KAPITULO 8
Ikaw ba “Magpabiling Buhi,” Sama Kang Jeremias?
1, 2. Nganong makataronganon nga hatagag pagtagad ang indibiduwal ug ang pamilya?
HUMAN awhaga ni Josue ang mga Israelinhon sa pagpili kon kinsay ilang alagaron, siya miingon: “Kon bahin kanako ug sa akong panimalay, kami mag-alagad kang Jehova.” (Jos. 24:15) Si Josue determinadong magmaunongon sa Diyos, ug siya nakatino nga ang iyang pamilya magmaunongon usab. Sa ulahi, sa nagkaduol ang kalaglagan sa Jerusalem, gisulti ni Jeremias kang Haring Zedekias nga “ikaw ug ang imong panimalay tinong magpabiling buhi” kon siya mosurender sa mga Babilonyanhon. (Jer. 38:17) Ang dili maayong desisyon sa hari nakaapektar kaniya, sa iyang mga asawa, ug sa iyang mga anak. Nasaksihan niya ang pagpatay sa iyang mga anak, ug dayon siya gibutaan ug gidalang binihag sa Babilonya.—Jer. 38:18-23; 39:6, 7.
2 Sa matag usa niining duha ka pananglitan, usa ka tawo ang direktang nalangkit, pero gihisgotan usab ang iyang pamilya. Ug makataronganon kana. Ang matag adulto manubag sa Diyos. Apan, ang kadaghanang Israelinhon maoy bahin sa usa ka pamilya. Ang pamilya hinungdanon usab alang sa mga Kristohanon. Ato kanang makita kon unsay atong mabasa sa Bibliya ug sa mahisgotan sa Kristohanong mga tigom bahin sa kaminyoon, pagmatutog mga anak, ug pagtahod sa mga membro sa pamilya.—1 Cor. 7:36-39; 1 Tim. 5:8.
USA KA TALAGSAONG SUGO
3, 4. Unsay nakalahi sa kahimtang ni Jeremias ug sa kadaghanan, ug sa unsang paagi siya nakabenepisyo niini?
3 Si Jeremias ‘nagpabiling buhi’ sa iyang adlaw. Naluwas siya sa pagkalaglag sa Jerusalem, bisan tuod lahi ang iyang kahimtang kay sa kadaghanan. (Jer. 21:9; 40:1-4) Gisugo siya sa Diyos nga dili magminyo o magbaton ug mga anak o makigbahin sa ubang naandang kalihokan sa mga Hudiyo nianang panahona.—Basaha ang Jeremias 16:1-4.
4 Sa panahon ni Jeremias, normal lamang sa ilang kultura nga magminyo ug manganak. Gihimo kana sa kadaghanang Hudiyo aron magpabilin ang yuta sa ilang katigulangan diha sa ilang tribo ug pamilya.a (Deut. 7:14) Nganong wala man magminyo si Jeremias? Tungod sa umaabot nga panghitabo gisultihan siya sa Diyos nga dili moduyog sa naandang mga okasyon sa kasubo ug kasadya. Dili siya maghupay sa mga nagbangotan o makigpangaon uban kanila human sa paglubong, ni siya makig-ambit sa hudyaka sa mga kasal sa mga Hudiyo. Ang maong pagkombira ug pagsadya mahanaw ra. (Jer. 7:33; 16:5-9) Ang gibuhat ni Jeremias naghatag ug kredibilidad sa iyang mensahe ug nagpasiugda kon unsa ka bug-at ang umaabot nga paghukom. Ang maong katalagman midangat ra gayod. Mahanduraw ba nimo ang gibati niadtong napugos sa pagkahimong kanibal o niadtong nakakita sa nangadunot nga patayng lawas sa ilang mga minahal? (Basaha ang Jeremias 14:16; Lam. 2:20.) Busa, ang dili-minyong si Jeremias dili kay makaluluoy. Bisan pag ang 18 ka bulan nga paglikos ug pagpamatay nakapuo sa mga pamilya, wala gayod masinatii ni Jeremias ang kasakit tungod sa pagkanawad-ag kapikas o mga anak.
5. Aplikado ba sa mga Kristohanon ang mga sugo nga makaplagan diha sa Jeremias 16:5-9?
5 Apan, ikaingon ba nga ang Jeremias 16:5-9 mapadapat kanato? Dili. Ang mga Kristohanon giawhag sa ‘paghupay kanila nga anaa sa bisan unsang matang sa kasakitan’ ug sa ‘pagmaya uban sa mga tawong nagmaya.’ (2 Cor. 1:4; Roma 12:15) Si Jesus mitambong ug kasal ug nakaamot sa pagmaya. Bisan pa niana, ang mahitabo sa umaabot niining daotang sistema sa mga butang dili gayod lalim. Tingali masinatian gani sa mga Kristohanon ang mga kalisod ug kawalad-on. Gipasiugda ni Jesus nga kinahanglan andam kitang mohimo sa tanan aron kita makalahutay ug magpabiling matinumanon, sama sa gihimo sa atong kaigsoonan nga nangalagiw gikan sa Judea niadtong unang siglo. Busa ang pagpabiling tagsaanon, pagminyo, o pagbaton ug mga anak angay gayong ugdang nga palandongon.—Basaha ang Mateo 24:17, 18.
6. Kinsay makabenepisyo sa pagpamalandong sa gisugo sa Diyos kang Jeremias?
6 Unsay atong makat-onan sa sugo sa Diyos kang Jeremias nga dili magminyo ug magbaton ug mga anak? Karong adlawa, ang pipila ka maunongong mga Kristohanon dili-minyo ug walay mga anak. Unsay ilang makat-onan sa kahimtang ni Jeremias? Ug nganong bisan ang mga Kristohanon nga minyo na ug dunay mga anak mamalandong sa pagkatagsaanon ni Jeremias?
7. Unsay angay natong palandongon karon sa sugo kang Jeremias nga magpabiling walay anak?
7 Tagda una nga si Jeremias kinahanglang magpabiling walay anak. Wala sugoa ni Jesus ang iyang mga sumusunod nga dili manganak. Apan, angayng matikdan nga iyang giingon nga “alaot” ang mga babayeng mabdos o kadtong nagpasuso ug bata sa dihang midangat ang kasakitan sa Jerusalem niadtong 66-70 K.P. Tungod sa ilang kahimtang, kadtong panahona ilabinang lisod alang kanila. (Mat. 24:19) Nag-atubang kita karon ug mas dakong kasakitan. Angay kining palandongon sa Kristohanong mga magtiayon kon sila magbaton bag mga anak. Dili ba daw nagkalisod pa gayong sagubangon kining makuyaw nga mga panahon? Giadmitir sa mga magtiayon nga usa gayod ka dakong hagit ang pagpadako ug mga anak nga “magpabiling buhi” latas sa kataposan sa presenteng sistema. Bisan tuod ang matag magtiayon maoy modesidir kon sila ba manganak, ang kahimtang ni Jeremias angay gayong palandongon. Apan komosta ang sugo sa Diyos nga siya dili gani paminyoon?
Unsang talagsaong sugo ang nadawat ni Jeremias, ug unsay angay natong palandongon niana?
KON UNSAY ATONG MAKAT-ONAN SA PAGKATAGSAANON NI JEREMIAS
8. Nganong makaingon kita nga ang pagminyo dili kinahanglanon aron mapahimut-an ang Diyos?
8 Sa dihang giingnan si Jeremias nga dili magminyo, wala maglatid ang Diyos ug lagda nga pagasundon sa tanan niyang mga alagad. Maayo ang kaminyoon. Gihikay ni Jehova ang tawhanong kaminyoon aron pun-on ang yuta ug mahimong tinubdan sa dakong katagbawan ug kalipay. (Prov. 5:18) Bisan pa niana, dili tanan ang nagminyo. Lagmit adunay mga eunuko taliwala sa katawhan sa Diyos samtang nanagna si Jeremias.b Dugang pa, ikaw makatino nga diha poy mga balo. Busa dili kay si Jeremias lang ang matuod nga magsisimba nga walay kapikas. Siyempre, siya adunay katarongan nga dili magminyo, ug mao man usab ang pipila ka Kristohanon karong adlawa.
9. Unsang inspiradong tambag bahin sa kaminyoon ang ugdang natong palandongon?
9 Daghang Kristohanon ang nagminyo, apan dili tanan. Nasayod ka nga si Jesus wala magminyo, ug siya miingon nga ang pipila ka tinun-an dunay gasa sa ‘paghatag ug luna’ sa pagkatagsaanon diha sa ilang kasingkasing ug hunahuna. Iyang giawhag kadtong makapabiling tagsaanon sa pagbuhat sa ingon. (Basaha ang Mateo 19:11, 12.) Busa, angayng komendahan, dili sungogon, kadtong buot magpabiling tagsaanon aron mas daghan pag mahimo sa pag-alagad sa Diyos. Oo, sulod sa pipila ka panahon, ang ubang mga Kristohanon nagpabiling tagsaanon tungod sa mga sirkumstansiya. Pananglitan, tingali wala sila makakita ug angayan nga Kristohanong kapikas, ug sila dalayegon tungod sa ilang determinasyon sa pagsunod sa sukdanan sa Diyos nga magminyo “lamang diha sa Ginoo.” (1 Cor. 7:39) Siyempre, ang pipila sa mga alagad sa Diyos maoy mga balo, busa mga tagsaanon.c Dili nila angayng kalimtan nga ang Diyos (ug si Jesus) dugay nang nagpakita ug kahingawa sa mga tagsaanon.—Jer. 22:3; basaha ang 1 Corinto 7:8, 9.
10, 11. (a) Unsay nakatabang kang Jeremias nga magmalamposon sa pagkatagsaanon? (b) Sa unsang paagi gipamatud-an sa modernong-adlaw nga mga kasinatian nga kadtong nagpabiling dili-minyo makabaton ug malipayong kinabuhi?
10 Busa, nabatonan ni Jeremias ang tabang sa Diyos samtang siya nagpabiling tagsaanon. Sa unsang paagi? Buweno, hinumdomi nga gikalipay ni Jeremias ang pulong ni Jehova. Kini maoy tinubdan sa iyang kalig-on ug kadasig latas sa mga dekada samtang siya bug-os nga nagtagad sa ministeryo nga gihatag sa Diyos kaniya. Dugang pa, wala gayod siya makig-uban niadtong lagmit magbiaybiay kaniya tungod sa iyang pagkatagsaanon. Siya andam nga ‘mag-inusara sa paglingkod’ inay makig-uban sa maong matang sa mga tawo.—Basaha ang Jeremias 15:17.
11 Daghang tagsaanon nga mga Kristohanon—lalaki ug babaye, batan-on man o tigulang—ang nagsunod sa maayong panig-ingnan ni Jeremias. Gipakita sa mga kasinatian nga dako kaayog tabang kon ang usa magmakugihon sa pag-alagad sa Diyos, nga aktibong makigbahin sa mapuslanong espirituwal nga mga kalihokan. Pananglitan, usa ka Saksi nga nag-alagad sa kongregasyon nga Ininsek ug pinulongan ang miingon: “Ang pagpayunir naghatag ug direksiyon sa akong kinabuhi. Ingong dalaga, ako puliki kaayo, ug kini nakatabang nako nga dili maguol. Mobati kog katagbawan matag adlaw tungod kay akong nakita nga nakatabang gayod sa mga tawo ang akong ministeryo. Kini nakahatag kanakog dakong kalipay.” Usa ka payunir nga nag-edad ug 38 ang miingon: “Para nako ang sekreto sa kalipay mao ang pagkakita sa positibong mga butang bisan unsa man ang imong kahimtang.” Usa ka dili-minyo nga Kristohanon sa habagatang Uropa prangkang miingon: “Bisag wala matuman ang tanan nakong gipangandoy sa akong kinabuhi, ako malipayon ug magpabiling malipayon.”
12, 13. (a) Unsa ang realistikong panglantaw bahin sa pagkatagsaanon ug sa pagminyo? (b) Unsay gipasiugda sa kinabuhi ni Pablo ug sa iyang tambag bahin sa pagkatagsaanon?
12 Dili ba kaha nga samtang siya nagdako nakita ni Jeremias nga wala usab matuman ang iyang gipangandoy sa kinabuhi? Apan lagmit iyang nakita nga ingon usab niana ang nahitabo sa daghan nga nagminyo ug nanganak. Usa ka payunir sa Espanya ang nagpahayag: “Aduna koy nailhang mga minyo nga malipayon apan ang uban dili. Tungod niini, ako kombinsido nga ang akong kalipay dili magdepende kon ako maminyo man o dili.” Walay duhaduha, ang kasinatian ni Jeremias maoy usa lamang sa libolibong kasinatian nga nagpakita nga posibleng mabatonan sa usa ka tagsaanon ang matagbawon ug malipayong kinabuhi. Kini gipamatud-an usab ni apostol Pablo kinsa misulat: “Ako magaingon ngadto sa mga dili-minyo ug sa mga balo, nga maayo alang kanila nga sila magpabilin nga ingon gayod kanako.” (1 Cor. 7:8) Lagmit usa ka balo si Pablo. Sa dihang siya puliki sa pag-alagad ingong misyonaryo, siya dili-minyo. (1 Cor. 9:5) Dili ba kita hustong makaingon nga may bentaha ang iyang pagkatagsaanon? Alang kaniya kini nagkahulogan ug “makanunayong pag-alagad sa Ginoo nga walay pagkalinga,” ug busa dako ang nahimo niyang kalamposan.—1 Cor. 7:35.
13 Ubos sa pag-inspirar, si Pablo midugang sa pag-ingon: “Sila nga [nagminyo] makaagom ug kasakitan sa ilang unod.” Gisugo sa Diyos si Pablo nga ilakip kining mahinungdanong kamatuoran: “Kon adunay nakapiho na diha sa iyang kasingkasing . . . sa paghupot sa iyang kaugalingong pagkaulay, siya magabuhat ug maayo. Busa siya usab nga naghatag sa iyang pagkaulay diha sa kaminyoon nagbuhat ug maayo, apan siya nga dili magahatag niini diha sa kaminyoon magabuhat ug mas maayo.” (1 Cor. 7:28, 37, 38) Kining mga pulonga wala gayod mabasa ni Jeremias, apan ang iyang gihimo latas sa mga dekada nagpamatuod nga ang pagkatagsaanon dili gayod makababag sa pagbaton ug makapatagbawng kinabuhi sa pag-alagad sa Diyos. Gani, dako kanag ikatabang aron mahuptan ang usa ka makahuloganon kaayong kinabuhi nga nasentro diha sa matuod nga pagsimba. Bisag minyo si Haring Zedekias, siya wala mopatuo sa tambag ni Jeremias aron unta “magpabiling buhi,” apan ang dili-minyong manalagna misubay sa usa ka dalan nga nakatabang kaniya nga maluwas.
Unsay imong makat-onan sa panig-ingnan ni Jeremias sa pagpabiling tagsaanon latas sa daghang dekada?
MAGDINASIGAY SA USAG USA
14. Unsay gipasiugda kanato bahin sa panaghigalaay ni Pablo ug sa pamilya ni Aquila?
14 Ingon sa nahisgotan na, nagminyo ang kadaghanang lalaki ug babaye sa panahon ni Jeremias ug sila maoy sakop sa mga panimalay. Ingon man usab sa panahon ni Pablo. Sa walay duhaduha, ang kadaghanang Kristohanon nga pamilyado dili makapakigbahin sa ministeryo sa lagyong dapit ingon sa gihimo ni Pablo, apan dako silag mahimo diha sa ilang lugar. Sa usa ka paagi sila mahimong panalangin ngadto sa dili-minyong mga lalaki ug babaye. Hinumdomi nga sa dihang miabot si Pablo sa Corinto, siya gipaestar ni Aquila ug Priscila sa ilang balay ug sila nagkauban sa pagpanghimog tolda. Apan dili kay kana ra. Ang panaghigalaay nga napahimuslan ni Pablo uban sa pamilya ni Aquila nakapadasig gayod kaniya. Handurawa ang ilang malipayong pagpangaon ug uban pang mga okasyon sa mainitong panag-ubanay. Nakabenepisyo ba usab si Jeremias sa samang matang sa panag-ubanay? Iyang gigamit ang iyang pagkatagsaanon sa pag-alagad sa Diyos, apan dili nato angayng isipon nga siya usa ka ermitanyo. Lagmit iyang napahimuslan ang mainitong pakig-uban sa mga pamilya sa debotadong mga alagad sa Diyos, tingali sa mga pamilya ni Baruk, Ebed-melek, o sa uban pa.—Roma 16:3; basaha ang Buhat 18:1-3.
15. Sa unsang paagi dakog ikatabang ang Kristohanong mga pamilya ngadto sa dili-minyong mga Kristohanon?
15 Ang tagsaanong mga Kristohanon karong adlawa makabenepisyo usab sa samang mainitong panag-ubanay nga napahimuslan ni Pablo uban sa pamilya ni Aquila. Kon ikaw adunay pamilya, naningkamot ka ba nga makig-uban niadtong mga dili-minyo? Ang usa ka sister nga nagpahungaw sa iyang gibati miingon: “Gitalikdan ko na ang kalibotan ug wala na akoy tinguhang mobalik pa. Apan, gusto ko nga pabilhan gihapon ug higugmaon. Nag-ampo ako nga si Jehova magtaganag dugang espirituwal nga pagkaon ug pagdasig kanamong tagsaanon nga mga Kristohanon. Ayaw pod mi ninyo iitsa-puwera, ug dili tanan kanamo ang kaminyoon na kaayo. Apan, morag gipasagdan na lang mi. Oo, kami kanunayng makasangpit kang Jehova, apan kon kinahanglan namo nga makigsandurot sa uban, makapakigsulti ba kami sa among espirituwal nga pamilya?” Linibo ka ulitawo ug dalaga ang makatubag gayod niini ug oo. Ilang napahimuslan ang maong matang sa pagsandurotay sa ilang kongregasyon. Ang ilang mga higala dili lamang kay ilang kaedad nga mga igsoong lalaki ug babaye. Buot nilang makigsandurot sa uban, ug busa sila makighigala bisan niadtong dili nila samag edad, apil ang mga tigulang ug batan-on diha sa Kristohanong mga pamilya sa ilang dapit.
16. Unsang simpleng mga butang ang imong mahimo aron makadasig ka sa dili-minyong mga Kristohanon sa inyong kongregasyon?
16 Pinaagig abanteng pagplano, makadasig ka sa mga tagsaanon kon usahay dapiton nimo sila sa pag-apil sa mga kalihokan sa imong pamilya, sama sa inyong Pamilyahanong Pagsimba sa gabii. Ang pagdapit sa usa ka dili-minyong igsoon sa pagpangaon uban sa imong pamilya makadasig gayod kaniya. Makaeskedyul ka ba ug panahon aron makig-uban kanila sa ministeryo? Unsa kaha kon imong dapiton ang usa ka tagsaanong Kristohanon nga magboluntaryo uban sa imong pamilya sa usa ka proyekto sa pagmentinar sa Kingdom Hall o usahay ubanon sila sa pag-shopping? Ang pipila ka pamilya magdapit ug balo o tagsaanong payunir nga mokuyog kanila sa biyahe paingon sa kombensiyon o sa pagpanuroy sa usa ka lugar nga bakasyonanan. Ang maong panag-ubanay makapadasig gayod sa usag usa.
17-19. (a) Nganong gikinahanglan sa mga anak ang gugma ug pagkatimbang sa pag-atiman sa tigulang o luya na nga mga ginikanan? (b) Unsang mapuslanong leksiyon ang atong mapupo sa gibuhat ni Jesus bahin sa pag-atiman sa iyang inahan?
17 Ang lain pang pagatagdon bahin sa dili-minyong mga igsoon mao ang maylabot sa pag-atiman sa ilang tigulang na nga mga ginikanan. Sa panahon ni Jesus, malalangong gisalikway sa pipila ka prominenteng mga Hudiyo ang ilang obligasyon sa pag-atiman sa ilang amahan ug inahan. Sila nag-ingon nga kinahanglang unahon nila pagtuman ang ilang hinimo nga relihiyosong mga obligasyon kay sa ilang hinatag-Diyos nga obligasyon sa ilang mga ginikanan. (Mar. 7:9-13) Dili kana angayng mahitabo sa Kristohanong mga pamilya.—1 Tim. 5:3-8.
18 Apan, komosta kon daghan ang Kristohanong mga anak sa tigulang na nga mga ginikanan? Kon ang usa ka anak dili-minyo, nagkahulogan ba nga siya na lang gayod ang pangunang moatiman? Usa ka sister sa Japan ang misulat: “Gusto kong magminyo, apan tungod kay ako adunay responsibilidad sa pag-atiman sa akong mga ginikanan, dili ako makaminyo. Masaligon ako nga masabtan ni Jehova ang kabudlay sa pag-atiman sa mga ginikanan ug ang kasakit sa kasingkasing nga gibati sa mga tagsaanon.” Dili ba kaha nga siya dunay minyong mga igsoon nga mao ang nagbuot nga siya ang mag-atiman, bisag wala siya konsultaha? Angayng matikdan nga kini susama gayod sa kahimtang ni Jeremias kinsa adunay mga igsoon nga wala maghatag kaniya ug maayong pagtagad.—Basaha ang Jeremias 12:6.
19 Si Jehova nakasabot sa mga tagsaanon ug naluoy niadtong nakasinatig mga kalisdanan. (Sal. 103:11-14) Bisan pa niana, ang responsibilidad sa pag-atiman sa tigulang o luya na nga mga ginikanan dili lang kay alang sa mga dili-minyo, kondili sa tanan nilang mga anak. Tinuod nga ang ubang mga anak tingali minyo na ug aduna na poy kaugalingong mga anak. Apan, kini dili magbugto sa ilang kinaiyanhong pagbati ngadto sa ilang mga ginikanan, ni kini magpahigawas kanila sa ilang Kristohanong katungdanan sa pagtabang kon ang pag-atiman gikinahanglan. Atong mahinumdoman nga sa dihang himalatyon si Jesus diha sa estaka, iyang gibati ang iyang katungdanan alang sa iyang inahan ug siya milihok aron kini maatiman. (Juan 19:25-27) Wala gidetalye sa Bibliya ang mga lagda sa pagpulipuli ug atiman sa tigulang o luya na nga mga ginikanan, ni kini nag-ingon nga mas dakog responsibilidad ang dili-minyong mga anak sa pag-atiman kanila. Mahitungod niining sensitibo nga isyu, kini kinahanglang sabotan pag-ayo sa tanan uban ang pagkamakataronganon, nga maghunahuna sa panig-ingnan nga gihatag ni Jesus sa pag-atiman sa iyang inahan.
20. Unsay imong gibati sa pagpakig-uban sa mga dili-minyo sa inyong kongregasyon?
20 Ubos sa pag-inspirar, gitagna ni Jeremias: “Sila dili na magtudlo ang matag usa sa iyang isigkaingon ug ang matag usa sa iyang igsoon, nga mag-ingon, ‘Ilha ninyo si Jehova!’ kay silang tanan makaila man kanako.” (Jer. 31:34) Sa diwa, ato nang napahimuslan ang talagsaong panag-ubanay sa Kristohanong kongregasyon, lakip sa mga ulitawo ug dalaga. Sa walay duhaduha, kitang tanan buot makadasig ug madasig nila ug makakita nga ang mga dili-minyo “magpabiling buhi.”
Unsang dugang mga lakang ang imong himoon aron ikaw makadasig ug madasig sa dili-minyong mga igsoong lalaki o babaye?
a Sa Hebreohanong Kasulatan, walay pulong alang sa “ulitawo.”
b Si Isaias nagpahayag ug tagna sa literal nga mga eunuko sa iyang adlaw, kinsa may limitadong bahin sa Israelinhong pagsimba. Iyang gitagna nga pinaagi sa pagkamatinumanon mabatonan sa mga eunuko ang “usa ka butang nga mas maayo kay sa mga anak nga lalaki ug mga anak nga babaye,” sa ingon makadawat ug “usa ka ngalan hangtod sa panahong walay tino” sa balay sa Diyos.—Isa. 56:4, 5.
c Ang uban nag-inusara tungod kay ang ilang kapikas, tingali usa ka dili-magtutuo, nakigbulag kanila o legal nga nakigdiborsiyo.