vanana vanu to ve randa ngutu Jehovha. Mi nga mahisa kutxani toneto? Ka gondo yiya hi na bhula ngu muni wa matshina a milayo a ya ma no mi vhuna kota vaveleki. (2 Tim. 3:16) Hi na tshumela hi wona nzila yi vaveleki vamwani va i ku Makristu va nga wuyelwa ngu yona ngu ku thumisa sialakanyiso sa Bhiblia.
MUNI WA MATSHINA A MILAYO AYA MA NGA VHUNAKO VAVELEKI
Ngako mbimo yotshe u txi lava mkongomiso wa Jehovha ni kuveka txikombiso txa txinene ti nga vhunisa kutxani vanana vako? (Wona paragrafu 4, 8)
4. Ngu dihi dimwedo da matshina a milayo adi di nga vhunako vaveleki ti to ve kulisa lirando la vanana vawe ngu Jehovha? (Jakobe 1:5)
4 Ditshina da mlayo do khata: Kombela mkongomiso wa Jehovha. Kombela Jehovha ti to e ku ninga wutxhari a wu u wu lavako ti to u vhuna vanana vako ve kulisa lirando lawe ngu Jehovha. (Lera Jakobe 1:5.) Kha ngaho mwani wo pinda Jehovha ko ningela mkongomiso. Ngu kutxani hi txi womba toneto. Ku ni sivangelo simbidi. Txo khata, Jehovha ngene a ku ni wusikoti ngutu ka votshe kota mveleki. (Mas. 36:9) Txa wumbidi, mkongomiso a wu ningelako wa wutxhari mbimo yotshe wu ni wuyelo ya yinene.—Isaya 48:17.
5. a) Ngu sihi a si sengeletano ya Jehovha yi si ningelako kasi ku vhuna vaveleki? b) Nga ha ti nga kombiswa ngu kona ka vhidhiyo, ngu tihi ti u nga ti gonda ka nzila yi mwaya wa Amorim wu nga kulisa ngu yona vanana vawe?
5 Ngu ku thumisa Bhiblia ni sengeletano yakwe, Jehovha wa hi niga mkongomiso wo tala a wu wu nga seketelwa mu ka Bhiblia a wu wu nga vhunako vaveleki ti to ve kulisa lirando la vanana vawe ngu Jehovha. (Mat. 24:45) Ngu txikombiso u nga mana sileletelo ka mixaxamelo a yi yi ku “Ajuda para família,” a yi yi nga txi maneka ka marevhista a Khenjemuka wo ganjwa. Mxaxamelo wuwa wa maneka konkuwa ka site ya jw.org. U nga tshumela u mana mavhidhiyo a mabhulo ni madrama a ya ma nga vhunako vaveleki ti to ve thumisa sialakanyiso sa Jehovha ti to ve kulisa vanana vawe.b—Mav. 2:4-6.
6. Tate mmwani a ti pfisa kutxani mayelano ni mkongomiso a wu ene ni msikati wakwe va wu manako ka sengeletano ya Jehovha?
6 Vaveleki vo tala va kombisa ku bonga txivhuno a txi Jehovha a txi ningelako ngu ku thumisa sengeletano yakwe. Mveleki mwani a dhanwako ku i Joe a womba tiya: “Ku kulisa vanana vararu ha ditshurini kha ti hehuki ani ni msikati wangu mbimo yotshe hi kombela Jehovha ti to e hi vhuna. Mbimo yo tala hi wona to mavhidhiyo ni misungo mhaka a yi yi humiswako yi ta ngu mbimo ya yinene ti to yi ta hi vhuna ku hi wonisana ni sikarato si hi mananako naso. Athu mbimo yotshe hi ti emisete ku kombela mkongomiso wa Jehovha.” Mwanathu Joe kumweko ni msikati wakwe va ti wona ti to malulamiselo onewo ma vhuna vanana vawe ti to ve tshuketa hafuhi ni Jehovha.
7. Ngu kutxani i di ta lisima ku vaveleki ve va txikombiso txa txinene? (Varoma 2:21)
7 Ditshina da wumbidi: Veka txikombiso txa txinene. Vanana vathu va ti wona ti hi hanyisako tona ni ku va na lava ku hi tekelela. Ditshuri ti to kha nga ho mveleki wu a nga hetiseka. (Var. 3:23) Hambi keto, vaveleki va va ku ni wutxhari va maha totshe va nga ti kotako ti to ve vekela vanana vawe txikombiso txa txinene. (Lera Varoma 2:21.) Mveleki mwani a fananisa nzila yi vanana va tekelelako ngu yona vaveleki ni ku nga ku u txi beta dipawa a mu ka ditxikira da txaya. Ina u nga rinzela ti to dipawa di huma di di na kanile ngu vhinya? Ahim-him.” Ngu kutxani? Ene a tshumela e womba tiya: “Nzila yi va no hanya ngu yona vanana vako ti na ti komba ina wa veka txikombiso txa txinene mwendo ahim-him.” Se nga ku hi txi lava ti to vanana vathu ve randa Jehovha, lirando lathu ngu Jehovha li fanete li va li li nga tsana ni ku hi va txikombiso txa txinene.
8-9. U gondile txani ka ti Andrew ni Emma va nga ti womba?
8 Ku ni ti nzila to tala a ti vaveleki va nga gondisako ngu tona vanana vawe ku randa Jehovha. Wona ti mwanathu mwani wa 17 wa malembe a dhanwako ku i Andrew a nga ti womba: “Mbimo yotshe vaveleki vangu va txi ni komba lisima la mkombelo. Minova ni minova Papa a txi maha mkombelo ni nani, hambi i di ti to se ni ti mahile mkombelo wangu nipune. Mbimo yotshe vaveleki vangu va txi ni khumbutisa tiya: ‘Awe u nga womba-womba ni Jehovha makhambi ya u ma lavako.’ Nzila yi va nga txi ninga ngu yona lisima mkombelo ti ni gwesile ngutu, konkuwa na tipfa ni di khululekile kuwomba-womba ni Jehovha ni ku tshumela ni mu wona kota Tate wa lirando.” Anu vaveleki, khumbulani ti to nzila yi mi randako ngu yona Jehovha yi nga gwesa ngutu vanana vanu se mi nga ti tekeleni hahatshi toneto.
9 Wona ti ti nga humelela Emma. Mbimo yi tate wakwe a nga tsukula mwaya ene a site Mame a di ni sikweneti so tala. Emma a womba tiya: “Ku ni timbimo ti Mame ti nga txi mkaratela ku mana mali, kambe mbimo yotshe a txi womba-womba ngu nzila yi Jehovha a khatalako ngu malanda akwe. Ni txi ti wona ti to nzila yi hi nga txi hanya ngu yona yi txi kombisa ti to wa ti kholwa a ti a nga ti gonda. Mame wa mina a txi maha a ti a nga ti txhumayela.” Hi gonda txani? Hi gonda ti to vaveleki va nga simama ve vekela txikombiso txa txinene vanana vawe hambi ka timbimo to karata.—Vag. 6:9.
10. Ngu yihi mikhanjo a yi vaveleki ka timbimo ta Israyeli va nga ti nayo yo ve gondisa vanana vawe? (Dhewuteronome 6:6, 7)
10 Ditshina da wu wuraru: Bhula ni vanana vako mbimo yotshe. Jehovha a gondisile va ka Israyeli ti to ve gondisa vanana vawe mbimo yotshe. (Lera Dhewuteronome 6:6, 7.) Vaveleki vonevo va ti ni mikhanjo yo gondisa vanana vawe ni ku va vhuna ti to ve kulisa lirando lawe ngu Jehovha ditshiku dotshe. Ngu txikombiso ti ti tolovelekile ku mu Israyeli e thuma kumweko ni mwanana wakwe wa dijaha a txi mvhuna ko phaya mwendo ko elula timbewu. Ni ku vanana va mahorana ti di tolovelekile ku ve heta ditshiku va txi vhuna va mame vawe ko runga ni mithumo yi mwani ya ha mwayani. Aku ku nga ti ni mkhanjo wo vaveleki ni vanana ve thuma kumweko vona va ti ni mkhanjo wo va bhulela ngu timhaka ta lisima. Ngu txikombiso, va nga va bhulela ngu wunene wa Jehovha ni ku wona nzila yi Jehovha a vhunako ngu yona mwaya wawe.
11. Ngu wuhi wumwewo wa mikhanjo a va vaveleki va i ku Makristu va nga wu thumisako kasi ku ve va ni vanana vawe?
11 Timbimo ta makono ta hambana ni kale. Ka makhalo o tala vaveleki kha va nga ni mbimo yo ve zumba ni vanana vawe ditshiku dotshe. Ti nga maha vaveleki va di mthumoni se vanana va di txikolwani. Ngu toneto vaveleki va fanete ve lava mikhanjo yimwani ya ti to ve heta mbimo ni vanana vawe. (Vaef. 5:15, 16; Vaf. 1:10) Wukhozeli wa mwaya yimweyo ya mikhanjo yoneyo. Mwanathu mwani a dhanwako ku i Alexander a womba tiya: “Tate wangu mbimo yotshe a maha malulamiselo yo hi va ni wukhozeli wa mwaya, ni ku kha tumeleli ti to ku va ni ti ti phazamisako mbimo yoneyo yo hi va kumweko. Msana ka gondo, ho gwita hi peka papo.”
12. Ngu tihi a ti msungo wa mwaya wu fanelako ku ti khumbula ti txi ta ka wukhozeli wa mwaya?
12 Ngako u di msungo wa mwaya, njitxani u nga txi mahako ti to wukhozeli wa mwaya wu va wu wu tsakisako? Ti ngo txani u thumisa dibhuku di di ku Hanya wutomi wo tsakisa kala kupinduka ti to u gonda ni vanana vako. Awuwa wu nga va mkhanjo wo tsakisa wo va ni mabhulo ni vanana vako. A ku u lavako ti to vanana vako ve ti phofula ve womba ta mbiluni kwawe ni ti ti va karatako, u nga thumisi mbimo ya wukhozeli wa mwaya kasi ku va kawuka mwendo ku va bhongela. Ni ku u nga henye ngako vanana vako va txi womba mawonelo aya ma lwisanako ni Mibhalo. Hahanze keto, bonga kuva va di ti phofute ta mbiluni ni ku tshumela u va kuzeta ku ve womba ta mbiluni kwawe va di txhatxhekile. Ngu ku eto ngu tona ti no ku vhuna ti to u sikota kuvhuna vanana vako.
Vaveleki va nga thumisisa kutxani mtumbuluko kasi kugondisa vanana vako ngu tifanelo ta Jehovha? (Wona paragrafu 13)
13. Ngu yihi mikhanjo a yi vaveleki va ku nayo yo ve gondisa vanana vawe ti to ve va ni wuxaka ni Jehovha?
13 Vaveleki, xolani mikhanjo ditshiku ni ditshiku yo vhuna vanana vanu ti to ve va ni wuxaka wa wunene ni Jehovha. Kha ti lavi ku u rinzela kugondisa vanana vako ngu Jehovha mi di ka gondo ya Bhiblia dwe. Wona ti mveleki mwani a dhanwako ku i Lisa a ti wombako: “Athu hi thumisa mtumbuluko kasi ku hi gondisa vanana vathu ngu Jehovha. Ngu txikombiso, mbimo yi yimbwa yathu yi mahako to maha a ti ti tsakisako vanana vathu hi londola mkhanjo wonewo kasi ku va komba ti to Jehovha a vangile silo ngu txikongomelo txo hi tsaka ngu sona ni kutshumela hi tidila ngu wutomi.”
Anu vaveleki, ina mwa va ziva vangana va vanana vanu? (Wona paragrafu 14)d
14. Ngu kutxani ti di ni lisima ti to vaveleki ve vhuna vanana vawe ku ve ziva ku sawula kwati vangana? (Mavingu 13:20)
14 Ditshina da wumune: Vhuna vanana vako ti to ve ziva ku sawula vangana. Dipswi da Txizimu da ti veka hakubasani ti to vangana vathu va nga hi kuzetela ku maha to biha mwendo ta tinene. (Lera Mavingu 13:20.) Anu vaveleki, ina ma va ziva vangana va vanana vanu? Ina u khala ku tiha mbimo yo va navo? Njitxani txi nga kuvhunako ti to u vhuna vanana vako kasi ku ve si kota ku maha vangana ni va va randako Jehovha? (1 Vak. 15:33) U nga vhuna vanana vako ti to ve ziva ku sawula vangana vavanene ngu ku ramba vanathu ava va ku ni wuxaka wa wunene ni Jehovha ti to ve pfuxelana ni vanana vako.—Mas. 119:63.
15. Ngu tihi a ti vaveleki va nga ti mahako ti to ve vhuna vanana vawe ku ve va ni vangana va vanene?
15 Wona experiyensia ya tate mwani a dhanwako ku i Tony. Ene a txhamusela a ti ene ni msikati wakwe va nga maha ti to ve vhuna vanana vawe to ve va ni vangana va vanene ava va randako Jehovha. Ene a womba tiya: “Ani ni msikati wangu hi tolovela ku ramba vanathu ve ta mtini kwathu va titanga ni ma experiyensia o hambana-hambana. Hi va ramba ti to ve ta susula ni nathu ni ku ve ta pateka ka wukhozeli wathu wa mwaya. Ayiya yimwani ya tinzila yo hi ziva ava va randako Jehovha ni ku mthumela ngu litsako. Hi vile ni lungelo ya hombe yo endelwa ngu vawoneleli va sigava, varumiwa, ni va mwani. Ma experiyensia awe, kuhiseka kwawe, ni ku tiningetela kwawe ti gwesile ngutu vanana vathu a ti ti nga va vhuna ti to ve sakulela wuxaka wa wunene ni Jehovha.” Vaveleki, ti emiseleni ku vhuna vanana vanu ti to ve va ni vangana va vanene.
U NGA GUMI THEMBA!
16. Nga ku mwanana wako a txi sawula kwambi thumela Jehovha njitxani txi nga ku vhunako?
16 Hambi ngako o txo maha totshe ti u nga ti kotako, kambe mmweyo wa vanana vako e sawula kwambi thumela Jehovha? Khwa fanela kupimisa ti to mthumo wako wu vite mnyuko wa yimbwa. Khumbula ti to Jehovha a ningile hotshethu mkhululeko wo sawula to hi na mthumela mwendo ahim-him. Ngako mwanana wako e sawula kwambi thumela Jehovha, u nga gumi themba ti vekele mu ko khawe dimwani ditshiku a na wuya. Alakanya ngu txidinganiso txa mwanana wule wo mwalala. (Luka 15:11-19, 22-24) Dijaha donedo di mahile to tala to biha masoni ka Jehovha, kambe ngu magwito di gwitisile ku wuya. Va mwani va nga tiwotisa tiya. Ina eto ti nga maheka ngu ditshuri? Ina ti nga maheka. Eto ngu ti ti nga maheka ni dijaha dimwani di dhanwako ku i Elie.
17. A ti ti nga humelela Elie ti nga kuzeta vaveleki ngu nzila muni?
17 Elie a womba tiya mayelano ni va vaveleki vakwe: “Vona va mahile totshe ti va nga tikota ti to ve ni vhuna ku ni randa Jehovha kumweko ni Mibhalo yo Sawuleka. Mbimo yi ni nga ti ni 15 wa malembe ni khatile ku huma hanzila.” Elie a khatile kuva ni mahanyelo a walo e lamba txivhuno txi a nga ti ningwa ngu vaveleki vakwe. Se a khukhile mtini e khata kuva ni mahanyelo a nzambwa. Hambi keto mbimo yimwani a txi thuka e va ni mabhulo ni vamwani ngu ti a nga ti ti gondile ka Bhiblia. Elie a tshumela a womba tiya: “Mbimo yi ni nga ti womba-womba mayelano ni Jehovha ni vangana vangu ti txi ni maha ni pimisa ngutu ngu Jehovha. Kudotho-kudotho mbewu ya ditshuri a yi vaveleki vangu va nga yi phaya mbiluni kwangu yi khatile ku kula.” Ngu ku tshimbila ka mbimo Elie a wuyela ditshurini.c Alakanya nzila yi vaveleki vakwe va nga tipfa ngu yona ngu ku ziva ti to mizamo yi va nga maha yo ve m’gondisa i di nga di mwanana ti to e randa Jehovha yi vile ni wuyelo ya yinene!—2 Tim. 3:14, 15.
18. U tipfisa kutxani ngu vaveleki ava va thumako ngutu kasi ku vhuna vanana vawe ve randa Jehovha?
18 Anu vaveleki, mi ni lungelo ya hombe yo gondisa vanana vanu ti to ve va vakhozeli va Jehovha. (Mas. 78:4-6) Eto kha ti hehuki, se ha mi ndunduzela ngutu ngu yotshe mizamo yi mi yi mahako ti to mi vhuna vanana vanu. Ngako u txi simama u maha totshe ti u nga ti kotako kasi kuvhuna vanana vako to ve randa Jehovha ni kutshumela u va gondisa ni ku va laya tsaniseka ti to Tate wathu wa lirando wa nzumani wa tsaka ngutu.—Vaef. 6:4.
NDANDO 135 Txikombelo txa Jehovha: ‘Mwanangu txhariha’
a Vaveleki va i ku Makristu va va randa ngutu vanana vawe. Vona va thuma ngutu ti to ve khatalela silaveko sa nyama sa vanana vawe ni ku maha totshe va nga ti kotako kasi ku vanana vawe veva ava va nga tsaka. Kambe ta lisima ngutu, vaveleki vonevo va vhuna vanana vawe ngu ku va gondisa ti to ve randa Jehovha. Ka gondo yiya hi na bhula ngu mune wa matshina a milayo a Bhiblia a ya ma nga vhunako vaveleki ti to ve hokelela makungo onewo.
b Xalela vhidhio yi yi ku Jehovha a hi gondisile kuwunja vanana vathu ka jw.org.
c Wona msungo mhaka awu wu ku “A Bíblia Muda a Vida das Pessoas” ka A Sentinela ya 1 ka Abril wa 2012.
d TITXHAMUSELO TA MFOTA: Tate mmwani a txi bala bholwa ni vangana va vanana vakwe ti to e va ziva kwati.