Kapitulo 6​—Pagkaluwas Ngadto sa Usa ka Bag-ong Yuta

Usa ka Kalibotan nga Nalaglag

1. (a) Nakaatubang na ba ang katawhan kaniadto ug kalaglagan sa kalibotan? (b) Nganong mapasalamaton kita nga wala mangyubit si Noe sa pasidaan bahin niadto?

Kaniadto, dihay miabot nga kalaglagan sa kalibotan. Ang katawhan sa tanang mga nasod mapasalamaton nga usa sa ilang mga kagikan wala moyubit sa pasidaan sa Diyos bahin sa tibuok globo nga lunop. Tungod kay namati si Noe ug misunod, siya ug ang iyang asawa, ug ang iyang tulo ka anak nga lalaki ug ilang mga asawa naluwas. Gikan kanila, kitang tanan nagagikan.—Genesis 10:1, 32.

2. Nganong gilalag sa Diyos kadtong kalibotana?

² Gilaglag sa Diyos kadtong kalibotana tungod kay iyang nakita nga ang yuta puno sa kabangisan. “Ang pagkadaotan sa tawo sa yuta dako.” (Genesis 6:3, 5, 13) Ang mga kahimtang dako kaayog kaamgiran sa atong ika-20ng siglo.

3. Unsay nakahimo sa situwasyon niadto nga hilabihan ka seryoso?

³ Unsay nakahimo sa kahimtang sa mga adlaw ni Noe nga hilabihan ka seryoso? Ang dakong hinungdan gipadayag diha sa Genesis 6:2, nga nagtaho: “Sa pagkakita sa mga anak nga lalaki sa tinuod nga Diyos sa mga anak nga babaye sa mga tawo nga sila mga maanyag; sila nangasawa sa tanan nilang napili.” Apan unsay daotan niadto? Buweno, dili kay ordinaryong mga lalaki sila nga midesider sa pagminyo. Kining “mga anak nga lalaki sa tinuod nga Diyos” maoy mga manulonda, espirituhanong mga linalang, nga nakakita sa matahom nga mga babaye sa yuta ug sa mga kalipay sa kaminyoon ug misul-ob ug tawhanong lawas. (Itandi sa Job 1:6.) Ang ilang pagmateryalisar sa tawhanong mga lawas ug pagminyo maoy mga buhat sa pagsupak sa Diyos. Ang Kasulatan nag-ingon nga ilang “gibiyaan ang ilang angay nga puloy-anan” ug nga ang ilang mga relasyon sa mga babaye “supak sa kinaiyahan,” kahiwian. (Judas 6, 7; 1 Pedro 3:19, 20) Abnormal ang gitas-on sa ilang mestisong mga anak. Sila gitawag nga mga Nephilim, o “mga tighulog,” tungod kay mga daogdaogan sila.—Genesis 6:4.

4. (a) Nganong gikahimut-an si Noe sa Diyos? (b) Unsang pangandam ang gihimo aron matipigan ang kinabuhi?

⁴ Bisag nagkinabuhi taliwala sa dunot nga kalibotan, gikahimut-an sa mga mata ni Jehova si Noe. Ngano? Tungod kay “tawong matarong si Noe.” Nahibalo siya sa mga isyu nga gibangon sa Eden, ug siya napamatud-ang walay kalapasan, “usa ka tawo sa integridad.” (Genesis 6:8, 9; The New Jerusalem Bible) Tungod sa pagtipig kang Noe ug sa iyang pamilya, maingon man sa mga ispisimen sa tanang matang sa mga hayop sa yuta ug sa nagalupad nga mananap, gisugo siya ni Jehova sa paghimog arka, nga samag kahon nga tinukod. Sumala sa gibatbat sa Diyos: “Ania karon ako magdala ug baha sa mga tubig sa ibabaw sa yuta aron sa paglaglag sa tanan nga unod nga adunay gininhawa sa kinabuhi ilalom sa langit. Ang tanan nga anaa sa yuta mangamatay.” (Genesis 6:13-17) Sa maalamon, namati si Noe sa Diyos ug mituman.

5. Unsa ka dakoa ang Lunop?

⁵ Ang Baha miabot sa tuig 2370 W.K.P., sumala sa gipakita sa detalyadong kronolohiya sa Bibliya. Kadto mao ang labing dakong katalagman sa tawhanong kasaysayan, bisan hangtod sa atong presenteng panahon. Hilabihan kaayo kadto ka dako nga ang “tanang hatag-as nga mga bukid gisalanapan diha sa ilalom sa tibuok nga langit.” (Genesis 7:19) Pinaagi sa Baha “ang kalibotan nga naglungtad niadtong panahona nalaglag.” (2 Pedro 3:6) Apan may mangutana, ‘Kon ang labing hatag-as nga mga bukid nasalanapan sa tubig, hain na karon kanang tubiga?’ Tataw nga ania dinhi mismo sa yuta.

6. Human sa Lunop, diin miadto ang mga tubig?

⁶ Kinahanglang masayran nga ang Bibliya wala mag-ingon nga ang mga bukid sa mga adlaw ni Noe sama ka tas-a sa Mount Everest. Ang mga siyentista nag-ingon nga sa nangaging panahon ang mga bukid mas mubo pa kay sa mga bukid karon ug ang uban mialsa gikan sa ilalom sa mga dagat. Dugang pa, gituohan nga dihay panahon nga ang mga dagat mas gamay ug ang mga kontinente mas dako kay sa karon, sumala sa makita sa mga agianan sa suba nga sangkad kaayo ilalom sa mga dagat. Apan mahitungod sa presenteng kahimtang, ang magasing National Geographic, sa Enero 1945 nga gula niini, mitaho: “Napulo ka pilo nga mas daghan ang tubig sa dagat kay sa yuta ibabaw sa lebel sa dagat. Kon patagon kining yutaa ngadto sa dagat, matabonan ug tubig ang tibuok yuta, sa usa ug tunga ka milyang giladmon.” Busa, tapos nga nahulog ang mga tubig sa lunop, apan sa wala pa mialsa ang mga bukid ug sa wala pa mitundag ang yuta sa ilalom sa dagat nga mipahinabo sa paghubas sa tubig gikan sa yuta ug sa wala pa miporma ang mga yelo sa polar nga dapit, may igong tubig sa pagtabon sa “tanang hatag-as nga mga bukid,” sumala sa gipadayag sa Bibliya.—Genesis 7:17-20; 8:1-3; itandi sa Salmo 104:8, 9.

7, 8. Unsa pay rekord bahin sa Lunop ang makita gawas sa Bibliya?

⁷ Ang ingon ka dakong baha sa tinuok globo sa pagkatinuod adunay dili makalimtang impresyon sa mga tawo nga nakasaksi niadto. Ang umaabot nga mga kaliwatan masuginlan mahitungod niadto. Sanglit nagrekord ang Bibliya nga ang tanang mga nasod nagagikan sa samang grupo sa mga nangaluwas sa Lunop, makataronganon ang pagdahom nga sa tanang bahin sa yuta adunay ebidensiya sa unang mga handumanan sa dakong katalagman. Tinuod ba? Oo, tinuod gayod!

⁸ Dihang milalin ang mga anak sa nangaluwas sa Lunop ngadto sa halayong mga dapit ug dihang milabay ang panahon, ang mga detalye nangatuis ug ang asoy gipaigo sa lokal nga mga pagtuo sa relihiyon. Apan dili mahimong sulagma lang nga diha sa karaang mga sugilanon sa tibuok kalibotan adunay hadumaman sa dakong lunop nga naglaglag sa katawhan gawas sa pipila nga tingob nga naluwas. Ang handumanan niini makita sa Mesopotamia ug sa ubang bahin sa Asia, Australia, ug sa mga isla sa Pasipiko, lakip sa daghang mga tribo sa Indian sa Norte ug sa Habagatang mga Amerika, sa mga sugilanon nga giasoy diha sa karaang mga Grego ug mga Romano, sa Scandinavia, ug sa mga tribo sa Aprika. Daghan sa mga asoy niini naghisgot ug mga mananap nga naluwas diha sa usa ka sakayan lakip sa mga tawo. Sama sa asoy sa Bibliya, gisaysay sa uban nga ang mga langgam gipadala sa pagsuta kon mihubas na ba ang tubig. (Itandi sa Genesis 7:7-10; 8:6-12) Walay laing karaang hitabo nga kaylap kaayong nahinumdoman.

9. Unsang mga kustombreha ang nagpakita sa paghandum sa mga hitabo sa “ikaduhang bulan” sa kalendaryo ni Noe?

⁹ Ang makasaysayanhong mga detalye may labot sa Lunop nakaapekto sa mga kustombre hangtod sa atong panahon. Sa unsang paagi? Buweno, ang Bibliya nagtaho nga misugod ang Lunop “sa ikaduhang bulan, sa ikanapulog-pito ka adlaw sa bulan.” Kanang “ikaduhang bulan” katugbang sa ulahing bahin sa Oktubre ug sa unang bahin sa Nobyembre sa atong kalendaryo. (Genesis 7:11) Busa maayong matikdan nga daghang mga tawo sa tanang dapit nagsaulog sa Adlaw sa Patay o sa Piyesta sa mga Kagikan nianang panahona sa tuig. Ngano man? Tungod kay kining mga kustombreha nagpakita sa paghandum sa kalaglagan nga gipahinabo sa Baha.a

10. Nganong ang asoy sa Bibliya bahin sa Lunop ang labing kasaligan ug ang pinakadakog personal nga bili?

¹⁰ Apan, ang Bibliya mismo, nasudlan sa tinuod nga testimoniya sa nahitabo. Ang nakita ni Noe ug naagian sa ulahi gilakip diha sa Bibliya. Sa milabay ang mga siglo, ang Diyos mismo, dihang nakigsulti pinaagi kang propetang Isaias, nagpunting sa “mga tubig ni Noe.” (Isaias 54:9) Ang panganayng Anak sa Diyos nakakita sa mga hitabo sa mga adlaw ni Noe. Sa ulahi, samtang dinhi pa sa yuta, kining Usa, si Jesu-Kristo, mihisgot sa Lunop ingong makasaysayanhong kamatuoran ug iyang gibatbat usab kon nganong daghan ang nangamatay niadtong panahona.

“Sila Wala Magpakabana”

11. Nganong daghan kaayo ang nangalaglag sa Baha?

¹¹ Si Jesus wala mag-ingon nga ang tanan gawas sa panimalay ni Noe mapintas. Hinunoa, siya miingon: “Sama niadtong mga adlawa sa wala pa ang lunop, ang mga tawo nanagpangaon ug nanag-inom, nanagpangasawa ug nanagpamana, hangtod sa adlaw sa pagsulod ni Noe sa arka, ug sila wala magpakabana hangtod miabot ang lunop ug gianod silang tanan, maingon usab niini ang pag-abot sa Anak sa tawo [Jesu-Kristo].”—Mateo 24:37-39.

12. Nganong seryoso ang ilang ‘wala pagpakabana’?

¹² Dili daotan nga sila mangaon ug manginom sa kasarangan o magminyo nga dungganon. Apan dihang gipasidan-an sa tibuok globo nga katalagman, ang ilang pagpadayon sa pagsentro diha sa ilang mga kinabuhi sa personal nga mga pangagpas nagpakita nga sila wala magtuo kang Noe o kang Jehova nga Diyos, kansang balita sa pasidaan maoy giwali ni Noe. Kon mituo pa sila, matinuoron unta silang mangutana kon sa unsang paagi makab-ot ang kaluwasan ug dayon mihimog dinaliang aksiyon sa pag-abot sa mga kinahanglanon. Tingali ang uban mining mga tawhana miuyon sa paghimog lakang aron matapos ang kaylap nga kapintasan niadtong mga adlawa, apan alang kanila daw dili katuohang mahitabo ang globonhong lunop. Busa, sumala sa gipamulong ni Jesus, “sila wala magpakabana [sa balita sa Diyos pinaagi kang Noe] hangtod nga miabot ang lunop ug gianod silang tanan.” Kana narekord ingong panig-ingnang pasidaan alang kanato.

13. (a) Sumala sa gitagna, unsay reaksiyon sa kadaghanang mga tawo karon kon sultihan nga ania na ang dili makitang presensiya ni Kristo, ug ngano? (b) Unsay gisulti ni Pedro nga wala nila tagda?

¹³ Maingon man ang dinasig nga si apostol Pedro mipalanog ug pasidaan dihang siya misulat: “Sa kataposang mga adlaw [diin kita ania na karon] may mga mayubiton nga managpanungha nga managyubit, nga magapahiuyon sa ilang kaugalingong pangibog ug magaingon: ‘Hain na man ang saad sa iyang pag-anhi? Kay sukad sa pagkamatay sa mga amahan, ang tanang mga butang nagapabilin man nga mao ra gihapon sukad pa sa pagkatukod sa kalibotan.’” Ang maong mga tawo dili gustong may tulobagon kang bisan kinsa. Busa ilang giwala sa ilang mga hunahuna ang ideya sa presensiya ni Kristo ug kon unsay kahulogan niini alang niadtong nangagpas sa dili diyosnong paagi sa kinabuhi. Apan si Pedro mipadayon: “Apan sumala sa ilang kagustohan, sila nagpakabuta niining mga kamatuorana, nga dihay mga langit nga naglungtad sa karaang panahon ug usa ka yuta nga nagbarog sa gawas tubig ug sa tunga sa tubig pinaagi sa pulong sa Diyos; ug pinaagi niini ang kalibotan nga naglungtad niadtong panahona gilunopan sa tubig ug nalaglag. Apan pinaagi sa mao ra usab nga pulong ang mga langit ug ang yuta nga karon nagalungtad gikatagana alang sa kalayo, ginatipigan alang sa adlaw sa panudya ug sa kalaglagan sa mga tawong dili diyosnon.”—2 Pedro 3:3-7.

14. Nganong ang katumanan sa “pulong sa Diyos sa panahon sa paglalang ug sa mga adlaw ni Noe seryosong makapahunahuna kanato karon?

¹⁴ Kadtong moyubit wala magtagad sa kamatuoran nga “ang pulong sa Diyos” dili molabay nga dili matuman. Aron sa pagtubag sa ilang hunahuna, gipunting ug balik ni apostol Pedro kanato ang panahon sa paglalang. Niadtong panahona ang Diyos miingon: “Mahimo ang usa ka hawan sa taliwala sa mga tubig ug pagabahinon niini ang mga tubig gikan sa mga tubig.” Sa nakapahayag niini, ang “Diyos mipadayon sa pagbuhat sa hawan ug gilain ang mga tubig nga diha sa ilalom sa hawan gikan sa mga tubig nga diha sa ibabaw sa hawan.” Busa “ang pulong sa Diyos,” ang iyang gipahayag nga katuyoan, natuman. (Genesis 1:6, 7) Natuman usab ang iyang pulong dihang mipakanaog siyag baha sa mga adlaw ni Noe ug gigamit kadtong mga tubiga sa paglaglag sa “kalibotan niadtong panahona.” Ug pinaagi sa mao rang dili ikasalikwayng pulong sa Diyos nga moabot ang kalaglagan diha sa daotang sistema sa mga butang karon.

15. (a) Nganong ang 2 Pedro 3:7 wala magtagna sa pagkasunog sa planetang Yuta? (b) Nan unsa “ang mga langit” ug “ang yuta” nga “gikatagana sa kalayo“?

¹⁵ Ang mga butang nga nahitabo sa panahon sa Lunop maoy sumbanan sa mga butang nga moabot. Ang yuta wala malaglag balik niadto, kondili ang dili diyosnong katawhan. Nan, unsa, ang kahulogan sa pulong nga “ang mga tubig ug ang yuta nga naglungtad karon gikatagana alang sa kalayo”? (2 Pedro 3:7; 2:5) Buweno, unsay epekto sa literal nga kalayo diha sa mainit na kaayong adlaw ug mga bitoon sa pisikal nga mga uniberso? Ug sa unsang paagi ang pagsunog sa literal nga yuta mosibo sa katuyoan sa Diyos sa paghimo niini nga usa ka Paraiso? Sa matin-aw, “ang mga langit ug ang yuta nga naglungtad karon,” nga maoy gipunting dinhi, simboliko. (Itandi sa Genesis 11:1; 1 Hari 2:1, 2; 1 Cronicas 16:31.) “Ang mga langit” naghulagway sa gahom sa kagamhanan nga gituboy sa ibabaw sa katawhan sa kinatibuk-an, ug “ang yuta” mao ang dili diyosnon tawhanong katilingban. Sa dakong adlaw ni Jehova sila pagalaglagon sa bug-os sama nga gisunog sa kalayo. Kadtong magpadayon sa pagyubit niining balaang pasidaan nagbutang sa ilang kinabuhi sa dakong kapeligrohan.

Kaluwasan sa mga Tawo nga May Diyosnong Debosyon

16. Sumala sa gipakita sa 2 Pedro 2:9, unsa ang yawi sa kaluwasan?

¹⁶ Ang asoy sa Lunop dramatikong nag-ilustrar ug punto nga angay natong pamatian karon. Unsa man kana? Tapos nagpunting sa gihimo sa Diyos sa mga adlaw ni Noe, si apostol Pedro miingon: “Si Jehova mahibalo sa pagluwas sa mga tawong may diyosnong debosyon gikan sa mga pagsulay, ug sa pagtagana sa mga dili matarong alang sa adlaw sa paghukom aron pagalaglagon.” (2 Pedro 2:9) Nan, ang yawi sa kaluwasan mao ang pagkahimong usa ka tawong may diyosnong debosyon.

17. Sa unsang paagi gipakita ni Noe and diyosnong debosyon?

¹⁷ Unsay kahulogan niana? Dayag nga si Noe maoy usa ka tawong may diyosnong debosyon. “Si Noe naglakaw uban sa matuod nga Diyos.” (Genesis 6:9) Iyang gisubay ang dalan sa kinabuhi nga sibo sa napadayag nga kabubut-on ni Jehova. Siya may suod personal nga relasyon sa Diyos. Usa ka dakong trabaho ang pagtukod ug arka ug ang pagtigom sa mga ispisemin sa tanang matang sa mga langgam ug mga hayop. Wala maghupot ug langaylangayang kaisipan si Noe. Siya may pagtuo. Si Noe “misugod sa pagbuhat sa tanang butang nga gisugo sa Diyos kaniya. Kini iyang gibuhat.” (Genesis 6:22; Hebreohanon 11:7) Ang mga tawo kinahanglang pahinumdoman sa matarong nga mga dalan ni Jehova ug pasidan-an sa umaabot nga kalaglagan sa mga dili diyosnon. Gihimo usab kana ni Noe ingong “magwawali sa pagkamatarong.”—2 Pedro 2:5.

18. Nganong ang tagsatagsa nga naluwas sa Lunop may ingon nga debosyon?

¹⁸ Komusta ang asawa ni Noe, ang iyang mga anak nga lalaki ug ang ilang mga asawa—unsay gikinahanglan kanila? Gihatagan ug pagtagad sa asoy sa Bibliya si Noe tungod kay siya mao ang ulo sa pamilya, apan ang uban sa dayag maoy mga tawong may diyosnong debosyon. Kay ngano? Ang kaso sa mga anak ni Noe sa ulahi gikutlo ni Jehova ngadto sa iyang propetang si Ezekiel sa pagpakita nga, kon buhi pa si Noe sa Israel niadtong panahona, ang iyang mga anak dili makapaabot ug kaluwasan pinasukad sa pagkamatarong sa ilang amahan. May edad na sila sa pagsunod o sa pagsupak, busa kinahanglang ilang pamatud-an ang ilang debosyon kang Jehova ug sa iyang matarong nga mga dalan.—Ezekiel 14:19, 20.

19. Busa, unsa ang angay natong buhaton, ug sa unsang paagi?

¹⁹ Tungod sa pagkatino sa umaabot nga kalaglagan sa kalibotan, ang Bibliya nagdasig kanato sa pagsilsil kanunay niini sa hunahuna ug sa pagpamatuod nga kita, usab, maoy mga tawong may diyosnong debosyon. (2 Pedro 3:11-13) Taliwala sa mga kaanakan ni Noe, may mga tawo karon sa tanang bahin sa yuta nga nagkinahanglan nianang maalamong tambag ug makahimo sa paglabang ngadto sa “bag-ong yuta.”

[Footnote]