Naghimaya sa Diyos Diha sa Kabukiran sa Pilipinas
Kon naghunahuna ka nga usa ka isla nga nasod ang Pilipinas, husto ka. Apan usa usab kini ka nasod sa habog kaayong mga bukid. Alang sa mga Saksi ni Jehova, ang pagsangyaw sa mga siyudad ug sa kapatagan sayon ug epektibo. Apan, lahi ang kahimtang diha sa kabukiran.
ANG matahom nga kabukiran sa nasod lahi kaayo sa balason nga kabaybayonan, kagaangan, kabaryohan sa pangisda, ug sa nagkisaw nga kalungsoran sa kapatagan sa isla. Sa kabukiran, ang pagsangyaw sa “maayong balita” sa Gingharian sa Diyos lisod kaayo.—Mateo 24:14.
Nahimutang ang Kapupud-an sa Pilipinas diha sa usa ka rehiyon diin duha ka tectonic plate ang nagbanggaay. Sa pagkalukot sa yuta niining dapita agig resulta sa pagbanggaay, naporma ang titip kaayong mga bukid diha sa mas dagkong mga isla. Ang kapin sa 7,100 ka isla nga naglangkob sa Pilipinas nahimutang sa kasadpang arko sa Pacific Ring of Fire. Busa, ang mga isla napat-akpat-akan sa mga bolkan, nga nakadugang usab sa pagkaporma sa mga bukid. Tungod kay bukiron ang maong dapit, ang mga namuyo lisod abton. Lisod silang duawon tungod kay pipila ka dalan lamang ang kaagian ug demotor nga mga sakyanan.
Bisan pa niini nga mga problema, ang mga Saksi ni Jehova nahibalo nga kinahanglang duawon nila ang “tanang matang sa mga tawo.” (1 Timoteo 2:4) Busa, ang mga Saksi sa Pilipinas nag-alagad sumala sa espiritu sa Isaias 42:11, 12: “Pahugyawa sa kalipay ang mga molupyo sa pangpang. Gikan sa ibabaw sa kabukiran pasinggita ang katawhan. Pahataga sila ug himaya kang Jehova, ug diha sa kapuloan papahayaga sila bisan sa iyang pagdayeg.”
Ang pagtinabangay sa pagpamatuod ngadto sa mga tawo sa kabukiran nagsugod kapin sa 50 ka tuig kanhi. Pagkahuman sa Gubat sa Kalibotan II, mitabang ang mga misyonaryo sa pagpauswag sa buluhaton. Daghang lokal nga mga molupyo midawat sa kamatuoran sa Bibliya ug, sa baylo, mitabang sa pagpakaylap niining maong kamatuoran ngadto sa kabaryohan sa bukid. Maayo ang mga resulta niini. Pananglitan, sa kabukiran sa Sentral Cordillera sa amihanan sa Luzon, adunay kapin sa 6,000 ka magmamantala sa maayong balita. Ang kadaghanan kanila maoy mga nitibo, apil na ang Ibaloi, Ifugao, ug Kalinga.
Apan, aduna gihapoy mga dapit sa kabukiran nga lisod abton. Ang mga tawo nga nagpuyo didto wala hikalimti. Sa unsang paagi ang uban kanila nasangyawan, ug unsay ilang reaksiyon?
Tinuod nga Pagtuo Mipuli sa Tradisyon
Diha sa amihanang isla sa Luzon, ang lugar sa kabukiran sa probinsiya sa Abra gipuy-an sa mga Tinggian. Lagmit kining ngalana naggikan sa karaang Malay nga pulong tinggi, nga nagkahulogang “bukid.” Eksakto gayod kini! Gitawag usab sa mga tawo ang ilang kaugalingon ug ang ilang pinulongan nga Itneg. Nagtuo sila sa usa ka diyos nga ginganlag Kabunian, ug ang adlaw-adlaw nga kinabuhi naimpluwensiyahan ug dako sa mga patuotuo. Pananglitan, kon mohatsing ang usa ka tawo nga nagplanong moadto sa usa ka lugar, kini maoy daotan nga tilimad-on. Kinahanglang maghulat una siya ug daghang oras hangtod mawala ang daotang epekto.
Sa 1572, ang mga Katsila miabot dala ang Katolisismo, apan napakyas sila sa pagtudlo sa tinuod nga Kristiyanidad ngadto sa mga Tinggian. Kadtong nahimong mga Katoliko nagtuo gihapon kang Kabunian ug nagsunod sa lumad nga mga kustombre. Ang tukmang kahibalo bahin sa Bibliya unang nakaabot ngadto niining mga tawhana sa mga tuig 1930 sa dihang ang mga Saksi ni Jehova nagsugod sa pagsangyaw sa mensahe sa Gingharian niining mga bukira. Daghang tim-os ug kasingkasing nga mga Tinggian sukad niadto nagsugod sa paghimaya kang Jehova “gikan sa ibabaw sa kabukiran.”
Pananglitan, si Lingbaoan kaniadto maoy usa ka tinahod nga pangulo sa tribo sa maong dapit. Siya nalangkit pag-ayo sa kultura sa Tinggian. “Debotado nakong gisunod ang mga tradisyon sa mga Tinggian. Kon mapatay ang usa ka tawo, kami magsayawsayaw human sa paglubong, ug among patingogon ang mga agong. Maghalad usab kami ug mga mananap. Nagtuo kami kang Kabunian, ug wala ako makaila sa Diyos sa Bibliya.” Ingon niini ang kahimtang bisan pa nga nag-angkon siya nga usa ka Katoliko.
Ang mga ministro sa mga Saksi ni Jehova miabot sa pagsangyaw sa maong dapit. Ilang nahimamat si Lingbaoan ug nagdasig kaniya sa pagbasa sa Bibliya. Siya nahinumdom: “Ang Bibliya maoy nakapakombinsir nako nga si Jehova mao ang matuod nga Diyos.” Gitun-an siya sa Bibliya niadtong tungora sa usa ka Saksi, ug si Lingbaoan midesidir sa pag-alagad sa matuod nga Diyos. Iyang gibiyaan ang iyang daang mga dalan, apil na ang iyang katungdanan ingong pangulo sa tribo, usa ka lakang nga nakapasuko sa lokal nga pari ug sa mga kauban kanhi ni Lingbaoan. Apan, si Lingbaoan porsigido sa pagsunod sa mga kamatuoran nga iyang nakaplagan sa Bibliya. Siya karon nag-alagad ingong ansiyano sa kongregasyon.
Pito ka Adlaw ug Unom ka Gabii
Bisan pag ang ubang bahin sa Abra kanunay nang makadungog sa maayong balita, ang ubang dapit layo kaayo ug panagsa rang masangyawan. Dili pa dugay, dihay gihimo aron masangyawan ang usa ka bahin niining mga dapita. Usa ka grupo sa 35 ka Saksi nagsugod pagpanaw ngadto sa teritoryo nga wala maasayn sa usa ka kongregasyon sa Tineg, Abra, usa ka dapit nga wala kasangyawi duolan na sa 27 ka tuig.
Kining maong panaw sa pagsangyaw gihimo pinaagi sa pagbaklay nga mikabat ug pito ka adlaw. Hunahunaa ang pagtabok sa nagbitay nga mga taytayan ug sa laglom nga mga suba ug pagbaktas ug daghang oras latas sa kabukiran nga sa samang panahon nagdaladala sa imong mga kinahanglanon sa panaw—aron lamang sa pagsangyaw sa maayong balita ngadto sa mga tawo nga panagsa rang makadungog niana! Sa unom ka gabii panahon sa panaw, upat niini gigugol sa pagkatulog sa hawanan sa mga bukid.
Bisan pag ang lig-ong mga Saksi nga miuban sa panaw nagdalag pagkaon, dili sila makadalag igo alang sa tibuok panaw. Apan, dili kini problema tungod kay ang mga tawo malipay sa pagbaylo sa pagkaon alang sa pinasukad sa Bibliya nga mga publikasyon. Ang mga Saksi nakadawat ug daghang lagutmon, isda, ug karne sa lagsaw. Bisan pag dihay mga kakulian, ang grupo miingon: “Kini nga pagsakripisyo nabaslan ra sa tugob nga kalipay nga among gibati.”
Sulod sa pito ka adlaw, kining maong mga ministro nakasangyaw ug napulo ka baryo, nga nakapahimutang ug 60 ka libro, 186 ka magasin, 50 ka brosyur, ug daghang tract. Ilang gipasundayag ang mga pagtuon sa Bibliya ngadto sa 74 ka grupo sa mga tawo. Sa lungsod sa Tineg, tungod sa hangyo sa lokal nga mga opisyal ug pipila ka prominenteng mga lungsoranon, usa ka miting sa kongregasyon ang gihimo nga gitambongan ug 78. Ang kadaghanang mitambong maoy mga magtutudlo ug mga polis. Gipanghinaot nga daghan pang mga Tinggian ang moduyog niadtong ‘naghugyaw’ ug nagdayeg kang Jehova gikan sa ibabaw sa kabukiran.
Butang nga Mas Maayo kay sa Bulawan
Sa halayong habagatan sa Pilipinas dunay pipila ka isla nga diin nakakaplag ang mga Katsila ug bulawan. Tungod niini kini ginganlan ug Mindoro, minubo sa Kinatsila nga mina de oro, o “mina sa bulawan.” Apan, usa ka butang nga mas maayo kay sa bulawan ang nakaplagan sa maong mga isla—mga tawo nga buot nga moalagad sa matuod nga Diyos, si Jehova.
Duolan sa 125,000 ka lumad nga mga tawo nga gitawag ug mga Mangyan ang nanimuyo sa layong lasang sa interyor sa Mindoro. Simple lang ang ilang kinabuhi, ang kadaghanan walay kontak sa mga tawo sa kapatagan, ug sila adunay kaugalingong pinulongan. Ang kadaghanan nagtuo sa mga espiritu ug nagsimbag daghang diyos, ug sila nagtuo sa nagkalainlaing mga espiritu diha sa kinaiyahan.
Usahay, kon magkulang sila ug pagkaon ug ubang mga panginahanglan, ang ubang mga Mangyan molugsong sa dapit duol sa baybay aron mangitag trabaho. Mao kini ang nahitabo kang Pailing, nga katribo sa mga Mangyan nga gitawag ug Batangan. Siya nagdako taliwala sa iyang katawhan sa kalasangan sa bukid, ug siya nagtuo sa mga tinuohan ug mga tulumanon sa Batangan. Bahag lang ang ilang naandang sapot. Aron seguradong dunay maayong ani, tradisyon na sa mga Batangan nga ang mga magsisimba magpatay ug manok, unya ang dugo ipatulo diha sa tubig samtang sila nag-ampo.
Si Pailing wala na magsunod sa maong mga tradisyon. Nganong wala na? Sa dihang milugsong siya sa kapatagan, nakakita siya ug trabaho sa mga pamilya nga mga Saksi ni Jehova. Gipahimuslan sa usa niini nga mga pamilya ang higayon sa pagpadayag sa kamatuoran sa Bibliya ngadto kang Pailing. Siya midawat ug nakasabot sa importansiya sa pagkat-on bahin sa katuyoan ni Jehova alang sa tawo ug sa yuta. Ilang gihikay nga siya makatungha sa elementarya, ug makatuon usab sa Bibliya. Si Pailing nabawtismohan ingong usa sa mga Saksi ni Jehova sa edad nga 24. Sa edad nga 30, nagtungha na siya sa ikaduhang ang-ang sa hayskul, ug iyang gihimo ang tunghaan nga iyang teritoryo nga sangyawan. Karon ilang ginganlan siya ug Rolando (usa ka ngalan nga banwahanon).
Kon mahibalag nimo si Rolando, imong makita ang maayog pamiste nga ministrong mapahiyomon nga nag-alagad na karon ingong bug-os-panahong magwawali ug ingong usa ka ministeryal nga alagad sa usa sa mga kongregasyon sa Mindoro. Di pa dugay si Rolando mibalik sa bukid, dili aron makigduyog sa mga Batangan sa ilang mga tradisyon, kondili aron ipaambit kanila ang makahatag ug kinabuhi nga mga kamatuoran sa Bibliya.
Maikagon nga Makatukod ug Kingdom Hall
Ang probinsiya sa Bukidnon—nga nagkahulogang “Mga Taga-Bukid” sa Binisaya—nahimutang sa habagatan sa isla sa Mindanao. Lugar kini sa mga bukid, pangpang, kawalogan sa suba, ug kapatagan sa bukid. Ang tabunok nga yuta nakapatambok sa pananom nga mga pinya, mais, kape, humay, ug mga saging. Ang mga tribo sa bukid nga Talaandig ug Higaonon maoy namuyo didto. Kining mga tawhana kinahanglang mahibalo usab bahin kang Jehova. Dili pa dugay, sa duol sa lungsod sa Talakag, kining higayona nabuksan sa makaiikag kaayo nga paagi.
Ang mga Saksi nga nanungas sa mga bukid nakakaplag nga ang klima bugnaw apan ang pag-abiabi mainit. Ang lokal nga mga tawo nag-angkon nga nagtuo sa labing makagagahom nga Diyos, ang Amahan, apan sila wala mahibalo sa iyang ngalan. Kay sila anaa man kanunay sa lasang, mao pa kini ang unang higayon nga nahibalag nila ang mga Saksi ni Jehova. Gipadayag kanila sa unang higayon ang ngalan sa Diyos, maingon man ang iyang katingalahang katuyoan may kalabotan sa Gingharian. Ang mga tawo nalipay, busa nadesisyonan nga kinahanglang duawon pag-usab ang ilang baryo.
Gisugdan ang daghang pagduaw. Tungod niini, ang mga tawo dinhi mitanyag ug usa ka luna alang sa “balay” sa mga Saksi ni Jehova. Malipayong gidawat sa mga Saksi ang tanyag. Ang lokasyon nahimutang ibabaw sa kinatas-ang bungtod sa dapit, nga nagbantaaw sa dalan. Ang balay hinimo sa kahoy, kawayan, ug nipa. Ang proyekto natapos sulod sa tulo ka bulan ug napulo ka adlaw. Ang karatulang “Kingdom Hall of Jehovah’s Witnesses” makita atubangan sa balay. Hunahunaa lang, usa ka Kingdom Hall ang gitukod bisag wala pay kongregasyon!
Sukad niadto, usa ka ansiyano sa kongregasyon nga bug-os-panahong ministro mibalhin didto, maingon man ang usa ka ministeryal nga alagad. Duyog sa mga Saksi sa mga dapit sa duol, nagkugi sila aron makab-ot ang tumong nga maporma ang usa ka kongregasyon. Kini natinuod sa Agusto sa 1998. Usa ka gamayng kongregasyon karon ang bug-os nga nagpahimulos niini nga Kingdom Hall, nga nagtabang sa mga taga-bukid nga makakat-on sa mga kamatuoran sa Bibliya.
Tinuod gayod nga kusganong gigamit ni Jehova ang iyang mainandamong mga alagad sa Pilipinas aron sa pagpakaylap sa kamatuoran sa Gingharian bisan ngadto sa lisod abton nga kabukiran. Kita napahinumdoman sa Isaias 52:7, nga nag-ingon: “Pagkatahom ibabaw sa kabukiran sa mga tiil sa usa nga nagdalag maayong balita.”
[Mga mapa sa panid 11]
(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)
ABRA
MINDORO
BUKIDNON
[Credit Line]
Globe: Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.
[Mga hulagway sa panid 10]
Ang pagsangyaw diha sa kabukiran nagkinahanglan ug daghang oras nga pagbaklay sa bukiron nga lugar
[Hulagway sa panid 10]
Pagbawtismo diha sa sapa sa bukid