GONDO 37
NDANDO 114 “Gondela ku laphisa mbilu”
Hi nga maha txani ngako hi txi mahelwa wubihi?
“A ti ti verete kuve maha wululami, ku to maneka kukhinyavezwa.”—ISAYA 5:7.
TXIKONGOMELO TXA GONDO
Hi na wona nzila yi txikombiso txa Jesu txi hi vhunako ngu yona kuwonisana ni kuxaniswa ngu nzila ayi yi tsakisako Jehovha.
1-2. Vathu vavangi va angulisa kutxani va txi wonisana ni wubihi ni ku ngu tihi ati hi nga ti wotisako?
HI HANYA ka mafu ya ma nga tala ngu wubihi. Vathu va vangi va xaniswa nguku i ku sisiwana, ngu mhaka ya mu va tako ngu kona, ngu ti va nga zumbisa tona ni ngu simwani sivangelo. Tximwani atxi txi mahako vathu ve xaniseka, wukanganyisi awu wu mahwako ngu vakoma ni vanyamabhindu. Wotshe wubihi wuwa wa hi gwesa hotshethu.
2 Kha ti hi xamatisi aku vathu va vangi va karatekako ngu mhaka ya wubihi awu wu kuho nyamsi. Hotshethu ha ti lava kuhanya ka wukhalo wo vhikeleka ni ku hi nõlwa ngu nzila ya yinene. Ngu toneto, vathu vamwani va zama kululamisa sikarato asi si kuho ka ditiko di va zumbako ka dona. Vona va maha sitereka ni kuseketela vathangeli va politika ava va thembisako kuheta wubihi ditikoni kwawe. Kambe kota Makristu, athu hi gondiswa ti to hi si “lumbi ditiko diya,” hi emela Mfumo wa Txizimu kasiku wu ta fuvisa wotshe wubihi. (Joh. 17:16) Hambiketo, ha pandiseka mbimo yi hi wonako vathu va txi nõla vamwani ngu nzila yo biha. Hi nga tiwotisa tiya: ‘Ina tiho ati ni nga ti mahako kasiku ni xula wubihi konku?’ Kasiku hi xamula txiwotiso txiya, a hi khateni ngu kuwona nzila yi Jehovha ni Jesu va tipfako ngu yona mbimo yi va wonako wubihi.
JEHOVHA NI JESU VA WU NYENYA WUBIHI
3. Ngu kutxani ti txi pfala a ku athu hi karatekako ngu mhaka ya wubihi? (Isaya 5:7)
3 Bhiblia ya hi gela ti to ngu kutxani hi txi gweseka mbimo yi hi xaniswako mwendo mbimo yi hi wonako vamwani va txi xaniswa. Yona yi womba ti to Jehovha a hi mahile ngu txifaniso txakwe ni ku ene “a dhunda kuthembeka ni wululami.” (Mas. 33:5, NM; Gen. 1:26) Ene kha khali kumaha wubihi ni ku kha ti lavi ti to vathu ve mahelana wubihi! (Dhewut. 32:3, 4; Mika 6:8; Zak. 7:9) Ngu txikombiso, ka timbimo ta mprofeti Isaya, Jehovha ati pfiti “tihuwa” ta Vaisrayeli ava va nga txi xaniswa ngu Vaisrayeli kuloni. (Lera Isaya 5:7.) Jehovha a tsayisile votshe ava va nga si engisi mlayo ni va va nga nõla vamwani ngu nzila yo biha.—Isaya 5:5, 13.
4. Jesu ati pfisile kutxani mbimo yi a nga wona m’thu atxi nõlwa ngu nzila yo biha? (Wona ni mfota.)
4 Kufana ni Jehovha, Jesu a dhunda wululami ni ku wa wu nyenya wubihi. Mbimo yi a nga ti hamafuni, ditshiku dimwani a woni wamwamna awu a nga ti omile diwoko. Jesu a m’pfete wusiwana e m’vhuna, kambe vathangeli va wukhongeli ava va nga ti ni timbilu ta marigwi va henyile. Vona va txi veka mapimo ko engisa mlayo wa Sabata i si nga ko vhuna wamwamna wule a nga ti xaniseka. Jesu ati pfisile kutxani ngu mapimiselo awe? Ene a “swirekile ngutu ni kupandiseka, ngu mhaka ya kubiha ka timbilu tawe.”—Marku 3:1-6.
Vathangeli va wukhongeli va Txijudha va si nga ni wumbilu ni ku va txi nõla vathu ngu nzila yo biha, kambe Jesu atxi va dhunda vathu ni ku va vhuna (Wona paragrafu 4)
5. Ngu kutxani hi sa fanela ku simama hi di henyile mbimo yi hi wonako wubihi?
5 Aku Jehovha ni Jesu va karatekako ngu mhaka ya wubihi, kha ta biha ku nathu hi tipfa ngu nzila yoneyo. (Vaef. 4:26 ) Kambe hi fanete kukontrolara kuhenya kwathu hi txi khumbula ti to kha hi nge sikoti kugumisa wubihi. Phela ngako hi txo zumba mbimo yo lapha hi di henyile, hi nga mana malwati mwendo hi pekwa ngu txitrese. (Mas. 37:1, 8; Jak. 1:20) Se hi nga maha txani ngako athu mwendo vamwani va txi nõlwa ngu nzila yo biha? A hi woneni txikombiso txa Jesu.
NZILA YI JESU A NGA WONISANA NGU YONA NI WUBIHI
6. Ngu wuhi wubihi awu Jesu a nga ti wu wona mbimo yi a nga ti hamafuni? (Wona ni mfota.)
6 Mbimo yi a nga ti hamafuni, Jesu a woni wubihi wo tala. Ene a woni vathu va txi dyisetwa ngu vathangeli va wukhongeli. (Mat. 23:2-4) A tshumete e wona vakoma va Varoma va txi nõla vathu ngu nzila yo biha. Se Vajudha vavangi va ti lava ku khululwa ka Varoma. Vamwani va mahile mitxawa kasiku velwa ni Varoma. Kambe Jesu kha ti pata ni mitxawa yoneyo. Mbimo yi a nga ziva ti to va lava ku mmaha Mkoma, Jesu a to khukha eva siya.—Joh. 6:15.
Mbimo yi va nga ti lava ku mmaha mkoma, Jesu kha tumela. Ene a khukhile e siya vathu vonevo (Wona paragrafu 6)
7-8. Ngu kutxani Jesu a nga mbi duketa kufuvisa wubihi mbimo yi a nga ti hamafuni? (Johani 18:36)
7 Mbimo yi a nga ti hamafuni, Jesu kha duketa kuthumisana ni vathangeli va politika kasi kuxula wubihi. Ngu kutxani? Ene a txi tiziva to vathu kha va nga ni wusikoti wo ve tifuma. (Mas. 146:3; Jer. 10:23) Vathu kha va na wusikoti wo thavisa txikarato txo khata atxi txi mahako ti to kuva ni wubihi. Mafu yawa ma fumwa ngu Sathani, txiwumbwa txa moya atxi txi kongomisako vathu ku ve maha wubihi. (Joh. 8:44; Vaef. 2:2) Hambi vathu ava va ku ni txikongomelo txa txinene, kha va nge sikoti kululamisa sikarato sa ditiko diya nguku aku va nga mbi hetiseka hi nga mbimo yotshe va mahako ta tinene.—Ekl. 7:20.
8 Jesu atxi ti ziva ti to i Mfumo wa Txizimu basi awu wu no fuvisa wotshe wubihi. Ngu toneto, ene a thumisile mbimo yakwe ni mtamo wakwe kasi “kuhuwelela mahungu a manene a Mfumo wa Txizimu.” (Luka 8:1) Ngu nzila yoneyo, ene a thavelete ava va nga txi lava ti to wubihi wu guma. (Mat. 5:6; Luka 18:7, 8) Kha ku na mfumo ni wawumwewo wu no sikota kugumisa wubihi, ova Mfumo wa Txizimu dwe nguko wona kha wu “lumbi ditiko diya.”—Lera Johani 18:36.
ETETELA JESU MBIMO YI U WONISANAKO NI WUBIHI
9. Nji txani txi ku tsanisekisako ti to i Mfumo wa Txizimu basi awu wu no fuvisa wotshe wubihi?
9 Athu hi hanya ka “masiku a kugwitisa,” ngu toneto ha wonisana ni wubihi wo tala kupinda awu Jesu a nga wu wona mbimo yi a nga ti hamafuni. Kambe ha tiziva ti to mvangi wa wubihi i Sathani ni va va mseketelako. (2 Tim. 3:1-5, 13; Mtu. 12:12) Kufana ni Jesu, athu ha tiziva to i Mfumo wa Txizimu dwe wu no ta fuvisa wotshe wubihi. Aku hi seketelako Mfumo wa Txizimu, kha hi ti pati ka sitereka ni ka mizamo yimwani ayi vathu va yi mahako kasi kugumisa wubihi. Wona txiperiyensiya txa mwanathu wa txisikati awu a dhanwako to i Stacy.a Mbimo yi a nga si se gonda ditshuri, ene atxi ti pata ni vathu ava va nga ti maha sitereka kasi kugumiswa wubihi. Kambe ngu kutsimbila ka mbimo, ene a khatile kukanakana to ina ati a nga txi ti maha ti ndi na lulamisa sikarato sa ditikoni kwakwe. Stacy a womba tiya: “Mbimo yi ni nga tiya siterekani ni txi tiwotisa to ina ati ni ti mahako ndatinene kani. Kambe aku konku ni seketelako Mfumo wa Txizimu, na tiziva to ati ni ti mahako ngu tona i ku tatinene. Phela mizamo yi ni nga yi mahako kasiku duketa kufuvisa wubihi, mnyuko wa yimbwa nguko i Jehovha basi a wu a no sikota kufuvisa wotshe wubihi.”—Mas. 72:1, 4.
10. Ngu kuya ngu Matewu 5:43-48, ngu kutxani hi sa fanela kuduketa kutxitxa milayo ya mifumo? (Wona ni mfota.)
10 Vathu vavangi nyamsi va ti pata ka mitxawa ayi yi zamako kutxitxa mifumo. Kambe wungi wawe va henya aha koza va si engisi ni milayo. Eto hi nga tona ti Jesu a nga hi gondisa ku hi ti maha. (Vaef. 4:31) Mwanathu Jeffrey a womba tiya: “Na ti ziva ti to mbimo yi vathu va mahako sitereka va nga thuka ve kuluveta kuhenya, ve khata ku onhetela ni kupa silo sa vane hambi ni kudayisa vamwani.” Kambe Jesu a hi gondisile ti to hi randa votshe vathu hambi va si tumelelani ni nathu mwendo va txi hi xanisa. (Lera Matewu 5:43-48.) Kota Makristu, athu hi lava kumaha totshe ati hi nga ti kotako kasiku hi etetela Jesu Kristu.
Ti lava hi va ni txibindi kasiku hi si ti beteli ka timhaka ta ditiko diya (Wona paragrafu 10)
11. Ngu kutxani mbimo yimwani ti nga hi karatelako ku etetela Jesu mbimo yi hi wonisanako ni wubihi?
11 Hambiku hi ti zivako to i Mfumo wa Txizimu basi awu wu no fuvisa wotshe wubihi, ti nga thuka ti hi karatela ku etetela Jesu mbimo yi hi wonisanako ni wubihi. Wona ati ti nga mahekela Janiya, awu a nga txi xuphwa ngu txisawusawu. Ene a womba tiya: “Ati vathu va nga ti ti womba ngu ngani ti txi ni henyisa ngutu aha koza ni navela ti to vathu vonevo ve tsayiswa. Ngu kutsimbila ka mbimo, ni khatile kutipata ni mitxawa ayi yi nga ti lwisana ni txisawusawu. Ni txi pimisa to kumaha toneto i nzila ya yinene yo lulamisa txikarato txa txisawusawu.” Kambe ku di pindile mbimo, Janiya a ti pfisisile to a ti fanete kumaha kutxitxa. Ene a womba tiya: “Ni pfisisile to hahanze ko themba Jehovha ni txi themba vathu ni ti va nga txi tiwomba. Ngu toneto, ni mahile txisungo txo ema kutipata ni mitxawa yoneyo.” Hambiku hi karatekako mbimo yi hi xaniswako mwendo mbimo yi hi wonako vamwani va txi xaniswa, hi fanete kukontrolara kuhenya kwathu ni ku mbimo yotshe hi si lumbi ditiko diya ngaha Jesu a nga womba ngu kona.—Joh. 15:19.
12. Ngu kutxani hi di fanete ku ti wonela ka madungula aya hi ma xalelako ka televhizawu ni ka ma redes sociais?
12 Nji txani txi no hi vhuna kukontrolara kuhenya kwathu mbimo yi hi wonako wubihi? Tximwani atxi txi nga hi vhunako, ngu hi tiwonela ka ti hi ti lerako, ati hi ti xalelako ni ti hi ti engiselako. Ka ma televhizawu ni ka ma redes sociais ku tate ngu madungula aya ma kombisako wubihi aha koza vathu ve khata kukhala ka mifumo. Mbimo yo tala va jornalixta va ningela mawonelo awe i si nga ti ti nga maheka ngu ditshuri. Hambi i di ti to ati va jornalixta va ti wombako ditshuri, kusimama hi ti engisela kha ti na mbi lulamisa sikarato. Ngako hi txo heta mbimo yo tala hi txi engisela madungula onewo, eto ti nga hi swira ni ku hi nga godhola. (Mav. 24:10) Eto ti nga tshumela ti hi maha hi divala kuthangetisa timhaka ta Mfumo wa Txizimu, i ku wona wu no ta lulamisa sotshe sikarato.
13. I ngu nzila muni gondo ya Bhiblia ni ku alakanyisisa ti nga hi vhunako kusimama hi va ni mawonelo a manene mayelano ni wubihi?
13 Kulera Bhiblia ni ku alakanyisisa ngu ti hi ti gondako ti nga hi vhuna ku hi wonisana ni wubihi. Mwanathu Alia ati karatekile ngutu ngu nzila yi vathu va nga txi nõlwa ngu yona ka m’ganga wakwe. Ene ati karateka ngutu nguku wona to ava va nga txi vanga wubihi va si tsayiswe. Ene a womba tiya: “Ni ti wotisile tiya, ‘ina na kholwa ngu ditshuri ti to Jehovha ngene a no ta lulamisa sikarato?’ Ka mbimo yoneyo ni gondile dibhuku da Jobe 34:22-29. Tindimana toneto ti ni khumbutisile ti to Jehovha wa wona totshe ati ti mahekako. Ngene ekha ayi zivako kwati nzila ya yinene yo lamula vathu, ni ku ngene ekha a no sikota ku lulamisa sotshe sikarato sathu.” Se hi nga maha txani mbimo yi hi emelako Mfumo wa Txizimu kasi ku wu ta lulamisa sikarato sathu?
ATI HI NGA TI MAHAKO KONKU KASIKU HI WONISANA NI WUBIHI
14. Hi nga maha txani konku kasiku hi si pateki ko nõla vamwani ngu nzila yo biha? (Vakolosa 3:10, 11)
14 Athu kha hi nge sikoti kutxitxa nzila yi vathu va ñolako ngu yona vamwani, kambe hi nga maha totshe ti hi nga ti kotako kasiku hi ñola vamwani ngu nzila ya yinene. Nguha hi nga tiwona ngu kona, athu hi etetela Jesu ngu kudhunda vamwani. Ngu toneto, hi ñola votshe ngu nzila ya yinene hambi vale va hi wukelako. (Mat. 7:12; Var. 12:17) Jehovha wa tsaka mbimo yi hi ñolako vamwani ngu nzila ya yinene.—Lera Vakolosa 3:10, 11.
15. Ngu yihi wuyelo yi kuho ngu kubhulela vamwani ditshuri adi hi di manako mu ka Bhiblia?
15 Nzila ya yinene yo vhuna vathu ngu va gondisa mayelano ni Jehovha. Ngu kutxani hi txi womba toneto? Nguku mbimo yi vathu va gondako mayelano ni Jehovha, ve lava kumaha ti ti m’tsakisako, vona va nga maha kutxitxa ve gondela kukombisa lirando ni wunene. (Isaya 11:6, 7, 9) A si se gonda ditshuri, Jemal ati patile ni mtxawa wa vathu awu wu nga ti zama kutxitxa mfumo wa ditikoni kwakwe nguku wu si mahi ati i ku tatinene. Ene a womba tiya: “Khu na kusikota kutxitxa vathu ngu kanu. Ani kha na txitxwa ngu kanu, kambe ni txitxilwe ngu ditshuri da mu ka Bhiblia adi ni nga txi di gonda.” Ati Jemal a nga tigonda ti mkuzetile ku e ema kulwisana ni mifumo. Mbimo yi hi gondisako vathu ditshuri da mu ka Bhiblia, ha va vhuna ti to ve ema kumaha ati ti nga dayisako vamwani.
16. Ngu kutxani awe u txi lava kubhulela vamwani mayelano ni Mfumo wa Txizimu?
16 Kufana ni Jesu, athu hi tiemisete kugela vathu ti to i Mfumo wa Txizimu basi awu u no lulamisa sikarato sathu. Themba yiya yi nga vhuna votshe vale va nga nõlwa ngu nzila yo biha. (Jer. 29:11) Stacy, awu hi nga bhula ngu ngene makhatoni a womba tiya: “Kugonda ditshuri ti ni vhuni ku ni wonisana ni wubihi. Jehovha a thumisa Bhiblia ti to e hi thavelela.” Hi fanete kutilulamisela kasiku hi thavelela vamwani ngu ku va gela sithembiso asi si ku mu ka Bhiblia. Ngako u txi tiziva kwati ati Bhiblia yi ti wombako mayelano ni wubihi, ti na ku hehukela kubhulela vamwani, se awe u na sikota kugondisa vamwani ti to ngu kutxani hi txi xaniseka ni ti Jehovha a no timaha kasiku e fuvisa wubihi.b
17. Jehovha a hi vhunisa kutxani kasiku hi wonisana ni wubihi konku?
17 Ha tiziva ti to Sathani i di ngadi “mkoma wa ditiko diya,” hi na wonisana ni kuxaniswa. Kambe hi nga emela timbimo ta tinene nguko Jehovha a thembisile ku hi vhuna ni ku fuvisa Sathani ni votshe vabihi. (Joh. 12:31) Ngu kuthumisa Bhiblia, Jehovha wa hi gela ti to ngu kutxani hi txi humelelwa ngu wubihi ni nzila yi a tipfako ngu yona ngu mhaka ya toneto. (Mas. 34:17-19) Jesu a hi gondisile nzila yo wonisana ni kunõlwa ngu nzila yo biha, ni ti to i si nga kale Mfumo wa Txizimu wu na ta fuvisa wotshe wubihi ni ku vathu va na mbi thuka ve xaniseka. (2 Pedro 3:13) Hi fanete kusimama hi txhumayela mahungu a manene a Mfumo ngu kuhiseka hi txi emela mbimo yi kotshe hamafuni ku no tava ni “wululami.”—Isaya 9:7.
NDANDO 158 ‘Kha ti nambi swela!’
a Matina mamwani ma txitxilwe.
b Wona apendisi A pontu 24-27 ka dibroxura di ku Dhunda vathu—Va gondise.