Unsay Nahitabo sa Integridad?

KAPIN sa usa ka gatos ka tuig kanhi, si Barney Barnato, usa ka negosyante ug diamante, mibalik sa Inglaterra gikan sa Habagatang Aprika. Sa iyang pag-abot wala siya makauyon sa usa ka lindog sa mantalaan nga gisulat bahin kaniya. Busa iyang gihatagan ang editor ug pipila ka sinulat nga mga nota alang sa ikaduhang artikulo, “aron lamang tul-iron ang pipila ka punto,” nga may tseke sa dakong kantidad nga salapi.

Ang editor, si J. K. Jerome, nagbasura sa mga nota ug giuli ang tseke. Natingala, si Barnato dihadiha nagdoble sa iyang gihiphip nga salapi. Kana usab wala dawata. “Pila may imong gusto?” siya misukna. Nagsubli sa hitabo, si Jerome nag-ingon: “Gisaysay ko kaniya nga kana wala himoa​—wala sa London.” Ang iyang integridad sa editoryal dili kabayrag salapi.

Ang “integridad” gihubit ingong “moral nga katul-id; pagkamatinud-anon.” Ang tawo sa integridad maoy takos sa pagsalig. Apan karong adlawa, ang kahiwian​—kakulang sa integridad​—nagadaot sa tanang hut-ong sa kinabuhi.

Ang media sa Britanya nagpauso sa pulong nga “sleaze” aron hubiton ang pagkawalay-integridad sa moral. Ingon sa paghisgot niana sa mantalaang The Independent, ang sleaze nagkobre sa “tanang butang gikan sa mga kalihokan sa gugma ug mga pagpanikas sa lokal nga kagamhanan ngadto sa mga kikbak sa mga dagkong order sa eksportasyon.” Walay bahin sa kinabuhi nga dili-apil.

Pausab-usab nga mga Sukdanan sa Integridad

Ang integridad, siyempre, wala gayod magkahulogan ug kahingpitan, apan kana magbanaag sa pangunang hiyas sa usa ka tawo. Sa atong dalig-padato nga kalibotan, ang integridad mahimong tagdon ingong babag, dili usa ka hiyas. Pananglitan, nag-uswag ang paggamit sa estudyante sa modernong mga kahimanan sa pagpanikas diha sa mga pasulit, ug kining bag-ong mga kahimanan halos imposibleng matiktikan. Usa ka propesor sa unibersidad sa Britanya nangangkon nga kapin sa katunga sa mga estudyante sa Britanya ang nanikas, ug ang Britanya wala gayod mag-inusara.

Dili kalimtan mao ang dangatan sa inosenteng mga tawo sa dihang ang dili-kasaligang mga indibiduwal mamakak ug manglimbong. Matikdi ang kaso sa lungsod sa Bhopal sa India diin, niadtong 1984, ang makahilong gas nagpatay sa kapin sa 2,500 ka lalaki, babaye, ug kabataan ug nag-angol sa ginatos ka libong uban pa. Ang The Sunday Times nagtaho: “Ang mga paagi sa pagtabang sa mga biktima nabulit sa korapsiyon. . . . Ang trabaho sa pagtino sa tinuod nga mga biktima gipalisod gumikan sa linibong bakak nga pangangkon, gimaomao nga mga dokumento ug mini nga ebidensiya.” Ingong resulta, napulo ka tuig sa ulahi halos $3,500,000 lamang sa $470,000,000 ang nabayad nga danyos niadtong tinuod nga nagkinahanglan.

Komosta ang relihiyon? Unsa may sukdanan niini kon bahin sa integridad? Ikasubo, ang mga sukdanan kasagarang susama ra sa sekular nga kalibotan. Tagda pananglitan ang Romano Katolikong obispong si Eamon Casey, kinsa mitug-an nga maoy amahan sa ilehitimong anak lalaki, karon usa na ka tin-edyer. Ang kahimtang ni Casey, ingon sa gipunting sa mantalaang Guardian sa Britanya, maoy “dili gayod talagsaon.” Sa samang diwa, ang The Times nagtaho: “Ang kamatuoran sa kaulawan ni Obispo Casey dili kay ang iyang kasaypanan talagsaon, apan nga ang pagpanikas diha sa selibasiya dili gayod bag-o ni talagsaon.” Sa pagpaluyo niining ergoha, ang The Glasgow Herald, sa Scotland, nangangkon nga 2 porsiyento lamang sa Romano Katolikong klero sa Tinipong Bansa ang naglikay sa heteroseksuwal ug homoseksuwal nga mga relasyon. Tukma man o dili kining gidaghanona, kini nagpaila sa dungog sa Katolikong mga pari bahin sa moralidad.

Giatubang sa maong mga pananglitan, posible ba sa usa ka indibiduwal nga huptan ang moral nga integridad? Takos ba kana? Unsay gikinahanglan niini, ug unsay mga ganti sa pagbuhat sa ingon?