Ang Hilit nga mga Lungsod sa Bolivia Nakadungog sa Maayong Balita
MGA 20 kami nga nagtigom sa may tampi, nga naghinamhinam sa usa ka adlaw nga pagbiyahe aron adtoon ang mga baryo sa ibabaw nga bahin sa suba. Anaa kami sa tiilan sa kabukiran sa Andes, diin ang subang Beni nakaabot sa halapad nga kapatagan sa Amazon basin. Talagsaon ang katahom niining dapita.
Apan kami dili mga turista. Ang pipila kanamo taga-dinhi ra ug ang uban naggikan sa lagyong mga siyudad nga mipuyo dinhi sa Rurrenabaque. Kini maoy usa ka maanindot nga gamayng lungsod nga daghag mamulak nga mga kahoy, pawod-ug-atop nga mga balay, ug ang kahilom sa kadalanan matugaw sa panalagsang mga motorsiklo nga depasahero. Mag-unsa man kami didto?
Kining biyahea ginahimo usab sa ubang mga dapit sa Bolivia. Ang mga Saksi ni Jehova gikan sa mga siyudad ug sa ubang mga nasod nagadala sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos ngadto sa gagmayng kalungsoran.—Mateo 24:14.
Ang Bolivia anaa sa sentro sa Amerika del Sur. Doble ang gidak-on niini kay sa Pransiya apan mga diyes porsiyento lang ang populasyon niini kay sa Pransiya. Kadaghanan sa mga molupyo sa Bolivia nagpuyo sa mga siyudad ug sa minahan nga mga lungsod nga anaa sa habog kaayong mga dapit o diha sa mga umahan sa walog. Apan diha sa tropikal nga kapatagan, ang mga lungsod giulang sa halapad nga kalasangan.
Sa katuigan sa 1950 ug 1960, ang maisogong mga misyonaryo, sama nila ni Betty Jackson, Elsie Meynberg, Pamela Moseley ug Charlotte Tomaschafsky, maoy nanguna sa buluhaton diha sa daghang hilit nga mga lungsod. Sila nagtudlo sa kamatuoran sa Bibliya ngadto sa sinserong mga tawo ug nagtabang sa pagtukod ug gagmayng mga kongregasyon. Sa katuigan sa 1980 ug 1990, adunay unom-ka-pilo nga pag-uswag sa gidaghanon sa mga Saksi ni Jehova ilabina diha sa mga siyudad. Karon aduna nay mga kongregasyon diha sa daghang bahin sa siyudad. Makakaplag kag mga kongregasyon diha sa mauswagong mga distrito, diin ang mga tawo nanarbaho sa mga opisina diha sa tag-as nga mga bilding, namuyo sa nindot nga mga mansiyon, ug namalit diha sa mga supermarket. Apan aduna usay mga kongregasyon diha sa lagyong komunidad, diin ang mga tawo namuyo diha sa mga payag nga hinimo sa tisa, namalit diha sa merkado, ug nagsul-ob ug mabulokong lumad nga mga besti. Ugaling, unsay mahimo aron matabangan ang mas daghang tawo sa hilit nga mga dapit nga makaila kang Jehova?
Gitalikdan ang Haruhay nga Kinabuhi sa Siyudad
Sa miaging duha ka dekada, daghan ang namalhin gikan sa minahan nga mga lungsod ug mga baryo sa Bolivia ngadto sa mga siyudad. Talagsa ra nga ang mga tawo mobalhin gikan sa siyudad paingon sa baryo. Daghang baryo nga usa ray telepono ug pipila lang ka oras nga dunay koryente matag adlaw. Ang mga Saksi nga nagpuyo niining gagmayng mga lungsod makakita lamang sa ilang mga isigkamagtutuo panahon sa tinuig nga mga kombensiyon, ug ang pagtambong niini maoy gastoso, peligroso, ug makahago. Ang mga tunghaan diha sa baryo nagtudlo lamang ug mubong edukasyon. Nan, unsay nagtukmod sa daghang Saksi ni Jehova sa pagbalhin gikan sa mga siyudad ngadto sa mga baryo?
“May kahigayonan unta ako nga makabaton ug maayong karera sa siyudad sa La Paz,” miingon si Luis di pa dugay. “Apan ang akong mga ginikanan kanunayng nag-ingon nga ang paghimo ug tinun-an mao ang labing tilinguhaon nga karera. Busa ako mikuhag mubong kurso bahin sa konstruksiyon. Samtang nagbakasyon sa Rurrenabaque, akong namatikdan ang kaikag sa mga tawo sa pagpaminaw sa maayong balita. Sa dihang akong nasayran nga diyutay ra kaayo ang mga igsoon didto, akong gibati nga kinahanglan akong mobalik didto ug motabang. Ako nagdumala na karon ug 12 ka pagtuon sa Bibliya. Pananglitan, akong gidumalahag pagtuon ang usa ka batan-ong lalaki ug ang iyang asawa nga may upat ka anak. Siya kusog moinom ug mosugal kaniadto, apan kanang tanan iya nang gibiyaan ug nagsugod na sa pagsulti sa iyang mga higala sa iyang nahibaloan bahin kang Jehova. Siya kanunayng mangandam sa among tun-an. Kon siya dili makapauli sulod sa tulo o upat ka adlaw nga pagpamutol ug kahoy sa lasang, siya maguol kay dili niya gustong dunay masayloan nga Kristohanong kalihokan. Sa dihang akong makita silang tanan diha sa Kristohanong mga tigom, akong bation nga ang akong pagsakripisyo sa pag-anhi mapuslanon gayod.”
Si Juana maoy usa ka nag-inusarang ginikanan. “Ako nagtrabaho kaniadto ingong katabang sa balay didto sa La Paz,” siya nag-ingon. “Sa gamay pa ang akong anak nga lalaki, ako nagregular payunir didto sa siyudad. Sa dihang mianhi ako sa Rurrenabaque, akong naamgohan nga mas daghan akog mahimo kon mamalhin kami dinhi. Busa namalhin kami, ug ako nakatrabaho ingong katabang sa balay. Sa sinugdan, ang init nga klima ug ang mga insekto lisod antoson. Apan pito ka tuig na baya mi dinhi. Ako nakadumalag daghang pagtuon sa Bibliya matag semana, ug daghang mga estudyante ang nagpakitag apresasyon pinaagi sa pagtambong sa mga tigom.” Si Juana ug ang iyang anak nga lalaki lakip niadtong mosakay sa sakayan paibabaw sa suba. Dali, manguban ta.
Ang Biyahe Paibabaw sa Suba
Naglanoglanog ang kasaba sa makina samtang kami naglawig taliwala sa sigpit nga kal-ang sa mga bukid. Nangiyagak ang panon sa mga periko, nga natugaw sa among pag-agi. Ang lapokong katubigan gikan sa bukid kusog nga mibul-og paingon kanamo samtang ang bangkero mahanasong nagtimon sa sakayan nga gisungsong ang sulog. Sa hapit nang kaudtohon, nangawas kami diha sa gamayng baryo. Didto among nahimamat ang usa ka ansiyano sa Kongregasyon sa Rurrenabaque, ug iyang gipakita kanamo kon asa kami manangyaw.
Ang mga taga-baryo maabiabihong nagdawat kanamo, diha man sa ilalom sa landong sa kahoy o sa sulod sa balay nga hinimo sa kawayan nga inaptan ug mga dahon sa palma. Dayon among nahimamat ang usa ka batan-ong magtiayon nga puliking nagpuga ug tubo diha sa pug-anan nga hinimo sa kahoy. Ang duga moagos ngadto sa tumbaga nga panaksan. Pagkataudtaod, ilang pabukalon ang duga hangtod mahimo kining anibal nga ilang ibaligya sa lungsod. Ila kaming gipadayon sa ilang balay ug gisuknag daghang pangutana bahin sa Bibliya.
Kami mipadayon sa among paglawig, nga nagsangyaw sa matag baryo. Daghan ang nalipay sa pagkadungog sa gisulti sa Bibliya bahin sa pagwagtang sa sakit ug kamatayon. (Isaias 25:8; 33:24) Dinhi, diin lisod ang pagpatambal, ang kadaghanang pamilya nag-antos sa makapaguol nga kasinatian nga mamatyag anak. Ang kinabuhi sa kabos nga mga mag-uuma ug mangingisda maoy lisod ug walay kasegurohan. Busa, daghan ang nainteres gayod sa saad sa Diyos nga narekord sa Salmo 72 bahin sa usa ka gobyerno nga magwagtang sa kakabos. Bisan pa niana, sa inyong hunahuna, manambong kaha sa Kristohanong mga tigom ang interesadong mga tawo nga nagpuyo nianang hilit nga mga dapit? Mao nay gihunahuna ni Eric ug Vicky, kinsa bug-os-panahong mga ministro sa Santa Rosa, nga tulo pa ka oras nga biyahe paingon sa kapatagan sa Amazon.
Manambong Kaha ang mga Interesado?
Si Eric ug Vicky miadto sa Bolivia gikan sa California, T.B.A., 12 ka tuig kanhi. Ang usa ka nagapanawng magtatan-aw nagsugyot nga mamalhin sila sa Santa Rosa. “Adunay duha lamang ka telepono sa lungsod ug walay Internet,” nag-ingon si Vicky. “Daghan ang ihalas nga mananap. Kanunay kaming makakita ug mga buaya, ostrik, ug dagkong bitin samtang among adtoon ang lagyong mga dapit sakay sa among mga motorsiklo. Apan ang mas makaiikag kay sa mga mananap mao ang mga tawo. Among gidumalahan ug pagtuon sa Bibliya ang pamilyang Vaca, usa ka batan-ong magtiayon nga dunay upat ka anak. Sila nagpuyo mga 26 kilometros gikan sa lungsod. Ang amahan palahubog kaniadto, apan siya nabag-o na. Matag semana, iyang dad-on ang iyang tibuok pamilya ug ang iyang manghod nga babaye sa Kingdom Hall. Iyang paangkason ang iyang asawa sa luyo ug ang gamayng bata diha sa atubangan sa iyang dakong bisikleta. Ang nuybe-anyos nga anak ug iyang manghod nga babaye magsakay sa laing bisikleta, ug ang otso-anyos magbisikleta pod ug iya. Tulo ka oras silang magbisikleta una makaabot didto.” Gihigugma gayod niining pamilyaha si Jehova ug ilang gibuhat ang maarangan aron makig-uban sa kongregasyon.
Sulod lang sa 18 ka bulan, 3 ang mikuwalipikar sa bawtismo, ug mga 25 ang magtambongan sa bag-ong Kingdom Hall sa Santa Rosa. Bisan tuod daghan ang gustong magtuon sa Bibliya, ubay-ubay kanila ang may dagkong mga babag nga pagabuntogon aron makaalagad kang Jehova.
Ang Kalisod sa Pagpalegal sa Kaminyoon
Si Marina ug Osni, mga misyonaryo nga nag-alagad sa hilit nga lungsod duol sa utlanan sa Bolivia ug Brazil, nagsaysay nga daghan didto ang wala mag-isip sa kaminyoon nga usa ka permanenteng relasyon. Sila daghag puyopuyo. “Suliran kini nga mobabag sa espirituwal nga pag-uswag,” nag-ingon si Osni. “Sa dihang ang mga tawo gustong mahimong tinuod nga mga Kristohanon, kini maoy kuti ug gastoso nga proseso. Kinahanglang husayon una sa pipila ang kanhing mga panag-ipon ug dayon legal nga magpakasal. Bisan pa niana, kay nakasabot nga ang pagparehistro sa kasal maoy Kasulatanhong kinahanglanon, ang pipila naningkamot gayod sa pagtigom ug igong salapi nga ibayad sa mga galastohan.”—Roma 13:1, 2; Hebreohanon 13:4.
Si Marina nag-asoy sa kasinatian ni Norberto. “Siya daghag puyopuyo sa wala pa siya nakig-ipon sa usa ka babaye nga usa ka panadera. Ang babaye maoy 35 ka tuig nga mas bata kay kaniya ug adunay anak nga lalaki nga gisagop ni Norberto. Samtang nagdako ang bata, gusto ni Norberto nga maghatag ug maayong panig-ingnan kaniya. Busa sa dihang ang usa ka Saksi nga nagsangyaw sa panaderya mitanyag ug libreng pagtuon sa Bibliya, gidawat kini ni Norberto bisag dili siya makabasa ug nag-edad na ug kapin sa 70 anyos. Sa dihang nakat-onan ni Norberto ug sa iyang kaipon ang mga kinahanglanon ni Jehova, sila legal nga nagpakasal ug sa ulahi nagpabawtismo. Ang batang lalaki nahimong responsable nga batan-ong Kristohanon—sama sa gilaoman sa iyang amaama. Si Norberto nakakat-on sa pagbasa, ug nagpakigpulong pa gani diha sa mga tigom sa kongregasyon. Bisan tuod medyo luya na tungod sa iyang pangedaron, siya masibotong ministro sa maayong balita.”
Gipalig-on sa Espiritu ni Jehova
Si Jesus miingon sa iyang unang mga sumusunod: “Kamo magadawat ug gahom sa dihang ang balaang espiritu mokunsad kaninyo, ug kamo mahimong akong mga saksi . . . hangtod sa kinalay-ang dapit sa yuta.” (Buhat 1:8) Pagkamakapadasig nga ang espiritu sa Diyos nagpalihok sa Kristohanong mga lalaki ug babaye sa pag-adto sa lagyong mga dapit! Pananglitan, sa 2004 mga 30 ka masibotong mga Kristohanon ang midawat ug temporaryong mga asaynment sa hilit nga mga teritoryo ingong mga espesyal payunir. Ilang gipabilhan ang panig-ingnan sa mga 180 ka langyaw nga miadto sa Bolivia aron sa pag-alagad ingong mga payunir, nagapanawng magtatan-aw, mga boluntaryo sa Bethel, o mga misyonaryo. Ang 17,000 ka magmamantala sa Gingharian sa Bolivia nagdumalag mga 22,000 ka pagtuon sa Bibliya diha sa mga balay sa interesadong mga tawo.
Kining mga igsoona nalipay gayod kay sila nahibalo nga sila gigiyahan sa espiritu ni Jehova. Pananglitan, gidawat ni Robert ug Kathy ang asaynment ingong mga misyonaryo sa Camiri. Nahimutang sa usa ka hanayhay nga lunhawng bungtod duol sa suba, ang Camiri usa gayod ka hilit nga lungsod. “Morag miabot kami sa hustong panahon,” miingon si Robert. “Sulod sa duha ka tuig, mga 40 ka tawo ang nahimong magmamantala sa maayong balita.”
Usa ka Palahubog nga Sugarol Naminaw sa Maayong Balita
Daghang taga-lungsod nakadayeg sa kausaban nga nahimo niadtong mga nagtuon sa Bibliya. Pananglitan, usa ka adlaw niana mga upat ka tuig kanhi, ang usa ka tawong palahubog nga ginganlag Ariel naghigda nga naluya tungod sa kahubog. Bisan pag siya nailado tungod sa pagpanugal, siya kanunayng nabalaka sa iyang nagkadakong utang, gubot nga kaminyoon, ug napasagdang mga anak babaye. Ang iyang paghunahuna nabalda sa dihang may Saksi ni Jehova nga namalaybalay. Si Ariel naminaw pag-ayo samtang gisaysay sa brader ang Kasulatan. Pagkahuman si Ariel mibalik ug higda, nga nagbasa bahin sa malipayon nga pamilyahanong kinabuhi, Paraiso, ug pag-alagad sa Diyos. Sa ulahi siya miuyon sa pagtuon sa Bibliya.
Sa pag-abot sa mga misyonaryo sa Camiri, ang asawa ni Ariel, si Arminda, nagtuon usab—apan dili kaayo maikagon. “Akong buhaton ang tanan aron makahunong siya sa pag-inom,” siya nag-ingon. “Apan nagduhaduha ako kon molampos ba kini. Wala na siyay paglaom.” Apan ang pagtuon sa Bibliya mas makaiikag kay sa iyang gidahom. Sulod sa usa ka tuig, siya nabawtismohan ug nagsangyaw sa iyang pamilya. Wala madugay, ubay-ubay sa iyang mga paryente ang nagpahinungod sa ilang kinabuhi kang Jehova.
Sa bahin ni Ariel, nalisdan siya sa pag-undang sa pag-inom, pagpanigarilyo, ug pagpanugal. Nausab kini sa dihang iyang gidapit ang tanan niyang mga higala sa pagtambong sa Memoryal sa kamatayon ni Jesus. Siya nakadesisyon: “Kadtong dili motambong, dili na nako pakig-ubanan. Akong dumalahan ug pagtuon sa Bibliya kadtong motambong.” Siya nakasugod ug tulo ka pagtuon sa Bibliya nianang paagiha. Bisan sa wala pa mahimong membro sa kongregasyon si Ariel, iya nang gidumalahan ug pagtuon sa Bibliya ang usa niya ka paryente nga miuswag ug nabawtismohan dungan niya. Si Arminda nag-ingon: “Mora bag ang Ariel kaniadto nawala na.”
Si Robert nagtaho: “Sa kinaulahiang ihap, 24 ka membro niining pamilyaha regular na nga nagtambongan sa mga tigom. Napulo ang bawtismado, ug walo ang dili-bawtismadong magmamantala. Ang pipila nga nakakita sa nausab nilang panggawi nagtuon na usab sa Bibliya ug nagtambongan na sa mga tigom sa kongregasyon. Ang nagtambongan miuswag gikan sa 100 ngadto sa 190. Si Kathy ug ako nagdumalag 30 ka pagtuon sa Bibliya, ug silang tanan nagtambongan na sa mga tigom. Kami nalipay nga maania dinhi.”
Ang nagakahitabo sa hilit nga mga lungsod sa Bolivia maoy gamayng bahin lamang sa tibuok-kalibotang pagpanigom nga gitagna sa Pinadayag kapitulo 7, nga naghisgot bahin sa pagpanigom niadtong makalabang-buhi sa dakong kasakitan panahon sa “adlaw sa Ginoo.” (Pinadayag 1:10; 7:9-14) Wala pa sukad sa kasaysayan sa tawo nga ang minilyon gikan sa tanang kanasoran nagkahiusa sa pagsimba sa bugtong matuod nga Diyos. Pagkamakalilipay nga pamatuod nga ang katumanan sa saad sa Diyos haduol na!
[Hulagway sa panid 9]
Si Betty Jackson
[Hulagway sa panid 9]
Si Elsie Meynberg
[Hulagway sa panid 9]
Si Pamela Moseley
[Hulagway sa panid 9]
Si Charlotte Tomaschafsky, layong tuo
[Hulagway sa panid 10]
Matag semana ang pamilyang Vaca magbisikleta ug tulo ka oras paingon sa Kingdom Hall
[Hulagway sa panid 10]
Si Eric ug Vicky nag-alagad diin adunay mas dakong panginahanglan sa mga magmamantala sa Gingharian
[Hulagway sa panid 11]
Ang mga taga-baryo duol sa suba sa Beni naminaw pag-ayo sa maayong balita
[Hulagway sa panid 12]
Si Robert ug Kathy nag-alagad ingong mga misyonaryo sa Camiri