Nagabuhat sa Buluhaton sa Diyos sa Paagi sa Diyos sa Nigeria
MAKAIIKAG kaayo kadto nga talan-awon. Ang dagko kaayong mga kamada sa mga puthaw nga gumuguyod—kapin sa 500 ka tonilada kanila—nagluntod sa pantalan sa Houston, Texas, gikan sa usa ka tumoy ngadto sa pikas tumoy. Gisusi sa istebedor ang hilabihan ka daghang kargada. Samtang siya nagtrabaho, siya nahibulong sa pagtan-aw nga ang tanan kanila gimarkahan ug “Watchtower.” Sa kataposan iyang giduol ang usa ka tawo nga maoy nagdumala sa pagpakarga ug nangutana: “Unsa ba gayod ka tas-a kini nga watchtower o torre?”
Nahibaloan sa istebedor nga ang puthaw dili himoong literal nga torre. Hinunoa, kini ipadala ngadto sa Igieduma, Nigeria, diin didto kini gamiton sa pagtukod ug bag-ong sanga sa mga tinukod sa Watch Tower Society—sa literal usa ka gamayng siyudad sa kinapusoran sa lasang sa Aprika.
Sa miaging unom ka tuig ang lugar sa Igieduma maoy baga nga kabugangan ug mga kahoyng goma. Karon ang yuta giatiman ug matahom; may mga bulak, hardin, ug bisan parke nga dunay mga usa! Apan, diha sa yuta nagbarog ang usa ka imprintahan nga mas dako kay sa tibuok parsela sa yuta nga nahimutangan sa kanhing sanga sa Lagos. Sa sulod sa pabrika, tulo ka imprentahan ang nagaandar, ang usa may kapasidad sa paggamag 17,000 ka magasin matag usa ka oras. Ang mga tinukod nga residensiya nagpapuyog kapin sa 400 ka tawo. Ang tinukod sa mga serbisyo adunay dakong komedor ug kosena ug tambalanan ug klinika sa dentista. Kaugalingon ang suplay sa tubig ug sa mga sistema sa imbornal. Ang gikontrolar sa kompiyuter nga planta sa elektrisidad naghatag ug koryente. Adunay Kingdom Hall, usa ka tinukod alang sa opisina, ug departamento sa sunog. Makakita ka usab ug mga dalan ug mga suga sa karsada. Dili ikahibulong nga gitawag sa mga tawo ang luna sa Bethel nga usa ka siyudad. Ug kadto bug-os gitukod nga walay-bayad sa boluntaryong mga trabahante ug ang gasto maoy gikan sa wala-pangayoang mga amot.
Kalit nga Pagpadako
Samtang kini nga Bethel mao ang labing dako nga natukod sukad sa Nigeria, dili kini mao ang una. Ang una gitukod ni Brader William R. Brown, kinsa uban sa iyang asawa ug anak nga babaye mibalhin ngadto sa Lagos sa 1930. Daghang giabangang mga lawak nga maoy ilang gipuy-an nagsilbing hedkuwarter sa sanga sa Sosyedad sa Kasadpang Aprika, nga niadto maoy nag-atiman sa buluhaton sa Gingharian sa Nigeria, Ghana, ug Sierra Leone. Niadtong higayona, pito lamang ang aktibong mga magwawali sa maayong balita sa Nigeria.
Si Bible Brown, nga maoy kaylap nga pag-ila kaniya, maoy usa ka dinamiko ug maisogong magmamantala sa maayong balita. Wala makontento sa pagpunay ug lingkod sa opisina, iyang gipanaw ang nasod pinaagi sa kotse ug tren, naghatag ug mga pakigpulong publiko ug nag-apod-apod ug daghan kaayong basahon.
Samtang nagkagamot ang gamhanang mensahe sa Gingharian diha sa masanongong mga hunahuna ug mga kasingkasing, dugang ug dugang mga tawo ang nangahimong madasigong mga magmamantala. Ang dekada nga misunod maoy sama sa yugto sa unang siglo sa Jerusalem sa dihang “ang pulong sa Diyos mikaylap, ug ang gidaghanon sa mga tinun-an mitubo . . . sa hilabihan.” (Buhat 6:7) Sa pagka 1940 ang numero sa aktibong magdadayeg ni Jehova sa Nigeria misulbong gikan sa 7 ngadto sa 1,051!
Ang ‘gamay nahimong usa ka libo,’ apan sinugdanan lamang kini. (Isaias 60:22) Sa 1947 ang Sosyedad nagpadala ug tulo ka gibansay sa Gilead nga mga misyonero sa Lagos. Ang usa kanila, si Anthony Attwood, aktibo gihapon sa iyang tinudlong-buluhaton. Siya nahinumdom sa Bethel niadtong panahona: “Kadto maoy usa ka apartment ibabaw sa tindahan ug sapatos. Tulo ang kuwarto niini, usa ka opisina, ug usa ka komedor. Si Brader ug si Sister Brown ug ang ilang pamilya ang miokupar sa duha ka kuwarto, ug kaming tulo ka misyonero nagpunsisok diha sa ikatulong kuwarto. Igong luna lamang alang sa tulo ka kama ug built-in nga aparador.”
Ang panginahanglan ug dugang kuwarto maoy nakaaghat sa pagbalhin ngadto sa tres-andanas nga tinukod sa 1948. Niadtong panahona ang gidaghanon sa mga magmamantala sa Nigeria miabot ug 6,825. Sa walo ka tuig sa ulahi, kining numeroha mitriple, busa ang Bethel gibalhin na usab, sa Shomolu, Lagos. Didto, sa unang higayon sa Nigeria, ang Sosyedad nagtukod ug kaugalingong Puy-anang Bethel, usa ka tinukod nga walo ug kuwarto diha sa 0.6 ka ektaryang yuta. Ginganlan sa lokal nga gobyerno ang karsada nga Watch Tower Avenue. Diha sa tanaman adunay daghang mga punoan sa kahoy, apil ang mga okban, mga lubi ug maingon man mga kulo, abokado, mangga. Apan sa misunod nga 33 ka tuig, dihay mga tinukod nga gidugang ug gipadako. Sa tungatunga sa tuig 1970, nalukop sa mga tinukod ang tibuok luna sa yuta. Gikinahanglan na usab nga mobalhin.
Mga Panumdoman sa Pagtukod
Una, usa ka 31 ektaryang parsela sa yuta ang nakit-an sa Otta, amihanan sa Lagos. Apan kanunay nga gibabagan sa mga suliran ang pag-uswag. Sa kataposan, nadayag nga dili kabubut-on ni Jehova nga kami mobalhin didto. Sunod ang pagpangitag yuta midangat ngadto sa habagatang bahin sa nasod, ug sa 1983 ang Sosyedad nakabaton ug 57 ka ektaryang parsela sa Igieduma, sa Bendel State.
Sa misunod nga unom ka tuig, ang mga sawa ug mga kobra namalhin samtang ang mga igsoon ug dagkong mga makina misulod. Ang usa ka dakong hagit sa trabaho mao ang kalisod, o halos imposible, ang pagpalit sa kadaghanang mga gamit ug mga materyales sa pagtukod sa maong dapit. Gikinahanglan ang tabang sa gawas. Busa ang tem sa mga Saksi sa Tinipong Bansa gitawag aron sa pagpangita, pagpalit, ug sa pagpakarga sa mga materyales. Si Terry Dean, ang koordinator niining dakong trabaho, nag-asoy: “Ang nakahimo sa proyekto nga labihang kadako mao nga halos tanang butang kinahanglang ipadala. Gisultihan kami sa mga igsoon sa Nigeria nga ang bugtong materyales sa pagtukod nga ilang nabatonan mao ang balas, semento, ug tubig!”
Maayo nga ang pangunang materyales mabatonan, sanglit ang buluhaton sa pagtukod nakahurot ug 7,500 ka toniladang semento, 55,000 ka toniladang balas, ug 35,000 ka toniladang graba. Daghang makuhang kahoy usab. Bisan pa niana, sa misunod nga lima ka tuig, 5,000 ka toniladang materyales gipadala gikan sa Tinipong Bansa, igo nga makapuno sa 347 ka freight containers, nga kon isumpay-sumpay moabot ug 3.5 ka kilometros!
Ang ubang mga sanga usab mahinatagong miamot sa mga suplay. Ang Inglaterra misuplay ug enterong sistema sa elektrikal, apil ang unom ka dagkong mga generitor aron sa pagsuplay ug koryente niini. Ang Sweden midonar ug tower crane, mga traktor, igpangalot, trak, mga gamit, kasangkapan sa kosena, ug telephone exchange. Sa dihang may gibaligyang tindahang hardware, gipalit kini sa mga igsoon sa Sweden ug gipadala ang tanang tinda ngadto sa Nigeria. Ang butang sa tindahan nga wala nila ipadala mao ang mga pala alang sa niyebe—nga mas magamit sa Sweden kay sa Aprika!
Siyempre, ang lokal nga mga Saksi miamot usab sumala sa ilang katakos. Kapin sa 125,000 nagpakita sa ilang pagsuportar alang sa proyekto pinaagi sa pag-adto sa lugar sa panahon sa pagtukod. Daghan ang mitabang sa pinansiyal nga paagi. Ang usa ka amot nga 20 sentimos (U.S.) maoy gikan sa usa ka siyete-anyos nga batang lalaki. Diin siya nakakuhag kuwarta? Gihatagan siya sa iyang amahan ug ubi nga iluto ug kaonon; gitigom hinoon kini sa bata ug gitanom. Sa ulahi iyang giani ang iyang ubi, ug gibaligya kini ug giamot ang halin alang sa proyekto sa Igieduma.
Ang ubang mga Saksi ni Jehova usab miamot sa ilang naantigohan, nagbansay pa gani sa uban aron mahanas ang mga katakos alang sa pagtukod. Daghan, kutob sa 500 sa usa ka higayon, miamot ug hagong trabaho, nagtrabaho ubos sa mainit nga adlaw ug tropikal nga mga ulan aron matapos ang trabaho. Palandonga, pananglitan, ang trabaho nga nalangkit sa pagtukod lamang sa paril nga naglibot sa lugar. Sa pito ka bulan nga natapos kining duolan sa 3 ka kilometros nga paril, ang mga igsoon ang naghimo ug tagsatagsang nagmiksla sa kapin sa 57,000 ka konkretong mga bloke! Ang usa ka brader nangomedya: “Ang nakapalahutay kanako mao ang mga buwitre nga naglupadlupad sa ibabaw nga naghulat nga ako matumba!” Sa pagkamatuod, sama sa libolibo pang uban nga nakaamot sa kalamposan sa Igieduma, siya napukaw ug gipalig-on sa balaang espiritu ni Jehova.
Ang Pag-ila sa Gobyerno
Ang mga opisyal sa gobyerno mikooperar sa buluhaton. Ang Opisina sa Presidente mitugot nga ang tanang inimporteng mga suplay sa pagtukod dili buhisan. Ang lokal nga mga opisyal wala modawat ug bayad aron sa pagpirma sa pagtukod ug sa mga plano. Gamayng bayranan lamang sa pagtukod ang gikinahanglan. Kas-a, dihang gilalisan ang yuta, ang Omo N’oba, o hari, sa tibuok lugar nangilabot ug misugo: “Ang buluhaton kinahanglang dili pugngan tungod kay buluhaton kini sa Diyos.”
Nga kining proyekto adunay pagpaluyo sa Diyos gidawat sa uban kinsa dili mga Saksi ni Jehova. Sa dihang nagsuplay ang Amerikanhong kompaniya ug puthaw aron sa pagtukod sa garahe, sila nagpadala sa usa sa ilang trabahante, usa ka Katoliko, sa pagtabang sa pagtukod niana. Sulod sa iyang duha ka semana nga pag-estar sa Igieduma, siya mibati nga daw sakop sa pamilya, nagtawag gani sa iyang kaubang mga trabahante nga brader ug sister. Human nga mipauli sa balay, siya misulat sa among opisina sa Nigeria: “Wala pa ako sukad nga nakatagamtam ug sama kay sa panahon nga diha ako nga nagbuhat sa buluhaton sa Diyos sa paagi sa Diyos.”
Adlaw sa Dedikasyon
Sa Enero 20, 1990, kining matahom nga mga tinukod sa Bethel gidedikar ngadto kang Jehova nga Diyos, kansang espiritu mao ang responsable sa pagtapos niini. Ang mga bisita miabot gikan sa tanang bahin sa Nigeria, bisan tuod gilimitihan ang mga imbitasyon ngadto niadtong nabawtismohan sa labing menos 35 ka tuig o kinsa nakagugol sa labing kubos ug 20 ka tuig sa bug-os panahong pag-alagad. Ang mga sister nagsul-ob ug hatag-as, mabulokong mga besti nga kapar sa mga bandana sa ulo, ug daghang mga igsoon nagsul-ob ug maanindot nga mga sapot nga Aprikano. Tanan-tanan, 4,209 gikan sa 29 ka nasod ang mitambong sa dedikasyon. Apil kanila mao ang labing menos 80 ka misyonero, ang kadaghanan kanila gikan pa sa ubang mga nasod sa Kasadpang Aprika. Apil sa programa mao ang mga taho sa lima ka nagaduaw nga mga hawas sa sanga, nga nagpasiugda sa panaghiusa sa katuyoan ug inigsoong pagbati nga naglungtad taliwala sa katawhan ni Jehova. Ang sinulat nga mga pangomosta ug mga telegrama miabot gikan sa mga igsoon sa 21 ka nasod, apil ang makahilap sa kasingkasing nga mensahe gikan sa “400 ka brader ug sister sa Moscow, Unyong Sobyet.”
Duha ka membro sa Nagamandong Lawas sa mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn, New York, mitambong usab. Si Albert Schroeder mihatag sa tema “Ang Ginapangita Mao nga Makaplagang Matinumanon,” nagpasiugda sa panginahanglan alang sa padayong pagkamatinumanon sa katawhan sa Diyos. (1 Corinto 4:2) Ang diskurso sa dedikasyon gihatag ni Lyman Swingle, nga naghisgot sa tinukod sa mahimayaong templo sa adlaw ni Solomon. Bisag ang templo gipaluyohan ug giuyonan sa Diyos, gipatin-aw ni Jehova nga ang labing bililhon kay sa tinukod mao ang pagkamaunongon ug pagkamasinugtanon sa iyang dedikadong katawhan. Niining paagiha gipakita ni Brader Swingle nga ang matahom nga mga tinukod sa sanga sa Igieduma dili kay usa lamang ka tumong kondili usa ka paagi sa pagpauswag sa matuod nga pagsimba.
Sa pagkasunod adlaw, dihay gihimong linaing mga tigom may kalabotan sa dedikasyon diha sa tulo ka siyudad sa Nigeria. Kapin sa 60,000 ang mitambong niining mga sesyona.
Sa karaang mga panahon, sa dihang ang Edo-ug-sinultihang mga tawo sa Nigeria miabot sa pagpasidungog sa labawng pangulo, dihay daghang pagsaulog ug pagkalipay. Ang Igieduma (sa orihinal ugie dunai) mao ang pulong nga gigamit sa paghubit sa malamposong kataposan sa maong malipayong panagkatigom. Alang sa katawhan ni Jehova nga mianha niana nga adlaw sa dedikasyon sa pagpasidungog sa Labawng Pangulo sa Uniberso, si Jehova nga Diyos, pila ka pulong ang mas nahiangay. Alang sa 139,150 ka magmamantala sa Gingharian sa Nigeria, ang pulong “Igieduma” mopahinumdom sa dapit nga gikan niini nagaagos ang teokratikanhong pagtultol ug tambag, maingon man sa pinatik nga materyal nga motabang kanila sa pagpadayon sa buluhaton sa Diyos sa paagi sa Diyos sa Nigeria.
[Mga hulagway sa panid 24, 25]
1 Residensiyang mga tinukod
2 Kingdom Hall
3 Services building
4 Opisina
5 Pabrika
6 Garahe
7 Balay sa generitor
[Mga hulagway sa panid 26]
Si Brader ug Sister Brown sa atubangan sa sangang buhatan sa katuigang 1940
Lawak-dawatanan sa pabrika diha sa bag-ong sanga
Lawak sa Bethel
[Mga hulagway sa panid 27]
Duhay-kolor nga offset press
Nagkargag literatura
Kingdom Hall
Departamento sa Pag-alagad