SUMALA NI JUAN

1 Sa sinugdan mao ang Pulong,*+ ug ang Pulong uban sa Diyos,+ ug ang Pulong usa ka diyos.*+ 2 Siya kauban na sa Diyos sa sinugdan. 3 Ang tanan gibuhat pinaagi kaniya,+ ug walay bisan usa ka butang nga gibuhat nga dili pinaagi kaniya.

4 Pinaagi kaniya, mitungha ang kinabuhi, ug ang kinabuhi* mao ang kahayag sa mga tawo.+ 5 Ug ang kahayag nagsidlak sa kangitngitan,+ apan ang kangitngitan wala makadaog niini.

6 Dihay tawo nga gipadala ingong representante sa Diyos; Juan ang iyang ngalan.+ 7 Siya mianhi ingong saksi sa pagpamatuod bahin sa kahayag+ aron ang tanang matang sa katawhan motuo pinaagi kaniya. 8 Dili siya ang maong kahayag,+ apan siya mianhi sa pagpamatuod bahin niana nga kahayag.

9 Niadtong panahona, ang matuod nga kahayag nga mosidlak sa tanang matang sa tawo hapit nang moanhi sa kalibotan.+ 10 Sa pagkatinuod, siya dinhi na sa kalibotan,+ ug ang kalibotan gibuhat pinaagi kaniya,+ apan ang kalibotan wala makaila kaniya. 11 Miabot siya sa iyang kaugalingong dapit, apan ang iyang kaugalingong katawhan wala modawat kaniya. 12 Apan ang tanang midawat kaniya iyang gihatagag katungod nga mahimong mga anak sa Diyos,+ kay sila nagpakitag pagtuo sa iyang ngalan.+ 13 Ug sila gipanganak, dili pinaagi sa tawo* o sa kabubut-on sa ginikanan* o sa kabubut-on sa tawo, kondili pinaagi sa kabubut-on sa Diyos.+

14 Busa ang Pulong nahimong tawo*+ ug mipuyo uban kanamo, ug nakita namo ang iyang himaya, himaya nga sama sa nadawat sa bugtong nga anak+ gikan sa amahan. Siya puno sa dili hitupngang pagkamaayo* gikan sa Diyos ug kanunayng nagsulti sa kamatuoran. 15 (Si Juan nagpamatuod bahin kaniya, nga nagsinggit: “Siya ang akong gitumong dihang miingon ko, ‘Ang usa nga moanhi sunod kanako nag-una na kanako, kay siya naglungtad una pa kanako.’”)+ 16 Kay siya dagaya sa dili hitupngang pagkamaayo, padayon kitang nakadawat niini. 17 Kay ang Balaod gihatag pinaagi ni Moises+ apan ang dili hitupngang pagkamaayo+ ug ang kamatuoran gipadayag pinaagi ni Jesu-Kristo.+ 18 Sukad masukad wala pay tawo nga nakakita sa Diyos;+ ang bugtong nga anak nga usa ka diyos+ kinsa anaa sa kiliran sa Amahan*+ mao ang nagpatin-aw Kaniya.+

19 Mao kini ang pamatuod nga gihatag ni Juan dihang ang mga Hudiyo nagpadalag mga saserdote ug mga Levihanon gikan sa Jerusalem sa pagpangutana kaniya: “Kinsa ka?”+ 20 Siya miangkon ug walay lipodlipod nga mitubag: “Dili ako ang Kristo.” 21 Ug sila nangutana kaniya: “Kon mao, si Elias ba ka?”+ Siya mitubag: “Dili.” “Ikaw ba ang Propeta?”*+ Siya mitubag: “Dili!” 22 Busa sila miingon: “Kinsa man diay ka? Sultihi mi aron duna miy ikatubag sa mga nagpadala kanamo. Unsay imong ikasulti bahin sa imong kaugalingon?” 23 Siya miingon: “Ako mao ang nagasinggit sa kamingawan, ‘Hawani ang dalan ni Jehova,’*+ sumala sa giingon ni propetang Isaias.”+ 24 Kadtong mga nangutana maoy pinadala sa mga Pariseo. 25 Busa sila nangutana: “Nganong namawtismo ka nga dili man diay ikaw ang Kristo o si Elias o ang Propeta?” 26 Si Juan mitubag: “Ako namawtismo sa tubig. Sa inyong taliwala, dunay usa nga wala ninyo mailhi, 27 ang usa nga nagsunod kanako, ug dili ko takos bisan sa pagbadbad sa liston sa iyang sandalyas.”+ 28 Kini nahitabo sa Betania tabok sa Jordan, diin si Juan namawtismo.+

29 Pagkasunod adlaw, iyang nakita si Jesus nga nagpaingon kaniya, ug siya miingon: “Tan-awa, ang Kordero*+ sa Diyos nga magpapas sa sala+ sa kalibotan!+ 30 Siya ang akong gitumong dihang miingon ko: ‘Kadtong moanhi sunod kanako nag-una na kanako, kay siya naglungtad una pa kanako.’+ 31 Bisan ako wala makaila kaniya. Apan ako namawtismo sa tubig aron nga siya mapadayag sa Israel.”+ 32 Si Juan naghatag usab ug pamatuod: “Nakita nako ang espiritu nga mikunsad samag salampati nga gikan sa langit, ug kini mipabilin diha kaniya.+ 33 Bisan ako wala makaila kaniya. Apan ang Usa nga nagpadala kanako sa pagpamawtismo sa tubig miingon kanako: ‘Dihang makita nimo nga ang usa ka tawo kunsaran sa espiritu ug kini magpabilin kaniya,+ mahibalo ka nga siya ang magbawtismo pinaagi sa balaang espiritu.’+ 34 Ug nakita nako kini, ug ako nagpamatuod nga siya ang Anak sa Diyos.”+

35 Pagkasunod adlaw, nagtindog na usab si Juan uban sa duha sa iyang mga tinun-an, 36 ug samtang siya nagtan-aw kang Jesus nga naglakaw, siya miingon: “Tan-awa, ang Kordero+ sa Diyos!” 37 Pagkadungog niini sa duha ka tinun-an, sila misunod kang Jesus. 38 Unya si Jesus milingi, ug sa pagkakita nga sila nagsunod kaniya, siya miingon: “Unsay inyong tuyo?” Sila miingon: “Rabbi (nga nagkahulogan, kon hubaron, “Magtutudlo”), diin ka nag-estar?” 39 Siya mitubag: “Uban mo nako aron inyong makita.” Busa sila nanguban ug ilang nakita kon diin siya nag-estar, ug sila miestar uban kaniya nianang adlawa; mga alas kuwatro kadto sa hapon.* 40 Si Andres+ nga igsoon ni Simon Pedro maoy usa sa duha nga nakadungog sa giingon ni Juan ug misunod kang Jesus. 41 Una niyang nakita ang iyang igsoon nga si Simon, ug giingnan siya: “Nakaplagan na namo ang Mesiyas”+ (nga nagkahulogan, kon hubaron, “Kristo”), 42 ug gidala niya siya kang Jesus. Si Jesus mitan-aw kaniya ug miingon: “Ikaw si Simon+ nga anak ni Juan; tawgon kang Cefas” (nga kon hubaron “Pedro”).+

43 Pagkasunod adlaw, gusto ni Jesus nga moadto sa Galilea. Ug iyang nakita si Felipe+ ug giingnan siya: “Dali, mahimong akong sumusunod.” 44 Si Felipe maoy taga-Betsaida, ang siyudad nga gigikanan ni Andres ug Pedro. 45 Nakita ni Felipe si Natanael+ ug giingnan siya: “Nakaplagan na namo ang gitumong sa Balaod ni Moises ug sa basahon sa mga Propeta: si Jesus, ang anak ni Jose,+ nga taga-Nasaret.” 46 Apan si Natanael miingon kaniya: “Duna bay maayo gikan sa Nasaret?” Si Felipe mitubag: “Uban nako aron imong makita.” 47 Pagkakita ni Jesus kang Natanael nga nagpaingon kaniya, siya miingon bahin kaniya: “Ania, usa ka maayong Israelinhon nga dili manglimbong.”+ 48 Si Natanael miingon kaniya: “Nganong nakaila ka kanako?” Si Jesus mitubag: “Sa wala pa ka tawga ni Felipe, samtang didto ka sa ilalom sa kahoyng igos, ako kang nakita.” 49 Si Natanael miingon: “Rabbi, ikaw ang Anak sa Diyos, ikaw ang Hari sa Israel.”+ 50 Si Jesus miingon: “Mituo ba ka kay ako kang gisultihan nga nakita ka nako sa ilalom sa kahoyng igos? Makakita kag mas kahibulongan pa niini.” 51 Si Jesus miingon usab kaniya: “Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, inyong makita nga mabuksan ang langit ug ang mga anghel sa Diyos mosaka ug manaog ngadto sa Anak sa tawo.”+

2 Paglabay sa duha ka adlaw, dihay kombira sa kasal sa Cana sa Galilea, ug tua didto ang inahan ni Jesus. 2 Si Jesus ug ang iyang mga tinun-an gidapit usab sa kombira.

3 Dihang hapit nang mahurot ang bino, ang inahan ni Jesus miingon kaniya: “Wala na silay bino.” 4 Apan si Jesus miingon: “Unsay atong labot niana?* Ang akong panahon wala pa moabot.” 5 Ang iyang inahan miingon sa mga tigsilbi: “Buhata ninyo bisag unsay iyang isulti.” 6 Niadtong tungora, may unom ka banga nga bato didto nga gikinahanglan sa pagpanghinlo sumala sa lagda sa mga Hudiyo.+ Ang matag banga kasudlag duha o tulo ka bath.* 7 Si Jesus miingon: “Pun-ag tubig ang mga banga.” Busa ilang gipuno kini hangtod sa ngabil. 8 Dayon siya miingon kanila: “Pagkuha mo gikan niini ug dad-a ngadto sa tigdumala sa kombira.” Busa ilang gihimo ang gisugo kanila. 9 Gitilawan sa tigdumala sa kombira ang tubig nga nahimong bino. Apan wala siya mahibalo kon diin gikan ang bino (apan ang mga sulugoon nga nagkuha sa tubig nahibalo). Dayon iyang gitawag ang pamanhonon 10 ug giingnan: “Ang uban magdalit una ug maayong bino, ug dihang mangahubog na ang mga tawo, ayha pa nila idalit ang dili maayong bino. Apan ikaw, karon pa nimo gidalit ang maayong bino.” 11 Nahitabo kini sa Cana sa Galilea ug kini ang unang milagro* nga gihimo ni Jesus. Pinaagi niini, iyang gipakita ang iyang himaya,*+ ug ang iyang mga tinun-an mituo kaniya.

12 Human niini, siya milugsong sa Capernaum+ kauban ang iyang inahan, mga igsoon,+ ug mga tinun-an, apan wala sila moestar ug dugay didto.

13 Karon, hapit na ang Paskuwa+ sa mga Hudiyo, ug si Jesus mitungas sa Jerusalem. 14 Iyang nakita sa templo ang mga namaligyag baka, karnero, ug mga salampati,+ ug ang mga tig-ilis ug kuwarta diha sa ilang mga lingkoranan. 15 Busa human makahimog latigo nga pisi, iyang giabog pagawas sa templo ang mga karnero ug baka ug ang mga namaligya niini, ug iyang gipangyabo ang mga sensilyo sa mga tig-ilis ug kuwarta ug gipanglintuwad ang ilang mga lamesa.+ 16 Ug iyang giingnan ang mga namaligyag salampati: “Panguhaa ninyo kini dinhi! Ayaw ninyo himoang negosyohanan* ang balay sa akong Amahan!”+ 17 Ang iyang mga tinun-an nahinumdom sa nahisulat: “Magdilaab ang akong kasibot alang sa imong balay.”+

18 Busa ang mga Hudiyo miingon kaniya: “Unsang ilhanan ang imong ikapakita kanamo+ nga duna kay katungod sa paghimo niini?” 19 Si Jesus mitubag: “Gub-a kining temploha, ug patindogon nako kini pag-usab sulod sa tulo ka adlaw.”+ 20 Unya ang mga Hudiyo miingon: “Kini nga templo gitukod sulod sa 46 ka tuig, unya patindogon nimo kini pag-usab sulod lang sa tulo ka adlaw?” 21 Apan ang templo nga iyang gitumong mao ang iyang lawas.+ 22 Dihang siya gibanhaw, ang iyang mga tinun-an nahinumdom nga kanunay niya kining isulti,+ ug sila mituo sa kasulatan ug sa mga gisulti ni Jesus.

23 Apan sa didto siya sa Jerusalem panahon sa pista sa Paskuwa, daghan ang nagpakitag pagtuo sa iyang ngalan dihang ilang nakita ang mga ilhanan nga iyang gihimo. 24 Apan si Jesus wala bug-os mosalig kanila kay nakaila siya kanilang tanan 25 ug wala usab siya magkinahanglan nga may mosulti niya bahin sa panghunahuna sa tawo kay siya nahibalo kon unsay anaa sa kasingkasing sa tawo.+

3 Dihay Pariseo nga ginganlag Nicodemo.+ Siya usa ka opisyal sa mga Hudiyo. 2 Siya miadto kang Jesus panahon sa kagabhion+ ug miingon: “Rabbi,+ nahibalo mi nga magtutudlo ka nga pinadala sa Diyos, kay walay tawong makahimo niining mga milagro*+ nga imong ginahimo gawas kon ang Diyos nagauban kaniya.”+ 3 Si Jesus miingon: “Sa pagkatinuod sultihan ko ikaw, ang usa dili makakita sa Gingharian sa Diyos+ gawas kon siya ipanganak pag-usab.”*+ 4 Si Nicodemo nangutana: “Sa unsang paagi ipanganak ang usa ka tawo kon siya tigulang na? Makasulod ba siya sa tagoangkan sa iyang inahan ug ipanganak pag-usab?” 5 Si Jesus mitubag: “Sa pagkatinuod sultihan ko ikaw, ang usa dili makasulod sa Gingharian sa Diyos gawas kon siya ipanganak sa tubig+ ug sa espiritu.+ 6 Ang gipanganak sa unod maoy unod, ug ang gipanganak sa espiritu maoy espiritu. 7 Ayawg kahibulong nga gisultihan ka nako: Kamo kinahanglang ipanganak pag-usab. 8 Ang hangin mohuros bisan asa nga gusto niini, ug madungog nimo ang tingog niini, apan wala ka mahibalo kon diin kini gikan ug asa kini padulong. Ingon usab niana ang matag usa nga gipanganak sa espiritu.”+

9 Si Nicodemo miingon: “Sa unsang paagi kini mahitabo?” 10 Si Jesus mitubag: “Magtutudlo ka sa Israel, unya wala ka mahibalo niini? 11 Sa pagkatinuod sultihan ko ikaw, gisulti namo ang among nahibaloan ug kami nagpamatuod sa among nakita, apan wala ninyo dawata ang among pamatuod. 12 Kon dili ninyo tuohan ang akong gisulti kaninyo bahin sa mga butang sa yuta, unsaon man ninyo pagtuo kon sultihan nako kamo bahin sa mga butang sa langit? 13 Dugang pa, walay tawong nakasaka sa langit+ gawas sa usa nga nanaog gikan sa langit,+ ang Anak sa tawo. 14 Ug sama nga giisa ni Moises ang halas didto sa kamingawan,+ kinahanglang iisa usab ang Anak sa tawo+ 15 aron ang tanan nga nagtuo kaniya makabaton ug kinabuhing walay kataposan.+

16 “Kay gihigugma pag-ayo sa Diyos ang kalibotan mao nga gihatag niya ang iyang bugtong nga Anak+ aron ang tanan nga magpakitag pagtuo kaniya dili malaglag kondili makabaton ug kinabuhing walay kataposan.+ 17 Gipadala sa Diyos ang iyang Anak sa kalibotan, dili aron hukman niya ang kalibotan, kondili aron luwason ang kalibotan pinaagi kaniya.+ 18 Kadtong magpakitag pagtuo kaniya dili hukman.+ Kadtong dili magpakitag pagtuo nahukman na, kay siya wala magpakitag pagtuo sa ngalan sa bugtong nga Anak sa Diyos.+ 19 Karon kini ang basehanan sa paghukom: Ang kahayag mianhi sa kalibotan+ apan ang mga tawo nahigugma sa kangitngit inay sa kahayag, kay ang ilang mga buhat daotan. 20 Kay kadtong naghimog ngil-ad nga mga butang nagdumot sa kahayag ug dili moduol sa kahayag aron ang iyang mga buhat dili mabadlong.* 21 Apan kadtong naghimog matarong moduol sa kahayag+ aron ang iyang mga buhat mapadayag nga nahiuyon sa kabubut-on sa Diyos.”

22 Human niini si Jesus ug ang iyang mga tinun-an miadto sa kabaryohan sa Judea, ug didto migugol siya ug pipila ka adlaw uban kanila ug namawtismo.+ 23 Apan si Juan namawtismo usab sa Enon duol sa Salim kay may dakong linaw didto,+ ug ang mga tawo nangadto kaniya ug sila gibawtismohan;+ 24 kay niadtong panahona wala pa mabilanggo si Juan.+

25 Unya ang mga tinun-an ni Juan nakiglalis sa usa ka Hudiyo kon sa unsang paagi mahimong hinlo atubangan sa Diyos. 26 Ug sila miadto kang Juan ug miingon: “Rabbi, nahinumdom ka niadtong tawo nga imong gihisgotan+ nga kauban nimo sa tabok sa Jordan? Namawtismo siya ug ang tanang tawo nangadto kaniya.” 27 Si Juan miingon: “Ang usa ka tawo dili makabaton ug bisag usa ka butang gawas kon kini gihatag kaniya gikan sa langit. 28 Kamo mismo nagpamatuod nga ako miingon, ‘Dili ako ang Kristo,+ apan ako gipadala una kaniya.’+ 29 Ang pangasaw-onon iya sa pamanhonon.+ Apan dihang ang higala sa pamanhonon magtindog duol kaniya ug makadungog sa iyang tingog, siya malipay pag-ayo. Busa ang akong kalipay nabug-os. 30 Siya magpadayon sa pagtubo, apan ako magpadayon sa pagkunhod.”

31 Siya nga gikan sa itaas+ maoy labaw sa tanan. Siya nga gikan sa yuta maoy gikan sa yuta ug magsulti bahin sa mga butang sa yuta. Siya nga gikan sa langit maoy labaw sa tanan.+ 32 Siya magpamatuod bahin sa iyang nakita ug nadungog,+ apan walay modawat sa iyang pamatuod.+ 33 Kadtong midawat sa iyang pamatuod nagtuo gayod* nga ang Diyos matinud-anon.+ 34 Kay ang usa nga gipadala sa Diyos mosulti sa mga pulong sa Diyos,+ kay dili Siya dinaginot* mohatag ug espiritu. 35 Ang Amahan nahigugma sa Anak+ ug Iyang gitugyan kaniya ang tanang butang.+ 36 Siya nga magpakitag pagtuo sa Anak makabaton ug kinabuhing walay kataposan;+ siya nga mosupak sa Anak dili makabaton ug kinabuhi+ kondili makaangkon sa kapungot sa Diyos.+

4 Pagkahibalo sa Ginoo nga nadunggan sa mga Pariseo nga siya* mas daghag tinun-an ug mas daghag nabawtismohan+ kay kang Juan, 2 (bisag dili mismo si Jesus ang namawtismo kondili ang iyang mga tinun-an) 3 siya mibiya sa Judea ug mipaingon na usab sa Galilea. 4 Apan kinahanglan siyang moagi sa Samaria. 5 Busa nakaabot siya sa Sikar, usa ka siyudad sa Samaria, duol sa yuta nga gihatag ni Jacob kang Jose nga iyang anak.+ 6 Atua didto ang atabay ni Jacob.+ Karon, si Jesus milingkod didto sa atabay* kay gikapoy sa panaw. Kadto maoy mga alas 12 sa udto.*

7 Dihay babayeng taga-Samaria nga miabot aron magkalos ug tubig. Si Jesus miingon kaniya: “Palihog, hatagi kog mainom.” 8 (Kay ang iyang mga tinun-an nangadto sa siyudad aron mamalit ug pagkaon.) 9 Busa ang babayeng Samarianhon miingon kaniya: “Naunsa man nga nangayo ka nakog mainom, nga Hudiyo man ka ug ako babayeng Samarianhon?” (Kay ang mga Hudiyo dili makig-estorya sa mga Samarianhon.)+ 10 Si Jesus mitubag: “Kon nahibalo pa ka sa walay bayad nga gasa sa Diyos+ ug kon kinsa kining nangayo nimog tubig, mangayo unta ka niyag tubig ug hatagan ka niyag buhi nga tubig.”+ 11 Siya miingon: “Senyor, wala gani kay timba, ug lawom ang atabay. Diin man nimo kuhaa kanang buhi nga tubig? 12 Labaw pa ba ka sa among katigulangan nga si Jacob, nga mihatag kanamo niining atabay ug miinom gikan niini lakip ang iyang mga anak ug kahayopan?” 13 Si Jesus mitubag: “Kadtong moinom niining tubiga uhawon pa pag-usab. 14 Apan kadtong moinom sa tubig nga akong ihatag kaniya dili na gyod uhawon pa,+ ug ang tubig nga akong ihatag mahisama unyag tuboran sa tubig diha kaniya nga magabugwak aron mohatag ug kinabuhing walay kataposan.”+ 15 Ang babaye miingon: “Senyor, hatagi ko nianang tubiga aron dili na ko uhawon ug dili na magsigeg anhi dinhi sa pagkalos.”

16 Si Jesus miingon: “Lakaw, tawga ang imong bana ug balik dinhi.” 17 Ang babaye mitubag: “Wala koy bana.” Si Jesus miingon: “Husto ang imong giingon nga wala kay bana. 18 Kay lima na ang imong nabana, ug kanang imong gikaipon karon dili nimo bana. Busa tinuod ang imong giingon.” 19 Ang babaye miingon: “Senyor, sa akong tan-aw propeta ka.+ 20 Ang among mga katigulangan nagsimba dinhi niining bukira, apan nag-ingon mo nga didto sa Jerusalem angayng mosimba ang mga tawo.”+ 21 Si Jesus miingon: “Sa pagkatinuod sultihan ko ikaw, moabot ang panahon nga kamo mosimba sa Amahan, dili dinhing bukira o sa Jerusalem. 22 Kamo nagsimba sa wala ninyo mailhi;+ kami nagsimba sa among nailhan, kay ang kaluwasan nagsugod man sa mga Hudiyo.+ 23 Apan duol na ang panahon, ug gani nagsugod na karon, nga ang matuod nga mga magsisimba magsimba sa Amahan sa espiritu ug kamatuoran, kay sa pagkatinuod, ang Amahan nangitag mga tawo nga ingon niini sa pagsimba kaniya.+ 24 Ang Diyos maoy Espiritu,+ ug ang iyang mga magsisimba kinahanglang magsimba kaniya sa espiritu ug kamatuoran.”+ 25 Ang babaye miingon: “Nahibalo ko nga moanhi ang Mesiyas, kinsa gitawag nga Kristo. Inig-abot niya, ipahayag niya kanamo sa dayag ang tanang butang.” 26 Si Jesus miingon: “Ako nga nakigsulti kanimo mao siya.”+

27 Unya ang iyang mga tinun-an nangabot, ug sila natingala kay nakigsulti siya sa usa ka babaye. Hinuon, walay usa kanila ang miingon: “Unsay imong tuyo niya?” o “Nganong nakigsulti ka niya?” 28 Busa gibiyaan sa babaye ang iyang banga ug siya miadto sa siyudad ug giingnan ang mga tawo: 29 “Dali mo, tan-awa ang tawo nga nagsulti kanako sa tanan nakong gihimo. Dili kaha siya ang Kristo?” 30 Ug sila mibiya sa siyudad ug nangadto kaniya.

31 Sa kasamtangan, giagda siya sa iyang mga tinun-an: “Rabbi,+ kaon.” 32 Apan siya miingon: “Duna koy pagkaon nga wala ninyo mahibaloi.” 33 Busa ang mga tinun-an nagsultihanay: “Dili ba wala may nagdala kaniyag pagkaon?” 34 Si Jesus miingon kanila: “Ang akong pagkaon mao ang pagbuhat sa kabubut-on sa usa nga nagpadala kanako+ ug ang paghuman sa iyang buluhaton.+ 35 Dili ba nag-ingon mo nga duna pay upat ka bulan una ang pag-ani? Apan sultihan ko kamo: Lantawa ang kaumahan. Kini hinog* na aron anihon.+ 36 Ang mangangani nagadawat na ug suhol ug nagatigom na sa bunga. Ang bunga mao kadtong makapanunod ug kinabuhing walay kataposan. Busa ang magpupugas ug ang mangangani duyog nga magsadya.+ 37 Bahin niini, husto ang panultihon: Ang usa mao ang magpupugas ug ang lain mao ang mangangani. 38 Gipadala mo nako aron anihon ang wala ninyo hagoi. Ang uban ang naghago, ug nakapahimulos mo sa ilang hinagoan.”

39 Daghang Samarianhon sa maong siyudad ang mituo kaniya tungod sa pagpamatuod sa babaye, nga nag-ingon: “Gisultihan ko niya sa tanan nakong gihimo.”+ 40 Busa dihang ang mga Samarianhon miadto kaniya, sila mihangyo nga magpabilin siya uban kanila. Siya nagpabilin didto ug duha ka adlaw. 41 Ingong resulta, daghan pa ang mituo tungod sa iyang gipanudlo, 42 ug sila miingon sa babaye: “Kami nagtuo dili na tungod sa imong gisulti; kay kami mismo nakadungog, ug kami nahibalo nga kining tawhana mao gayod ang manluluwas sa kalibotan.”+

43 Human sa duha ka adlaw, siya migikan paingon sa Galilea. 44 Apan si Jesus mismo nagpamatuod nga ang usa ka propeta walay dungog diha sa iyang kaugalingong dapit.+ 45 Busa, pag-abot niya sa Galilea, giabiabi siya sa mga Galileanhon kay ilang nakita ang tanan niyang gihimo sa Jerusalem panahon sa pista,+ kay sila didto usab sa pista.+

46 Unya miadto na usab siya sa Cana sa Galilea, diin gihimo niyang bino ang tubig.+ Ug dihay opisyal sa hari kansang anak nga lalaki nasakit didto sa Capernaum. 47 Dihang nabalitaan niining tawhana nga si Jesus miabot sa Galilea gikan sa Judea, siya miadto kaniya ug gihangyo kini sa paglugsong didto aron ayohon ang iyang anak nga himalatyon. 48 Apan si Jesus miingon kaniya: “Dili gyod mo motuo gawas kon makakita mog mga milagro* ug katingalahang mga butang.”+ 49 Ang opisyal sa hari miingon: “Ginoo, adtoa intawon ang akong anak sa dili pa siya mamatay.” 50 Si Jesus miingon: “Lakaw, buhi ra ang imong anak.”+ Ang tawo mituo sa gisulti ni Jesus, ug siya milakaw. 51 Apan sa nagpaingon na siya, gisugat siya sa iyang mga ulipon aron sultihan nga buhi ra* ang iyang anak. 52 Busa iyang gipangutana sila kon unsang orasa naulian ang iyang anak. Sila mitubag: “Nahuwasan siya sa hilanat gahapon, mga ala una sa hapon.”* 53 Ug ang amahan nahibalo nga niadto mismong orasa nga si Jesus miingon kaniya: “Buhi ra ang imong anak.”+ Busa siya ug ang iyang tibuok panimalay nahimong magtutuo. 54 Kini ang ikaduhang milagro*+ nga gihimo ni Jesus pag-abot niya sa Galilea gikan sa Judea.

5 Human niini dihay pista+ sa mga Hudiyo, ug si Jesus mitungas sa Jerusalem. 2 Sa Jerusalem, duol sa Ganghaan* sa Karnero,+ dunay linaw nga gitawag sa Hebreohanon ug Beth·zaʹtha. Kini gilibotan ug lima ka portiko.* 3 Daghan ang nanghigda dinhi nga masakiton, buta, bakol, ug paralisado* ug tiil o kamot. 4 *⁠—— 5 Apan dihay usa ka tawo didto nga nasakit sulod na sa 38 ka tuig. 6 Pagkakita ni Jesus niining tawhana nga naghigda didto, ug kay nasayod nga dugay na siyang nagsakit, si Jesus miingon kaniya: “Gusto ba nimong maayo?”+ 7 Ang masakiton mitubag: “Senyor, walay makaalsa nako ngadto sa linaw dihang ang tubig matugaw. Ug dihang mopaingon na ko, maunhan ko sa uban.” 8 Si Jesus miingon: “Bangon, dad-a ang imong higdaanan ug lakaw.”+ 9 Ug dihadiha ang tawo naayo, ug iyang gibitbit ang iyang higdaanan ug milakaw.

Adlaw kadto sa Igpapahulay. 10 Busa giingnan sa mga Hudiyo ang tawong naayo: “Igpapahulay karon, ug supak sa balaod nga bitbiton nimo ang imong higdaanan.”+ 11 Apan siya miingon kanila: “Kadtong nag-ayo nako miingon, ‘Dad-a ang imong higdaanan ug lakaw.’” 12 Sila nangutana kaniya: “Kinsa man kadtong nag-ingon nimo, ‘Dad-a kini ug lakaw’?” 13 Apan ang tawo nga naayo wala makaila kaniya, kay si Jesus mibiya na tungod sa daghang tawo nga atua didto.

14 Human niini, nakit-an siya ni Jesus didto sa templo ug giingnan: “Karon nga maayo na ka, ayaw na pagpakasala aron walay mahitabo nimo nga mas ngil-ad pa.” 15 Ang tawo milakaw ug gisultihan niya ang mga Hudiyo nga si Jesus ang nag-ayo kaniya. 16 Tungod niini, si Jesus gilutos sa mga Hudiyo kay gibuhat niya kini panahon sa Igpapahulay. 17 Apan giingnan sila ni Jesus: “Ang akong Amahan nagpadayon sa pagbuhat hangtod karon, ug ako usab nagpadayon sa pagbuhat.”+ 18 Tungod niini, misamot ang tinguha sa mga Hudiyo sa pagpatay kaniya kay naghunahuna sila nga wala lang siya maglapas sa Igpapahulay apan nagtawag usab sa Diyos nga iyang Amahan,+ nga naghimo sa iyang kaugalingon nga katumbas sa Diyos.+

19 Busa si Jesus miingon kanila: “Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, ang Anak dili makabuhat ug bisan unsa sa iyang kaugalingong pagbuot kondili kon unsa lang ang iyang nakita nga ginabuhat sa Amahan.+ Kay kon unsa ang ginabuhat sa Amahan mao usab ang ginabuhat sa Anak. 20 Kay gimahal sa Amahan ang Anak+ ug gipakita kaniya ang tanan nga iyang ginabuhat, ug labaw pa niini ang iyang ipakita kaniya aron kamo mahingangha.+ 21 Kay sama nga ang Amahan magbanhaw sa mga patay ug maghatag kanilag kinabuhi,+ ang Anak usab maghatag ug kinabuhi niadtong buot niyang hatagan.+ 22 Kay ang Amahan dili maghukom kang bisan kinsa, apan iyang gihatag sa Anak ang awtoridad sa paghukom sa tanan,+ 23 aron ang tanan makapasidungog sa Anak sama nga sila nagpasidungog sa Amahan. Siya nga wala magpasidungog sa Anak wala usab magpasidungog sa Amahan nga nagpadala kaniya.+ 24 Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, siya nga mamati sa akong pulong ug motuo sa Amahan nga nagpadala kanako makabaton ug kinabuhing walay kataposan.+ Siya dili hukman, kondili mahisama sa tawong namatay nga karon buhi na.+

25 “Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, moabot ang panahon, ug gani nagsugod na karon, nga ang mga patay makadungog sa tingog sa Anak sa Diyos ug kadtong mamati mabuhi. 26 Kay ingon nga ang Amahan may kinabuhi sa iyang kaugalingon,*+ gitugot usab niya sa Anak ang pagbaton ug kinabuhi sa iyang kaugalingon.*+ 27 Ug iya siyang gihatagan ug awtoridad sa paghukom+ kay siya ang Anak sa tawo.+ 28 Ayaw kahibulong niini, kay moabot ang panahon nga ang tanang anaa sa handomanang mga lubnganan makadungog sa iyang tingog+ 29 ug mangabanhaw. Kadtong nagbuhat ug maayo mabanhaw ngadto sa kinabuhi ug kadtong nagbuhat ug daotan pagahukman.+ 30 Dili ko makabuhat ug bisan unsa sa akong kaugalingong pagbuot. Mohukom ko sumala sa kon unsay isulti sa Amahan, ug ang akong paghukom matarong+ kay nagtinguha ko sa pagbuhat, dili sa akong kabubut-on, kondili sa kabubut-on sa nagpadala kanako.+

31 “Kon ako lang ang magpamatuod bahin sa akong kaugalingon, ang akong pamatuod dili kasaligan.+ 32 Dunay lain nga nagpamatuod bahin kanako, ug nahibalo ko nga ang iyang pamatuod bahin kanako kasaligan.+ 33 Nagpadala mog mga tawo ngadto kang Juan, ug siya nagpamatuod sa kamatuoran.+ 34 Wala ko magdepende sa pagpamatuod sa tawo, apan gisulti nako kini aron maluwas unta mo. 35 Si Juan maoy nagsiga ug nagdan-ag nga lampara, ug sa mubong panahon kamo nalipay pag-ayo sa iyang kahayag.+ 36 Si Juan nag-ingon nga ako gikan sa Amahan. Apan duna koy mas labaw nga pamatuod nga ang Amahan nagpadala kanako. Kini mao ang akong pagtuman sa buluhaton nga iyang gipahimo kanako.+ 37 Ug ang Amahan nga nagpadala kanako nagpamatuod bahin kanako.+ Kamo wala pa gyod makadungog sa iyang tingog bisan kanus-a o makakita sa iyang dagway,+ 38 ug ang iyang pulong wala sa inyong kasingkasing kay wala ninyo tuohi ang iyang gipadala.

39 “Inyong ginasusi ang Balaang Kasulatan+ kay naghunahuna mo nga pinaagi niini makabaton mog kinabuhing walay kataposan; ug ang Balaang Kasulatan mismo nagpamatuod bahin kanako.+ 40 Apan dili ninyo buot moanhi kanako+ aron makabaton unta mog kinabuhi. 41 Dili nako gusto nga himayaon ko sa mga tawo, 42 apan nahibalo gyod ko nga kamo wala mahigugma sa Diyos. 43 Mianhi ko sa ngalan sa akong Amahan, apan wala ko ninyo dawata. Kon may laing moanhi sa iyang kaugalingong pagbuot, siya inyong dawaton. 44 Unsaon man ninyo pagtuo kanako kon nagadawat mo ug himaya gikan sa usag usa ug wala ninyo tinguhaa ang himaya nga gikan sa bugtong matuod nga Diyos?+ 45 Ayawg hunahunaa nga isumbong mo nako sa Amahan; si Moises,+ ang usa nga inyong gisaligan, mao ang magsumbong kaninyo. 46 Sa pagkatinuod, kon mituo mo kang Moises, motuo unta mo kanako kay siya misulat bahin kanako.+ 47 Apan kon wala mo motuo sa iyang mga sinulat, unsaon ninyo pagtuo sa akong gisulti?”

6 Human niini si Jesus mitabok sa Dagat sa Galilea, o Tiberias.+ 2 Ug dihay dakong panon sa katawhan nga nagsigeg sunod kaniya,+ kay nakita nila ang iyang milagrosong pagpang-ayo ug mga masakiton.+ 3 Busa si Jesus mitungas sa bukid ug milingkod didto uban sa iyang mga tinun-an. 4 Karon ang Paskuwa,+ ang pista sa mga Hudiyo, duol na. 5 Dihang miyahat si Jesus ug nakita ang daghan kaayong tawo nga nagpaingon kaniya, iyang giingnan si Felipe: “Asa man ta mamalit ug tinapay aron makakaon kining mga tawhana?”+ 6 Apan gisulti kini ni Jesus sa pagsulay kaniya, kay si Jesus nahibalo man kon unsay iyang buhaton. 7 Si Felipe mitubag: “Ang balig 200 ka denario* nga tinapay dili paigo kanila, bisan pag diyutay ra ang atong ihatag sa matag usa.” 8 Usa sa iyang mga tinun-an, si Andres nga igsoon ni Simon Pedro, miingon kaniya: 9 “Aniay batang lalaki nga may lima ka tinapay nga sebada ug duha ka gagmayng isda. Apan unsaon man pagkaigo niini sa daghan kaayong tawo?”+

10 Si Jesus miingon: “Palingkora ang mga tawo.” Kay kasagbotan kadtong dapita, ang mga tawo nanglingkod didto, nga mga 5,000 ang gidaghanon sa mga lalaki.+ 11 Gikuha ni Jesus ang mga tinapay, ug human makapasalamat, iyang giapod-apod kini sa mga nanglingkod didto; ingon usab niini ang iyang gihimo sa gagmayng isda, ug sila nangaon kutob sa ilang gusto. 12 Apan dihang nangabusog na sila, siya miingon sa iyang mga tinun-an: “Hiposa ang sobra aron walay mausik.” 13 Busa gihipos nila ang sobra sa lima ka tinapay nga sebada nga gikaon sa mga tawo, ug napuno nila ang 12 ka basket.

14 Pagkakita sa mga tawo sa milagro nga iyang gihimo, sila miingon: “Siya gayod ang Propeta nga gitagnang moanhi sa kalibotan.”+ 15 Unya kay nahibalo si Jesus nga ila siyang pugson nga mahimong hari, siya mibiya+ pag-usab ug mitungas sa bukid nga nag-inusara.+

16 Dihang kilumkilom na, ang iyang mga tinun-an nanglugsong ngadto sa dagat.+ 17 Sila misakay ug sakayan ug mitabok sa dagat paingon sa Capernaum. Unya mingitngit na, apan si Jesus dili pa nila kauban.+ 18 Ug nagkadako ang mga balod sa dagat tungod sa paghuros sa kusog nga hangin.+ 19 Sa dihang nakabugsay na silag mga lima o unom ka kilometro,* ilang nakita si Jesus nga naglakaw ibabaw sa dagat paingon sa sakayan, ug sila nangahadlok. 20 Apan siya miingon kanila: “Ayaw mog kahadlok! Ako kini.”+ 21 Unya gipasakay dayon nila siya sa sakayan, ug pagkataudtaod ang sakayan midunggo sa ilang dulnganan.+

22 Pagkasunod adlaw, ang mga tawo nga nagpabilin sa pikas daplin sa dagat walay nakitang sakayan didto. Sila nahinumdom nga dihay usa ka gamayng sakayan didto ug nga si Jesus wala mouban dihang mibiya ang mga tinun-an sakay sa maong sakayan. 23 Unya dihay mga sakayan gikan sa Tiberias nga midunggo duol sa dapit diin sila mikaon sa tinapay human makapasalamat ang Ginoo. 24 Kay wala makita sa mga tawo si Jesus ug ang iyang mga tinun-an, sila nanakay niini nga mga sakayan ug miadto sa Capernaum aron pangitaon si Jesus.

25 Busa sa nakita nila siya sa tabok sa dagat, sila miingon kaniya: “Rabbi,+ kanus-a ka miabot dinhi?” 26 Si Jesus mitubag: “Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, gipangita ko ninyo, dili kay nakakita mog mga ilhanan, kondili tungod kay nakakaon mo sa tinapay ug nangabusog.+ 27 Hagoi ninyo, dili ang pagkaon nga madaot, kondili ang pagkaon nga dili madaot nga motultol sa kinabuhing walay kataposan+ nga ihatag kaninyo sa Anak sa tawo; kay ang Amahan, ang Diyos mismo, nagpakita nga siya may pag-uyon* sa Anak.”+

28 Busa sila miingon kaniya: “Unsay kinahanglan namong himoon aron uyonan sa Diyos?” 29 Si Jesus mitubag: “Kamo uyonan sa Diyos kon magpakita mog pagtuo sa usa nga iyang gipadala.”+ 30 Unya sila miingon: “Unsang ilhanan+ ang imong ipakita kanamo aron motuo mi nimo? Unsa may imong himoon? 31 Ang among mga katigulangan nangaon sa mana didto sa kamingawan,+ sumala sa nahisulat: ‘Gihatagan niya silag tinapay gikan sa langit.’”+ 32 Unya si Jesus miingon: “Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, si Moises wala maghatag kaninyo sa tinuod nga tinapay gikan sa langit. Apan ang akong Amahan naghatag kaninyo karon sa tinuod nga tinapay gikan sa langit. 33 Kay ang tinapay sa Diyos mao ang usa nga nanaog gikan sa langit ug naghatag ug kinabuhi sa kalibotan.” 34 Busa sila miingon: “Ginoo, hatagi mi kanunay niana nga tinapay.”

35 Si Jesus miingon: “Ako mao ang tinapay sa kinabuhi. Kadtong moari kanako dili na gayod gutmon, ug kadtong magpakitag pagtuo kanako dili na gayod uhawon.+ 36 Apan sa ako nang gisulti kaninyo, nakita na ko ninyo apan wala mo motuo.+ 37 Ang tanan nga gihatag kanako sa Amahan moari kanako, ug dili gayod nako isalikway kadtong moari kanako;+ 38 kay nanaog ko gikan sa langit+ aron buhaton, dili ang akong kabubut-on, kondili ang kabubut-on sa nagpadala kanako.+ 39 Ang kabubut-on sa nagpadala kanako mao kini, nga dili ko mawad-an ug bisan usa sa tanan niyang gihatag kanako, apan banhawon+ gayod nako sila sa kataposang adlaw. 40 Kay mao kini ang kabubut-on sa akong Amahan, nga ang matag usa nga moila sa Anak ug magpakitag pagtuo kaniya makabaton gayod ug kinabuhing walay kataposan,+ ug banhawon+ nako siya sa kataposang adlaw.”

41 Unya ang mga Hudiyo nagbagulbol batok kaniya kay siya miingon: “Ako mao ang tinapay nga nanaog gikan sa langit.”+ 42 Ug sila miingon: “Dili ba siya si Jesus nga anak ni Jose, kansang amahan ug inahan atong nailhan?+ Nganong karon moingon siya, ‘Nanaog ko gikan sa langit’?” 43 Si Jesus miingon kanila: “Ayaw na mo pagbagulbol. 44 Walay tawo nga makaari kanako gawas kon siya gikabig sa Amahan, kinsa nagpadala kanako,+ ug banhawon nako siya sa kataposang adlaw.+ 45 Kini nahisulat sa basahon sa mga Propeta: ‘Silang tanan mahimong mga tinudloan ni Jehova.’*+ Ang matag usa nga namati sa Amahan ug nakakat-on gikan kaniya moari kanako. 46 Walay tawong nakakita sa Amahan,+ gawas nako nga gikan sa Diyos. Ako lang ang nakakita sa Amahan.+ 47 Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, kadtong motuo kanako makabaton ug kinabuhing walay kataposan.+

48 “Ako mao ang tinapay sa kinabuhi.+ 49 Ang inyong mga katigulangan nangaon sa mana didto sa kamingawan. Bisan pa niana, sila nangamatay.+ 50 Apan kadtong mokaon sa tinapay nga nanaog gikan sa langit dili mamatay. 51 Ako ang buhing tinapay nga nanaog gikan sa langit. Kon may mokaon niini nga tinapay, siya mabuhi hangtod sa hangtod; ug sa pagkatinuod, ang tinapay nga akong ihatag mao ang akong unod alang sa kinabuhi sa katawhan.”*+

52 Unya ang mga Hudiyo naglalis: “Unsaon paghatag niining tawhana sa iyang unod aron atong kan-on?” 53 Busa si Jesus miingon: “Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, gawas kon mokaon mo sa unod sa Anak sa tawo ug moinom sa iyang dugo, kamo dili makabaton ug kinabuhi.*+ 54 Kadtong mokaon sa akong unod ug moinom sa akong dugo makabaton ug kinabuhing walay kataposan, ug banhawon+ nako siya sa kataposang adlaw; 55 kay ang akong unod tinuod nga pagkaon ug ang akong dugo tinuod nga ilimnon. 56 Kadtong mokaon sa akong unod ug moinom sa akong dugo magpabiling nahiusa kanako, ug ako nahiusa kaniya.+ 57 Ang buhing Amahan nagpadala kanako ug ako nabuhi tungod sa Amahan. Sa susama, kadtong mokaon kanako mabuhi tungod kanako.+ 58 Mao kini ang tinapay nga nanaog gikan sa langit. Dili kini sama niadtong panahon nga ang inyong mga katigulangan nangaon apan sila nangamatay. Kadtong mokaon niini nga tinapay mabuhi hangtod sa hangtod.”+ 59 Iya kining gisulti samtang siya nanudlo sa usa ka sinagoga* sa Capernaum.

60 Pagkadungog niini sa iyang mga tinun-an, daghan kanila ang miingon: “Ngil-ad kaayo ang iyang gisulti; kinsay ganahang maminaw niana?” 61 Apan kay nahibalo si Jesus nga nagbagulbol ang iyang mga tinun-an bahin niini, iya silang giingnan: “Napandol* ba mo niini? 62 Unsa pa kaha kon makita ninyo ang Anak sa tawo nga mosaka balik sa iyang gigikanan?+ 63 Ang espiritu mao ang maghatag ug kinabuhi;+ ang mahimo sa tawo* wala gayoy kapuslanan. Ang akong gisulti kaninyo naggikan sa balaang espiritu ug maghatag ug kinabuhi.+ 64 Apan dunay pipila kaninyo nga walay pagtuo.” Kay si Jesus nahibalo nang daan* kon kinsa ang walay pagtuo ug kon kinsa ang magbudhi kaniya.+ 65 Iya silang giingnan: “Kini ang hinungdan nga giingnan mo nako nga walay usa nga makaari kanako gawas kon itugot kini sa Amahan.”+

66 Tungod niini, daghan sa iyang mga tinun-an namalik sa mga butang nga ilang gitalikdan+ ug wala na mosunod kaniya. 67 Busa si Jesus miingon sa Dose: “Gusto ba usab ninyong mobiya?” 68 Si Simon Pedro mitubag: “Ginoo, kang kinsa man mi mangadto?+ Anaa nimo ang mga pulong nga motultol sa kinabuhing walay kataposan.+ 69 Kami nagtuo ug nahibalo nga ikaw ang Balaang Usa sa Diyos.”+ 70 Si Jesus miingon: “Gipili ko kamong 12, dili ba?+ Apan ang usa kaninyo tigbutangbutang.”*+ 71 Sa pagkatinuod, ang iyang gitumong mao si Judas nga anak ni Simon Iskariote, kay siya ang magbudhi kang Jesus, bisan tuod usa siya sa Dose.+

7 Human niini si Jesus nagpadayon sa iyang buluhaton sa Galilea. Dili siya gustong moadto sa Judea kay ang mga Hudiyo nagtinguha man sa pagpatay kaniya.+ 2 Apan duol na ang Pista sa mga Tabernakulo*+ nga ginasaulog sa mga Hudiyo. 3 Busa ang iyang mga igsoon+ miingon kaniya: “Biya dinhi ug adto sa Judea, aron ang imong mga tinun-an makakita usab sa mga buhat nga imong ginahimo. 4 Kay walay maghimo ug bisan unsa sa tago kon gusto niya nga mailhan sa mga tawo. Kay ginahimo nimo kining mga butanga, ipadayag ang imong kaugalingon sa kalibotan.” 5 Sa pagkatinuod, ang iyang mga igsoon walay pagtuo kaniya.+ 6 Busa si Jesus miingon: “Wala pa moabot ang akong panahon,+ apan kamo mahimong moadto didto bisan unsang panahona. 7 Ang kalibotan walay katarongan sa pagdumot kaninyo, apan kini nagdumot kanako kay ako nagpamatuod nga ang mga buhat niini daotan.+ 8 Pangadto mo sa pista; dili pa ko moadto sa pista kay ang akong panahon wala pa moabot.”+ 9 Busa nagpabilin siya sa Galilea human niya kini isulti kanila.

10 Apan sa nangadto na sa pista ang iyang mga igsoon, misekreto usab siyag adto didto. 11 Busa ang mga Hudiyo nangita kaniya didto sa pista ug miingon: “Asa man siya?” 12 Ug taliwala sa mga panon, daghan ang naghisgothisgot sa hilom bahin kaniya. Ang pipila miingon: “Maayo siya nga tawo.” Ang uban miingon: “Dili, kay gipahisalaag niya ang mga tawo.”+ 13 Apan walay nangahas sa pagsulti bahin kaniya atubangan sa mga tawo kay nahadlok sila sa mga Hudiyo.*+

14 Ug sa nanungatunga na ang pista, si Jesus miadto sa templo ug nanudlo. 15 Busa ang mga Hudiyo nahingangha ug miingon: “Diin kuhaa niining tawhana ang iyang kahibalo sa Balaang Kasulatan*+ nga wala man unta siya makaeskuyla?”*+ 16 Si Jesus miingon kanila: “Ang akong gitudlo dili akoa, kondili iya sa nagpadala kanako.+ 17 Si bisan kinsa nga gustong mohimo sa kabubut-on sa Diyos mahibalo kon ang akong ginatudlo gikan ba sa Diyos+ o kaugalingon lang nakong ideya. 18 Siya nga nagsulti sa iyang kaugalingong ideya naghimaya sa iyang kaugalingon; apan siya nga gustong mahimaya ang usa nga nagpadala kaniya,+ kini siya matinud-anon ug walay kabakakan diha kaniya. 19 Si Moises naghatag kaninyo sa Balaod,+ dili ba? Apan walay usa kaninyo nga nagtuman sa Balaod. Nganong nagtinguha man mo sa pagpatay kanako?”+ 20 Ang mga tawo mitubag: “Gidemonyohan ka. Kinsa bay nagtinguha sa pagpatay kanimo?” 21 Si Jesus miingon kanila: “Usa lang ang akong gihimo, ug natingala mong tanan. 22 Busa tagda kini: Si Moises naghatag kaninyo sa balaod sa pagtuli+​—⁠kini dili gikan kang Moises, kondili gikan sa iyang mga katigulangan+⁠—​ug kamo magtuli sa usa ka tawo panahon sa igpapahulay. 23 Kon ang usa ka tawo tulion sa igpapahulay aron dili malapas ang Balaod ni Moises, masuko diay mo pag-ayo nako kay akong giayo ang usa ka tawo panahon sa igpapahulay?+ 24 Hunong na sa pagpanghukom base sa inyong makita, apan panghukom sa matarong nga paagi.”+

25 Busa dihay mga molupyo sa Jerusalem nga miingon: “Dili ba mao kining tawhana ang gusto nilang patyon?+ 26 Apan tan-awa! siya nagsulti sa publiko, ug wala silay gisulti kaniya. Tungod ba kaha kay ang mga opisyal nahibalo gayod nga siya mao ang Kristo? 27 Kita nahibalo kon diin gikan kining tawhana;+ apan inig-abot sa Kristo, walay mahibalo kon diin siya gikan.” 28 Dayon samtang nanudlo si Jesus didto sa templo, siya misultig kusog: “Kamo nakaila kanako ug nahibalo kon diin ko gikan. Ug wala ko moanhi sa akong kaugalingong pagbuot.+ Ang Usa nga nagpadala kanako maoy tinuod, ug kamo wala makaila kaniya.+ 29 Nakaila ko kaniya+ kay ako iyang representante, ug Siya ang nagpadala kanako.” 30 Busa sila nagtinguha sa pagdakop kaniya,+ apan wala nila kini mahimo kay ang iyang panahon wala pa moabot.+ 31 Sa gihapon, daghan ang mituo kaniya+ ug miingon: “Siya mao ang Kristo, kay walay makahimog mas daghan pang milagro* kay sa gihimo niining tawhana, dili ba?”

32 Nadungog sa mga Pariseo nga ang mga tawo naghisgothisgot sa hilom bahin kaniya, ug ang pangulong mga saserdote ug ang mga Pariseo nagpadalag mga polis sa pagdakop kaniya. 33 Unya si Jesus miingon: “Mubo na lang ang panahon nga inyo kong makauban sa dili pa ko moadto sa Usa nga nagpadala kanako.+ 34 Kamo mangita kanako, apan dili ko ninyo makaplagan, ug kon asa ko moadto dili mo makaadto.”+ 35 Busa ang mga Hudiyo nagsultihanay: “Asa kaha moadto kining tawhana nga dili man nato siya makaplagan? Moadto kaha siya sa mga Hudiyo nga namuyo taliwala sa mga Grego ug manudlo sa mga Grego? 36 Unsay buot niyang ipasabot sa iyang giingon, ‘Kamo mangita kanako, apan dili ko ninyo makaplagan, ug kon asa ko moadto dili mo makaadto’?”

37 Sa kataposang adlaw, ang labing importanteng adlaw sa pista,+ si Jesus mitindog ug misultig kusog: “Kon dunay giuhaw, paaria siya kanako ug hatagan nako siyag mainom.+ 38 Alang niadtong magpakitag pagtuo kanako, ang kasulatan nag-ingon: ‘Gikan sa iyang kasingkasing moagos ang sapa sa buhing tubig.’”+ 39 Ang iyang gihisgotan mao ang espiritu nga hapit nang madawat niadtong mga magpakitag pagtuo kaniya; wala pa nila madawat ang espiritu+ kay si Jesus wala pa man himayaa.+ 40 Ang pipila diha sa panon sa katawhan nga nakadungog niini miingon: “Siya gayod ang Propeta.”+ 41 Ang uban miingon: “Siya mao ang Kristo.”+ Apan ang uban miingon: “Maggikan ba gyod sa Galilea ang Kristo?+ 42 Dili ba ang kasulatan nag-ingon nga ang Kristo maggikan sa kaliwat ni David+ ug maggikan sa Betlehem,+ ang baryo diin gikan si David?”+ 43 Busa ang mga tawo nabahin labot kaniya. 44 Ang uban kanila nagtinguha sa pagdakop kaniya, apan walay nakahimo niini.

45 Dihang namalik ang mga polis, ang pangulong mga saserdote ug ang mga Pariseo nangutana kanila: “Nganong wala man ninyo siya dad-a dinhi?” 46 Ang mga polis mitubag: “Wala pa gyoy tawo nga nakasulti ug sama niini.”+ 47 Ang mga Pariseo miingon: “Nalimbongan ba usab mo? 48 Walay bisan usa sa mga opisyal o Pariseo nga mituo kaniya, dili ba?+ 49 Apan kining mga tawhana nga wala mahibalo sa Balaod maoy tinunglo nga katawhan.” 50 Si Nicodemo, nga miadto kang Jesus sa miagi ug kinsa usa sa mga Pariseo, miingon kanila: 51 “Sumala sa atong Balaod, dili ba paminawon una nato ang usa ka tawo aron masayran kon unsay iyang gihimo ayha nato siya hukman?”+ 52 Sila mitubag: “Ngano, taga-Galilea ba sab ka? Susiha ang Balaang Kasulatan ug imong makita nga walay propeta nga maggikan sa Galilea.”*

8 12 Unya si Jesus misulti na usab kanila: “Ako mao ang kahayag sa kalibotan.+ Kadtong mosunod kanako dili gayod maglakaw sa kangitngit, apan makabaton sa kahayag+ sa kinabuhi.” 13 Busa ang mga Pariseo miingon: “Ikaw nagpamatuod bahin sa imong kaugalingon; ang imong pamatuod dili tinuod.” 14 Si Jesus mitubag kanila: “Bisan kon nagpamatuod ko bahin sa akong kaugalingon, ang akong pamatuod tinuod kay nahibalo ko kon diin ko gikan ug kon asa ko moadto.+ Apan wala mo mahibalo kon diin ko gikan ug kon asa ko moadto. 15 Kamo naghukom sumala sa sukdanan sa tawo;+ ako dili gayod maghukom kang bisan kinsa. 16 Apan kon maghukom man ko, ang akong paghukom tinuod kay wala ko mag-inusara, apan ang Amahan nga nagpadala kanako nagauban kanako.+ 17 Dugang pa, kini nahisulat sa inyo mismong Balaod: ‘Ang pamatuod sa duha ka tawo tinuod.’+ 18 Ako nagpamatuod bahin sa akong kaugalingon, ug ang Amahan nga nagpadala kanako nagpamatuod usab bahin kanako.”+ 19 Unya sila nangutana: “Asa man ang imong Amahan?” Si Jesus mitubag: “Wala mo makaila kanako ug sa akong Amahan.+ Kon nakaila mo kanako, makaila sab mo sa akong Amahan.”+ 20 Iya kining gisulti duol sa mga panudlanag bahandi+ sa templo samtang nanudlo siya didto. Apan walay midakop kaniya kay wala pa man moabot ang iyang panahon.+

21 Busa miingon na usab siya kanila: “Molakaw ko, ug mangita mo nako, apan kamo mamatay sa inyong sala.+ Kon asa ko moadto, dili mo makaadto.”+ 22 Unya ang mga Hudiyo miingon: “Magpakamatay ba siya? Kay siya miingon, ‘Kon asa ko moadto, dili mo makaadto.’” 23 Siya miingon kanila: “Kamo gikan sa ubos; ako gikan sa itaas.+ Kamo gikan niining kalibotana; ako dili gikan niining kalibotana. 24 Kanay hinungdan nga miingon ko kaninyo: Kamo mamatay sa inyong mga sala. Kay kon dili mo motuo nga ako mao ang usa nga akong ginasulti, kamo mamatay sa inyong mga sala.” 25 Busa sila miingon kaniya: “Kinsa diay ka?” Si Jesus mitubag: “Nag-usik lang ko sa akong panahon sa pagpakig-estorya ninyo. 26 Daghan kog angayng isulti bahin kaninyo ug daghan kog angayng hukman. Sa pagkatinuod, ang Usa nga nagpadala kanako kanunayng nagsulti sa tinuod, ug ang mga butang nga akong nadungog gikan kaniya akong ginasulti sa kalibotan.”+ 27 Sila wala makasabot nga ang iyang gitumong mao ang Amahan. 28 Unya si Jesus miingon: “Sa dihang maisa* na ninyo ang Anak sa tawo,+ inyong mahibaloan nga ako mao siya.+ Ako walay gihimo sa akong kaugalingong pagbuot;+ apan ang gitudlo kanako sa Amahan mao ang akong ginasulti. 29 Ug ang Usa nga nagpadala kanako nagauban kanako; wala ko niya biyai kay kanunay nakong gibuhat ang mga butang nga makapahimuot kaniya.”+ 30 Samtang nagsulti siya niini, daghan ang mituo kaniya.

31 Dayon si Jesus miingon sa mga Hudiyo nga mituo kaniya: “Kon kanunay ninyong tumanon ang akong gitudlo, kamo ako gyong mga tinun-an, 32 ug kamo mahibalo sa kamatuoran,+ ug ang kamatuoran magpahigawas kaninyo.”+ 33 Sila mitubag: “Mga kaliwat mi ni Abraham ug wala pa mi sukad maulipon kang bisan kinsa. Nganong miingon man ka, ‘Kamo mapahigawas’?” 34 Si Jesus mitubag: “Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, ang matag mamumuhat ug sala maoy ulipon sa sala.+ 35 Dugang pa, ang ulipon dili magpabilin sa panimalay hangtod sa hangtod; ang anak magpabilin hangtod sa hangtod. 36 Busa kon ang Anak magpahigawas kaninyo, kamo tinuod nga gawasnon. 37 Nahibalo ko nga kaliwat mo ni Abraham. Apan nagtinguha mo sa pagpatay kanako kay ang akong pulong wala motubo diha kaninyo. 38 Akong ginasulti ang mga butang nga akong nakita samtang kauban nako ang akong Amahan,+ apan inyong ginabuhat ang mga butang nga inyong nadungog gikan sa inyong amahan.” 39 Sila miingon: “Si Abraham ang among amahan.” Si Jesus miingon kanila: “Kon mga anak mo ni Abraham,+ ginabuhat unta ninyo ang mga buhat ni Abraham. 40 Apan kamo nagtinguha sa pagpatay kanako, ako kinsa nagsulti kaninyo sa kamatuoran nga akong nadungog gikan sa Diyos.+ Wala kana himoa ni Abraham. 41 Inyong ginabuhat ang mga buhat sa inyong amahan.” Sila miingon: “Kami dili mga anak sa gawas;* usa ra ang among Amahan, ang Diyos.”

42 Si Jesus miingon kanila: “Kon ang Diyos mao pa ang inyong Amahan, higugmaon ko ninyo+ kay ako naggikan sa Diyos ug ania ko dinhi. Wala ko moanhi sa akong kaugalingong pagbuot, apan Iya kong gipadala.+ 43 Nganong dili man mo makasabot sa akong ginasulti? Kay dili mo gustong mamati sa akong pulong. 44 Kamo gikan sa inyong amahan nga mao ang Yawa, ug gusto ninyong buhaton ang mga tinguha sa inyong amahan.+ Siya mamumuno sukad sa sinugdan,+ ug siya wala mobarog sa kamatuoran kay ang kamatuoran wala kaniya. Siya mamakak kay kana ang iyang kinaiya. Siya bakakon ug ang amahan sa bakak.+ 45 Apan kay nagsulti ko sa kamatuoran, kamo dili motuo kanako. 46 Kinsa kaninyo ang makapamatuod nga sad-an ko? Kon kamatuoran ang akong ginasulti, nganong dili man mo motuo nako? 47 Siya nga gikan sa Diyos magpatalinghog sa mga pulong sa Diyos.+ Dili mo magpatalinghog kay dili man mo gikan sa Diyos.”+

48 Ang mga Hudiyo miingon: “Dili ba husto mi sa pag-ingon, ‘Ikaw usa ka Samarianhon+ ug gidemonyohan’?”+ 49 Si Jesus mitubag: “Ako wala mademonyohi, apan ako nagpasidungog sa akong Amahan ug kamo nagpakaulaw kanako. 50 Apan wala ko magtinguha ug himaya alang sa akong kaugalingon;+ dunay Usa nga buot mohatag niini kanako ug siya ang maghuhukom. 51 Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, kon ang usa motuman sa akong pulong, siya dili gayod mamatay.”+ 52 Ang mga Hudiyo miingon: “Karon natino namo nga gidemonyohan ka. Si Abraham namatay, ingon man usab ang mga propeta, apan miingon ka, ‘Kon ang usa motuman sa akong pulong, siya dili gyod makatilaw ug kamatayon.’ 53 Labaw pa ba ka sa among amahan nga si Abraham? Siya namatay, ingon man usab ang mga propeta. Kinsa man ka sa imong hunahuna?” 54 Si Jesus mitubag: “Kon himayaon nako ang akong kaugalingon, ang akong himaya walay pulos. Ang akong Amahan mao ang naghimaya kanako,+ ang usa nga giingon ninyo nga inyong Diyos. 55 Kamo wala makaila kaniya,+ apan ako nakaila kaniya.+ Ug kon moingon ko nga wala ko makaila kaniya, mahisama ko ninyo nga bakakon. Apan ako nakaila kaniya ug nagtuman sa iyang pulong. 56 Si Abraham nga inyong amahan nalipay pag-ayo sa paglaom nga makita ang akong adlaw, ug siya nakakita niini ug nagmaya.”+ 57 Dayon ang mga Hudiyo miingon: “Wala pa kay 50 anyos, ug unya nakakita na ka kang Abraham?” 58 Si Jesus mitubag: “Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, sa wala pa matawo si Abraham, ako naglungtad na.”+ 59 Busa namunit silag mga bato aron batoon siya, apan si Jesus mitago ug migawas sa templo.

9 Samtang naglakaw, iyang nakita ang usa ka tawo nga buta sukad sa pagkahimugso. 2 Ug ang iyang mga tinun-an nangutana kaniya: “Rabbi,+ kinsay nakasala nga natawo man siya nga buta, siya o ang iyang mga ginikanan?” 3 Si Jesus mitubag: “Siya nabuta dili tungod sa iyang sala o sa sala sa iyang mga ginikanan, apan pinaagi sa iyang kahimtang makita sa mga tawo ang mga buhat sa Diyos.+ 4 Samtang adlaw pa, kinahanglang buhaton nato ang mga buhat sa Usa nga nagpadala kanako;+ kon moabot na ang gabii, wala nay tawo nga makahimog bisan unsang buluhaton. 5 Samtang ania ko sa kalibotan, ako ang kahayag sa kalibotan.”+ 6 Human niya kini isulti, siya miluwa sa yuta ug nagmasa ug lapok pinaagig laway, ug gipahid ang lapok sa mga mata sa tawo+ 7 ug miingon kaniya: “Lakaw, panghilam-os sa linaw sa Siloam” (nga kon hubaron “Pinadala”). Ug siya milakaw ug nanghilam-os, ug mibalik siya nga makakita na.+

8 Unya ang mga silingan ug ang mga nakakita kaniya sa makililimos pa siya miingon: “Dili ba mao kining tawhana kadtong naglingkoran ug nagpakilimos sa una?” 9 Ang pipila nag-ingon: “Mao kana siya.” Ang uban nag-ingon: “Dili, popareho lang silag nawong.” Ang tawo nagsigeg ingon: “Ako kadto.” 10 Busa sila nangutana kaniya: “Nganong makakita na man ka karon?”* 11 Siya mitubag: “Ang tawo nga ginganlag Jesus nagmasa ug lapok ug gipahid kini sa akong mga mata ug miingon, ‘Adto sa Siloam ug panghilam-os.’+ Busa miadto ko ug nanghilam-os, ug ako nakakita na.” 12 Sila miingon kaniya: “Asa man ang maong tawo?” Siya mitubag: “Wala ko mahibalo.”

13 Unya ilang gidala ngadto sa mga Pariseo ang tawo nga buta kaniadto. 14 Naatol nga ang pagmasa ni Jesus ug lapok ug ang iyang pag-ayo sa buta+ maoy adlawng Igpapahulay.+ 15 Busa niining higayona, ang mga Pariseo nangutana usab kaniya kon nganong siya makakita na. Siya mitubag: “Iyang gipahiran ug lapok ang akong mga mata, ug nanghilam-os ko, ug ako nakakita na.” 16 Ang pipila sa mga Pariseo miingon: “Kining tawhana dili gikan sa Diyos kay wala siya magtuman sa Igpapahulay.”+ Ang uban miingon: “Makahimo ba ug ingon niana nga mga milagro* ang usa ka tawong makasasala?”+ Busa sila nabahin.+ 17 Ug sila nangutana na usab sa tawong buta: “Unsay imong ikaingon bahin kaniya kay iya mang giayo ang imong mga mata?” Ang tawo mitubag: “Siya usa ka propeta.”

18 Apan ang mga Hudiyo wala motuo nga siya buta kaniadto ug unya nakakita na. Busa ilang gipatawag ang iyang mga ginikanan 19 ug gipangutana: “Mao ba kini ang inyong anak nga giingon ninyong natawo nga buta? Naunsa man nga makakita na siya karon?” 20 Ang iyang mga ginikanan mitubag: “Oo, siya ang among anak ug natawo siya nga buta. 21 Apan wala mi mahibalo kon nganong makakita na siya karon, o kon kinsa ang nag-ayo niya. Pangutan-a ninyo siya kay dako na man siya. Siya ang angayng motubag niana.” 22 Gisulti kini sa iyang mga ginikanan kay nahadlok sila sa mga Hudiyo,*+ kay ang mga Hudiyo* nagkauyon nga kadtong moila kang Jesus ingong Kristo palagpoton gikan sa sinagoga.+ 23 Kini ang hinungdan nga ang iyang mga ginikanan miingon: “Pangutan-a ninyo siya kay dako na man siya.”

24 Busa ilang gipatawag pag-usab ang tawo nga buta kaniadto ug giingnan siya: “Himayaa ang Diyos; nahibalo mi nga makasasala kadtong tawhana.” 25 Siya mitubag: “Kon siya ba makasasala, wala ko mahibalo. Ang ako lang nasayran nga buta ko kaniadto apan makakita na ko karon.” 26 Unya sila miingon kaniya: “Unsay iyang gihimo kanimo? Giunsa ka niya pag-ayo?” 27 Siya mitubag: “Gisultihan na mo nako, apan wala mo mamati. Nganong gusto ninyong madunggan kini pag-usab? Gusto ba usab ninyo nga mahimong iyang mga tinun-an?” 28 Tungod niini, siya ilang gitamay: “Ikaw tinun-an sa maong tawo, apan kami mga tinun-an ni Moises. 29 Nahibalo mi nga ang Diyos nakigsulti kang Moises, apan bahin niining tawhana, wala mi mahibalo kon diin siya gikan.” 30 Ang tawo miingon: “Katingalahan gayod kini, kay wala mo mahibalo kon diin siya gikan apan iyang giayo ang akong mga mata. 31 Kita nahibalo nga ang Diyos dili mamati sa mga makasasala,+ apan kon ang usa mahadlokon sa Diyos ug nagbuhat sa iyang kabubut-on, siya mamati kaniya.+ 32 Sukad masukad, wala pay gidungog nga may nakaayo ug usa ka tawo nga natawong buta. 33 Kon kining tawhana dili gikan sa Diyos, siya wala gayoy arang mahimo.”+ 34 Sila miingon kaniya: “Ikaw natawo nga puno sa kasal-anan, ug unya imo ming tudloan?” Ug siya ilang gipapahawa!+

35 Nadunggan ni Jesus nga gipapahawa nila siya, ug sa pagkakita kaniya, siya miingon: “Nagtuo ba ka sa Anak sa tawo?” 36 Ang tawo mitubag: “Kinsa man siya, senyor, aron motuo ko niya?” 37 Si Jesus mitubag: “Nakita na nimo siya ug sa pagkatinuod, siya ang nakigsulti kanimo karon.” 38 Siya miingon: “Nagtuo ako kaniya, Ginoo.” Ug siya miyukbo kaniya. 39 Unya si Jesus miingon: “Mianhi ko sa kalibotan aron ang mga tawo mahukman, aron makakita kadtong dili makakita+ ug aron mabuta kadtong makakita.”+ 40 Ang mga Pariseo nga atua didto nakadungog niini ug miingon kaniya: “Mga buta ba diay usab mi?” 41 Si Jesus miingon kanila: “Kon mga buta pa mo, wala unta moy sala. Apan kay miingon mo, ‘Makakita mi,’ ang inyong sala magpabilin.”+

10 “Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, kadtong mosulod sa toril nga dili moagi sa pultahan kondili mokatkat sa paril, kana siya usa ka kawatan ug tulisan.+ 2 Apan kadtong mosulod agi sa pultahan mao ang magbalantay sa mga karnero.+ 3 Siya pagabuksan sa magbalantay sa pultahan,+ ug ang mga karnero mamati sa iyang tingog.+ Iyang tawgon ang iyang mga karnero sa ilang ngalan ug giyahan sila pagawas. 4 Dihang mapagawas na niya ang tanan niyang karnero, siya mag-una kanila, ug ang mga karnero mosunod kaniya kay sila nakaila man sa iyang tingog. 5 Dili gayod sila mosunod sa usa ka estranyo apan sila magpahilayo kaniya, kay sila wala man makaila sa tingog sa mga estranyo.” 6 Kini nga pagtandi gisulti ni Jesus kanila, apan wala nila masabti kon unsay buot niyang ipasabot.

7 Busa si Jesus misulti na usab: “Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, ako ang pultahan alang sa mga karnero.+ 8 Ang tanang nangangkon nga sila ang tinuod nga magbalantay maoy mga kawatan ug tulisan; apan ang mga karnero wala mamati kanila. 9 Ako ang pultahan; kadtong mosulod agi kanako maluwas, ug siya mosulod ug mogawas ug makakaplag ug sibsibanan.+ 10 Ang kawatan moanhi lang aron sa pagpangawat, pagpatay, ug paglaglag.+ Ako mianhi aron sila makabaton ug kinabuhing walay kataposan. 11 Ako ang maayong magbalantay;+ ang maayong magbalantay magtugyan sa iyang kinabuhi alang sa mga karnero.+ 12 Dihang ang sinuholang tawo, nga dili magbalantay ug dili tag-iya sa mga karnero, makakitag lobo nga nagpaingon, iyang biyaan ang mga karnero ug siya modagan. Busa ang lobo makapatayg mga karnero ug ang ubang karnero magkatibulaag. 13 Ang tawo mobiya kay siya sinuholan lang ug walay pagtagad sa mga karnero. 14 Ako ang maayong magbalantay. Nakaila ko sa akong mga karnero ug ang akong mga karnero nakaila kanako,+ 15 sama nga ang Amahan nakaila kanako ug ako nakaila sa Amahan;+ ug akong itugyan ang akong kinabuhi* alang sa mga karnero.+

16 “Ug ako dunay ubang mga karnero nga wala niining torila;+ kinahanglang giyahan usab nako sila, ug sila mamati sa akong tingog. Sila mahimong usa ka panon ubos sa usa ka magbalantay.+ 17 Kini ang hinungdan nga gihigugma ko sa Amahan,+ kay itugyan nako ang akong kinabuhi+ aron madawat nako kini pag-usab. 18 Walay tawo nga magkuha sa akong kinabuhi gikan kanako, apan itugyan nako kini sa akong kaugalingong pagbuot. Ako dunay awtoridad sa pagtugyan niini ug awtoridad sa pagdawat niini pag-usab.+ Kini nga sugo nadawat nako gikan sa akong Amahan.”

19 Tungod niini, nabahin na usab ang mga Hudiyo.+ 20 Daghan kanila miingon: “Siya gidemonyohan ug nabuang. Nganong namati man mo niya?” 21 Ang uban miingon: “Dili makasultig ingon niini ang tawong gidemonyohan. Makaayo ba diay ang demonyo ug* mga tawong buta?”

22 Nianang panahona, gisaulog sa Jerusalem ang Pista sa Pagpahinungod. Tingtugnaw kadto, 23 ug si Jesus naglakaw sa portiko* ni Solomon didto sa templo.+ 24 Unya ang mga Hudiyo mialirong kaniya ug miingon: “Kanus-a man gyod mi nimo sultihan sa tinuod? Kon ikaw ang Kristo, ayaw na paglipodlipod.” 25 Si Jesus miingon: “Gisultihan na mo nako, apan dili mo motuo. Ang mga buhat nga akong ginahimo sa ngalan sa akong Amahan nagpamatuod bahin kanako.+ 26 Apan dili mo motuo kay kamo dili akong mga karnero.+ 27 Ang akong mga karnero mamati sa akong tingog. Ako nakaila kanila, ug sila mosunod kanako.+ 28 Hatagan nako silag kinabuhing walay kataposan,+ ug dili gayod sila malaglag. Walay magsakmit kanila gikan sa akong kamot.+ 29 Ang gihatag kanako sa akong Amahan labaw pa kay sa tanang ubang butang, ug walay makasakmit kanila gikan sa kamot sa Amahan.+ 30 Ako ug ang Amahan usa ra.”*+

31 Ang mga Hudiyo namunit na usab ug mga bato aron batoon siya. 32 Si Jesus miingon: “Daghang maayong buhat nga gisugo sa Amahan ang inyong nakita nga akong gihimo. Hain ba niadto ang hinungdan nga inyo kong batoon?” 33 Ang mga Hudiyo mitubag: “Amo kang batoon, dili tungod sa paghimog maayong buhat, kondili tungod sa pagpasipala;+ kay tawo lang ka, apan nangangkon ka nga ikaw usa ka diyos.” 34 Si Jesus miingon: “Dili ba nahisulat man sa inyong Balaod, ‘Miingon ko: “Kamo mga diyos”’?*+ 35 Gitawag sa Diyos nga ‘mga diyos’+ kadtong gihukman sa iyang pulong, ug dili gayod masayop ang kasulatan. 36 Apan ako mao ang tawo nga gibalaan sa Amahan ug gipadala dinhi sa kalibotan. Busa nganong moingon man mo, ‘Ikaw nagpasipala,’ kay ako miingon, ‘Ako Anak sa Diyos’?+ 37 Kon wala ko magbuhat sa mga buhat sa akong Amahan, ayaw mog tuo nako. 38 Apan kon ako nagbuhat niana, bisag dili mo motuo sa akong gisulti, tuo mo tungod sa akong mga buhat,+ aron kamo makasabot ug magpadayon sa pagtuo nga ang Amahan nahiusa kanako ug ako nahiusa sa Amahan.”+ 39 Busa misulay na sab sila sa pagdakop kaniya, apan siya miikyas.

40 Ug miadto na sab siya sa tabok sa Jordan ngadto sa dapit diin si Juan namawtismo sa sinugdan,+ ug siya nagpabilin didto. 41 Ug daghan ang nangadto kaniya ug miingon: “Si Juan wala mohimog bisan usa ka ilhanan, apan ang tanang giingon ni Juan bahin niining tawhana tinuod.”+ 42 Ug daghan didto ang mituo kaniya.

11 Unya dihay tawo nga nasakit nga ginganlag Lazaro; siya taga-Betania, ang baryo diin nagpuyo si Maria ug ang iyang igsoong si Marta.+ 2 Kini nga Maria mao kadtong nagbubo sa Ginoo ug humot nga lana ug nagpahid sa mga tiil sa Ginoo pinaagi sa iyang buhok aron kini mamala;+ igsoon niya ang nasakit nga si Lazaro. 3 Busa ang iyang mga igsoon nagpahibalo kang Jesus: “Ginoo, ang imong suod nga higala nasakit.” 4 Pagkadungog niini ni Jesus, siya miingon: “Ang sangpotanan niining sakita dili kamatayon kondili kahimayaan sa Diyos,+ aron pinaagi niini mahimaya ang Anak sa Diyos.”

5 Gihigugma ni Jesus si Marta, Maria, ug Lazaro. 6 Bisan pa niana, pagkadungog niya nga si Lazaro nasakit, siya nagpabilin pag duha ka adlaw sa dapit nga iyang giadtoan. 7 Human niini siya miingon sa mga tinun-an: “Mamalik ta sa Judea.” 8 Ang mga tinun-an miingon: “Rabbi,+ dili pa dugay nga gusto kang batoon sa mga Judeanhon,+ ug karon mobalik ka didto?” 9 Si Jesus mitubag: “Dili ba may 12 ka oras ang adlaw?+ Kadtong maglakaw sa maadlaw dili mapandol, kay iyang makita ang kahayag niining kalibotana. 10 Apan kadtong maglakaw sa kagabhion mapandol, kay siya anaa sa kangitngit.”

11 Unya siya miingon: “Si Lazaro nga atong higala natulog,+ apan moadto ko didto aron pukawon siya.” 12 Unya ang mga tinun-an miingon: “Ginoo, kon natulog siya, mamaayo ra siya.” 13 Ang buot ipasabot ni Jesus mao nga siya patay na. Apan naghunahuna sila nga ang gipasabot ni Jesus mao nga siya natulog lang. 14 Unya sila giingnan ni Jesus sa walay lipodlipod: “Si Lazaro namatay,+ 15 ug ako nalipay nga wala ko didto, aron ang inyong pagtuo mas molig-on. Apan adtoon nato siya.” 16 Busa si Tomas, nga gitawag ang Kaluha, miingon sa iyang mga isigkatinun-an: “Mangadto sab ta, aron mamatay kita uban kaniya.”+

17 Pag-abot ni Jesus, iyang nasayran nga upat na ka adlaw si Lazaro sa lubnganan.* 18 Ang Betania mga tulo ka kilometro* lang gikan sa Jerusalem. 19 Daghang Hudiyo ang nangadto kang Marta ug Maria aron hupayon sila sa pagkamatay sa ilang igsoon. 20 Pagkadungog ni Marta nga nagsingabot si Jesus, iyang gisugat siya; apan si Maria+ nagpabilin lang sa balay. 21 Unya si Marta miingon kang Jesus: “Ginoo, kon dinhi pa ka, dili unta mamatay ang akong igsoon. 22 Apan bisan karon nahibalo ko nga bisan unsay imong pangayoon sa Diyos, ihatag niya kini kanimo.” 23 Si Jesus miingon kaniya: “Mabanhaw ang imong igsoon.” 24 Si Marta miingon kaniya: “Nahibalo ko nga mabanhaw siya+ sa kataposang adlaw.” 25 Si Jesus miingon kaniya: “Ako ang pagkabanhaw ug ang kinabuhi.+ Ang usa nga magpakitag pagtuo kanako, bisan pag mamatay, mabuhi; 26 ug ang matag usa nga buhi ug magpakitag pagtuo kanako dili na gayod mamatay.+ Motuo ba ka niini?” 27 Siya miingon kaniya: “Oo, Ginoo, nagtuo ko nga ikaw mao ang Kristo, ang Anak sa Diyos, ang usa nga gitagnang moanhi sa kalibotan.” 28 Human niya kini isulti, siya milakaw. Iyang gitawag si Maria nga iyang igsoon ug gihunghongan siya: “Ania ang Magtutudlo;+ gipatawag ka niya.” 29 Pagkadungog niya niini, siya mitindog dayon ug miadto kaniya.

30 Si Jesus wala pa makaabot sa baryo, apan didto pa siya sa dapit diin gisugat siya ni Marta. 31 Niadtong higayona, dihay mga Hudiyo uban kang Maria didto sa balay nga naghupay kaniya. Pagkakita nila nga si Maria midalidalig tindog ug migawas, gisundan nila siya kay nagtuo sila nga moadto siya sa lubnganan*+ aron didto mohilak. 32 Unya si Maria miabot sa dapit diin didto si Jesus. Pagkakita niya kang Jesus, siya mihapa sa iyang tiilan ug miingon: “Ginoo, kon dinhi pa ka, dili unta mamatay ang akong igsoon.” 33 Dihang nakita ni Jesus nga naghilak si Maria ug ang mga Hudiyo nga miuban kaniya, daw gikumot ang iyang kasingkasing* ug siya naguol pag-ayo. 34 Siya miingon: “Diin ninyo siya gipahiluna?” Sila mitubag: “Uban namo, Ginoo, aron imong makita.” 35 Si Jesus mihilak.+ 36 Unya ang mga Hudiyo miingon: “Tan-awa, gimahal gyod niya si Lazaro!” 37 Apan ang uban kanila miingon: “Kon naayo niining tawhana ang tawong buta,+ dili ba mapugngan usab niya ang kamatayon ni Lazaro?”

38 Daw gikumot na usab ang kasingkasing ni Jesus, ug siya miadto sa lubnganan.* Kini usa ka langob nga tinakpan ug bato. 39 Si Jesus miingon: “Kuhaa ninyo ang bato.” Si Marta, ang igsoon sa namatay, miingon: “Ginoo, baho na siya karon kay ikaupat na man ka adlaw.” 40 Si Jesus miingon kaniya: “Dili ba gisultihan ka nako nga kon motuo ka imong makita ang himaya sa Diyos?”+ 41 Busa gikuha nila ang bato. Unya si Jesus mihangad sa langit+ ug miingon: “Amahan, nagpasalamat ko nimo nga imo kong gidungog. 42 Nahibalo ko nga kanunay ko nimong dunggon; apan misulti ko aron ang mga tawo nga ania dinhi motuo nga ako imong gipadala.”+ 43 Human niya kini masulti, siya misinggit: “Lazaro, gula ngari!”+ 44 Ang tawong namatay migula. Ang iyang mga tiil ug kamot binugkosan ug panapton, ug ang iyang nawong giputos ug panapton. Si Jesus miingon kanila: “Badbari siya ug palakwa siya.”

45 Busa daghan sa mga Hudiyo nga nangadto kang Maria ug nakakita sa gihimo ni Jesus mituo kaniya,+ 46 apan ang uban kanila nangadto sa mga Pariseo ug ilang gisultihan sila sa gihimo ni Jesus. 47 Busa gitigom sa pangulong mga saserdote ug sa mga Pariseo ang Sanhedrin ug miingon: “Unsay atong buhaton, kay kining tawhana nagbuhat ug daghang milagro?*+ 48 Kon pasagdan lang nato siya, silang tanan motuo kaniya, ug ang mga Romano moanhi ug kuhaon ang atong dapit* ug ang atong nasod.” 49 Apan ang usa kanila, si Caifas+ nga hataas nga saserdote nianang tuiga, miingon: “Wala gyod moy nahibaloan. 50 Wala ba mo maghunahuna nga mas makaayo kaninyo nga mamatay ang usa ka tawo alang sa katawhan kay sa malaglag ang tibuok nasod?” 51 Apan kining mga pulonga dili niya kaugalingong ideya; kay siya hataas nga saserdote nianang tuiga, gitagna niya nga si Jesus gitakdang mamatay alang sa nasod, 52 ug dili lang alang sa nasod kondili aron nga matigom usab niya ug mahiusa ang mga anak sa Diyos nga nangatibulaag. 53 Busa sukad niadtong adlawa sila nagplano sa pagpatay kaniya.

54 Tungod niana, si Jesus wala na maglakawlakaw sa mga dapit diin makita siya sa daghang tawo,* apan siya mibiya didto ug mipaingon sa dapit nga duol sa kamingawan, sa siyudad nga gitawag ug Epraim,+ ug siya nagpabilin didto uban sa mga tinun-an. 55 Unya ang Paskuwa+ sa mga Hudiyo duol na, ug daghang tawo ang mitungas sa Jerusalem gikan sa kabaryohan sa wala pa ang Paskuwa aron hinloan ang ilang kaugalingon subay sa Balaod. 56 Sila nangita kang Jesus ug nagsultihanay samtang atua sila sa templo: “Sa inyong hunahuna, dili gyod kaha siya moanhi sa pista?” 57 Apan ang pangulong mga saserdote ug mga Pariseo nagpakanaog ug sugo nga si bisan kinsa nga nahibalo kon asa si Jesus kinahanglang magpahibalo niini aron ilang madakop siya.

12 Unom ka adlaw una ang Paskuwa, si Jesus miabot sa Betania, diin nagpuyo si Lazaro+ nga iyang gibanhaw. 2 Busa naghikay silag panihapon alang kaniya, ug si Marta ang nagsilbi kanila,+ apan si Lazaro usa sa mga nangaon* uban kaniya. 3 Unya si Maria mikuhag usa ka libra* nga lana, nga lunsay nga nardo* ug mahal kaayo. Gibubo niya kini sa mga tiil ni Jesus ug unya iyang gipahiran sa iyang buhok. Ang balay nalukop sa alimyon sa humot nga lana.+ 4 Apan usa sa iyang mga tinun-an, si Judas Iskariote,+ kinsa hapit nang magbudhi kaniya, miingon: 5 “Nganong wala man ibaligya kining humot nga lana ug 300 ka denario* ug ang halin ihatag ngadto sa mga kabos?” 6 Apan gisulti niya kini dili tungod kay naghunahuna siya sa mga kabos kondili tungod kay siya kawatan. Siyay naggunit sa kahon sa kuwarta ug ginakawatan niya kini. 7 Busa si Jesus miingon: “Pasagdi lang siya, aron iyang mahimo kini ingong pagpangandam sa adlaw sa akong lubong.+ 8 Kay ang mga kabos kanunay ninyong makauban,+ apan ako dili ninyo kanunayng makauban.”+

9 Nasayran sa daghang Hudiyo nga atua didto si Jesus, busa sila nangadto aron ilang makita dili lang si Jesus kondili si Lazaro usab, kinsa iyang gibanhaw.+ 10 Ug ang pangulong mga saserdote nagplano sa pagpatay usab kang Lazaro, 11 kay tungod kaniya daghan sa mga Hudiyo ang nangadto didto ug nagpakitag pagtuo kang Jesus.+

12 Pagkasunod adlaw, daghang tawo nga nangadto sa pista ang nakadungog nga si Jesus nagpaingon sa Jerusalem. 13 Busa sila nanguhag mga palwa sa kahoyng palma ug nanggula sa pagsugat kaniya. Ug sila misinggit: “Kami nag-ampo, luwasa siya! Bulahan siya nga mianhi sa ngalan ni Jehova,*+ ang Hari sa Israel!”+ 14 Dihang nakita ni Jesus ang nating asno, siya misakay niini,+ sumala sa nahisulat: 15 “Ayawg kahadlok, anak nga babaye sa Zion. Tan-awa! Ang imong hari moanha, nga nagsakay sa nating asno.”+ 16 Sa sinugdan, wala kini masabti sa iyang mga tinun-an, apan dihang nahimaya na si Jesus,+ nahinumdoman nila nga kini nahisulat bahin kaniya ug gihimo nila kini kaniya.+

17 Karon, ang mga tawo nga nakasaksi dihang si Lazaro iyang gitawag gikan sa lubnganan*+ ug gibanhaw nagpadayon sa pagpamatuod bahin sa ilang nakita.+ 18 Kini usab ang hinungdan nga ang mga tawo nangadto sa pagsugat kaniya, kay ilang nadunggan nga iyang gihimo kini nga milagro.* 19 Busa ang mga Pariseo nagsultihanay: “Nakita ba ninyo? Wala kitay nahimo. Tan-awa! Ang tibuok kalibotan nagsunod na kaniya.”+

20 Karon dihay mga Grego nga nangadto aron sa pagsimba panahon sa pista. 21 Busa sila miduol kang Felipe+ nga taga-Betsaida sa Galilea, ug sila mihangyo kaniya: “Senyor, buot namong makigkita kang Jesus.” 22 Si Felipe miadto ug misulti kang Andres. Unya silang duha miadto ug misulti kang Jesus.

23 Apan si Jesus miingon kanila: “Miabot na ang takna nga himayaon ang Anak sa tawo.+ 24 Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, gawas kon ang usa ka lugas sa trigo mahulog sa yuta ug mamatay, magpabilin kini nga usa lang ka lugas; apan kon kini mamatay,+ kini mamungag daghan. 25 Siya nga nagmahal sa iyang kinabuhi mawad-an* niini, apan siya nga nagdumot sa iyang kinabuhi+ niining kalibotana magtipig niini alang sa kinabuhing walay kataposan.+ 26 Kadtong gustong mag-alagad kanako, mosunod kanako, ug bisag asa ko moadto, moadto usab ang akong alagad.+ Kadtong gustong moalagad kanako pasidunggan sa Amahan. 27 Naguol ko pag-ayo karon,+ ug unsa may akong isulti? Amahan, luwasa ko gikan niining taknaa sa pagsulay.+ Hinuon, kining taknaa kinahanglang moabot kay kini ang hinungdan nga mianhi ko. 28 Amahan, himayaa ang imong ngalan.” Unya dihay nadungog nga tingog+ gikan sa langit: “Gihimaya na nako kini, ug himayaon nako kini pag-usab.”+

29 Ang mga tawo nga nagtindog didto nakadungog niini ug sila miingon nga midalugdog. Ang uban miingon: “Dunay anghel nga nakigsulti kaniya.” 30 Si Jesus miingon: “Kadto nga tingog gipadungog dili alang kanako kondili alang kaninyo. 31 Karon kining kalibotana ginahukman ug ang magmamando niining kalibotana+ palagpoton.+ 32 Apan dihang ako igaisa na gikan sa yuta,*+ akong kabigon ang tanang matang sa tawo ngari kanako.” 33 Sa pagkatinuod, gisulti niya kini aron ipaila kon sa unsang paagi siya mamatay sa dili madugay.+ 34 Unya ang mga tawo miingon kaniya: “Among nadungog gikan sa Balaod nga ang Kristo magpabilin hangtod sa hangtod.+ Nganong moingon man ka nga igaisa ang Anak sa tawo?+ Kinsa man kining Anak sa tawo?” 35 Busa si Jesus miingon: “Mubo na lang ang panahon nga ang kahayag maanaa kaninyo. Panglakaw mo samtang anaa pa kaninyo ang kahayag, aron dili mo dag-on sa kangitngit; kadtong maglakaw sa kangitngit dili mahibalo kon asa siya paingon.+ 36 Samtang anaa pa kaninyo ang kahayag, ipakita ang inyong pagtuo sa kahayag, aron kamo mahimong mga anak sa kahayag.”+

Human kini isulti ni Jesus, siya milakaw ug mitago. 37 Bisan tuod nakita nila ang daghang milagro nga iyang gihimo, sila wala motuo kaniya. 38 Katumanan kini sa giingon ni propetang Isaias: “Jehova,* kinsay mituo sa mga butang nga among gisulti?*+ Ug kon bahin sa bukton ni Jehova,* kang kinsa kini gipadayag?”+ 39 Ang hinungdan nga wala sila makapakitag pagtuo gisulti usab ni Isaias: 40 “Iyang gibutaan ang ilang mga mata ug gipagahi ang ilang kasingkasing, aron ang ilang mga mata dili makakita ug ang ilang kasingkasing dili makasabot ug sila dili mobalik kanako aron ayohon nako sila.”+ 41 Gisulti kini ni Isaias bahin sa Kristo kay nakita niya ang iyang himaya.+ 42 Sa pagkatinuod, daghan bisan sa mga lider sa mga Hudiyo ang mituo kaniya.+ Apan dili nila kini ipakita tungod sa mga Pariseo, aron dili sila mapalagpot sa sinagoga;+ 43 kay mas gipalabi nila ang pag-uyon* sa mga tawo kay sa pag-uyon* sa Diyos.+

44 Apan si Jesus misultig kusog: “Kadtong motuo kanako motuo dili lang kanako kondili kaniya usab nga nagpadala kanako;+ 45 ug kadtong nakakita kanako nakakita usab sa Usa nga nagpadala kanako.+ 46 Mianhi ko ingong kahayag sa kalibotan,+ aron ang matag usa nga magpakitag pagtuo kanako dili magpabilin sa kangitngit.+ 47 Apan kon madungog sa usa ang akong mga pulong ug dili niya kini sundon, dili nako siya hukman; kay mianhi ko, dili aron sa paghukom sa kalibotan, kondili aron sa pagluwas sa kalibotan.+ 48 Kadtong dili manumbaling kanako ug dili modawat sa akong mga pulong, dunay maghukom kaniya. Ang pulong nga akong gisulti mao ang maghukom kaniya sa kataposang adlaw. 49 Kay ang akong gisulti dili kaugalingon nakong ideya, apan ang Amahan nga nagpadala kanako nagsugo kanako kon unsay akong isulti ug itudlo.+ 50 Ug nahibalo ko nga ang iyang sugo nagkahulogan ug kinabuhing walay kataposan.+ Busa bisan unsay akong gisulti maoy sumala sa gisulti kanako sa Amahan.”+

13 Sa wala pa ang pista sa Paskuwa, si Jesus nahibalo nga miabot na ang takna+ nga siya mobiya niining kalibotana ug moadto sa Amahan.+ Ug kay iyang gihigugma ang iyang mga sumusunod dinhi sa kalibotan, padayon niyang gihigugma sila hangtod sa kataposan.+ 2 Samtang sila nanihapon, gikabutang na sa Yawa sa kasingkasing ni Judas Iskariote+ ang tinguha sa pagbudhi kang Jesus. Siya si Judas nga anak ni Simon.+ 3 Kay si Jesus nahibalo nga gikatugyan na sa Amahan ang tanang butang ngadto sa iyang kamot ug nga siya naggikan sa Diyos ug hapit nang mobalik sa Diyos,+ 4 siya mitindog gikan sa lamesa ug gihubo ang iyang panggawas nga besti. Ug siya nagkuhag tualya ug gibakos kini.+ 5 Unya nagbutang siyag tubig sa planggana ug gihugasan ang mga tiil sa mga tinun-an ug gitrapohan kini sa tualya nga iyang gibakos. 6 Pag-abot niya kang Simon Pedro, giingnan siya ni Pedro: “Ginoo, hugasan ba nimo ang akong mga tiil?” 7 Si Jesus mitubag: “Ang akong gibuhat dili pa nimo masabtan karon, apan masabtan ra unya nimo kini.” 8 Si Pedro miingon: “Dili ko mosugot nga hugasan nimo ang akong mga tiil.” Si Jesus miingon: “Kon dili nako hugasan ang imong mga tiil,+ dili ka makauban kanako.” 9 Si Simon Pedro miingon: “Ginoo, hugasi ang akong mga tiil, hasta sab ang akong mga kamot ug ang akong ulo.” 10 Si Jesus miingon kaniya: “Kon ang usa nakaligo na, hinlo na ang iyang tibuok lawas, mao nga mga tiil na lang niya ang kinahanglang hugasan. Kamo hinlo na, apan dili tanan kaninyo hinlo.” 11 Siya nahibalo kon kinsay magbudhi kaniya,+ mao nga siya miingon: “Dili tanan kaninyo hinlo.”

12 Pagkahuman niyag hugas sa ilang mga tiil, gisul-ob niyag balik ang iyang panggawas nga besti ug mibalik* sa lamesa. Siya miingon kanila: “Nasabtan ba ninyo ang akong gihimo kaninyo? 13 Gitawag ko ninyog ‘Magtutudlo’ ug ‘Ginoo,’ ug husto mo.+ 14 Busa kon ako nga Ginoo ug Magtutudlo naghugas sa inyong mga tiil,+ angay sab nga hugasan ninyo* ang mga tiil sa usag usa.+ 15 Kay naghatag kog sumbanan kaninyo, nga kon unsay akong gihimo kaninyo, angay usab ninyong himoon.+ 16 Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, ang ulipon dili labaw sa iyang agalon, ug ang pinadala dili labaw sa nagpadala kaniya. 17 Karon nga nahibalo na mo niini, malipayon mo kon inyo kining himoon.+ 18 Dili kamong tanan ang akong gitumong; nakaila ko sa akong mga gipili. Apan nahitabo kini aron matuman ang giingon sa kasulatan:+ ‘Siya nga mikaon sa akong tinapay nahimong akong kaaway.’*+ 19 Ginasulti nako kini kaninyo sa dili pa kini mahitabo, aron dihang mahitabo na kini motuo mo nga kini nga kasulatan naghisgot bahin kanako.+ 20 Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, kadtong magdawat kang bisan kinsa nga akong ipadala magdawat usab kanako,+ ug kadtong magdawat kanako magdawat usab sa Usa nga nagpadala kanako.”+

21 Human kini isulti ni Jesus, siya naguol pag-ayo ug miingon: “Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, usa kaninyo ang magbudhi kanako.”+ 22 Ang mga tinun-an nagtinan-away ug naglibog kon kinsa ang iyang gitumong.+ 23 Usa sa mga tinun-an, ang usa nga gihigugma ni Jesus,+ naglingkod tapad kang* Jesus. 24 Busa si Simon Pedro miyango kaniya ug miingon: “Sultihi mi kon kinsa kining iyang giingon.” 25 Busa kini nga tinun-an milingi kang Jesus* ug miingon: “Ginoo, kinsa man siya?”+ 26 Si Jesus mitubag: “Siya mao kadtong hatagan nako sa tinapay nga akong ituslob sa panaksan.”+ Human matuslob ang tinapay, iya kining gihatag kang Judas, ang anak ni Simon Iskariote. 27 Human kuhaa ni Judas ang tinapay, si Satanas misulod kaniya.+ Busa giingnan siya ni Jesus: “Kon unsay imong ginahimo, dalia kini paghuman.” 28 Apan walay usa niadtong anaa* sa lamesa ang nahibalo kon nganong iya kadtong gisulti kaniya. 29 Sa pagkatinuod, kay si Judas man ang naggunit sa kahon sa kuwarta,+ ang pipila kanila naghunahuna nga gisugo siya ni Jesus sa pagpalit sa ilang mga kinahanglanon alang sa pista o sa paghatag ngadto sa mga kabos. 30 Busa human madawat ni Judas ang tinapay, siya migawas dayon. Ug gabii kadto.+

31 Sa nakagawas na siya, si Jesus miingon: “Karon ang Anak sa tawo gihimaya,+ ug ang Diyos gihimaya pinaagi kaniya. 32 Ang Diyos mismo maghimaya kaniya,+ ug himoon dayon niya kini. 33 Minahal nga mga anak, kadiyot na lang ko ninyong makauban. Kamo mangita nako; ug ang akong gisulti sa ubang Hudiyo isulti usab nako kaninyo karon, ‘Kon asa ko moadto dili mo makaadto.’+ 34 Hatagan mo nakog bag-ong sugo, nga kamo maghigugmaay; sama sa akong paghigugma kaninyo,+ kamo usab maghigugmaay.+ 35 Kon kamo dunay gugma sa usag usa, ang tanan makaila nga kamo akong mga tinun-an.”+

36 Si Simon Pedro miingon kaniya: “Ginoo, asa ka moadto?” Si Jesus mitubag: “Dili pa ka makaadto karon sa akong adtoan, apan makaadto ra unya ka.”+ 37 Si Pedro miingon: “Ginoo, nganong dili man ko makaadto karon? Itugyan nako ang akong kinabuhi alang kanimo.”+ 38 Si Jesus mitubag: “Itugyan ba nimo ang imong kinabuhi alang kanako? Sa pagkatinuod sultihan ko ikaw, ang usa ka sunoy dili gayod motuktugaok hangtod nga ilimod ko nimo sa tulo ka higayon.”+

14 “Ayaw mog kabalaka.+ Pagpakita mog pagtuo sa Diyos;+ pagpakita sab mog pagtuo kanako. 2 Sa balay sa akong Amahan dunay daghang puloy-anan. Kon dili pa kini tinuod, wala unta nako kini isulti. Apan karon moadto ko sa pag-andam ug dapit alang kaninyo.+ 3 Dugang pa, kon ako moadto ug mag-andam ug dapit alang kaninyo, mobalik ko ug dad-on mo nako, aron nga kon asa ko atua usab mo.+ 4 Ug kamo nahibalo sa dalan paingon sa akong adtoan.”

5 Si Tomas+ miingon: “Ginoo, wala mi mahibalo kon asa ka moadto. Unsaon man namo pagkahibalo sa dalan?”

6 Si Jesus mitubag: “Ako ang dalan+ ug ang kamatuoran+ ug ang kinabuhi.+ Walay makaadto sa Amahan kon dili pinaagi kanako.+ 7 Kon kamo nakaila kanako, nakaila usab mo sa akong Amahan; sukad karon kamo nakaila kaniya ug nakakita na kaniya.”+

8 Si Felipe miingon: “Ginoo, ipakita kanamo ang Amahan, ug kini igo na alang kanamo.”

9 Si Jesus miingon: “Dugay na ko ninyong kauban, Felipe, ug wala pa gihapon ka makaila kanako? Kadtong nakakita kanako nakakita usab sa Amahan.+ Nganong miingon ka, ‘Ipakita kanamo ang Amahan’? 10 Wala ba ka motuo nga ako nahiusa sa Amahan ug ang Amahan nahiusa kanako?+ Ang akong ginasulti kaninyo dili kaugalingon nakong ideya,+ apan ang Amahan kinsa nagpabiling nahiusa kanako naghimo sa iyang mga buhat pinaagi kanako. 11 Tuohi ko nga ako nahiusa sa Amahan ug ang Amahan nahiusa kanako; kon dili man, tuo mo tungod sa akong mga buhat.+ 12 Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, siya nga magpakitag pagtuo kanako maghimo usab sa mga buhat nga akong ginahimo; ug himoon niya ang mga buhat nga labaw pa niini+ kay moadto na ko sa akong Amahan.+ 13 Dugang pa, bisan unsay inyong ihangyo pinaagi sa akong ngalan, ako kining buhaton aron ang Amahan mahimaya sa Anak.+ 14 Kon mohangyo mog bisan unsa pinaagi sa akong ngalan, kini akong buhaton.

15 “Kon kamo nahigugma kanako, sundon ninyo ang akong mga sugo.+ 16 Ug mohangyo ko sa Amahan ug hatagan mo niyag usa pa ka magtatabang* nga magauban kaninyo hangtod sa hangtod,+ 17 ang balaang espiritu nga nagpadayag sa kamatuoran.+ Ang kalibotan dili makadawat niini kay ang kalibotan wala makakita ug mahibalo niini.+ Nahibalo mo niini kay kini nagpabilin kaninyo ug anaa kaninyo. 18 Dili mo nako biyaan nga kamokamo lang.* Ako mobalik kaninyo.+ 19 Sa dili madugay ang kalibotan dili na makakita kanako, apan kamo makakita kanako+ kay ako mabuhi ug kamo mabuhi pag-usab. 20 Nianang adlawa, mahibaloan ninyo nga ako nahiusa sa akong Amahan ug kamo nahiusa kanako ug ako nahiusa kaninyo.+ 21 Kadtong modawat sa akong mga sugo ug mosunod niini mao ang nahigugma kanako. Ug kadtong nahigugma kanako higugmaon sa akong Amahan, ug higugmaon nako siya ug ipadayag nako ang akong kaugalingon ngadto kaniya.”

22 Si Judas+ (dili si Judas Iskariote) miingon: “Ginoo, nganong buot man nimong ipadayag ang imong kaugalingon kanamo ug dili ngadto sa kalibotan?”

23 Si Jesus mitubag: “Kon ang usa nahigugma kanako, sundon niya ang akong pulong+ ug higugmaon siya sa akong Amahan, ug kami moadto kaniya ug siya among makauban.+ 24 Kadtong wala mahigugma kanako wala magsunod sa akong mga pulong. Ang pulong nga inyong nadungog dili akoa kondili iya sa Amahan nga nagpadala kanako.+

25 “Kini akong gisulti kaninyo samtang kauban pa ko ninyo. 26 Apan ang magtatabang, ang balaang espiritu, nga ipadala sa Amahan pinaagi sa akong ngalan magtudlo kaninyo sa tanang butang ug magpahinumdom kaninyo sa tanan nakong gisulti kaninyo.+ 27 Ang kalinaw nga akong gihatag magpabilin kaninyo.+ Kini nga kalinaw dili mahatag sa kalibotan kaninyo. Ayaw mog kabalaka o kahadlok. 28 Nadungog ninyo nga ako miingon kaninyo, ‘Ako molakaw ug ako mobalik kaninyo.’ Kon kamo nahigugma kanako, malipay mo nga moadto ko sa Amahan, kay ang Amahan labaw pa kay kanako.+ 29 Gisulti nako kini kaninyo, aron motuo mo dihang makita ninyo nga kini mahitabo.+ 30 Dili na ko magdaghan pag sulti kaninyo, kay ang magmamando niining kalibotana+ nagsingabot na, ug siya dili makaimpluwensiya kanako.*+ 31 Apan aron mahibalo ang kalibotan nga gihigugma nako ang Amahan, akong ginabuhat ang gisugo kanako sa Amahan.+ Panindog na mo, manglakaw na ta.

15 “Ako ang matuod nga punoan sa ubas, ug ang akong Amahan ang magtitikad. 2 Ang tanan nakong sanga nga dili mamunga iyang putlon, ug ang tanang sanga nga mamunga iyang hinloan,* aron kini mamunga pag daghan.+ 3 Kamo hinlo na tungod sa pulong nga akong gisulti kaninyo.+ 4 Pabilin mong nahiusa kanako, ug ako magpabiling nahiusa kaninyo. Ang sanga dili makapamunga gawas kon kini magpabilin sa punoan. Kamo usab dili makapamunga gawas kon kamo magpabiling nahiusa kanako.+ 5 Ako ang punoan sa ubas; kamo ang mga sanga. Siya nga magpabiling nahiusa kanako ug ako nahiusa kaniya mamungag daghan;+ kay kon mobulag mo kanako kamo wala gyoy mahimo. 6 Kon ang usa dili magpabiling nahiusa kanako, siya mahisamag sanga nga ilabay ug malaya. Kini nga mga sanga tigomon sa mga tawo ug ilabay sa kalayo, ug kini masunog. 7 Kon kamo magpabiling nahiusa kanako ug ang akong mga pulong magpabilin kaninyo, pangayog bisan unsa nga gusto ninyo ug kini igahatag kaninyo.+ 8 Ang akong Amahan mahimaya kon kamo magpadayon sa pagpamungag daghan ug kon inyong pamatud-an nga kamo akong mga tinun-an.+ 9 Gihigugma ko kamo sama sa paghigugma sa Amahan kanako;+ pabilin mo sa akong gugma. 10 Kon sundon ninyo ang akong mga sugo, kamo magpabilin sa akong gugma, sama nga ako nagsunod sa mga sugo sa Amahan ug nagpabilin sa iyang gugma.

11 “Gisulti nako kini kaninyo, aron bation ninyo ang akong gibating kalipay ug ang inyong kalipay mabug-os.+ 12 Mao kini ang akong sugo, nga kamo maghigugmaay sama sa akong paghigugma kaninyo.+ 13 Walay usa nga may gugma nga labaw pa kay niini, nga ang usa andam mohatag sa iyang kinabuhi* alang sa iyang mga higala.+ 14 Kamo akong mga higala kon inyong buhaton ang akong ginasugo kaninyo.+ 15 Dili na mo nako tawgong mga ulipon, kay ang ulipon wala mahibalo kon unsay ginabuhat sa iyang agalon. Apan gitawag mo nakong mga higala, kay akong gipahibalo kaninyo ang tanan nga akong nadungog sa akong Amahan. 16 Dili kamo ang nagpili kanako, apan ako nagpili kaninyo aron magpadayon mo sa pagpamungag mga bunga nga molungtad, aron nga bisan unsay inyong pangayoon sa Amahan pinaagi sa akong ngalan, iya kining ihatag kaninyo.+

17 “Ako nagsugo kaninyo niining mga butanga aron kamo maghigugmaay.+ 18 Kon ang kalibotan nagdumot kaninyo, hinumdomi nga kini nagdumot na kanako sa wala pa kini magdumot kaninyo.+ 19 Kon kamo bahin pa sa kalibotan, higugmaon unta mo sa kalibotan.+ Apan kay gipili mo nako ug dili mo bahin sa kalibotan, ang kalibotan nagdumot kaninyo.+ 20 Hinumdomi ang akong giingon kaninyo: Ang ulipon dili labaw sa iyang agalon. Kon ila kong gilutos, kamo usab ilang lutoson;+ kon ilang gituman ang akong pulong, tumanon usab nila ang inyong pulong. 21 Apan kining tanan ilang himoon batok kaninyo tungod sa akong ngalan, kay sila wala man makaila sa Usa nga nagpadala kanako.+ 22 Kon wala pa ko moanhi ug mosulti kanila, wala unta silay sala.+ Apan karon wala na silay ikapangatarongan sa ilang sala.+ 23 Kadtong nagdumot kanako nagdumot usab sa akong Amahan.+ 24 Kon wala pa nila makita ang akong mga buhat nga walay laing nakahimo, wala unta silay sala;+ apan karon sila nakakita kanako ug sila nagdumot kanako ug sa akong Amahan. 25 Apan nahitabo kini aron matuman ang nahisulat sa ilang Balaod: ‘Sila nagdumot kanako sa wala lamay hinungdan.’+ 26 Ako magpadala kaninyog magtatabang gikan sa Amahan, ang balaang espiritu nga nagpadayag sa kamatuoran.+ Siya moabot gikan sa Amahan ug magpamatuod bahin kanako.+ 27 Kamo usab magpamatuod bahin kanako+ kay kamo nakig-uban na kanako sukad pa sa sinugdan.

16 “Gisulti nako kining mga butanga kaninyo aron dili mo mapandol. 2 Palagpoton mo sa mga tawo gikan sa sinagoga.+ Sa pagkatinuod, moabot ang panahon nga ang matag usa nga mopatay kaninyo+ maghunahuna nga siya naghimog sagradong pag-alagad sa Diyos. 3 Apan ila kining buhaton kay wala man sila makaila sa Amahan o kanako.+ 4 Apan akong gisulti kaninyo kining mga butanga aron nga kon moabot na ang panahon nga mahitabo kini, mahinumdom mo nga gisulti nako kini kaninyo.+

“Wala nako kini isulti kaninyo sa una, kay kauban pa ko ninyo. 5 Apan karon moadto na ko sa Usa nga nagpadala kanako;+ apan walay usa kaninyo nga nangutana kanako, ‘Asa man ka paingon?’ 6 Apan kay gisulti nako kining mga butanga kaninyo, ang inyong kasingkasing nalumsan sa kaguol.+ 7 Bisan pa niana, sultihan ko kamo sa tinuod, alang sa inyong kaayohan nga ako mobiya. Kay kon dili ko mobiya, ang magtatabang+ dili moabot kaninyo; apan kon molakaw ko, ako siyang ipadala kaninyo. 8 Ug inig-abot niya, siya maghatag sa kalibotan ug makapakombinsir nga ebidensiya bahin sa sala ug bahin sa pagkamatarong ug bahin sa paghukom: 9 una, bahin sa sala,+ kay sila wala magpakitag pagtuo kanako;+ 10 unya bahin sa pagkamatarong, kay moadto ko sa Amahan ug kamo dili na makakita kanako; 11 unya bahin sa paghukom, kay ang magmamando niining kalibotana gihukman na.+

12 “Duna pa koy daghang isulti kaninyo, apan dili pa ninyo kini masabtan sa pagkakaron. 13 Hinunoa, inig-abot niya,* ang espiritu nga nagpadayag sa kamatuoran,+ siya maggiya kaninyo aron bug-os ninyong masabtan ang kamatuoran, kay ang iyang isulti dili ang iyang kaugalingong ideya kondili ang mga butang nga iyang madungog, ug iyang ipahayag kaninyo ang mga hitabo sa umaabot.+ 14 Siya maghimaya kanako,+ kay iyang ipahayag kaninyo kon unsay iyang nadungog kanako.+ 15 Ang tanang nahibaloan sa Amahan, Iyang gisulti kanako.+ Kanay hinungdan nga miingon ko nga siya magpahayag kaninyo kon unsay nadungog niya kanako. 16 Sa dili madugay dili na mo makakita kanako,+ ug sa dili na usab madugay kamo makakita kanako.”

17 Busa ang pipila sa iyang mga tinun-an nagsultihanay: “Unsay iyang gipasabot sa iyang giingon, ‘Sa dili madugay dili na mo makakita kanako, ug sa dili usab madugay kamo makakita kanako,’ ug, ‘kay moadto ko sa Amahan’?” 18 Busa sila miingon: “Unsay iyang gipasabot sa iyang giingon, ‘sa dili madugay’? Wala kita makasabot sa iyang gipanulti.” 19 Si Jesus nahibalo nga gusto nilang mangutana kaniya, busa siya miingon: “Nagpangutan-anay ba mo kon nganong miingon ko: ‘Sa dili madugay dili na mo makakita kanako, ug sa dili na usab madugay kamo makakita kanako’? 20 Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, kamo manghilak ug magminatay, apan ang kalibotan maglipay; kamo maguol, apan ang inyong kaguol mahimong kalipay.+ 21 Dihang ang usa ka babaye manganakay na, duna siyay kasakit,* apan human siya manganak, malimtan na niya ang kasakit tungod sa kalipay nga nahimugso ang usa ka bata sa kalibotan. 22 Kamo naguol usab karon; apan ako makigkita kaninyo pag-usab ug ang inyong kasingkasing mapuno sa kalipay,+ ug walay makakuha sa inyong kalipay. 23 Nianang adlawa, dili na mo mangutana kanako. Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, kon mangayo mo sa Amahan ug bisan unsa,+ kini iyang ihatag kaninyo pinaagi sa akong ngalan.+ 24 Hangtod karon kamo wala pay gipangayo nga bisan usa ka butang pinaagi sa akong ngalan. Pangayo mo ug kamo makadawat, aron ang inyong kalipay mabug-os.

25 “Gisulti nako kini kaninyo pinaagig mga pagtandi. Moabot ang panahon nga ako dili na mosulti kaninyo pinaagig mga pagtandi, kondili mosulti ko bahin sa Amahan sa simple na nga paagi. 26 Nianang adlawa, kamo mohangyo sa Amahan pinaagi sa akong ngalan; apan wala kini magpasabot nga ako ang mohangyo alang kaninyo. 27 Kay ang Amahan nagmahal kaninyo, tungod kay kamo nagmahal man kanako+ ug nagtuo nga ako mianhi ingong representante sa Diyos.+ 28 Mianhi ko sa kalibotan ingong representante sa Amahan. Karon ako mobiya sa kalibotan ug moadto sa Amahan.”+

29 Ang iyang mga tinun-an miingon: “Ginoo, simple na karon ang imong pagsulti ug dili na pinaagig mga pagtandi. 30 Among nahibaloan karon nga nahibalo ka sa tanang butang ug dili na kinahanglang pangutan-on ka kay nahibalo ka sa gihunahuna sa uban. Tungod niini nagtuo mi nga ikaw gikan sa Diyos.” 31 Si Jesus miingon: “Nagtuo na ba gyod mo karon? 32 Moabot ang panahon, ug kini duol na kaayo, nga kamo magkatibulaag ug ang matag usa kaninyo moadto sa iyang kaugalingong balay ug inyo kong biyaan nga mag-inusara.+ Apan dili ko mag-inusara, kay ang Amahan nag-uban kanako.+ 33 Gisulti nako kini kaninyo aron nga pinaagi kanako makabaton mog kalinaw.+ Sa kalibotan makaagom mog kasakitan, apan magmalig-on kamo! Gidaog na nako ang kalibotan.”+

17 Human kini isulti ni Jesus, siya mihangad sa langit ug miampo: “Amahan, ang panahon miabot na. Himayaa ang imong anak aron mahimaya ka sa imong anak,+ 2 kay gihatagan nimo siyag awtoridad ibabaw sa tanang katawhan*+ aron mahatagan niyag kinabuhing walay kataposan+ ang tanan nga imong gihatag kaniya.+ 3 Aron ilang mabatonan ang kinabuhing walay kataposan,+ kinahanglan silang makaila kanimo,* ang bugtong matuod nga Diyos,+ ug sa imong gipadala, si Jesu-Kristo.+ 4 Natapos nako ang buluhaton nga imong gihatag kanako,+ busa ikaw akong nahimaya dinhi sa yuta.+ 5 Busa karon, Amahan, himayaa ko diha sa imong tapad sama sa imong paghimaya kanako diha sa imong tapad sa wala pa ang kalibotan.+

6 “Ang imong ngalan akong gipadayag* sa mga tawo nga imong gihatag kanako gikan sa kalibotan.+ Sila imoha, ug sila imong gihatag kanako, ug ilang gituman ang imong pulong. 7 Karon ilang nahibaloan nga ang tanan nimong gihatag kanako naggikan kanimo; 8 kay dihang akong gisulti kanila ang mga pulong nga imong gisulti kanako,+ ila kining gidawat ug nahibaloan gayod nila nga mianhi ko ingong imong representante,+ ug sila mituo nga ako imong gipadala.+ 9 Naghangyo ko alang kanila; naghangyo ko, dili alang sa kalibotan, kondili alang niadtong imong gihatag kanako, kay sila imoha; 10 ug ang tanang akoa imoha ug ang imoha akoa,+ ug sila naghimaya na kanako.

11 “Ako mobiya na sa kalibotan, apan sila ania sa kalibotan,+ ug ako moanha kanimo. Amahan nga Balaan, palihog bantayi sila+ tungod sa imong ngalan nga imong gihatag kanako, aron sila mahimong usa* sama nga kita usa.*+ 12 Dihang ako kauban pa nila, gibantayan nako sila+ tungod sa imong ngalan nga imong gihatag kanako; ug gipanalipdan nako sila, ug walay usa kanila nga nawala+ gawas sa anak sa kalaglagan,+ aron ang kasulatan matuman.+ 13 Apan karon ako moanha na kanimo, ug kining mga butanga akong gisulti dinhi sa kalibotan aron bug-os nilang bation ang akong kalipay.+ 14 Akong gisulti kanila ang imong pulong, apan ang kalibotan nagdumot kanila kay sila dili bahin sa kalibotan,+ sama nga ako dili bahin sa kalibotan.

15 “Wala ko maghangyo nga kuhaon nimo sila gikan sa kalibotan, kondili nga bantayan nimo sila tungod sa usa nga daotan.+ 16 Sila dili bahin sa kalibotan,+ sama nga ako dili bahin sa kalibotan.+ 17 Balaana sila* pinaagi sa kamatuoran;+ ang imong pulong mao ang kamatuoran.+ 18 Sama nga ikaw nagpadala kanako sa kalibotan, ako usab nagpadala kanila sa kalibotan.+ 19 Ug ako nagbalaan sa akong kaugalingon alang kanila, aron sila usab mabalaan pinaagi sa kamatuoran.

20 “Ako naghangyo, dili lang alang kanila, kondili alang usab niadtong motuo kanako pinaagi sa ilang pulong, 21 aron nga silang tanan mahimong usa,+ sama nga ikaw, Amahan, nahiusa kanako ug ako nahiusa kanimo,+ nga sila usab mahiusa kanato, aron ang kalibotan motuo nga ikaw nagpadala kanako. 22 Akong gihatag kanila ang himaya nga imong gihatag kanako, aron sila mahimong usa sama nga kita usa.+ 23 Ako nahiusa kanila ug ikaw nahiusa kanako, aron sila bug-os* nga mahiusa. Pinaagi niini, ang kalibotan mahibalo nga ikaw nagpadala kanako ug ikaw nahigugma kanila sama sa imong paghigugma kanako. 24 Amahan, kadtong imong gihatag kanako buot nakong makauban kon asa ko,+ aron ilang makita ang akong himaya nga imong gihatag kanako, kay ikaw nahigugma man kanako sa wala pa matukod ang kalibotan.+ 25 Amahan nga Matarong, sa pagkatinuod ang kalibotan wala makaila kanimo,+ apan ako nakaila kanimo,+ ug sila nahibalo nga ikaw nagpadala kanako. 26 Akong gipaila kanila ang imong ngalan ug padayon pa kining ipaila,+ aron ilang higugmaon ang uban sama sa imong paghigugma kanako ug aron ako mahiusa kanila.”+

18 Human kini isulti ni Jesus, siya ug ang iyang mga tinun-an miadto sa usa ka tanaman sa tabok sa Walog sa Kidron.*+ 2 Karon si Judas, ang iyang magbubudhi, nakatultol sa maong dapit kay didto sagad si Jesus makigtigom sa iyang mga tinun-an. 3 Busa gidala ni Judas ang grupo sa mga sundalo ug ang mga polis sa pangulong mga saserdote ug sa mga Pariseo ug sila nangadto didto nga may mga sulo, lampara, ug mga hinagiban.+ 4 Unya kay si Jesus nahibalo sa mahitabo kaniya, iyang giatubang sila ug miingon: “Kinsay inyong gipangita?” 5 Sila mitubag: “Si Jesus nga Nasaretnon.”+ Siya miingon: “Ako ang inyong gipangita.” Si Judas, nga iyang magbubudhi, nagtindog usab uban kanila.+

6 Apan pag-ingon ni Jesus, “Ako ang inyong gipangita,” sila nangatras ug nangatumba.+ 7 Busa nangutana na usab siya kanila: “Kinsay inyong gipangita?” Sila mitubag: “Si Jesus nga Nasaretnon.” 8 Si Jesus miingon: “Giingnan na mo nako nga ako ang inyong gipangita. Busa kon ako ang inyong gipangita, palakwa kining mga tawhana.” 9 Kini nagtuman sa iyang giingon: “Wala ko mawad-i bisag usa niadtong imong gihatag kanako.”+

10 Unya kay may dalang espada si Simon Pedro, iyang gihulbot kini ug gitigbas ang ulipon sa hataas nga saserdote, ug naputol ang tuong dalunggan niini.+ Ang ngalan sa ulipon maoy Malco. 11 Apan giingnan ni Jesus si Pedro: “Iuli ang espada sa sakoban.+ Dili ba diay ko moinom sa kopa nga gihatag kanako sa Amahan?”+

12 Unya si Jesus gidakop sa mga sundalo ug sa komandante militar ug sa mga polis sa mga Hudiyo* ug siya ilang gigapos. 13 Ila una siyang gidala kang Anas, kay ugangan siya ni Caifas+ nga hataas nga saserdote nianang tuiga.+ 14 Sa pagkatinuod, si Caifas mao kadtong nagtambag sa mga Hudiyo* nga para sa ilang kaayohan nga ang usa ka tawo mamatay alang sa katawhan.+

15 Unya si Simon Pedro ug ang usa pa ka tinun-an misunod kang Jesus.+ Ang maong tinun-an nailhan sa hataas nga saserdote, busa siya misulod uban kang Jesus sa hawanan sa balay sa hataas nga saserdote, 16 apan si Pedro nagtindog sa gawas sa pultahan.* Busa ang laing tinun-an, nga nailhan sa hataas nga saserdote, migawas ug nakigsulti sa magbalantay sa pultahan ug nagpasulod kang Pedro. 17 Unya ang sulugoong babaye, nga mao ang magbalantay sa pultahan, miingon kang Pedro: “Dili ba tinun-an sab ka niining tawhana?” Siya mitubag: “Dili.”+ 18 Unya ang mga ulipon ug ang mga polis nagtindog libot sa kalayo nga ilang gihaling pinaagig uling aron sila mainitan kay tugnaw man niadtong panahona. Si Pedro nagtindog usab kauban nila aron magpainit.

19 Busa ang pangulong saserdote nangutana kang Jesus bahin sa iyang mga tinun-an ug sa iyang pagtulon-an. 20 Si Jesus mitubag: “Ako nagsulti atubangan sa tanang tawo. Kanunay kong nanudlo sa sinagoga ug sa templo+ diin magtigom ang tanang Hudiyo, ug wala koy gisulti sa tago. 21 Nganong ako man ang imong gipangutana? Pangutan-a kadtong mga nakadungog sa akong gisulti. Nahibalo sila kon unsay akong giingon.” 22 Human niya kini isulti, usa sa mga polis nga nagtindog sa duol misagpa kang Jesus+ ug miingon: “Ingon niana ba ang imong tinubagan sa pangulong saserdote?” 23 Si Jesus mitubag: “Kon dunay sayop sa akong gisulti, pamatud-i; apan kon husto ang akong giingon, nganong gisagpa ko nimo?” 24 Unya si Anas nagsugo nga dad-on si Jesus kang Caifas nga hataas nga saserdote. Siya ginapos pa gihapon.+

25 Sa kasamtangan, si Simon Pedro nagtindog gihapon duol sa kalayo aron magpainit. Unya sila miingon kaniya: “Dili ba tinun-an sab ka niya?” Iya kining gilimod ug miingon: “Dili.”+ 26 Usa sa mga ulipon sa hataas nga saserdote nga paryente sa tawong naputlan ni Pedro ug dalunggan+ miingon: “Dili ba ikaw kadtong akong nakita nga kauban niya sa tanaman?” 27 Apan milimod na usab si Pedro, ug dihadiha mituktugaok ang usa ka sunoy.+

28 Unya gikan kang Caifas, ilang gidala si Jesus sa balay sa gobernador.+ Sayo kadto sa buntag. Apan wala sila mosulod sa balay sa gobernador, aron dili sila mahugawan+ ug makakaon sila sa panihapon sa Paskuwa. 29 Busa si Pilato migawas ug miingon kanila: “Unsang sumbong ang inyong ipasaka batok niining tawhana?” 30 Sila mitubag: “Siya mamumuhat ug daotan.* Kon dili pa, wala unta namo siya dad-a kanimo.” 31 Busa si Pilato miingon: “Dad-a ninyo siya ug hukmi sumala sa inyong balaod.”+ Ang mga Hudiyo* miingon: “Kami wala hatagig awtoridad sa pagpatay kang bisan kinsa.”+ 32 Nahitabo kini aron matuman ang giingon ni Jesus kon sa unsang paagi siya mamatay.+

33 Busa si Pilato misulod sa balay sa gobernador ug iyang gitawag si Jesus ug giingnan: “Ikaw ba ang Hari sa mga Hudiyo?”+ 34 Si Jesus mitubag: “Nangutana ba ka niana kay mao kanay imong gihunahuna, o dunay nagsulti nimo bahin nako?” 35 Si Pilato mitubag: “Nahibalo ka nga dili ko Hudiyo. Ang imong kaugalingong nasod ug ang pangulong mga saserdote nagtugyan kanimo ngari kanako. Unsa may imong nabuhat?” 36 Si Jesus mitubag:+ “Ang akong Gingharian dili bahin niining kalibotana.+ Kon ang akong Gingharian bahin pa niining kalibotana, ang akong mga alagad makig-away na unta aron dili ko ikatugyan ngadto sa mga Hudiyo.+ Apan sa pagkatinuod, ang akong Gingharian dili gikan niining kalibotana.” 37 Busa si Pilato miingon: “Kon mao, hari diay ka?” Si Jesus mitubag: “Ikaw mismo ang nag-ingon nga hari ko.+ Ako gipakatawo ug mianhi sa kalibotan sa pagpamatuod sa kamatuoran.+ Ang matag usa nga dapig sa kamatuoran mamati sa akong tingog.” 38 Si Pilato miingon: “Unsa bay kamatuoran?”

Human niya kini isulti, siya migula na usab ug miingon sa mga Hudiyo:* “Wala koy nakitang sala diha kaniya.+ 39 Kay nabatasan ninyo nga panahon sa Paskuwa akong buhian ang usa ka binilanggo,+ gusto ba ninyong buhian nako ang Hari sa mga Hudiyo?” 40 Sila misinggit pag-usab: “Dili kanang tawhana, kondili si Barabas!” Si Barabas usa ka tulisan.+

19 Unya gipakuha ni Pilato si Jesus ug gipalatigo.+ 2 Ug ang mga sundalo nagsalapid ug korona nga sampinit ug gibutang kini sa iyang ulo ug gisul-oban siyag purpura* nga panapton,+ 3 ug sila nanuol kaniya ug miingon: “Mabuhi ang* Hari sa mga Hudiyo!” Ug ilang gisagpa siya sa makadaghan.+ 4 Si Pilato migawas na usab ug miingon sa mga tawo: “Ania, ipagawas ko siya nganhi kaninyo aron mahibalo mo nga wala koy nakitang sala diha kaniya.”+ 5 Busa si Jesus migawas, nga nagsul-ob ug korona nga sampinit ug purpura nga panapton. Ug si Pilato miingon: “Tan-awa! Mao kining tawhana!” 6 Apan dihang nakita siya sa pangulong mga saserdote ug sa mga polis, sila misinggit: “Patya siya sa estaka! Patya siya sa estaka!”+ Si Pilato miingon: “Kuhaa ninyo siya ug patya,* kay wala koy nakitang sala diha kaniya.”+ 7 Ang mga Hudiyo miingon: “Kami dunay balaod, ug sumala sa balaod angay siyang mamatay,+ kay siya nangangkong anak sa Diyos.”+

8 Pagkadungog ni Pilato niini, misamot siyag kahadlok. 9 Ug siya misulod na usab sa balay sa gobernador ug nangutana kang Jesus: “Diin ba ka gikan?” Apan si Jesus wala motubag.+ 10 Busa si Pilato miingon: “Dili ba ka motubag? Wala ba ka mahibalo nga duna koy awtoridad sa pagbuhi kanimo ug duna koy awtoridad sa pagpapatay kanimo?”* 11 Si Jesus mitubag: “Wala gyod kay awtoridad ibabaw kanako gawas kon gihatag kini kanimo sa kahitas-an. Busa ang tawong nagtugyan kanako nganhi kanimo mas dakog sala.”

12 Tungod niini si Pilato nangita pag paagi sa pagbuhi kaniya. Apan ang mga Hudiyo misinggit: “Kon imong buhian kining tawhana, dili ka higala sa Cesar. Ang matag usa nga maghimo sa iyang kaugalingon nga hari maoy batok sa Cesar.”+ 13 Pagkadungog niini ni Pilato, iyang gipagawas si Jesus, ug siya milingkod sa lingkoranan sa paghukom sa dapit nga gitawag ug Salog nga Bato, o Gabʹba·tha sa Hebreohanon. 14 Adlaw kadto sa Pagpangandam+ sa Paskuwa, mga alas 12 sa udto.* Ug siya miingon sa mga Hudiyo: “Tan-awa! Ang inyong hari!” 15 Apan sila misinggit: “Patya siya! Patya siya! Patya siya sa estaka!” Si Pilato miingon: “Patyon ba nako ang inyong hari?” Ang pangulong mga saserdote mitubag: “Kami walay hari gawas sa Cesar.” 16 Busa iyang gitugyan siya kanila aron patyon sa estaka.+

Ug si Jesus gidala sa mga sundalo. 17 Iyang gipas-an ang iyang estaka sa pagsakit* ug milakaw paingon sa dapit nga gitawag ug Dapit sa Kalabera,+ o Golʹgo·tha sa Hebreohanon.+ 18 Didto, ilang gilansang si Jesus sa estaka.+ Siya anaa sa tunga sa duha ka lalaki, mao nga ang usa diha sa iyang tuo ug ang usa sa iyang wala.+ 19 Si Pilato nagsulat usab ug titulo ug gibutang kini ibabaw sa estaka sa pagsakit.* Kini ang nasulat: “Jesus nga Nasaretnon, ang Hari sa mga Hudiyo.”+ 20 Daghang Hudiyo ang nakabasa niini nga titulo kay duol man sa siyudad ang dapit diin si Jesus gilansang sa estaka, ug kini gisulat sa Hebreohanon, sa Latin, ug sa Grego. 21 Apan ang pangulong mga saserdote sa mga Hudiyo miingon kang Pilato: “Kadtong imong gisulat nga ‘Hari sa mga Hudiyo’ pulihi sa iyang giingon, ‘Ako ang Hari sa mga Hudiyo.’” 22 Si Pilato miingon: “Ang akong gisulat dili na nako usbon.”

23 Unya, dihang si Jesus nalansang na sa mga sundalo diha sa estaka, ilang gikuha ang iyang panggawas nga mga besti ug gibahin kini sa upat, usa alang sa matag sundalo. Gikuha usab nila ang iyang pang-ilalom nga besti, apan kini walay tinahian, kay hinabol man kini gikan sa taas hangtod sa ubos. 24 Busa sila nagsultihanay: “Dili nato kini gision; magripa* ta kon kinsay makapanag-iya niini.”+ Nahitabo kini aron matuman ang kasulatan: “Gibahinbahin nila ang akong mga besti, ug giripahan nila ang akong sapot.”+ Ug kini gayod ang gibuhat sa mga sundalo.

25 Apan duol sa estaka sa pagsakit* ni Jesus atua nagtindog ang iyang inahan+ ug ang igsoong babaye sa iyang inahan, maingon man si Maria nga asawa ni Clopas ug si Maria Magdalena.+ 26 Busa pagkakita ni Jesus sa iyang inahan ug sa tinun-an nga iyang gihigugma+ nga nagtindog sa duol, siya miingon sa iyang inahan: “Tan-awa!* Siya imo nang anak!” 27 Unya siya miingon sa tinun-an: “Tan-awa! Siya imo nang inahan!” Busa niadtong adlawa, gidala siya sa tinun-an aron didto na mopuyo sa iyang balay.

28 Unya, dihang nahibaloan ni Jesus nga niadtong panahona natuman na ang tanan, siya miingon: “Giuhaw ko.” Iya kining gisulti aron matuman ang kasulatan.+ 29 Didto may tibod nga puno ug aslom nga bino. Busa gipatuhop nila sa espongha ang aslom nga bino ug gibutang kini sa usa ka lindog sa hisopo* ug giisa kini paduol sa iyang baba.+ 30 Dihang natilawan ni Jesus ang aslom nga bino, siya miingon: “Natuman na!”+ Dayon siya miduko ug nabugtoan sa iyang gininhawa.*+

31 Kay adlaw kadto sa Pagpangandam+ ug aron ang mga lawas dili magpabilin sa estaka sa pagsakit+ panahon sa Igpapahulay (kay espesyal nga Igpapahulay kadto),+ ang mga Hudiyo mihangyo kang Pilato nga balion ang mga bitiis ug kuhaon ang mga lawas. 32 Busa ang mga sundalo nangadto, ug ilang gibali ang mga bitiis sa duha ka lalaki nga diha sa estaka tapad ni Jesus. 33 Apan pagduol nila kang Jesus, ilang nakita nga patay na siya mao nga wala nila balia ang iyang mga bitiis. 34 Apan ang usa sa mga sundalo miduslak ug bangkaw sa iyang kilid,+ ug dihadiha migula ang dugo ug tubig. 35 Ug ang usa nga nakakita niini nagpamatuod, ug ang iyang pamatuod tinuod. Siya nahibalo nga ang iyang gisulti tinuod, aron kamo usab motuo.+ 36 Sa pagkatinuod, kining mga butanga nahitabo aron matuman ang kasulatan: “Walay bukog niya nga mabali.”*+ 37 Ug usab ang laing kasulatan nag-ingon: “Sila motan-aw sa ilang giduslak.”+

38 Human niini, si Jose nga taga-Arimatea mihangyo kang Pilato nga iyang kuhaon ang lawas ni Jesus. Tinun-an siya ni Jesus apan gitago niya kini kay siya nahadlok sa mga Hudiyo.*+ Kay gitugotan siya ni Pilato, siya miadto ug gikuha ang lawas ni Jesus.+ 39 Si Nicodemo,+ ang tawo nga sa miagi miadto kaniya panahon sa kagabhion, miabot usab nga nagdalag sinagol* nga mira ug aloe nga mga 100 ka libra.*+ 40 Busa ilang gikuha ang lawas ni Jesus ug giputos kinig panaptong lino nga gibutangag mga pangpahumot,+ sumala sa nabatasan sa mga Hudiyo sa pag-andam sa mga minatay sa dili pa ilubong. 41 Unya dihay tanaman sa dapit diin siya gipatay,* ug didto sa tanaman dihay bag-ong lubnganan*+ nga wala pa gyod kalubngi. 42 Ug kay adlaw kadto sa Pagpangandam+ sa mga Hudiyo ug ang lubnganan duol ra, didto nila gilubong si Jesus.

20 Sa unang adlaw sa semana, si Maria Magdalena misayog adto sa lubnganan*+ samtang ngitngit pa, ug nakita niya nga naligid na ang bato gikan sa lubnganan.*+ 2 Busa siya midagan paingon kang Simon Pedro ug sa laing tinun-an nga gimahal ni Jesus,+ ug iya silang giingnan: “Ilang gikuha ang Ginoo gikan sa lubnganan,+ ug wala mi mahibalo kon diin nila siya gibutang.”

3 Unya si Pedro ug ang laing tinun-an mipaingon sa lubnganan. 4 Silang duha nanagan, apan ang laing tinun-an mas kusog nga midagan kay kang Pedro ug siyay unang nakaabot sa lubnganan. 5 Siya miyuko ug iyang nakita ang mga panaptong lino,+ apan wala siya mosulod. 6 Unya si Simon Pedro miabot sunod kaniya ug misulod sa lubnganan. Ug iyang nakita didto ang mga panaptong lino. 7 Ang panapton nga giputos sa ulo ni Jesus nalain sa ubang panapton. Kini linukot ug anaa sa usa ka daplin. 8 Unya ang laing tinun-an nga unang miabot sa lubnganan misulod usab, ug tungod sa iyang nakita, siya mituo sa gisulti kanila. 9 Apan wala pa nila masabti ang giingon sa kasulatan nga siya mabanhaw.+ 10 Busa ang mga tinun-an namauli sa ilang mga balay.

11 Apan si Maria nagtindog ra sa gawas duol sa lubnganan nga naghilak. Samtang naghilak, siya miyuko aron motan-aw sa sulod sa lubnganan, 12 ug iyang nakita ang duha ka anghel+ nga nagbestig puti. Ang usa naglingkod sa ulohan sa gipahimutangan sa lawas ni Jesus ug ang usa naglingkod sa tiilan. 13 Ug sila miingon kaniya: “Babaye, nganong naghilak ka?” Siya mitubag: “Ilang gikuha ang akong Ginoo, ug wala ko mahibalo kon diin nila siya gibutang.” 14 Human niya kini isulti, siya milingi sa luyo ug iyang nakita si Jesus nga nagtindog, apan wala siya makaila nga si Jesus kadto.+ 15 Si Jesus miingon kaniya: “Babaye, nganong naghilak ka? Kinsay imong gipangita?” Kay naghunahuna nga mao kadto ang hardinero, siya miingon: “Senyor, kon imo siyang gikuha, sultihi ko kon diin nimo siya gibutang kay kuhaon nako siya.” 16 Si Jesus miingon kaniya: “Maria!” Siya milingi ug miingon, sa Hebreohanon: “Rab·boʹni!” (nga nagkahulogang “Magtutudlo!”) 17 Si Jesus miingon: “Ayaw kog kupti, kay wala pa ko makasaka sa Amahan. Apan adtoa ang akong mga igsoon+ ug ingna sila, ‘Ako mosaka sa akong Amahan+ ug sa inyong Amahan ug sa akong Diyos+ ug sa inyong Diyos.’” 18 Giadto ni Maria Magdalena ang mga tinun-an ug gibalitaan sila: “Nakita nako ang Ginoo!” Ug iyang gisulti kanila ang giingon ni Jesus kaniya.+

19 Sa gabii nianang adlawa, nga maoy unang adlaw sa semana, ang mga tinun-an nagtigom sa usa ka balay. Ilang gitrangkahan ang mga pultahan kay sila nahadlok sa mga Hudiyo.* Unya si Jesus mipakita ug mitindog sa ilang taliwala ug miingon: “Hinaot nga duna moy kalinaw.”+ 20 Human niya kini isulti, iyang gipakita kanila ang iyang mga kamot ug ang iyang kilid.+ Busa ang mga tinun-an nalipay pag-ayo sa pagkakita sa Ginoo.+ 21 Si Jesus miingon na usab kanila: “Hinaot nga duna moy kalinaw.+ Ingon nga ang Amahan nagpadala kanako,+ ako magpadala usab kaninyo.”+ 22 Pagkahuman niyag sulti niini, iyang gihuypan sila ug miingon: “Dawata ninyo ang balaang espiritu.+ 23 Kon pasayloon ninyo ang mga sala sa usa ka tawo, nagpasabot kana nga sila napasaylo na sa Diyos. Kon dili ninyo pasayloon ang mga sala sa usa ka tawo, nagpasabot kana nga sila wala pa mapasaylo.”

24 Apan si Tomas,+ nga usa sa Dose ug gitawag nga Kaluha, dili nila kauban dihang si Jesus nagpakita kanila. 25 Busa ang ubang tinun-an miingon kaniya: “Nakita namo ang Ginoo!” Apan siya miingon: “Dili gyod ko motuo gawas kon akong makita ang inagian sa mga lansang sa iyang mga kamot ug matuslok sa akong tudlo ang inagian sa mga lansang ug mahikap ang iyang kilid.”+

26 Paglabay sa walo ka adlaw, ang iyang mga tinun-an nagtigom na usab sa usa ka balay, ug kauban nila si Tomas. Si Jesus mipakita ug mitindog sa ilang taliwala, bisag ang mga pultahan trinangkahan, ug miingon: “Hinaot nga duna moy kalinaw.”+ 27 Unya siya miingon kang Tomas: “Ibutang ang imong tudlo dinhi, ug tan-awa ang akong mga kamot, ug hikapa ang akong kilid. Tuo, ug ayaw na pagduhaduha.” 28 Si Tomas miingon: “Akong Ginoo ug akong Diyos!” 29 Si Jesus miingon kaniya: “Mituo ba ka kay imo kong nakita? Malipayon kadtong wala makakita apan nagtuo.”

30 Sa pagkatinuod, si Jesus naghimo ug daghan pang milagro* atubangan sa mga tinun-an, nga wala mahisulat niining linukot nga basahon.+ 31 Apan kadtong mga nasulat gisulat aron kamo motuo nga si Jesus mao ang Kristo, ang Anak sa Diyos. Ug tungod sa pagtuo, kamo makabaton ug kinabuhi pinaagi sa iyang ngalan.+

21 Human niini, si Jesus nagpakita na usab sa iyang mga tinun-an didto sa Dagat sa Tiberias. Siya nagpakita niining paagiha: 2 Niadtong panahona, nag-uban si Simon Pedro, si Tomas (nga gitawag ang Kaluha),+ si Natanael+ nga taga-Cana sa Galilea, ang mga anak ni Zebedeo,+ ug ang duha pa niya ka tinun-an. 3 Si Simon Pedro miingon: “Mangisda ko.” Sila miingon: “Manguban mi nimo.” Sila nanglakaw ug misakay sa sakayan, apan nianang gabhiona wala silay kuha.+

4 Sa mibanagbanag na, si Jesus nagtindog sa baybayon, apan wala siya mailhi sa mga tinun-an.+ 5 Unya si Jesus miingon kanila: “Mga anak, duna ba moy makaon?”* Sila mitubag: “Wala!” 6 Siya miingon: “Itaktak ang pukot sa tuong bahin sa sakayan ug duna moy makuha.” Busa ilang gitaktak kini, apan dili na nila kini mabira tungod sa kadaghan sa isda nga nakuha.+ 7 Unya ang tinun-an nga gihigugma ni Jesus+ miingon kang Pedro: “Ang Ginoo kana!” Pagkadungog ni Simon Pedro nga ang Ginoo kadto, iyang gisul-ob ang iyang panggawas nga besti, kay siya naghukas man, ug milusbog sa dagat. 8 Ang ubang tinun-an nga nabilin sa gamayng sakayan misunod kaniya, nga nagguyod sa pukot nga punog isda, kay sila mga 90 metros* lang gikan sa baybayon.

9 Pag-abot nila sa baybayon, ilang nakita nga dihay gisugba nga mga isda sa nagbagang uling ug dihay tinapay. 10 Si Jesus miingon kanila: “Pagdalag pipila ka isda gikan sa inyong kuha.” 11 Busa si Simon Pedro misakay sa sakayan ug gibitad niya paingon sa baybayon ang pukot nga punog dagkong isda, nga tanantanan 153 ka buok. Apan bisag daghan kaayo kini, ang pukot wala magisi. 12 Si Jesus miingon: “Dali, pamahaw na mo.” Walay usa sa mga tinun-an ang may kaisog sa pagpangutana kaniya kon kinsa siya, kay sila nahibalo nga ang Ginoo kadto. 13 Gikuha ni Jesus ang tinapay ug gihatag kini kanila. Gihatagan usab niya silag isda. 14 Kadto ang ikatulong higayon+ nga si Jesus nagpakita sa iyang mga tinun-an human sa iyang pagkabanhaw.

15 Pagkahuman nilag pamahaw, si Jesus miingon kang Simon Pedro: “Simon nga anak ni Juan, gihigugma ba ko nimo labaw pa niini?” Siya mitubag: “Oo, Ginoo, nahibalo ka nga ako kang gimahal.” Si Jesus miingon: “Pakan-a ang akong mga nating karnero.”+ 16 Siya miingon na usab kaniya sa ikaduhang higayon: “Simon nga anak ni Juan, gihigugma ba ko nimo?” Siya mitubag: “Oo, Ginoo, nahibalo ka nga ako kang gimahal.” Si Jesus miingon: “Bantayi ang akong gagmayng mga karnero.”+ 17 Siya miingon kaniya sa ikatulong higayon: “Simon nga anak ni Juan, gimahal ba ko nimo?” Si Pedro naguol dihang siya gipangutana ni Jesus sa ikatulong higayon: “Gimahal ba ko nimo?” Busa siya miingon kaniya: “Ginoo, nahibalo ka sa tanan; nasayod ka nga ako kang gimahal.” Si Jesus miingon kaniya: “Pakan-a ang akong gagmayng mga karnero.+ 18 Sa pagkatinuod sultihan ko ikaw, sa batan-on pa ka, ikaw ra ang mag-ilis sa imong kaugalingon ug makaadto ka bisan asa nimo gusto. Apan sa matigulang na ka, ituy-od nimo ang imong mga kamot ug laing tawo na ang mag-ilis nimo ug dad-on ka niya sa dapit nga dili nimo gusto.” 19 Gisulti niya kini aron ipaila kon unsang matanga sa kamatayon nga mahimaya ni Pedro ang Diyos. Human niya kini isulti, siya miingon kang Pedro: “Padayon sa pagsunod kanako.”+

20 Si Pedro milingi ug iyang nakita nga nagsunod kanila ang tinun-an nga gihigugma ni Jesus,+ ang usa nga naglingkod duol kang Jesus panahon sa panihapon kinsa miingon: “Ginoo, kinsa ang magbudhi kanimo?” 21 Busa dihang nakita niya siya, si Pedro nangutana kang Jesus: “Ginoo, unsay mahitabo niining tawhana?” 22 Si Jesus miingon kaniya: “Kon kabubut-on nako nga magpabilin siya hangtod sa akong pag-anhi, nganong mabalaka man ka niana? Padayon sa pagsunod kanako.” 23 Busa nakaabot sa mga igsoon ang estorya nga kini nga tinun-an dili mamatay. Apan si Jesus wala mag-ingon kaniya nga dili siya mamatay; hinuon kini ang iyang giingon: “Kon kabubut-on nako nga siya magpabilin hangtod sa akong pag-anhi, nganong mabalaka man ka niana?”

24 Kana nga tinun-an+ mao ang nagpamatuod ug misulat bahin niining mga butanga, ug nahibalo kita nga ang iyang pamatuod tinuod.

25 Sa pagkatinuod, duna pay daghang gihimo si Jesus, nga kon kini isulat nga detalyado kaayo, sa akong hunahuna, ang kalibotan dili paigo nga kabutangan sa masulat nga mga linukot nga basahon.+