Paningkamot sa Pagtukbil sa Kasingkasing

DUGANG pa sa pagpamatuod sa mga tawo, kinahanglang maningkamot ka sa pagtukbil sa ilang kasingkasing. Sa Bibliya, ang kasingkasing kasagarang gitugbang sa gawas nga panagway sa usa ka tawo. Ang masambingayong kasingkasing naghawas kon unsa ang usa ka tawo sa kahiladman​—kon unsay iyang pagbati, ang tanan niyang gihunahuna, kon nganong siya naghunahuna niana, ug kon sa unsang paagi kanang mga hunahunaa nag-impluwensiya sa iyang mga lihok. Nianang maong masambingayong kasingkasing ipugas ang binhi sa kamatuoran. (Mat. 13:19) Ug gikan sa kasingkasing pagaugmaron ang pagkamasinugtanon ngadto sa Diyos.​—Prov. 3:1; Roma 6:17.

Aron ang imong pagtudlo makaabot sa kahiladman, ipunting ang kaisipan niining mga tumonga: (1) Ilha kon unsay nakaimpluwensiya sa kasingkasing sa imong tigpatalinghog. (2) Palig-ona ang mapuslanong mga hiyas, sama sa gugma ug diyosnong kahadlok. (3) Dasiga ang imong tigpatalinghog sa pag-analisar sa iyang mga motibo sa kahiladman aron siya makapahimuot sa bug-os kang Jehova.

Paggamit sa Hait nga Pag-ila. Nagkadaiya ang mga hinungdan kon nganong may mga tawong wala pa modawat sa kamatuoran. Sa dihang magdumalag pagtuon sa Bibliya sa balay, basin gikinahanglan nga imong wagtangon ang pagkamadapigon ug itagana ang mga kamatuoran aron sa pagpukan sa sayop nga mga ideyang gituohan sa estudyante, o basin gikinahanglan nga imong itagana lamang ang pruyba. Suknaa ang imong kaugalingon: ‘Kini bang tawhana nahibalo nga ingong usa ka tawo siya may espirituwal nga mga panginahanglan? Unsa ka dako ang iya nang gituohan? Unsay wala niya tuohi? Nganong siya nakadangat sa maong mga panghinapos? Gikinahanglan ba niya ang tabang aron mabuntog ang mga tinguhang makapugong kaniya sa pagdawat sa mga responsabilidad nga duyog sa pagkahibalo sa kamatuoran?’

Dili kanunayng sayon ang pagsusi kon nganong ang mga tawo nagtuo sumala sa ilang gituohan. “Ang laraw diha sa kasingkasing sa tawo ingon sa halawom nga katubigan,” matod sa Proverbio 20:​5, “apan ang tawo nga may katakos sa pag-ila maoy magatimba niini.” Ang hait nga pag-ila mao ang katakos nga makasabot kon unsay dili dayag. Nagkinahanglan kinig dulot nga pagpaniid ug matinagdanong tinamdan.

Dili tanang komunikasyon maoy binaba. Ang usa ka tinong topiko basin makapausab sa ekspresyon sa nawong o tono sa tingog sa estudyante. Kon ikaw usa ka ginikanan, sa walay duhaduha nakaamgo ka nga ang kausaban sa panggawi sa imong anak basin magpaila nga siya nagasanong sa usa ka bag-ong impluwensiya sa kinabuhi. Ayaw pasagdi nga dili matagad ang maong mga ilhanan. Kana maoy mga timailhan sa sulod nga pagkatawo.

Ang maayong-pagkapili nga mga pangutana makatabang kanimo sa pagpagawas kon unsay anaa sa kasingkasing sa usa ka tawo. Ikaw makasukna: “Unsay imong pagtuo bahin sa . . . ?” “Unsay nakakombinsir kanimo nga . . . ?” “Unsay imong sanong kon . . . ?” Ugaling lang, ayaw rakrakig pangutana ang mga tawo. Sa mataktikanhong paagi mahimong imong paunhan ang imong mga pangutana sa, “Puwede bang mangutana . . . ?” Ang pagdiskobre kon unsay anaa sa kasingkasing nagkinahanglag kahago nga dili mahimong dalidalion. Sa kadaghanang kahimtang ang pagsalig kinahanglang maugmad latas sa usa ka yugto sa panahon sa dili pa maandam ang usa ka tawo sa pagbutyag sa iyang kinasulorang mga pagbati. Bisan pa niana, gikinahanglan ang pag-amping nga ang tawo dili mobating ikaw nagsukitsukit sa mga butang nga wala kay labot.​—1 Ped. 4:15.

Ang imong pagsanong sa imong madungog nagkinahanglan usab ug hait nga pag-ila. Hinumdomi nga ang imong tumong mao ang pagsabot sa mga tawo aron makatino ka kon unsang gibase-sa-Bibliyang impormasyon ang lagmit magpalihok kanila. Sa madali pukgoa ang agda sa pagyagyag sa pagkasayop sa ilang mga punto de bista. Hinunoa, magmaigmat sa pagsabot sa mga pagbati luyo sa mga pulong. Unya mahibalo ka kon unsaon pagsanong; ug ang imong estudyante, kay mibating ikaw nakasabot kaniya, mas lagmit mag-isip nga ugdang sa imong ginasulti.​—Prov. 16:23.

Sa usa ka sukod, ikaw makapalihok sa mga indibiduwal bisan kon nagpakigpulong ka sa dakong grupo. Kon ikaw may maayong pakigkontak sa mamiminaw, igmat sa mga ekspresyon sa nawong, ug mosuknag makapukaw-sa-hunahunang retorikal nga mga pangutana, lagmit makakuha kag ideya kon unsay pagtuo sa imong mga tigpatalinghog bahin sa imong ginasulti. Kon nailhan mo pag-ayo ang imong mamiminaw, konsideraha ang ilang mga kahimtang. Hunahunaa ang katibuk-ang tinamdan sa kongregasyon samtang mangatarongan ka kanila pinasukad sa Pulong sa Diyos.​—Gal. 6:18.

Pagpukaw sa Mapuslanong mga Pagbati. Human makasabot ug diyutay kon unsay gituohan sa usa ka tawo, kon unsay wala niya tuohi, ug kon ngano, ikaw makatudlo pinasukad niana. Human sa iyang pagkabanhaw, gitukbil ni Jesus ang mga kasingkasing sa iyang mga tinun-an pinaagi sa ‘pagbukas sa bug-os sa Kasulatan’ alang kanila may kalabotan sa bag-o pang mga hitabo. (Luc. 24:32) Ikaw usab angayng maningkamot sa paglambigit sa kasinatian sa usa ka tawo, sa iyang gipangandoy, ug sa iyang nasabtan diha sa Pulong sa Diyos. Ang kasingkasing sa usa ka estudyante matukbil sa mapuslanong paagi kon siya tin-awng makaamgo: “Kini mao ANG KAMATUORAN!”

Sa dihang imong ipasiugda ang pagkamaayo ni Jehova, iyang gugma, iyang dili-takos nga kalulot, ug ang pagkamatarong sa iyang mga paagi, imong gitabangan kadtong imong gitudloan sa pag-ugmad sa ilang gugma alang sa Diyos. Sa dihang mohatag kag panahon aron ipakita sa imong mga tigpatalinghog ang maayong mga hiyas nga nakita sa Diyos diha kanila ingong mga indibiduwal, gihatagan mo silag katarongan sa pagtuo nga posible ang personal nga relasyon uban kaniya. Mahimo kini pinaagi sa pagpalandong sa mga teksto sama sa Salmo 139:1-3, Lucas 21:1-4, ug Juan 6:44 ug pinaagi sa pagtabang sa imong mga tigpatalinghog sa pagpabili sa giladmon sa mahigugmaong pagbati ni Jehova sa iyang matinumanong mga alagad. (Roma 8:​38, 39) Isaysay nga si Jehova dili lang magmatikod sa atong mga sayop apan motan-aw sa tibuok natong pagkinabuhi, atong kadasig alang sa maputling pagsimba, atong gugma alang sa iyang ngalan. (2 Cron. 19:​2, 3; Heb. 6:10) Siya mahinumdom bisan sa labing gagmayng mga detalye bahin sa atong lawasnong kinaiyahan, ug siya, sa talagsaong paagi, magpasig-uli ngadto sa kinabuhi sa “tanan nga anaa sa handomanang mga lubnganan.” (Juan 5:​28, 29; Luc. 12:​6, 7) Sanglit ang mga tawo gibuhat man diha sa dagway ug kasamahan sa Diyos, ang paghisgot bahin sa iyang mga hiyas kasagarang makatukbil ug kinasingkasing nga sanong sa usa ka tawo.​—Gen. 1:27.

Ang kasingkasing matandog usab sa dihang ang usa ka tawo makakat-on sa pag-isip sa ubang mga tawo sama sa pag-isip ni Jehova. Makataronganon nga kon ang atong Diyos magpakitag malumong pagtagad alang kanato ingong mga indibiduwal, nan iyang ipakita usab ang samang konsiderasyon alang sa uban, walay sapayan kon unsay ilang kagikan, nasyonalidad, o rasa. (Buh. 10:​34, 35) Sa dihang ang usa ka tawo makasabot niana, aduna unyay lig-ong Kasulatanhong pasikaranan nga iyang wagtangon ang pagdumot ug pagkamapihigon gikan sa iyang kasingkasing. Kini makapaarang niya sa pagpakiglabot nga malinawon sa uban samtang makakat-on siya sa pagtuman sa balaang kabubut-on.

Ang diyosnong kahadlok maoy laing pagbati nga angay nimong tabangan ang uban sa pag-ugmad. (Sal. 111:10; Pin. 14:​6, 7) Ang maong dakong pagtahod, o kahadlok sa Diyos, makapalihok sa usa ka tawo sa pagkab-ot sa butang nga tingali dili posible sa iyang kaugalingong kusog. Pinaagi sa paghisgot sa katingalahang mga kalihokan ni Jehova ug sa iyang talagsaong mahigugmaong-kalulot, makatabang ka sa uban sa pag-ugmad sa angay nga kahadlok sa pagpasuko kaniya.​—Sal. 66:5; Jer. 32:40.

Paneguroa nga ang imong mga tigpatalinghog nakasabot nga ang ilang panggawi mahinungdanon alang kang Jehova. Siya adunay mga pagbati, ug pinaagi sa atong pagsanong sa iyang pagtultol, kita mahimong makapasubo o makapalipay kaniya. (Sal. 78:40-42) Ipakita sa mga tawo kon nganong ang ilang personal nga pamatasan makaapektar sa pagtubag sa Diyos sa hagit ni Satanas.​—Prov. 27:11.

Tabangi ang imong mamiminaw sa pagsabot nga ang pagkab-ot sa mga kinahanglanon sa Diyos mapuslanon alang kanila. (Isa. 48:17) Usa ka paagi nga mahimo kini maoy pinaagi sa pagpunting sa lawasnon ug emosyonal nga mga sangpotanan sa pagsalikway sa kaalam sa Diyos, bisan sa makadiyot lamang. Isaysay kon sa unsang paagi ang sala magpalayo kanato gikan sa Diyos, maghikaw sa uban sa higayon nga makakat-on sa kamatuoran gikan kanato, ug sa ubang paagi maglapas sa ilang mga katungod. (1 Tes. 4:6) Tabangi ang imong mamiminaw sa pagpabili sa mga panalangin nga ila nang gitagamtam ingong resulta sa pagtuman sa mga balaod sa Diyos. Palig-ona ang ilang pagkamapasalamaton tungod sa kamatuorang ang pagsubay sa matarong nga mga dalan ni Jehova magluwas kanato gikan sa daghang kalisdanan. Sa dihang ang usa ka tawo adunay pagtuo sa pagkamaalamon sa mga dalan sa Diyos, iyang ayran ang matag dalan nga nahasupak niana. (Sal. 119:104) Isipon niya ang pagkamasinugtanon, dili ingong kabug-at, kondili ingong paagi sa pagpahayag sa mahigugmaong pagkamahinalaron kang Jehova ingong persona.

Pagtabang sa Uban Aron Magsusi. Aron mopadayon sa pagtubo sa espirituwal nga paagi, ang mga tawo kinahanglang mosanong sa kon unsay anaa sa ilang mga kasingkasing. Isaysay kon sa unsang paagi ang Bibliya makatabang nila sa paghimo niini.

Tabangi ang imong mga tigpatalinghog sa pag-amgo nga ang Bibliya dili lamang usa ka talaan sa mga sugo, tambag, makasaysayanhong mga panghitabo, ug mga tagna. Nagpadayag usab kini sa panghunahuna sa Diyos. Sa Santiago 1:22-25, ang Pulong sa Diyos gitandi sa usa ka salamin. Pinaagi sa atong sanong ngadto sa ginaingon niini ug sa paagi sa pagtuman ni Jehova sa iyang katuyoan, ang mensahe sa Bibliya nagpadayag kon unsay kahimtang sa atong kasingkasing. Busa magpadayag kini kon sa unsang paagi ang Diyos, kinsa mao “ang tig-usisa sa mga kasingkasing,” makakita kanato. (Prov. 17:3) Dasiga ang imong mga tigpatalinghog sa pagbutang niini sa hunahuna. Agdaha sila sa pagpalandong kon unsay gitipigan sa Diyos alang kanato diha sa talaan sa Bibliya ug kon unsang mga kausaban ang tingali gikinahanglang himoon nila diha sa ilang kinabuhi aron mas makapahimuot kaniya. Tabangi sila sa pag-isip sa pagbasa sa Bibliya ingong paagi aron mabatonan ang pagtulotimbang ni Jehova sa “mga hunahuna ug mga tuyo sa kasingkasing” aron sila makakooperar sa Diyos sa paghimo sa gikinahanglang mga kausaban.​—Heb. 4:12; Roma 15:4.

Ang pipila ka estudyante sa Bibliya basin buot nang molihok sumala sa ilang ginatun-an; apan sila mabalaka kon unsay hunahunaon sa ubang mga tawo. Basin sila nagpakigbisog sa kusganong mga tinguha sa unod. O sila tingali nagpasumangil nga nangitag paagi sa pag-alagad sa Diyos samtang naghawid sa mga buhat sa kalibotan. Ipunting ang mga kapeligrohan sa maong pagkadili-makadesisyon. (1 Hari 18:21) Agdaha sila sa pag-ampo sa Diyos nga susihon ug ulayon ang ilang mga kasingkasing.​—Sal. 26:2; 139:​23, 24.

Ipakita kanila nga si Jehova nakasabot sa ilang pagpakigbisog ug nga ang Bibliya nagpatin-aw kon unsay nagakahitabo. (Roma 7:​22, 23) Tabangi sila sa pagbantay aron ang mga hilig sa dili-hingpit nga kasingkasing dili matugotan sa paghari.​—Prov. 3:​5, 6; 28:26; Jer. 17:​9, 10.

Dasiga ang matag usa nga analisahon ang iyang mga motibo sa pagbuhat sa mga butang. Tudloi siya sa pagsukna sa iyang kaugalingon: ‘Nganong buot kong buhaton kini? Magpakita ba kini kang Jehova nga tinuod kong gipabilhan ang tanan niyang nahimo alang kanako?’ Paningkamoti nga mapalig-on ang kombiksiyon nga ang inuyonang relasyon uban kang Jehova maoy labing bililhong butang nga mapanag-iya ni bisan kinsa.

Tabangi ang imong mamiminaw sa pagsabot sa kahulogan sa pag-alagad kang Jehova uban sa ilang “bug-os nga kasingkasing.” (Luc. 10:27) Nagkahulogan kini nga ang tanan nilang mga pagbati, mga tinguha, ug mga motibo kinahanglang mahiuyon sa mga dalan ni Jehova. Busa tudloi ang imong mga tigpatalinghog nga analisahon dili lamang kon unsay ilang ginabuhat kondili kon unsa usab ang ilang pagbati bahin sa mga kinahanglanon sa Diyos ug kon unsa ang ilang mga motibo sa pag-alagad kaniya. (Sal. 37:4) Samtang maila sa imong mga estudyante ang mga natad diin gikinahanglan ang pag-uswag, dasiga sila nga mag-ampo kang Jehova: “Bug-osa ang akong kasingkasing sa pagkahadlok sa imong ngalan.”​—Sal. 86:11.

Sa dihang maugmad sa usa ka estudyante ang personal nga relasyon uban kang Jehova, siya magmasinugtanon sa Diyos ingong resulta sa pagtuo ug dili lamang tungod sa imong mga pag-agda. Unya, sa iyang kaugalingon, siya “magpadayon sa pagtino kon unsa ang dalawaton sa Ginoo.” (Efe. 5:10; Filip. 2:12) Ang maong kinasingkasing nga pagkamasinugtanon makapalipay kang Jehova.​—Prov. 23:15.

Hinumdomi nga si Jehova mao ang magtulotimbang sa mga kasingkasing ug magdani sa mga tawo aron makabaton ug relasyon uban kaniya. (Prov. 21:2; Juan 6:44) Ang atong bahin mao ang pagkooperar. (1 Cor. 3:9) Kini maoy ‘daw ang Diyos nangaliyupo pinaagi kanato.’ (2 Cor. 5:20; Buh. 16:14) Si Jehova dili mopugos kang bisan kinsa nga dawaton ang kamatuoran, apan samtang gigamit nato ang Kasulatan, mahimong ipahinabo niyang ang atong mga tigpatalinghog makaamgo nga ang ilang ginapamatian mao ang tubag sa ilang mga pangutana​—o ilang mga pag-ampo. Isipa kini sa matag higayon nga ikaw magatudlo sa uban, ug masibotong mangayo kang Jehova sa iyang paggiya ug tabang.​—1 Cron. 29:​18, 19; Efe. 1:16-18.