Mga Batan-on Nangutana . . .
Asa Kutob ang “Paghinobra”?
“Mahimo ba palihog nga pasidan-an ninyo ang mga tawo sa mga kapeligrohan sa paghinobra? . . . Ang tanang ‘karinyohay’ kinahanglang hisgotan, tungod kay mao kana ang motultol sa pakigsekso. Ang akong pangutana mao, asa man kutob?”
Mao kanay pangutana sa usa ka babaye diha sa magasin alang sa mga tin-edyer. Apan tingali kana maoy pangutana nga gusto nimong mahibaloan ang tubag.
Kon ikaw usa ka Kristohanon, maugdang nimong gihatagag pagtagad ang mga pulong sa 1 Tesalonica 4:3-6: “Mao kini ang kabubut-on sa Diyos, ang inyong pagkabinalaan, nga kamo managlikay sa pakighilawas; . . . aron walay bisan kinsa nga moabot sa punto nga magdaot ug maglapas sa mga katungod sa iyang igsoon labot niining butanga, kay si Jehova mao ang Usa nga magapahamtang ug silot alang niining tanang butang.”
Busa bisan pag nahibalo ka nga ang pakigsekso sa dili-minyo nga mga Kristohanon maoy sayop, tingali gusto pa nimong mahibaloan kon unsay hunahuna sa Diyos mahitungod sa paghalok, paggakos, o paghimashimas sa kaatbang nga sekso.
Usa ba ka Bahin sa Pagtubo?
Una sa tanan, maayong hinumdoman nga ang Bibliya wala magsaway sa haom, hinlo nga kapahayagan sa pagbati nga walay nagapahiping hunahuna sa pakigsekso. Ang karaang mga Kristohanon madayganon kaayo sa ilang gugma alang sa usag usa. Sila kasagarang “mangomosta sa usag usa pinaagig balaang halok.” (Roma 16:16; 1 Corinto 16:20) Bisan gani ang mga Kristohanon sa samang sekso maghalokay ug magginaksanay.—Itandi ang Buhat 20:37.
Diha sa daghang kultura, ang paghalok ug paggakos giisip pa nga haom nga paagi sa pagpakitag pagbati alang sa usa ka tawo. Hinunoa, daghang batan-on karon ang mopakitag pagbati sa mga paagi nga molapas sa makataronganong kahubitan kon unsay haom. Usa ka surbi sa T.B. nakadiskobre nga kapin sa dos-tersiya sa mga tin-edyer nga gipangutana miingon nga sila nakahimo sa pila ka karinyohay nga naglakip sa paghimashimas sa pribadong mga bahin sa lawas. Daghan ang mihimo niana ingon ka sayo sa edad nga 14. Sama sa nakita sa laing surbi, 49 porsiento ang nagkarinyohay hangtod sa punto nga maabot ang seksuwal nga orgasmo.
Gipakamatarong sa uban ang maong seksuwal nga pag-eksperimento ingong yanong bahin sa pagtubo. Sumala sa librong The Family Handbook of Adolescence, “ang pagkarinyohay ug paghikapay maoy kasagaran taliwala sa halos tanang normal nga batan-on.” Misugyot pa gani ang ubang tawo ug paghinimasay. Ang librong Growing Into Love, ni Kathryn Burkhart, miangkon: “Tungod kay kulang na lang kini sa pakigsekso, ang kadaghanan sa paghinimasay matagamtam nga libre sa kabalaka ug nagsilbi ingong kahibulongang kapahungawan sa seksuwal nga kainit.”
Hinunoa, ang pangutana mao, Unsay hunahuna sa Diyos sa maong panggawi?
Unsa May Anaa sa Halok?
Kon ikaw anaa pa sa “pagbuswak sa pagkabatan-on,” ang kaibog sa sekso kusganon. (1 Corinto 7:36) Busa, natural lamang nga mausisaon kon unsay bation nga halokan o hikapon sa usa sa kaatbang sa sekso. Apan ang The Family Handbook of Adolescence miingon: “Ang seksuwal nga katakos nagauna, usahay sa daghang tuig, sa emosyonal nga pagkahamtong.” Sa pagkatinuod, daghang batan-on ang wala makasabot sa bug-os nga ang halok o ang karinyohay may gahom sa pagpukaw sa kusganong romantikong mga pagbati o seksuwal nga gana.
Busa, maalamon nga imong tagdon ang mga sangpotanan sa pagpakigbahin sa buhat nga makapukaw sa seksuwal nga gana. Unsa na man kon ikaw bata pa kaayo aron magminyo? Nan nganong mohalok o mohimog usa ka butang nga makapukaw sa imong seksuwal nga kailibgon? Kahigawad lamang ang mahatag niana kanimo. Tungod kay dili gayod mahimo ingong matuod nga Kristohanon nga imong ipasangpot ang maong romantikong mga pagbati sa haom nga kataposan niini—pagpakigsekso. Gitin-aw sa Bibliya nga ang maong relasyon angay lamang sulod sa kaminyoon.—1 Corinto 6:18.
Tagda, usab, ang laing tawo, nga basin mapukaw ang kailibgon sa sekso tungod sa imong pagkarinyo. Dili ba kana paglimbong, o gani mapintas, ang paghalok o pagkarinyo sa usa ka tawo nga dili ka pa andam nga magminyo o tingali wala gani nimo hatagig seryosong pagtagad ingong umaabot nga kapikas sa kaminyoon? (Itandi ang Proverbio 26:18, 19.) Ang Bibliya nagpasidaan: “Ang tawong mapintas nagadala ug kadaotan sa iyang kaugalingong unod.”—Proverbio 11:17.
Dili angay ilimod sa usa ka estudyante sa Bibliya nga ang romantikong paghikap o paghalok makapukaw ug kusganong kailibgon sa sekso. Ang Bibliya naghisgot mahitungod sa pagdani sa usa ka babayeng bigaon sa usa ka batan-on. Kini nag-ingon: “Iyang gihawiran ug gihagkan siya.” (Proverbio 7:13) Ang maong halok o hikap makapahinabog mainit nga reaksiyon sa lawas. Samtang nagadugay ang parayganay labi pang mapukaw ang kailibgon sa lalaki o babaye. Sa laktod, ang lawas nangandam na alang sa pagpakigsekso.
Kon ang paris maoy minyo, mahimo nilang tagbawon ang ilang mga kailibgon diha sa lalim ug dungganong paagi. Apan kon ang dili-minyong parisan magpatuyang sa makapukaw sa gana nga pagkarinyohay, seguradong motungha ang mga suliran. Sa usa ka surbi, ang magsusulat nga si Nancy Van Pelt nakakaplag nga daghang batan-on nga nalangkit sa paghimashimas prangkang miangkon nga sila yanong “nadala,” ingon sa ilang pagtawag niana. Ang pananglitan niini mao ang usa ka dalagita nga napugos sa paghimog labaw pa kay sa iyang nahimo sa miagi. Bisan tuod nga wala siya makigsekso, iyang gitugotan ang lalaki sa paghimashimas kaniya sa pribadong mga dapit. Matud niya: “Karon gingilngigan ako.” Daotan ba gayod ang butang nga iyang gitugot nga buhaton kaniya sa lalaki?
Unsa ang “Paghinobra”?
Ang pila ka batan-on nagtuo nga basta dili lang sila makigsekso, wala ra sila maghinobra, nga ang ilang gihimo dili gayod daotan. Hinunoa lahi ang gipakita sa Bibliya. Diha sa Galacia 5:19-21, si apostol Pablo miingon: “Dayag kaayo ang mga buhat sa unod, ug kini mao ang pakighilawas, kahugaw, haluag nga paggawi . . . ang nagabuhat sa maong mga butang dili makapanunod sa gingharian sa Diyos.”
Unsa ang pakighilawas? Ang orihinal nga Gregong pulong sa pakighilawas maoy por·neiʹa. Kini nagtumong sa seksuwal nga kalihokan nga nalangkit ang paggamit sa mga kinatawo nga ginahimo sa gawas sa bugkos sa kaminyoon. Usa ka dalagita ang gikutlo sa Seventeen nga mitugot sa iyang trato sa pagpugos kaniya sa pakigsekso pinaagi sa baba. “Pagkawala ko gayoy buot,” matud pa niya, “tungod kay ang tanan nakong mga higala miingon nga gihimo nila kana sa ilang mga trato ug biyaan kuno ako sa akong trato kon dili nako kana himoon.” Nakita sa panukiduki ang makakurat nga gidaghanon sa batan-on nga nagahimo nianang matanga sa imoralidad. Bisan pa, ang maong mga buhat maoy por·neiʹa ug wala uyoni sa Diyos.
Gilangkit usab ni apostol Pablo ang pakighilawas sa “kahugawan.” Ang orihinal nga Gregong pulong, a·ka·thar·siʹa, nagaapil sa bisan unsang matang sa kahugawan, sa sulti o sa lihok. Siyempre kahugawan gayod ang pagpanguot, ang paghubo, o ang paghimashimas sa pribadong mga parte sa lawas sa usa ka tawo, sama sa mga suso. Ngani, diha sa Bibliya ang pag-ugay-ugay sa mga suso maoy bahin sa mga kalalim nga iya lamang sa minyo.—Proverbio 5:18, 19; itandi ang Oseas 2:2.
Bisan pa ang ubang batan-on sa kawalay-ulaw misupak niining diyosnong mga sukdanan. Sila motuyo sa paghinobra, o sila mahakogong mangitag daghang kaparis nga ilang himoan sa seksuwal nga kahugawan. Mao nga sila sad-an sa gitawag ni apostol Pablo nga “haluag nga paggawi.”
Daghang awtoridad nagpakita nga ang orihinal Gregong pulong alang sa “haluag nga paggawi” (a·selʹgei·a) nagkahulogag ‘mangil-ad nga mga buhat, paghingapin, pagsinalbahis, pagpatuyang sa kaulag, ug kangil-aran.’ Ang mga batan-on nga nagagawi ug haluag susama ra sa mga pagano nga gihisgotan ni Pablo. Tungod sa “pagkadili-mobati sa ilang mga kasingkasing,” kadto nga mga pagano “nawad-an sa panabot sa maayong gawi, nga [gitugyan] ang ilang kaugalingon sa haluag nga paggawi sa pagbuhat sa tanang matang sa kahugawan uban ang kadalo.” (Efeso 4:17-19) Sa walay duhaduha buot gayod nimong likayan nga mailalom sa maong pagsaway!
Nan, sabta nga dili kinahanglang makigsekso ka aron mahimong ‘maghinobra’ gikan sa hunahuna ni Jehova. Kon ikaw bata pa kaayo aron magminyo, ayawg pag-apil-apil sa romantikong paghikapay ug paghalokay. Ug kadtong managtrato kinahanglang mag-amping nga dili mahimong hugaw ang pagpahayag sa ilang mga pagbati. Tugotan ta, dili sayon ang pagsunod sa diyosnong mga sukdanan. Apan ang Diyos nag-ingon diha sa Isaias 48:17: “Ako, si Jehova, ako ang imong Diyos, ang Usa nga nagatudlo sa labing maayo alang kanimo, ang Usa nga nagatultol kanimo sa dalan nga angay nimong pagalaktan.”—Tan-awa usab ang Galacia 5:16.
[Mga hulagway sa panid 21]
Kon ikaw dili-minyo, ang pakiglangkit sa mga buhat nga makapukaw sa seksuwal nga kailibgon mosangpot ug kahigawad o labaw pa