Reperensiya Para sa Workbook sa Tigom nga Kinabuhi ug Ministeryo
NOBYEMBRE 1-7
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS | JOSUE 18-19
“Maalamong Paagi ni Jehova sa Pagbahinbahin sa Yuta”
Utlanan
Busa mopatim-aw nga ang pag-apod-apod sa yuta taliwala sa mga tribo gipasukad sa duha ka butang: ang resulta sa pagripa, ug ang gidak-on sa tribo. Ang ripa tingali nagtino lamang sa gibanabanang lokasyon nga maangkon sa matag tribo, sa ingon nagtudlo ug panulondon diha sa usa ka seksiyon o sa laing seksiyon sa maong yuta, sama pananglitan sa dapit sa A o H, S o K, ubay sa kapatagan daplin sa baybayon, o sa bukirong rehiyon. Ang desisyon sa pagripa naggikan kang Jehova ug busa kini magpanalipod batok sa pangabugho o panag-away taliwala sa mga tribo. (Pr 16:33) Pinaagi niini magiyahan usab sa Diyos ang mga butang aron ang situwasyon sa matag tribo mahiuyon sa inspiradong tagna ni Jacob sa hapit na siyang mamatay nga natala diha sa Genesis 49:1-33.
Panulondon
Panulondong mga yuta. Ang panulondon sa mga anak sa Israel gihatag kanila ni Jehova, kinsa naglatid sa mga utlanan sa yuta ngadto kang Moises. (Num 34:1-12; Jos 1:4) Ang mga anak ni Gad, ang mga anak ni Ruben, ug ang katunga sa tribo ni Manases gihatagan ni Moises sa ilang pahat nga teritoryo. (Num 32:33; Jos 14:3) Ang uban sa mga tribo nakadawat sa ilang panulondon pinaagig ripa ubos sa pagdumala ni Josue ug Eleasar. (Jos 14:1, 2) Nahiuyon sa tagna ni Jacob sa Genesis 49:5, 7, ang Simeon ug Levi wala hatagi ug bulag nga seksiyon sa teritoryo ingong panulondon. Ang teritoryo sa Simeon naglangkob sa yuta (lakip sa sakop nga mga siyudad) sulod sa teritoryo sa Juda (Jos 19:1-9), samtang si Levi gihatagan ug 48 ka siyudad sa tibuok teritoryo sa Israel. Sanglit ang mga Levihanon gitudlo alang sa linaing pag-alagad sa sangtuwaryo, gikaingon nga si Jehova maoy ilang panulondon. Gidawat nila ang ikapulo ingong ilang bahin o panulondon baylo sa ilang serbisyo. (Num 18:20, 21; 35:6, 7) Ang mga pamilya gihatagan ug bahin nga yuta sulod sa teritoryo sa ilang tribo. Samtang modaghan ang mga pamilya ug ang manunod nga mga anak nga lalaki, ang yuta anam-anamon pagbahinbahin ngadto sa mas gagmayng mga pahat sa yuta.
Utlanan
Human matino ang geograpikanhong dapit sa matag tribo pinaagi sa pagripa, kinahanglang tinoon usab ang gidak-on sa teritoryo niini pinasukad sa ikaduhang butang: ang gidak-on segun sa gidaghanon niini. “Inyong bahinbahinon ang yuta alang kaninyo nga panag-iyahon pinaagig ripa sumala sa inyong mga banay. Ngadto sa daghag-molupyo dugangan ninyo ang iyang panulondon, ug ngadto sa diyutay kunhoran ninyo ang iyang panulondon. Kon asa matunong ang ripa alang kaniya, kana maiyaha.” (Num 33:54) Dili na mahimong bag-ohon ang resulta sa pagripa bahin sa pangunang geograpikanhong dapit, apan mahimong dugangan o kunhoran ang gidak-on sa panulondon. Busa, sa dihang ang teritoryo sa Juda nakaplagang dako ra kaayo, ang gidak-on sa yuta niini gikunhoran pinaagi sa pagpahat sa pipila ka bahin niini ngadto sa tribo ni Simeon.—Jos 19:9.
Espirituwal nga mga Bahandi
Utlanan
Ang asoy sa pagbahinbahin sa teritoryo sa K sa Jordan nagpakita nga unang gitino ang mga ripa alang kang Juda (Jos 15:1-63), Jose (Epraim) (Jos 16:1-10), ug ang katunga sa tribo ni Manases nga nanimuyo sa K sa Jordan (Jos 17:1-13), ug dayon sunodsunod nga gihisgotan ang ilang mga utlanan ug mga siyudad. Human niini, mopatim-aw nga nahunong una ang pagbahinbahin sa yuta, sanglit ang Israel mibalhin pagkampo gikan sa Gilgal ngadto sa Shilo. (Jos 14:6; 18:1) Ang gidugayon sa panahon nga nalangkit wala hisgoti, apan sa kataposan gibadlong ni Josue ang nahibiling pito ka tribo tungod kay sila naglangaylangay sa pagpuyo sa nahibiling bahin sa yuta. (Jos 18:2, 3) Lainlaing mga hunahuna ang gihatag bahin sa gipakitang tinamdan sa pito ka tribo. Ang ubang mga komentarista nangatarongan nga tungod sa kadaghan sa inagaw nga nabatonan panahon sa pagpanakop ug tungod kay wala man kaayoy hulga nga moatake ang mga Canaanhon, lagmit kining mga triboha wala mobati nga kinahanglan nilang puy-an dayon ang nahibiling bahin sa teritoryo. Ang pagpanuko nga makigharong sa gagmayng pundok sa mga magsusukol didto lagmit maoy nakaamot niini nga pagkalangan. (Jos 13:1-7) Dugang pa, lagmit limitado ra kaayo ang ilang nahibaloan bahin niining nahibiling luna sa Yutang Saad kay sa mga seksiyon nga napahat na.
NOBYEMBRE 8-14
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS | JOSUE 20-22
“Mga Leksiyon sa Nahitabong Dili Pagsinabtanay”
Mga Paagi nga Makatabang sa Pagpakigkomunikar sa Imong Kapikas
Ang prangka nga komunikasyon makasanta sa di-pagsinabtanay ug sayop nga pagsabot. Sayo sa kasaysayan sa mga Israelinhon, ang mga tribo ni Ruben, Gad, ug katunga sa tribo ni Manases nga nagpuyo sa silangan sa Suba sa Jordan nagtukod ug “usa ka halaran nga bantaaw kaayo” duol sa suba sa Jordan. Gilain pagsabot sa ubang mga tribo ang ilang gihimo. Kay nagtuo nga ang ilang mga igsoon sa pikas bahin sa Jordan nakahimog apostasya, ang mga tribo sa kasadpang bahin nangandam sa pagpakiggubat sa gituohang mga rebelde. Apan, sa wala pa sila makagikan aron sa pagpakiggubat, sila nagpadala ug mga tawo aron makigkomunikar sa mga tribo didto sa silangan. Maalamon gayod ang maong aksiyon! Ilang nahibaloan nga ang halaran wala diay tukora alang sa supak-sa-balaod nga mga halad nga sinunog. Hinunoa, ang mga tribo sa sidlakan nahadlok nga basig sa umaabot ang ubang mga tribo moingon kanila: “Wala kamoy bahin kang Jehova.” Ang maong halaran magsilbing pamatuod nga sila mga magsisimba usab kang Jehova. (Josue 22:10-29) Ilang ginganlan ang maong halaran nga Saksi, kay kini nagsilbing usa ka pamatuod ngadto kanila nga si Jehova mao ang matuod nga Diyos.—Josue 22:34.
‘Tinguhaa ang mga Butang nga Mopatunghag Pakigdait’
Lagmit gibati sa ubang mga Israelinhon nga may igo na silang pamatuod sa daotang buhat, ug kon sila kalit nga moatake diyutay rang kinabuhi ang makalas sa ilang kasundalohan. Apan inay magdalidali sa pag-atake, ang mga tribo sa kasadpan sa Jordan nagsugo ug mga tawo aron hisgotan ang problema uban sa ilang mga igsoon. Sila nangutana: “Unsa ba kining buhat sa pagkadili-matinumanon nga inyong gibuhat batok sa Diyos sa Israel sa pagtalikod karong adlawa sa pagsunod kang Jehova?” Ang tinuod, ang mga tribo nga nagtukod sa halaran wala makasala. Apan unsay ilang sanong sa maong akusasyon? Nakiglalis ba sila o nakigbungol sa mga nag-akusar kanila? Ang giakusar nga mga tribo mitubag sa malumong paagi, ug ilang gipatin-aw nga gibuhat nila kadto tungod sa ilang tinguha nga alagaron si Jehova. Ang ilang malumong tubag nakapreserbar sa ilang relasyon sa Diyos ug nakaluwas ug mga kinabuhi. Ang kalmadong pagpakig-estorya nakasulbad sa problema ug nagpasig-uli sa kalinaw.—Jos. 22:13-34.
Espirituwal nga mga Bahandi
Canaan
Bisan tuod daghan kaayo sa mga Canaanhon ang nagpabiling buhi latas sa dagkong mga pagpanakop ug misukol sa dihang gisakop sila, ikaingon gihapon nga “gihatag ni Jehova sa Israel ang tanang yuta nga iyang gipanumpa nga ihatag sa ilang mga katigulangan,” nga siya naghatag kanila ug “pahulay sa tibuok palibot,” ug nga “walay saad nga napakyas sa tanang maayong saad nga gisaad ni Jehova ngadto sa balay sa Israel; kining tanan natuman.” (Jos 21:43-45) Sa tibuok palibot sa mga Israelinhon, ang kaawayng katawhan mitalaw ug dili na hulga sa ilang kasegurohan. Una pa niana gipahayag na sa Diyos nga iyang papahawaon nga “inanay” ang mga Canaanhon aron ang ihalas nga mga mananap dili modaghan diha sa kalit naawaaw nga yuta. (Ex 23:29, 30; Deu 7:22) Bisan pa sa mas labaw nga mga kasangkapan sa gubat sa mga Canaanhon, lakip ang mga karo nga iggugubat nga may puthawng mga sanggot, ang bisan unsang kapakyasan sa mga Israelinhon nga masakop sa kataposan ang pipila ka dapit dili ikapasangil kang Jehova ingong iyang kapakyasan sa pagtuman sa iyang saad. (Jos 17:16-18; Huk 4:13) Hinunoa, ang rekord nagpakita nga ang pipila ka kapildihan sa mga Israelinhon maoy tungod sa ilang pagkadili-matinumanon.—Num 14:44, 45; Jos 7:1-12.
NOBYEMBRE 15-21
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS | JOSUE 23-24
“Kataposang Tambag ni Josue Para sa Nasod”
Alyansa
Mitungha ang lahi nga kahimtang sa dihang misulod ang nasod sa Israel ngadto sa Canaan, ang Yutang Saad. Ang Soberanong Diyos naghatag sa Israel ug bug-os nga katungod sa yuta ingong katumanan sa iyang saad ngadto sa ilang mga katigulangan. Busa, sila wala mosulod ingong langyawng mga pumoluyo, ug gidid-an sila ni Jehova sa paghimog mga pakig-alyansa uban sa paganong mga nasod diha sa maong yuta. (Ex 23:31-33; 34:11-16) Sila kinahanglang magpasakop lamang sa mga balaod ug mga lagda sa Diyos, dili nianang sa mga nasod nga gitakdang hinginlan. (Lev 18:3, 4; 20:22-24) Sila ilabinang gipasidan-an batok sa paghimog mga pakig-alyansa sa kaminyoon uban sa maong mga nasod. Ang maong mga pakig-alyansa suod nga maglangkit kanila dili lamang uban sa paganong mga asawa kondili uban sa paganong mga paryente ug sa ilang bakak nga relihiyosong mga buhat ug mga kostumbre, ug kini mosangpot sa apostasya ug mahimong usa ka lit-ag.—Deu 7:2-4; Ex 34:16; Jos 23:12, 13.
Dili Gayod Mapakyas ang Pulong ni Jehova
19 Sa ato nang nakita, masaligon kitang makaingon: “Walay usa ka pulong gikan sa tanang maayong pulong nga gisulti ni Jehova nga inyong Diyos kaninyo nga napakyas. Kining tanan natuman alang kaninyo. Walay usa ka pulong kanila nga napakyas.” (Josue 23:14) Si Jehova nagluwas, nanalipod, ug nag-atiman sa iyang mga alagad. Duna ka bay mahinumdoman nga saad ni Jehova nga wala niya tumana sa iyang gitakdang panahon? Wala gayod, dili ba? Busa maalamon nga mosalig kita sa Pulong sa Diyos.
20 Komosta sa umaabot? Si Jehova nagsaad nga ang kadaghanan kanato may paglaom nga mabuhi sa usa ka paraisong yuta. Ang pipila kanato adunay paglaom nga magmando uban kang Kristo sa langit. Bisan unsa pay atong paglaom, may katarongan gayod kita sa pagpabiling matinumanon sama kang Josue. Sa dili madugay matuman na ang atong gilaoman. Nianang panahona, kita makapamalandong sa tanang gisaad ni Jehova kanato ug makaingon: ‘Kining tanan natuman gayod.’
Espirituwal nga mga Bahandi
Mga Haylayt Gikan sa Basahon sa Josue
24:2—Magsisimba bag idolo ang amahan ni Abraham nga si Tera? Sa sinugdan, si Tera dili magsisimba ni Jehova nga Diyos. Lagmit siya nagsimba sa diyos nga bulan nga ginganlag Sin—usa ka iladong diyos sa Ur. Sumala sa tradisyon sa mga Hudiyo, si Tera lagmit tighimo pa ganig mga idolo. Apan, sa dihang si Abraham mibiya sa Ur sumala sa sugo sa Diyos, si Tera miuban kaniya ngadto sa Haran.—Genesis 11:31.
NOBYEMBRE 22-28
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS | MAGHUHUKOM 1-3
“Asoy Bahin sa Kaisog ug Pagkamataktikanhon”
Si Ehud Nagtapos sa Pagdaogdaog sa Hari
Ang mga laraw ni Ehud milampos, dili tungod sa iyang kaabtik, o tungod sa kawalay-katakos sa kaaway. Ang katumanan sa mga katuyoan sa Diyos wala magdepende sa tawhanong mga hinungdan. Ang pangunang katarongan nga milampos si Ehud maoy tungod kay gipaluyohan siya sa Diyos samtang siya milihok sumala sa Iyang dili-mapakyas nga katuyoan sa pagluwas sa Iyang katawhan. Ang Diyos nagpatindog kang Ehud, “ug sa dihang si Jehova nagpatindog ug mga maghuhukom alang [sa iyang katawhan], si Jehova nag-uban sa maghuhukom.”—Maghuhukom 2:18; 3:15.
Si Ehud Nagtapos sa Pagdaogdaog sa Hari
Ang unang lakang nga gihimo ni Ehud mao ang paghimog “usa ka espada alang sa iyang kaugalingon”—usa ka duhay-sulab nga mubong espada nga igong matago ilalom sa iyang besti. Lagmit gidahom niya nga kapkapan siya. Ang mga espada kasagarang itakin sa walang bahin sa lawas, diin ang mga tuohon makahulbot dayon niana. Kay walhon, gitago ni Ehud ang iyang hinagiban “ilalom sa iyang besti sa tuo niya nga paa,” sa dapit nga walay kalagmitan nga kapkapan siya sa mga guwardiya sa hari. Busa, walay kabaldahan nga “iyang gihatag ang tributo ngadto kang Eglon nga hari sa Moab.”—Maghuhukom 3:16, 17.
Ang mga detalye sa unang mga hitabo sa palasyo ni Eglon wala hisgoti. Ang Bibliya yanong misaysay: “Sa nahuman na [ni Ehud] paghatag ang tributo, dihadiha iyang gipapauli ang mga tawo, ang mga nagdala sa tributo.” (Maghuhukom 3:18) Gihatag ni Ehud ang tributo, giubanan ang mga nagdala sa tributo sa igong gilay-on gikan sa pinuy-anan ni Eglon, ug mibalik human sila gipapauli. Ngano? Gipakuyog ba niya ang maong mga tawo aron sa pagpanalipod kaniya, o kadto ba pormalidad lang? Sila ba yanong mga tigdala lang sa tributo? Ug gipapauli ba niya sila aron malayo sila sa peligro una pa niya himoon ang iyang plano? Bisan unsa pay iyang rason, si Ehud maisogong mibalik sa palasyo ni Eglon nga nag-inusara.
“[Si Ehud] mibalik sa mga kubkobanan sa bato didto sa Gilgal, ug siya miingon: ‘Aduna akoy sekretong pulong alang kanimo, Oh hari.’” Ang Kasulatan wala magpatin-aw kon sa unsang paagi siya milampos sa pagsulod pag-usab ug pag-atubang kang Eglon. Dili ba angayng matahap unta ang mga guwardiya? Nagtuo ba sila nga ang usa ra ka Israelinhon dili makahatag ug kapeligrohan sa ilang magmamando? Ang pag-abot ba ni Ehud nga nag-inusara naghatag kanilag impresyon nga siya nagbudhi sa iyang mga katagilungsod? Bisan unsa pay kahimtang, si Ehud mihangyo nga makigkita sa hari nga siyasiya ra, ug siya gitugotan.—Maghuhukom 3:19.
Espirituwal nga mga Bahandi
Mga Haylayt Gikan sa Basahon sa mga Maghuhukom
2:10-12. Kita angayng magbaton ug regular nga programa sa pagtuon sa Bibliya aron ‘dili nato makalimtan ang mga buhat ni Jehova.’ (Salmo 103:2) Kinahanglang isilsil sa mga ginikanan ang kamatuoran sa Pulong sa Diyos nganha sa mga kasingkasing sa ilang mga anak.—Deuteronomio 6:6-9.
NOBYEMBRE 29–DISYEMBRE 5
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS | MAGHUHUKOM 4-5
“Si Jehova Migamit ug Duha ka Babaye sa Pagluwas sa Iyang Katawhan”
“Ako Mitindog Ingon nga Inahan sa Israel”
Sisera! Kanang ngalana nakapahadlok ug nakapalisang sa Israel. Grabe ka pintas ang relihiyon ug kultura sa Canaan, apil niini ang paghalad ug bata ug prostitusyon diha sa templo. Unsa pa kahay mahitabo kon ang magmando sa nasod maoy Canaanhong heneral ug ang iyang mga sundalo? Gipakita sa awit ni Debora nga lisod ang pagbiyahe ug wala nay namuyo sa mga baryo. (Maghuhukom 5:6, 7) Tingali mahanduraw nato nga ang mga tawo magtagotago sa kakahoyan ug kabukiran, malisang nga mag-uma o mopuyo sa mga baryo nga walay paril, ug mahadlok nga moagi sa dagkong dalan kay basig atakehon sila, kidnapon ang ilang mga anak, ug lugoson ang ilang kababayen-an.
“Ako Mitindog Ingon nga Inahan sa Israel”
Ang kalisang miabot ug 20 ka tuig, hangtod nakita ni Jehova nga gusto nang magbag-o ang iyang gahiang katawhan o, sumala sa awit ni Debora ug Barak, “Hangtod nga ako, si Debora, mitindog, hangtod nga ako mitindog ingon nga inahan sa Israel.” Wala ta mahibalo kon literal ba nga inahan si Debora, ang asawa ni Lapidot, pero kini nga pamulong simboliko. Samag gitudlo siya ni Jehova nga manalipod sa nasod ingon sa usa ka inahan. Gisugo sa Diyos si Debora nga ipatawag si Maghuhukom Barak, usa ka tawong lig-og pagtuo, ug sultihan siya nga makiggubat kang Sisera.—Maghuhukom 4:3, 6, 7; 5:7.
“Ako Mitindog Ingon nga Inahan sa Israel”
Kinahanglang maghunahuna dayon si Jael. Gitanyagan niyag kahigdaan si Sisera. Gisugo siya niini nga dili motug-an kon dunay mangita niya. Dihang mihigda kini, iya kining gihabolan ug dihang nangayo kinig tubig, gihatagan niya kinig gatas. Wala madugay nahinanok si Sisera. Dayon si Jael mikuhag duha ka galamiton nga kanunayng gamiton sa mga babayeng nagpuyo sa tolda—usa ka ugsok ug martilyo. Miluhod siya duol sa ulo ni Sisera, ug buhaton niya karon ang makalilisang nga asaynment nga mopatay para kang Jehova. Bisag ang gamayng kahadlok o pagduhaduha mahimong moresultag kapeligrohan. Naghunahuna kaha siya sa katawhan sa Diyos ug kon giunsa sila pagdaogdaog niining tawhana sa daghang tuig? O giisip ba niya nga pribilehiyo ang pagdapig kang Jehova? Walay giingon ang asoy bahin niana. Ang ato lang nahibaloan nga nagmalamposon siya. Si Sisera namatay!—Maghuhukom 4:18-21; 5:24-27.
Espirituwal nga mga Bahandi
Mga Haylayt Gikan sa Basahon sa mga Maghuhukom
5:20—Sa unsang paagi ang mga bituon sa kalangitan nakig-away alang kang Barak? Ang Bibliya wala mag-ingon kon kini naglangkit ba ug tabang gikan sa mga manulonda, pagkahulog sa mga bulalakaw nga gisabot sa maalamong mga tawo ni Sisera ingong timailhan sa katalagman, o kaha mga panagna sa astrolohiya para kang Sisera nga napamatud-ang sayop. Apan, walay duhaduha nga naglangkit kini ug usa ka matang sa pagpangilabot sa Diyos.
DISYEMBRE 6-12
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS | MAGHUHUKOM 6-7
“Lakaw ug Gamita ang Imong Kusog”
Ang mga Prinsipyo nga Gihatag sa Diyos Makabenepisyo Kanimo
Ang usa nga may hustong tinamdan bahin sa iyang kaugalingon ug naghimog makataronganong pagtimbangtimbang sa iyang kaugalingong bili, mao si Gideon, usa ka maghuhukom taliwala sa karaang mga Hebreohanon. Wala niya tinguhaa nga mahimong lider sa Israel. Apan, sa dihang gihatag kaniya ang maong katungdanan, si Gideon naghisgot bahin sa iyang pagkadili-takos. “Ang akong usa ka libo mao ang kinagamyan sa Manases, ug ako ang kinagamyan sa balay sa akong amahan,” siya nagpatin-aw.—Maghuhukom 6:12-16.
“Ang Espada ni Jehova ug ni Gideon!”
Hilabihan ang kalisang karon sa mga Midianhon! Sa kalit lang, nabuak ang kahilom sa pagpusgay sa 300 ka tadyaw, sa paglanog sa 300 ka budyong, ug sa pagsinggit sa 300 ka sundalo. Kay nakuratan, ilabina sa singgit nga “Ang espada ni Jehova ug ni Gideon!,” ang mga Midianhon naninggit usab sa kalisang, nga nakapasamot sa kabanha. Sa kaguliyang, dili gayod nila mailhan kon kinsay kaaway. Ang 300 nagpabiling nagbarog diha sa tagsatagsa nila ka puwesto samtang gipahinabo sa Diyos nga magpinatyanay ang ilang mga kaaway. Giparot ang kampo, walay gipaikyas, ug ang pagtibawas sa nahibilin sa mga kaaway naglakip sa hago nga paggukod kanila aron permanenteng mahanaw ang hulga sa mga Midianhon. Natapos ra gayod ang taas ug malupigon nga pagkontrolar.—Maghuhukom 7:19-25; 8:10-12, 28.
Espirituwal nga mga Bahandi
Mga Haylayt Gikan sa Basahon sa mga Maghuhukom
6:25-27. Si Gideon migamit ug maayong panghukom aron dili niya mapasuko ang iyang mga kaaway sa walay hinungdan. Sa dihang magwali sa maayong balita, kinahanglang ampingan nato ang atong sinultihan aron dili nato mapasuko ang uban sa walay hinungdan.
DISYEMBRE 13-19
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS | MAGHUHUKOM 8-9
“Ang Pagpaubos mas Maayo kay sa Garbo”
Sa Unsang Paagi Imong Giatubang ang mga Panagbingkil?
Si Gideon, nga nalambigit pag-ayo sa pakiggubat batok sa Midian, nangayog tabang sa tribo ni Epraim. Apan, pagkatapos sa gubat, gisukmatan sa tribo ni Epraim si Gideon ug masuk-anong nagreklamo tungod kay wala siya mangayog tabang kanila sa pagsugod pa lang unta sa panag-away. Ang rekord nag-ingon nga “sila mainitong nangitag away kaniya.” Si Gideon mitubag: “Unsa karon ang akong nabuhat kon itandi kaninyo? Dili ba ang pagpanghagdaw sa Epraim maayo pa kay sa pagpamupo ug ubas sa Abiezer? Nganha sa inyong kamot gitugyan sa Diyos ang mga prinsipe sa Midian nga si Oreb ug si Zeeb, ug unsa may akong nabuhat kon itandi kaninyo?” (Maghuhukom 8:1-3) Pinaagi sa iyang maayong-pagkapili, makapakalmang mga pulong, nalikayan ni Gideon ang mahimo untang usa ka malaglagong gubat tali sa mga tribo. Kadtong mga membro sa tribo ni Epraim may problema sa pagpakaimportante-sa-kaugalingon ug garbo. Apan, wala kana magpugong kang Gideon sa pagpangitag paagi aron matigayon ang malinawong resulta. Mahimo ba usab nato kana?
Hinungdanon Gihapon ang Pagkamakasaranganon
15 Si Gideon maoy maayo kaayong ehemplo sa pagkamakasaranganon. Dihang ang manulonda ni Jehova unang nagpakita kaniya, iya dayong giila ang iyang ubos nga kagikan. (Maghu. 6:15) Human niya dawata ang asaynment gikan kang Jehova, giseguro ni Gideon nga nasabtan niya pag-ayo kon unsay kinahanglang buhaton, ug nagpagiya siya kang Jehova. (Maghu. 6:36-40) Si Gideon lig-on ug maisogon. Bisan pa niana, siya milihok nga maampingon ug maalamon. (Maghu. 6:11, 27) Wala niya gamita ang iyang asaynment aron mahimong prominente. Hinunoa, dihang natapos ang iyang asaynment, siya mipauli.—Maghu. 8:22, 23, 29.
Lakaw Diha sa mga Dalan ni Jehova
9 Aron mahimong mga higala sa Diyos, kita kinahanglang “magmapainubsanon sa hunahuna.” (1 Ped. 3:8; Sal. 138:6) Ang kahinungdanon sa pagkamapainubsanon gipakita diha sa Maghuhukom kapitulo 9. Ang anak ni Gideon nga si Jotam nag-ingon: “Usa ka panahon kanhi, ang mga kahoy nagdihog ug usa ka hari nga mangulo kanila.” Gihisgotan ang kahoyng olibo, igos, ug paras. Kini naghawas sa takos nga mga tawo kinsa wala maninguha sa pagmando ibabaw sa ilang mga isigka-Israelinhon. Apan ang sampinit, nga maayo rang isugnod, naghawas sa pagkahari sa magarbohong si Abimelek, usa ka mamumuno nga gustong mokontrolar sa uban. Bisan tuod siya “nagpakaprinsipe sa Israel sa tulo ka tuig,” siya naahat ug kamatay. (Maghu. 9:8-15, 22, 50-54) Mas maayo gayong “magmapainubsanon sa hunahuna”!
Espirituwal nga mga Bahandi
Epod, I
Bisan pa sa maayong mga intensiyon ni Gideon sa paghandom sa kadaogan nga gihatag ni Jehova sa Israel ug sa pagpasidungog sa Diyos, ang epod ‘nagsilbing lit-ag kang Gideon ug sa tibuok niyang panimalay,’ tungod kay ang mga Israelinhon nakahimog espirituwal nga imoralidad pinaagi sa pagsimba niini. (Huk 8:27) Apan, ang Bibliya wala mag-ingon nga si Gideon misimba niini; sa kasukwahi, siya espesipikong ginganlan ni apostol Pablo ingong usa sa ‘bagang panganod’ sa matinumanong una-Kristohanong mga saksi ni Jehova.—Heb 11:32; 12:1.
DISYEMBRE 20-26
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS | MAGHUHUKOM 10-12
“Jepte—Espirituwal nga Tawo”
Uyonan sa Diyos ang May Pagtuo
9 Ang ehemplo niadtong naghupot ug pagtuo sama kang Jose, kinsa nagpakitag kaluoy sa iyang mga igsoon bisag “sila nagsugod sa pagdumot kaniya,” lagmit nakaimpluwensiya sa panghunahuna ni Jepte. (Gen. 37:4; 45:4, 5) Ang pagpamalandong sa maong mga ehemplo lagmit nakatabang kang Jepte sa pagbuhat kon unsay makapahimuot kang Jehova. Seguradong nasakitan siya sa gihimo sa iyang mga igsoon, pero wala siya mohunong sa pag-alagad kang Jehova ug sa Iyang katawhan. (Maghu. 11:9) Mas importante kang Jepte ang pagdepensa sa ngalan ni Jehova kay sa personal nga mga kabingkilan. Determinado siyang huptan ang iyang pagtuo kang Jehova, nga miresulta sa iyang kaayohan ug nianang sa uban.—Heb. 11:32, 33.
Jepte
Si Jepte, ingong usa ka tawo nga molihok dayon, wala mag-usik ug panahon nga ipasundayag ang kusganong pagpanguna. Nagpadala siya ug mensahe ngadto sa hari sa Ammon, nga nagpunting nga ang Ammon mao ang nanguna sa pagsulong sa yuta sa Israel. Ang hari mitubag nga gikuha sa Israel ang yuta sa Ammon. (Huk 11:12, 13) Dinhi gipakita ni Jepte nga dili siya usa ka bagis, walay hibangkaagan nga manggugubat, kondili usa nga nagtuon sa kasaysayan ug ilabina sa mga pakiglabot sa Diyos sa iyang katawhan. Iyang gitubag ang argumento sa mga Ammonhanon, nga nagpakitang (1) wala hasia sa Israel ang Ammon, Moab, o Edom (Huk 11:14-18; Deu 2:9, 19, 37; 2Cr 20:10, 11); (2) wala panag-iyaha sa Ammon ang gilalisan nga yuta sa panahon sa pagpanakop sa mga Israelinhon, tungod kay kini diha sa mga kamot sa mga Amorihanon sa Canaan ug gitugyan sa Diyos ang ilang hari, si Sihon, ug ang iyang yuta sa kamot sa Israel; (3) wala lalisa sa Ammon ang pag-okupar sa Israel sa yuta sa miaging 300 ka tuig; busa, sa unsang balidong katarongan nga ilang buhaton kini niining higayona?—Huk 11:19-27.
Jepte
Gipunting ni Jepte ang lintunganay niini nga problema sa dihang gipakita niya nga ang isyu nalangkit sa pagsimba. Iyang giingon nga si Jehova nga Diyos ang naghatag sa Israel sa yuta ug nga tungod niini dili nila ihatag ang bisan usa ka pulgada niini ngadto sa mga magsisimba sa bakak nga diyos. Iyang gitawag ug Kemos ang diyos sa Ammon. Nagtuo ang uban nga kini sayop. Apan, bisan pag ang Ammon may diyos nga si Milcom, ug bisan pag ang Kemos maoy diyos sa Moab, ang maong magkabanay nga mga nasod nagsimba sa daghang diyos. Si Solomon sayop ganing nagpasulod sa pagsimba kang Kemos sa Israel tungod sa iyang langyawng mga asawa. (Huk 11:24; 1Ha 11:1, 7, 8, 33; 2Ha 23:13) Dugang pa, ang “Kemos” lagmit nagkahulogang “Tigbuntog, Tigpamukan,” sumala sa pipila ka eskolar. (Tan-awa ang Gesenius’s Hebrew and Chaldee Lexicon, gihubad ni S. Tregelles, 1901, p. 401.) Mahimong gipunting ni Jepte kini nga diyos nga maoy gihatagan ug kredito sa mga Ammonhanon sa ‘pagbuntog’ o ‘pagpukan’ sa uban ug sa paghatag kanila sa yuta.
Espirituwal nga mga Bahandi
it-1 1225
Jepte
Si Jepte Usa ka Lehitimong Anak. Ang inahan ni Jepte maoy “usa ka pampam,” hinunoa wala kini magpasabot nga si Jepte natawo tungod sa pagpamampam o siya anak sa gawas. Ang iyang inahan kaniadto usa ka pampam sa wala pa maminyo ingong segundaryong asawa ni Gilead, sama kang Rahab nga kanhi usa ka pampam apan sa ulahi naminyo kang Salmon. (Huk 11:1; Jos 2:1; Mat 1:5) Ang pamatuod nga si Jepte dili anak sa gawas mao ang pagpalayas kaniya sa iyang mga igsoon sa amahan pinaagi sa primerong asawa ni Gilead aron dili siya makaambit sa panulondon. (Huk 11:2) Lain pa, si Jepte sa ulahi nahimong dinawat nga pangulo sa mga tawo sa Gilead (nga mopatim-awng ang ilang kadagkoan mao ang mga igsoon ni Jepte sa amahan). (Huk 11:11) Dugang pa, siya nagtanyag ug halad sa Diyos didto sa tabernakulo. (Huk 11:30, 31) Kining mga butanga dili posible kon siya usa ka anak sa gawas, kay ang Balaod espesipiko nga nag-ingon: “Walay anak sa gawas nga makasulod sa kongregasyon ni Jehova. Bisan hangtod sa ikanapulo nga kaliwatan walay iyaha nga makasulod sa kongregasyon ni Jehova.”—Deu 23:2.
DISYEMBRE 27–ENERO 2
BAHANDI GIKAN SA PULONG SA DIYOS | MAGHUHUKOM 13-14
“Ang Makat-onan sa mga Ginikanan Kang Manoa ug sa Iyang Asawa”
Mga Ginikanan—Bansaya ang Inyong mga Anak Sukad sa Pagkamasuso
Tagda si Manoa nga Danhanon, nga nagpuyo sa lungsod sa Zora sa karaang Israel. Ang baog nga asawa ni Manoa gisultihan sa manulonda ni Jehova nga siya manganak ug batang lalaki. (Maghu. 13:2, 3) Nalipay kaayo ang matinumanong magtiayon sa maong palaaboton apan nabalaka sab sila. Busa miampo si Manoa: “Tabi, Jehova. Ang tawo sa matuod nga Diyos nga bag-o lang nimong gipadala, palihog, paanhia pag-usab kanamo ug tudloan kami kon unsay angay namong buhaton sa bata nga ipanganak.” (Maghu. 13:8) Si Manoa ug ang iyang asawa nabalaka bahin sa pagmatuto sa ilang anak. Seguradong gitudloan nila ang ilang anak nga si Samson sa balaod ni Jehova, ug nagmalamposon sila. Ang Bibliya nag-ingon nga “sa nahaigong panahon ang espiritu ni Jehova nagpalihok [kang Samson],” ug siya nakahimog daghang gamhanang buhat ingong usa sa mga maghuhukom sa Israel.—Maghu. 13:25; 14:5, 6; 15:14, 15.
Si Samson Nagmadaogon Tungod sa Kusog ni Jehova!
Samtang nagtubo si Samson, “si Jehova nagpadayon sa pagpanalangin kaniya.” (Maghuhukom 13:24) Usa ka adlaw niana si Samson miduol sa iyang amahan ug inahan ug miingon: “May usa ka babaye nga akong nakita sa Timnah sa mga anak nga babaye sa mga Filistehanon, ug karon kuhaa siya alang kanako ingong asawa.” (Maghuhukom 14:2) Handurawa lamang ang ilang kakurat. Inay luwason ang Israel gikan sa mga kamot sa mga tigdaogdaog, ang ilang anak buot na hinuong makigminyo sa usa kanila. Supak sa Balaod sa Diyos ang pagkuhag asawa gikan sa mga magsisimba ug paganong mga diyos. (Exodo 34:11-16) Busa, ang mga ginikanan mitutol: “Wala bay usa ka babaye taliwala sa mga anak nga babaye sa imong mga igsoon ug taliwala sa tibuok kong katawhan, mao nga mangasawa ka gikan sa dili-tinuli nga mga Filistehanon?” Bisan pa niadto si Samson miinsistir: “Kuhaa siya alang kanako, tungod kay siya lamang ang angay sa akong panan-aw.”—Maghuhukom 14:3.
Espirituwal nga mga Bahandi
Si Samson Nagmadaogon Tungod sa Kusog ni Jehova!
Sa unsang paagi nga ang maong Filistehanong babaye mao “lamang ang angay” kang Samson? Dili sa diwa nga siya “matahom, makabibihag, maanyag,” matod sa Cyclopedia ni McClintock ug Strong, “apan siya angay maylabot sa katuyoan, tumong o tuyo.” Maylabot sa unsang tumong? Ang Maghuhukom 14:4 nagsaysay nga si Samson “nangita ug higayon batok sa mga Filistehanon.” Si Samson interesado sa babaye alang sa maong katuyoan. Sa dihang nahamtong na si Samson, “ang espiritu ni Jehova nagpalihok kaniya.” (Maghuhukom 13:25) Busa ang espiritu ni Jehova mao ang nagpalihok sa talagsaong hangyo ni Samson alang sa usa ka asawa ug sa iyang tibuok nga karera ingong maghuhukom sa Israel. Nakahigayon ba si Samson sumala sa iyang gitinguha? Tagdon una nato kon sa unsang paagi gipasaligan ni Jehova si Samson sa Iyang pagpaluyo.