“Ang mga Kabakaba sa Dagat”

UNSAY mosulod sa imong hunahuna dihang may mohisgot sa pulong “kurakol” o “hilahila”? Ang kadaghanan kanato mohunahunag lapokon, danglog nga hayop nga batig dagway, dili nindot, o matahom.

Apan, sa ilalom sa dagat, nagpuyo ang usa ka matang sa hilahila, samag kurakol nga hayop, nga matahom kaayo ug maanindot ug kolor nga tungod niana gitawag kining kabakaba sa dagat. Bisan tuod ang kadaghanan niining mga linalanga walay alukabhang, sila sakop sa pamilya sa mollusk, nga lakip niini ang mga kinhason.

Unsa man kini? Kini mao ang nudibranch (paglitok nōōdē-brank). Mao kining ngalana ang gihatag sa nudibranch tungod kay usa kini ka mollusk nga walay alukabhang ug, busa, naladlad ang mga hasang niini. Ang ngalan niini nagkahulogan, sa literal, “hubo nga hasang.”

Ang mga biyologo sa dagat nagtuon gihapon bahin sa mga nudibranch, apan kapin sa 3,000 ka espisye ang nakit-an ug ang kadaghanan kanila nailhan. Sila may sukod gikan sa 0.3 ka sentimetros ngadto sa kapin sa 30 sentimetros ug usa sa labing hayag ug kolor nga mga hayop sa dagat, nga dunay hayag nga kolor sama sa pughak sa itlog, asul, purpura, dalag, ug pulang mga pulog.

Bisan ang mga pundok sa mga itlog sa pipila niining mga linalanga matahom ug kolor ug pagkadesinyo. Ang ilang mga itlog inareglar sa nagkalainlaing mga porma, nga samag mga laso nga imong gamiton sa pagdekorar sa regalo. Kining maong “mga laso” patongpatong nga ipangitlog nga patindog ug pormahong dakong pundok sa mga itlog nga samag matahom nga bulak. Unsay nakasanta niining delikadong tan-awong mga pudyot nga makitkit ug makaon sa isda ug sa ubang mga manunukob? Ang kaha sa itlog dunay substansiya nga laig lami alang sa mga manunukob, busa nahimong proteksiyon sa mga itlog hangtod nga mahimo silang mga planktonic larva.

Ang hamtong nga nudibranch dili lamang delikado ug makita dayon kondili hinay pang molihok ug mahumok, nga daw baligho diha sa dili-maayo, mapintas, ug magubot nga palibot sa dagat—nga gumikan niini ang usa ka biyologo sa dagat miingon, “Natingala ug nahibulong sila tungod lamang sa ilang pagkaatua didto.” Oo, katingalahan gayod nga nakapadayon sila sa paglungtad diha sa ilang palibot—ilabina nga kining makaganang tan-awong pudyot nga dili makaon sa isda nga madani sa mahayag nga mga kolor niini ug nagakapakapang dagway.

Ang kadaghanan sa humok ug lawas nga mga nudibranch tagsaong pagkadesinyo sa pagsibsib sa mga talikod ug sa ilang mga paryente nga hydroids. Kining mga organismoha nga maoy ilang ginakaon dunay malalang mga selula sa ilang mga gaway aron sa pagpakurat sa manunukob nila ug nagsilbing proteksiyon batok sa kadaghanang mga manunukob. Apan, ang nudibranch dili-madutlan sa ilang lala, ug dihang kaonon sa usa niining mga hilahila sa dagat ang malalang tinukod nga maoy gigikanan sa makahilong paak sa talikod kun hydroid, ang tagsaong pagdesinyong sistema sa paghilis sa kinaon mopasa ug pipila niining makahilong mga organismo ngadto sa ubang bahin sa lawas niini aron mahimong depensa batok sa mga tig-atake nga gustong mokaon kang Gg. Nudibranch.

Proteksiyonan sa ubang mga nudibranch ang ilang kaugalingon pinaagi sa pagpagawas ug lawaylaway nga baho alang sa tawo ug tingali nakapahimo kanilang dili-lamian sa mga isda ug ubang mga manunukob. Ang usa ka espisye, ang sea lemon, dunay linaing glandula nga mopagawas ug danlogon, aslom nga duga nga dunay sulpurikong asido ingong depensa batok sa mga manunukob.

Ang isda naobserbahang mitukob ug nudibranch, ug giluwa kini sa “kalagot.” Ang obserbasyon niining batasana miagak sa mga siyentista sa pagtuo nga ang pagkahayag sa kolor ug ang pagkalaig-lami ug/o ang mahalang nga baba mopatunghag inalistong reaksiyon nga mopahimo sa mahayag ug kolor nga hilahila sa dagat sa pagpanapit sa usa ka walay-laming pagkaon. Pagkagamhanang mekanismo sa pagdepensa!

Ang ubang mga nudibranch dunay laing mekanismo sa depensa; sila makalangoy ug busa makapalayo gikan sa posibleng kapeligrohan sa gahig-ulong kaaway. Ang uban makahimo sa paghuslo sa bahin sa ilang mga lawas dihang atakehon ug makaikyas. Sa ulahi, kining mga bahina tuboan ug balik.

Dihang nagtan-aw sa delikadong katahom sa nudibranch diha sa palibot sa dagat ug nakakat-on ug diyutay bahin sa paagi niini aron padayong mabuhi, ang usa mahibulong gayod sa dakong handurawan, sa kaalam, ug sa malalangong katakos ni Jehova nga Diyos. (Pinadayag 4:11) Maayo kaayong pagkapahayag kini sa salmista dihang siya misulat: “Pagkadaghan sa imong buhat, Oh Jehova! Sa kaalam gibuhat mo silang tanan. Ang yuta napuno sa imong mga binuhat. Bahin niining dagat nga dako ug halapad, didto atua ang dili-maisip nga mga butang nga nagalihok, buhing mga linalang nga magagmay ug madagko.”—Salmo 104:24, 25.

[Mga Letrato sa panid 16, 17]

Pikas: Spanish shawl

Ibabaw: Mexican goddess ug mga itlog

Ubos: Head of lettuce

[Mga Letrato sa panid 18]

Ibabaw: Mga itlog sa Spanish dancer

Ubos: Maisog nga aeolio