“Usa sa mga Obra-maestra sa Kinaiyahan”
MAO kanay pagbatbat sa usa ka taga South Africa nga siyentipiko sa sungo sa elepante. Kining walay-bukog, sumpayng maskulo ang nakahimo sa elepante sa pagsuyop ug upat ka litrong tubig ug dayon ipasidlit kini diha sa iyang baba. Kon wala kining abilidara, ang dakong hayop maglisod sa pagluhod matag inom niya. Ang sungo nakahimo kaniya sa pagkaon ug kapin sa 230 ka kilogramong talamnon sa usa ka adlaw. Busa, ang mga elepante mameligrong mamatay sa gutom kon kining hinungdanong organo masamdan ug grabe.
Ang sungo gamiton usab sa daghang mga paagi, sama sa pagbudyong sa kapeligrohan, sa paghapyodhapyod ug nati, o sa pagpalog nati kon kini magminaldito. Kini kanunay gamiton sa pagpasidlit ug tubig o lapok sa tag-iya niini. Nganong lapok? Tingali sa pagpanalipod sa iyang panit gikan sa kainit ug sa mga insekto. Nganong ipaisa man usahay sa elepante ang iyang sungo samag periskopyo? Aron mabati ang direksiyon sa hangin ug sa pagdakop sa baho sa manunugok. Oo, dugang pa nga usa kini ka sensitibong organo sa paghikap, kining daghag gamit nga organo maoy ekstensiyon usab sa ilong. Si anhing Jim Williams, diha sa iyang librong Elephant Bill, miasoy ug pila ka makaiikag nga mga paagi nga gamiton sa mga elepante ang ilang mga sungo:
“Kon dili makaabot ang iyang sungo sa ubang bahin sa iyang lawas nga nagkatol, dili siya kanunay mobag-id sa punoan sa kahoy; mamunit lamang siyag taas nga lipak ug kini hinoon maoy iyang gamiton sa pagkalot. Kon dili taas ang lipak, mangita siyag mas taas nga lipak.
“Kon mangibot siyag sagbot, ug maibot hasta ang yuta, iyang ipagpag kini diha sa iyang tiil hangtod nga ang tanang yuta mangataktak, o, kon dunay tubig, iyang hugasan kini, sa dili pa kini ihungit diha sa iyang baba.”
Sulod sa kapin sa 20 ka tuig, nanambal si Williams ug mga elepante nga gibansay sa pagkargag mga kahoy diha sa kalasangan sa teak sa Burma. Apan usahay dili siya makatago sa tambal diha sa pagkaon sa masakitong hayop. Pinaagi sa iyang sungo, miingon si Williams, “iyang makuha ang tambal (ang gidak-on sama sa usa ka tabletas sa aspirin) nga gibutang diha sa sambag nga ang gidak-on sama sa bolang cricket, nga may dalang panghambog: ‘Dili mo ako matonto.’”
“Ang mga elepante,” siya mipadayon, “makatangtang dayon sa nagtapot nga mga bagon, sama sa ivy, gikan sa usa ka kahoy nga mas hanas kay sa tawo nga nagatrabaho sa duha ka kamot. Tungod kini kay maayo silang mokalaki.”
Busa sa sunod higayong makakita kag elepante diha sa mga parke sa hayop o sa zoo, nganong dili himoon ang gisugyot ni Dr. Gerrie de Graaff sa magasing Custos nga naghisgot bahin sa ihalas nga mga mananap sa Aprika: “Lantawa ang hayop uban ang kataha ug pagtahod nga angay niini ug pasagdi ang imong kaugalingon nga mopalandong bahin niini ug sa pagtan-aw sa usa sa mga obra-maestra sa kinaiyahan nga nagalihok—ang sungo sa elepante.” Dayon pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Kinsa ang kapasidunggan sa maong tagsaong daghag-gamit nga organo?’ Ang tubag sa Bibliya niana nga pangutana mao nga si Jehova nga Diyos ang naghimo sa “tanang buhing hayop sa yuta sumala sa iyang matang” ug nga iyang “nakita ang tanang butang nga iyang gihimo, ug, tan-awa! kini maayo kaayo.”—Genesis 1:25, 31.