Maisogong mga Desisyon Nagahatag mga Panalangin sa Suriname

SA USA ka higayon, ang Suriname mao ang “usa sa labing datong mga estado sa Caribeano,” miingon ang internasyonal nga magasin sa balita nga South. Ang kita gikan sa bauxite (materyal para sa aluminum), sa pasayan, humay, saging, ug plywood, giabagan sa pundo alang sa pag-ugmad, nga naghatag sa 400,000 ka molupyo sa kolonya niadto sa Olandes ug dakong kauswagan kay sa kadaghanan sa ilang mga silingan.

Apan, sa panahon sa katuigang 1980, ang ekonomiya naunlod. Ang kadagaya nahimong kakulangan, ug ang taas nga mga linya sa pagkaon nahimong pamilyar nga talan-awon. Niadtong 1986 sa dihang misugod ang gubat sa gerilya napugos ang duolan sa napulo ka libong mga molupyo sa paglayas gikan sa sidlakang Suriname ngadto sa kanait nga French Guiana, diin didto misugod ug bag-ong kinabuhi diha sa mga kampo sa mga lagiw. Kasamtangan, ang dakong bahin sa lasang​—puy-anan sa duolan sa 50,000 ka mga Bush Negro ug mga Amerindian​—nailalom sa pagmando sa gerilya, nga nagpahimo sa normal nga biyahe ngadto sa sulod nga peligroso. Kining maong mga kausaban, komento pa sa magasing South, nakadaot sa nasod.

Kadto bang mga kahimtanga nakadaot usab sa mga kalihokan sa mga Saksi ni Jehova? Sa kasukwahi, ilang gipakusgan ang ilang buluhaton. Pananglitan, ang gidaghanon sa mga Saksi misaka gikan sa 920 sa 1980 ngadto sa kapin sa 1,400 karong adlawa. Sa miaging Abril 1989 dihay 338 ka auxiliary nga mga payunir​—hapit 25 porsiento sa mga Saksi niadto. Kini nga mga panalangin, hinunoa, miabot tungod lamang sa bunga sa kaisog, integridad, ug gugma nga gipasundayag sa mga Saksi ubos sa pagsulay. Ania ang pipila ka bag-ong mga pananglitan kon sa unsang paagi ang maisogong mga desisyon nakahatag tugob nga mga panalangin sa Suriname.

Usa ka Desisyon nga Nakaluwas sa Iyang Kinabuhi

Si Lumey Hoever, maskulado nga polis sa iyang ulahing edad nga 30 ug usa sa mga Saksi ni Jehova, mihukom sa paghunong sa iyang trabaho bisan pa sa dili-maayong ekonomiya. Ngano? Si Lumey miasoy:

“Sukad nga nakabasa ako sa artikulo sa Bantayanang Torre nga nagpasidaan kanato sa mga kapeligrohang nalangkit sa pagdala ug mga armas dipuwego, ako nahibalo nga ako kinahanglan moundang niining trabahoa.a Apan, nagpanuko ako tungod kay ako dunay asawa ug mga anak nga atimanon. Hinunoa, sa gipalangan nako ang akong desisyon, dugang nga gitulisok ako sa akong konsensiya. ‘Kon awhagon ako sa organisasyon ni Jehova sa paghunahunang seryoso sa pagkatukma niining matanga sa trabaho, kini duna gayoy maayong katarongan.’ Gipahinumdoman ko ang akong kaugalingon. Busa sa Enero 1986, nakadesisyon ako.”

Apan wala siya paundanga sa hepe sa kapolisan, nga nagsaad sa pag-asayn kaniya sa Tamanredjo, ang ginapangagpas kaayo nga estasyon nga duol sa kaulohan. Apan nakadesisyon na si Lumey. Siya misulat ngadto sa ministri sa kapolisan, gisaysay ang iyang relihiyosong pagtuo, ug mihangyo sa pag-undang. Sa Abril 1986 ang tubag miabot: ‘Ang hangyo gitugotan!’

Sa wala magdugay si Lumey nakakitag trabaho sa Departamento sa Panglasang. Gamay ra ang suweldo, apan daghan siyag panahon sa pag-uban sa iyang pamilya sa mga tigom sa Kingdom Hall. Milabay ang napulo ka bulan. Usa ka adlaw, human sa pagtrabaho sa tibuok adlaw sa uma sa pamilya, si Lumey ug ang iyang igsoong lalaki naglakaw sa pagpauli sa balay. Siya miasoy:

“Sa nagsingabot sa balay sa uma, nakamatikod ako ug duha ka tawo nga nagkagidlay, nga dunay bandana nga gibugkos sa ilang mga ulo. ‘Kon dja (Dali ngari),’ nanawag sila sa sinultihan sa Suriname. Sa mipaingon ako kanila, ang ikatulong lalaki nga dunay karbin nga nagbitay gikan sa istrap sa abaga nakita. Diha lamang nga naamgohan ko: mga gerilya!

“Gitan-aw nila ako gikan sa taas ngadto sa ubos. Dayon ang usa sa mga lalaki nga dunay bandana misinggit: ‘Nakaila ko niining tawhana. Polis kini siya!’ Nanghugot ang ilang mga nawong. Sa pipila ka segundo, nagtinutokay kami sa usa ug usa. Gipugngan ko ang akong ginhawa. Dayon nakadungog ako ug hinay nga kasikas. Klik, klak​—gikasa sa ikatulong tawo ang gato sa iyang riple. Sa hinayhinay, iyang gipunting kini sa akong dughan, andam sa pagpatay kanako. ‘Ayaw ako ug posila! Nasayop kamo. Dili na ako polis,’ misinggit ako.

“Dayon nakakita ako ug dosena pang armadong mga gerilya sa likod sa balay. Ang usa kanila​—usa ka maskuladong tawo nga nagbahag, nga may duha ka bakos sa kartotso sa bala nga nag-ekis diha sa iyang walay sapot nga dughan, ug nagkupot ug awtomatikong armas sa iyang kamot​—miduol. ‘Miingon ka nga dili ka na polis. Ngano man?’ siya nangutana. Dalidali nakong gipaila ang akong kaugalingon nga usa sa mga Saksi ni Jehova. ‘Ang mga Saksi dili magdalag mga armas,’ midalidali ako sa pagpatin-aw, ‘busa miundang ako sa akong trabaho ingong polis ug karon nagtrabaho sa Departamento sa Panglasang. Kami neyutral sa tanang politika,’ midugang ako.

“Sa pagkadungog nga usa ako ka Saksi, narelaks ug diyutay ang ekspresyon sa iyang nawong. ‘Motuo kaha siya nako?’ nahibulong ako. Dayon miabot ang akong manghod nga lalaki. Ang tawo nga nagbahag, tingali mao ang komander, misugod sa pagsukitsukit kaniya. Human napamatud-an sa akong igsoong lalaki ang akong pulong, daw natagbaw ang komander. ‘Saka yu gon! (Ipaubos ang inyong posil)’ gimandoan niya ang ubang gerilya. Nahupayan ako. ‘Salamat kanimo, Jehova, sa pagpanalipod kanako!’ Miampo ako.”

Sa milabay ang pipila ka adlaw, nakurat na usab si Lumey. Giposil sa wala hibaloi nga mga mamomosil ang tulo ka polis sa estasyon sa kapolisan sa Tamanredjo, ang mismong estasyon nga gitanyag kaniya sa hepe! “Kon gipalabay pa nako ang tambag sa artikulo sa Bantayanang Torre, patay na unta ako karon,” miingon si Lumey. Dayon siya mapasalamatong midugang: “Si Jehova tinuod gayod nga nagapanalipod sa iyang mga alagad.”

Ang Gugma Nagtukmod Kaniya sa Pagluwas sa Iyang mga Igsoon

Sa dihang misugod ang gubat tali sa mga sundalo sa kagamhanan ug sa mga gerilya diha sa lungsod sa minahan sa bauxite sa Moengo sa Oktubre 1986, si Frans Salaoema, usa ka Bush Negro sa iyang panuigong 40, kinahanglan modisider kon unsay buhaton. Sa kataposan, siya, ang iyang mabdos nga asawa, ug ang iyang pito ka anak, lakip sa uban pa gikan sa lungsod, mieskapo sa mga dalan-dalan sa lasang ug mitabok sa dakong Maroni River ngadto sa kaluwasan sa French Guiana.

Sa gihapon, nabalaka si Frans. Wala siya makakita bisan usa ka Saksi gikan sa iyang kongregasyon taliwala sa mga lagiw. ‘Hain man sila? Mobalik ba ako aron sa pagpangita kanila?’ siya nahibulong. Apan peligroso kana. Ang kadaghanan sa mga gerilya mga Bush Negro. ‘Kon makit-an ako sa mga sundalo sa gobyerno nga moyuhot sa lasang, matapos gayod ako,’ siya nagpalandong. Bisan pa, siya midesider sa pagbalik sa pagpangita sa iyang Kristohanong mga igsoon. Iyang gisultihan ang daghang mga Saksi sa French Guiana: “Sunod semana, taboka ang suba ug kuhaa ako.”

Sa milabay ang usa ka semana mitabok sila, apan wala didto si Frans. Mihulat sila hangtod sa pagkasunod adlaw. Wala gihapon si Frans. “Maghulat kita ug usa pa ka gabii,” sila mihukom. Dayon si Frans ug usa ka grupo sa mga Saksi mitungha. Unsay nahitabo?

“Human nakit-an ang mga igsoon,” miasoy si Frans, “miagi kami taliwala sa baga nga ginubatay, miyuhot sa lasang, ug mipaingon sa utlanan.” Apan unsay hinungdan sa pagkalangan? Gitudlo ni Frans ang tulo ka karton nga iyang gidala. Miadto siya sa kaulohan sa pagkuha sa suplay sa literatura sa Bibliya alang sa lagiw nga mga Saksi. Ang naghulat nga mga igsoon nalipay. Niana gihapong adlawa, si Frans, ang giluwas nga mga saksi, ug ang tulo ka karton nakatabok sa utlanan nga luwas.

Unya mibiyahe na usab si Frans aron sa pagtabang pa sa ubang mga Saksi. Sa kataposan, 37 ka Saksi ang nakatabok sa utlanan ug nanimuyo sa mga kampo sa lagiw. Gibutang si Frans sa kolonya niadto sa mga sanlahon sa French Guiana, diin ang mga lagiw walay ginahimo kondili sa pagtabyogtabyog sa ilang mga duyan ug sa pagbugaw sa mga lamok.

Apan, si Frans ug ang iyang pamilya, daghan ug trabaho. Wala magdugay sa dihang miabot sa kampo, si Frans (sa pagkakaron amahan na sa usa ka anak nga babaye) okupado sa pagsangyaw sa maayong balita sa Gingharian sa alaut nga mga molupyo. Tungod sa iyang maayong impluwensiya, gitugotan siya sa pagbiyahe sa motorsiklo aron sa pagwali sa ubang mga kampo. Ang resulta? Karon nagdumala siya ug 14 ka pagtuon sa Bibliya uban sa isigkalagiw. Ang tulo kanila bawtismado na!

Siya Wala Mokompromiso

“Mobalik ako sa duha ka semana uban sa bag-ong mga suplay,” miingon si Victor Wens, 58-anyos nga espesyal payunir. Iyang gibiyaan ang iyang asawa ug pipila ka mga estudyante sa Bibliya diha sa balangay sa lasang sa sentro sa Suriname. Kadto maoy Hunyo 1987, sa dihang mipaingon siya sa kaulohan.

Sa dihang ang asawa ni Victor ug ang uban mibabay, ang ilang mga sako sa bugas halos wala nay sulod. Ang gubat sa gerilya maoy nakaputol sa tanang mga suplay. Dili magdugay moabot ang kagutom. Sila nahibalo, hinunoa, nga ang sakayan ni Victor peligroso. Mahimong masapnan siya sa pagrinakrakay o masaypan nga usa ka gerilya. ‘Makapauli ba siya nga luwas?’ sila nahibulong sa dihang ang tingog sa motor sa sakayan nagkahinay.

Sa milabay ang duha ka semana, gilantaw sa asawa ni Victor ang suba​—apan walay timailhan ni Victor. Milabay pa ang daghang semana. Nahurot na ang pagkaon, ug siya nagkasakit. “Palihog Jehova, panalipdi ang akong bana,” siya miampo. “Hinaot nga makabalik siya!” Milabay ang tulo ka bulan. Wala gihapoy Victor. Unsa man kahay nahitabo?

“Human nga nakaabot sa kaulohan,” miasoy si Victor sa ulahi, “gihatagan ako ug permiso sa pagpalit ug unom ka bulan nga suplay sa pagkaon ug gasolina. Dayon nangayo ako ug permiso sa biyahe sa pagpauli. Ang opisyal nga nagdumala miingon: ‘Makapauli ka, apan pangitaa kon diin nagtago ang mga gerilya, ug balik ug pahibaloa kami.’ Naunlod ang akong kasingkasing. ‘Dili nako kini mahimo,’ miingon ako, ‘si Jehova dili gusto nga may kilingan kami sa politika. Kami nga mga Saksi ni Jehova neyutral.’ Siya mitubag: ‘Kon mao kana, dili ka makapauli.’

“Matag semana mobalik ako sa pagpangayog permiso, apan ang tubag mao ra gihapon. Kasamtangan, nakadungog ako nga nagkasakit ang akong asawa. Gusto kong mopauli ug atimanon siya. Apan, dili ko gustong mokompromiso. Gibati ko nga walay mahimo.

“Sa dihang mibalik na usab ako, sa akong katingala sila miingon nga makalakaw na ako. Sila miingon nga ilang gihatagan ug permiso ang ubang mga pastor sa Pentekostal sa akong lugar sa pagbiyahe ug balik, ug ako makauban kanila. Nalipay, nangandam ako hangtod nga akong nahibaloan gikan sa usa ka higala nga kining maong mga klero misugot nga mahimong mga espiya. Sanglit dili ko gustong mohatag ug impresyon nga bahin ang mga Saksi ni Jehova niadto nga kahikayan, gikansilar ko ang biyahe. Naungot na usab ako.”

Nasabtan sa ulahi sa mga opisyal nga dili mosurender si Victor sa iyang pagtuo. Sa sunod higayon nga siya moduol kanila, hatagan na nila siya ug permiso.

Sa kataposan, sa Oktubre 1987, ang gamayng grupo sa mga Saksi nakadungog sa motor sa sakayan ug nakakitag sakayan nga migim-aw nga punog karga. “Naguol ako sa dihang nakakita sa akong asawa,” miasoy si Victor. “Daot kaayo siyang tan-awon. Bisan pa, siya malipayon usab nga wala ako mokompromiso.”

“Ang maisogong desisyon ni Victor nahimong panalangin kanamo,” mikomento ang nagapanawng ministro nga nagatrabaho sa interyor. “Ang mga opisyal ug mga gerilya nahibalo nga ang mga Saksi ni Jehova neyutral. Karon ilang gitahod ang atong hunahuna, ug ang atong buluhaton mauswagon.”

Gikasal sa Miyerkoles, Gibawtismohan sa Sabado

“Ayaw kamo pagpakabuang,” namugos ang mga paryenti. “Ayaw pakasal!” Ang unom ka tawo sa tribong Aucaner Bush Negro, diha sa habagatan-sidlakang iskina, nakasabot sa pagbati sa ilang mga paryenti. Total, ang kustombre sa tribo nag-ingon nga mahimong dili magpakasal, busa siya makabiya sa babaye bisan kanus-a nga gusto niya. Apan, kay nakakat-on gikan sa ilang pagtuon sa Bibliya sa hunahuna ni Jehova mahitungod sa pakighilawas, kining mga lalakiha nagbag-o sa ilang hunahuna, nakabarog sa pag-ipit sa komunidad, ug maisogong midesisyon nga magpakasal sa hustong paagi.

Apan, dihay mga kababagan. Tungod sa mga kahimtang sa gubat ang Opisina sa Rehistro sa interyor gisirhan, ug ang biyahe ngadto sa kaulohan halos imposible. Ang unom ka umaabot nga mga pangasaw-onon midesisyon usab sa pagsul-ob ug tinuod nga boda sa adlaw sa kasal. Kini nakapukaw ug lokal nga kaikag sa maong besti, bisan tuod nga ang maong besti dili kinahanglan alang sa mga Kristohanon.b ‘Asa man kita mangita ug boda diha sa lasang?’ nahibulong ang mga lalaki. Bisan pa, ang maisogong mga desisyon nga gipauyon sa mga prinsipyo sa Bibliya mihatag mga panalangin. Sa Miyerkoles, Septiyembre 16, 1987, ang unom ka pangasaw-onon nga nanagsul-ob ug matahom nga mga boda ug maingon sa unom ka pamanhonon nga nagsul-ob ug ismarti nga mga amerikana gikasal. Sa unsang paagi nahimong posible kadto?

“Sa Septiyembre, mihikay kami ug distritong kombensiyon sa St. Laurent, French Guiana, ug mihangyo sa mga Saksi nga nagpuyo sa interyor sa pagtambong,” miingon si Daniël van Marl, usa sa nagapanawng mga ministro nga maoy nagkasal. “Kadto nga kombensiyon ang nakahatag higayon sa pagpakasal.”

Si Cecyl Pinas, membro sa Komitiba sa Sanga nga maoy nagaatiman sa buluhaton sa interyor miasoy: “Miduaw ako sa pamilyang Bethel sa Netherlands sayo pa niadtong tuiga ug gihisgotan kadtong umaabot nga mga kasal. Human nakahisgot nga usa ka boda lang ang among gibalikbalik ug gamit, ginausab kana sa sukod sa sunod nga pangasaw-onon, gihatag dihadiha sa upat ka sister sa Bethel ang ilang mga boda sa kasal ingong mga regalo sa ilang mga ‘sister’ sa Suriname. Natandog kaayo ako. Unya, diha sa usa ka asembliya sa Netherlands, dugang pang mga boda ang gihatag.”

Sa buntag sa adlaw sa kasal, gipausab gihapon ang mga boda. “Dalidali namong gipadak-an ang hawak sa ubang mga boda ug gipatas-an ang uban, apan nakatapos kami sa eksakto sa panahon,” miingon si Margreet van de Reep.

Human nga nahimo ang kasal, lima sa bag-ong kinasal andam sa laing lakang. Sa Sabado niana gihapong semanahona, sila gibawtismohan sa Maroni River. Sila andam sa pagpauli ingong minyong mga magtiayon sa ilang mga balangay sa lasang aron sa paghimo sa ilang bahin sa buluhaton sa pagsangyaw. Gipanalanginan ba ni Jehova ang ilang desisyon?

“Gipakita niadtong mga magtiayona sa komunidad nga kami nga mga Saksi nagabuhat sa atong ginasangyaw,” miingon ang si Nel Pinas, kinsa nagsugod sa buluhaton sa pagsangyaw sa mao gihapong lugar sa 1967. “Ang ilang desisyon nga magpakasal aron mahimong tinuod nga mga Kristohanon nakapukaw ug interes sa halayong mga balangay. Ang mga Saksi didto karon nagatimon sa ilang mga sakayan ngadto sa mga suba nga wala pa gayod namo kasangyawi sukad niadto, nagpakakaplag ug mga tawo nga andam sa pagtuon mahitungod kang Jehova.”

Matuod, ang maisogong mga desisyon ni Lumey, Frans, Victor, ug daghan pang uban nakahatag tugob nga mga panalangin alang kanila ug sa ilang isigka-Kristohanon sa Suriname ug sa ubang dapit. Ang mga eksperyensiyang sama niini nagpamatuod kanunay sa kamatuoran sa sanglitanan sa Bibliya: “Sumalig ka kang Jehova sa bug-os mong kasingkasing ug ayaw pagsalig sa imong kaugalingong salabotan. Sa tanan nimong mga dalan ilha siya, ug siya magatul-id sa imong mga alagianan.”​—Proverbio 3:5, 6.

[Mga Footnote]

[Mga Mapa/Hulagway sa panid 24]

(Alang sa bug-os nga pagkahan-ay sa teksto, tan-awa ang publikasyon)

DAGAT ATLANTIKO

GUYANA

SURINAME

PARAMARIBO

Tamanredjo

Moengo

St. Laurent

Maroni River

FRENCH GUIANA

BRAZIL

300 km

200 mi

[Hulagway sa panid 25]

Duha ka talan-awon sa matahom nga Kingdom Hall diha sa halayong bahin sa nasod

[Hulagway sa panid 26]

Kasagarang bangka sa Suriname