Pagpaniid sa Kalibotan
Kinatas-ang Proporsiyon sa Paghikog
Ang proporsiyon sa paghikog sa Hungaria mao ang kinatas-an sa kalibotan, ug nabalaka ang Hungarianong gobyerno, nagtaho ang The New York Times. Sumala sa sikyatristang si Dr. Bella Buda, usa ka tigdukiduki uban sa Hungarian Academy of Sciences, ang Hungarianong mga biktima sa paghikog giisip nga ‘mga tawong isog’ nga nagdawat sa kamatayon aron makalikay sa dugang pag-antos. Kada tuig “duolag 5,000 ka tawo ang maghikog sa Hungaria,” matud ni Buda, samtang “abot ug 50,000 ang nagasulay.” Kay natukmod sa makapakurat nga pag-uswag sa mga paghikog, ang gobyerno nagahangyo sa mga tigdukiduki sa pagpangitag mas maayong paagi sa pagsumpo. Gisitar ingong mga hinungdan sa mga kaso sa paghikog mao ang ekonomikanhong kawalay-uswag, implasyon, ug alkoholismo nga giagda sa “natarantar nga pag-agpas” sa materyalistikanhong estilo sa kinabuhi.
Kon sa Unsang Paagi ang Asin Nagapreserbar
Ang asin makapreserbar sa karne—apan sa unsang paagi? Ang mikrobiologo si Robert Buchanan sa Departamento sa Agrikultura sa T.B.A. nag-ingong iyang nabanabana kana. “Kini dili magpatay sa makapabaho nga bakterya pinaagi sa pagpauga kanila,” nagtaho ang magasing Hippocrates. “Inay hinuon, ang asin nagapugos sa bakterya sa paggamit ug dako kaayong kusog sa paghanaw sa sodium nga sila walay mabiling kusog sa pagkaon ug pagsanay.” Tingali kining balitaa motabang sa mga tigpreparar sa karne sa pagkat-on sa paggamit ug menos nga asin diha sa ilang mga produkto.
“Mangiob nga Hulagway”
Ang mga estadistika sa 1986 nagapakitang ang mga membro sa kinadak-ang Protestanteng denominasyon sa Canada, ang United Church of Canada, mius-os na usab ug kapin sa 9,000. Sa 1985 ang pag-us-os maoy kapin ug 10,000. Ang The Toronto Star nagbatbat sa 1986 nga mga numero ingong “mangiob nga hulagway alang sa denominasyon nga may panahong gihasi sa lantugi.” Apil sa mga hinungdan sa “malangkobong kagubot” nga misangpot sa pagkawala sa mga membro gilista ang “gisugyot nga pag-ordinar sa nagpahayag-sa-kaugalingong mga bayot ug paggamit sa pinulongang walay sekso diha sa mga basahon sa iglesya.” Ang kanhi moderator sa iglesya miangkon nga nagtuo ang pipila nga “ang nangulo sa iglesya walay komunikasyon sa lokal nga mga tawo.”
Bag-ong Teoriya Bahin sa Piramide
Kon giunsa pag-alsa sa karaang mga Ehiptohanon ang dagko kaayong mga bato aron mabutang sa ilang dapit nga napormang mga piramide dugay nang nakapahibulong sa mga eskolar. Karon si Joseph Davidovits, usa ka kemiko sa Barry University sa Florida, nag-angkong sila wala alsaha kondili gihulma mismo diha sa puwesto. Gipasukad niya ang iyang teoriya sa mga analisis sa mga sampol sa mga bloke sa piramide nga iyang nakuha sa 1982. Ang mga bloke, matud niya, dunay minerales nga kinaiyanhong wala sa apogong bato ug lahi sa bato sa mga kubkoban sa bato sa Ehipto. Siya nagpatuo nga ang karaang mga Ehiptohanon naghulma sa mga bato pinaagi sa pagsagol sa apogong bato ug gagmayng bato pinaagi sa natural nga semento, nga migamit sa ngilit sa natapos nga bato ingong bahin sa hulmahan alang sa sunod. Gilalis sa Ehiptohanong gobyerno ang iyang teoriya.
Gikomersiyo ang Pagduaw sa Papa
Daghang bulan una sa paglibot sa papa sa siyam ka siyudad sa Tinipong Bansa sa Septiyembre, ang mga negosyante nagsugod sa pagbaligyag papanhong handumanan. “Ang Batikano ug opisyales sa Iglesya Romana Katolika sa T.B.A. wala mohatag sa ilang mga pagduso sa bisan hain sa komersiyal nga mga proyekto,” matud sa Newsweek. “Sa gihapon, ang gidaghanon sa papanhong mga kasangkapan nagdaghan sama sa mga tinapay ug mga isda.” Apil sa mga gitanyag maoy mga T-shirt. Ang gitahong paborito nga gibaligya ngadto sa mga pari ug mga madre nagpasundayag sa “iro nga simbolo sa serbesa . . . nga nagsul-ob sa purong ug biste sa papa.” Mga kalo, mga maskara, ug mga singsing: Bulawang plastik imitasyong singsing sa papa may gitaod nga pulang ngabil. “Kon halokan nimo kini,” matud sa tagmugna niini, “mobalos kini paghalok kanimo.” Mga poster ug mga letrato: Makapaletrato ka kauban sa samag-tawo kadakong tinabas nga kasamahan sa papa. Mga video ug mga komiks: Ang duruha nagahatag sa estorya sa kinabuhi sa papa. Mga tigbisbis sa tugkaran: Ang tubig mosidlit gikan sa “gibuklad nga mga palad sa papa nga binuhat sa plywood.” Sila gipamaligya ubos sa panultihon: “Let Us Spray.” Alang sa pabugnaw, ang barita sa yelo sa larawan sa papa—gitawag Popesicle—gisugyot.
Gisalikway sa Tibuok Kalibotan
Kini nagsugod nga usa ka maayong ideya: Pagkuha sa mga bangan sa hugot gidasok nga basura; ibutang kana sa gamay, kontroladong mga hut-ong sa yuta: ug paggamag enerhiya gikan sa methane gas nga ipatungha samtang malata ang basura. Sa pagsugod sa proyekto, ang kontraktor si Lowell Harrelson nagpakargag 3,100 ka toneladang komersiyal nga basura gikan sa Islip, New York, sa usa ka lantsa ug giguyod kana ngadto sa North Carolina, diin siya nakigsabot sa pila ka mag-uuma nga gamiton ang ilang yuta. Apan sa pag-abot niana, tungod sa mga protesta ang opisyales nagpapahawa sa lantsa. Kay nakaangkon sa dili maayong dungog, kini susamang gisalikway sa mga estado sa Alabama, Mississippi, Louisiana, Texas, ug Florida. Ang Belize ug ubang Caribbeanong nasod miingon usab nga dili, ug ang Mexico nagsugo sa guwardacosta ug kasundalohan sa kahanginan sa pagpugong niana sa pagdunggo. Sa kataposan, 60 ka adlaw ug 9,700 kilometros sa ulahi—sa gastos nga $6,000 sa usa ka adlaw sa lantsa ug tagguyod niana—kini nahibalik sa New York. Apan ang opisyales wala usab motugot nga kana makadunggo dinha, nga nagsitar sa mga suliran sa panglawas ug pagkaluwas. Tapos sa pagpabilin sa basura sa Gravesend Bay sa tulo ka bulan sa miaging ting-init nga daw atraksiyon sa turista, sa kataposan nahimo ang kasabotan nga kini sunogon sa Brooklyn ug ang abo ilubong sa Islip. “Usahay,” matud ni Harrelson, “mahibulong ako unsa nako ka estupido, sa unsang paagi napahinabo nako ang kasukong sama niini.”
Bug-at nga Responsabilidad
Ang kamatuorang halos tanang babaye nga makaagig aborsiyon mag-antos tapos niana sa grabeng sikolohikanhong kadaot kadaghanan itago sa katilingban, nag-angkon si Propesor P. Petersen sa ospital sa panganak sa Hannover, Alemanya. Ang mga epekto nagaapil sa “grabeng pagbati sa sala; depresyon; kadili-matinagdanon o pagkairitable; pagdumot sa kaparis, doktor, o sa mga lalaki sa katibuk-an; kabugnaw sa sekso; [ug] makalilisang nga mga damgo.” Sumala sa Alemang mantalaang Frankfurter Allgemeine Zeitung, si Petersen nagpunting nga ang mga doktor nga nagahimo sa mga aborsiyon posibleng magpas-an usab ug “bahin sa responsabilidad sa pagpatayg mga tawo.” Kini nakahimo nag dakong sikolohikanhong kadaot sa daghang doktor.
Pagtagbaw sa Kauhaw?
Unsay imong imnon kon ikaw uhawon? “Katingad-anan, ang labing popular nga pilion—ang inasukaran may-karbonatong soft drinks—dili gani makatagbaw sa kauhaw,” nagpahayag ang The New York Times. “Hinunoa, ang ilang pagkadaghag asukar makahimo nimong labi pang giuhaw, nga makapasugod sa siklo sa kauhaw nga nagasuportar sa nagsulbong nga pag-inom sa soft drink.” Ang tipikal 340-gramo nga soda dunay siyam ka kutsaritang asukar ug “wala maghatag ug mga sustansiya gawas sa tam-is nga calories.” Kini mahimong dunay katungang caffeine sa anaa sa usa ka tasang kape. Unya anaa ang pagkaasido—sa mga cola, susama sa iya sa suka—nga modaot sa enamel sa ngipon. Ang diet, walay-caffeine, ug “natural” nga mga soda nagasulbad sa pila ka suliran apan nagabilin sa uban ug kasagarang walay ginadugang sa nutrisyonal nga bili sa soda.
Mga Pagbati sa Bata sa Tiyan?
Ang mga bata sa tiyan ug bag-ong nahimugso mobati bag sakit ug kahadlok? Ang propesor sa Düsseldorf si H. G. Lenard mibating ang pangutana angay matubag sa bug-os. Sumala sa gitaho diha sa Alemang mantalaang Frankfurter Allgemeine Zeitung, iyang gipunting nga ang mga bata sa tiyan, “dihang tusokon sa dagom, mosanong uban sa managang nga mga kompas, kahigwaos, ug mokusog nga pinitik sa kasingkasing.” Sanglit ang batang wala pa ihimugso nga may tubig sa utok mahimong tambalan pinaagi sa mga dagom pantusok agi sa ibabaw sa bagulbagol, iyang gipasiugda ang “pagpangitag praktikal nga paagi sa pag-anestisya sa mga bata sa tiyan.” Ang suliran sa kasakit, matud niya, angay tagdon kon gamiton ang mga ipit ug kasangkapang panuyop panahon sa lisod nga pagpanganak.