Pagkadili-minyo—Nganong Gibaod?

ANG pagkadili-minyo o selibasiya, ingong usa ka kinahanglanon sa pagkapari, sa dugang ug dugang wala angayi sa mga Katoliko. Sa miduaw si Papa Juan Paulo II sa dili pa dugay sa Switzerland, ang usa ka surbi nagpadayag nga 38 porsiento lamang sa mga Katoliko nianang nasora ang pabor sa pinugos nga pagkadili-minyo sa mga pari. Sa Tinipong Bansa, ang usa ka 1983 nga surbing Gallup nagpadayag nga 58 porsiento sa mga Romano Katoliko ang pabor nga itugot nga magminyo ang mga pari.

Apan gilig-on ni Papa Juan Paulo II ang balaod sa pagkadili-minyo sa pari, sama sa gibuhat ni Paulo VI diha sa iyang bantog nga ensiklikal nga Sacerdotalis Caelibatus (Pagkadili-minyo sa Pari), nga gimantala sa 1967. Nganong ginapadayon sa Batikano ang pagpasunod niining dili-popular nga balaod, bisan pag mopatim-awng kini supak sa kaugalingong kaayohan niini? Ang pagkadili-minyo ba sa pari usa ka kinahanglanong gihatag ni Kristo ug sa mga apostol?

Diin Kini Gikan?

Diha sa pasiuna nianang 1967 nga ensiklikal, giadmitir ni Papa Paulo VI nga “ang Bag-ong Testamento, nga nagatipig sa pagtulon-an ni Kristo ug sa mga Apostoles . . . wala magbaod nga dili magminyo ang sagradong mga ministro.” Sa susama, ang The Catholic Encyclopedia nagaingon: “Kining mga tekstoha [1 Timoteo 3:2, 12; Tito 1:6] mopatim-awng makapukgo sa bisan unsang pagpatuo nga ang pagkadili-minyo gihimong obligado sa klero sukad sa sinugdan. . . . Kining kagawasan sa pagpili mopatim-awng milungtad sa kabug-osan sa atong matawag . . . ang unang yugto sa pamalaod sa Iglesya [nga mao] hangtod sa panahon ni Constantino ug sa Konsilyo sa Nicæa.”

Busa kon ang obligadong pagkadili-minyo sa mga pari wala magagikan ni Kristo o sa iyang mga apostol, diin ba kini gikan?

“Sa karaang Paganong mga panahon ang pagkadili-minyo giisip nga dungganon,” matud sa M’Clintock ug Strong’s Cyclopædia. Ang ubang mga reperensiya nagapailang ang maong “karaang Paganong mga panahon” mobalik ngadto sa karaang Babilonya ug Ehipto. Ang The New Encyclopædia Britannica nagaingon: “Sa pagbangon sa dagkong mga sibilisasyon sa kakaraanan, ang pagkadili-minyo migawas diha sa nagkadaiyang mga kahimtang.” Pananglitan, kadto nalangkit sa pagsimba kang Isis, ang Ehiptohanong diyosa sa pagkamasanayon, sumala sa ginaingon sa Britannica: “Ang seksuwal nga paglikay maoy absolutong kinahanglanon niadtong nagsaulog sa iyang balaang mga misteryo.”

Dugang pa, si Alexander Hislop mipahayag diha sa iyang librong The Two Babylons: “Ang matag eskolar nasayod nga sa gipailaila ang pagsimba kang Cybele, ang Babilonyanhong diyosa ngadto sa Paganong Roma, kadto gipailaila diha sa karaang dagway niini, uban ang dili-minyong mga pari.”

Nganong gisagop man sa Iglesya Katolika ang kinahanglanon sa dili-minyong mga pari ingong pagsundog sa karaang paganong mga relihiyon?

Kon Nganong Gisagop Kini

Sa usa ka butang, ang dili-minyong pagkapari mohatag ug gahom sa mga awtoridad sa iglesya. Kini tungod kay, ingong walay mga manununod sa ilang katungdanan sa pagkapari, ang mga pari kapulihan lamang pinaagi sa pagtudlo sa herarkiya. Bisan ang The Catholic Encyclopedia miangkon nga ang Roma gisumbong ingong nagagamit sa selibasiya ingong kasangkapan “sa pagseguro sa pagpasakop sa klero ngadto sa sentro nga awtoridad sa Romanhong Herarkiya.”

Apan may labaw pa niana. Ang tsart sa sunod nga panid, nga nagalaraw sa “Kasaysayan sa Pagkadili-minyo sa Klero,” nagapadayag nga ang pinugos nga pagkadili-minyo nahimo lamang balaod sa iglesya sa ika-12ng siglo K.P. Ang papa nga dakog nahimo sa pag-andam sa dalan aron masagop kini mao si Gregory VII (1073-85). Makaiikag, gikaingon bahin kaniya nga “labaw siyang nakasabot kay sa uban sa dako kaayong pag-uswag sa impluwensiya nga ikahatag sa dili gayod minyong pundok sa klero.”

Bisan pa niana, dugang sa pagpaluyo sa sistema sa herarkiya sa Iglesya Katolika, ang balaod sa pagkadili-minyo sa pari naghatag usab sa mga pari ug labawng dungog ibabaw sa kasagarang katawhan. Si Georges Duby, usa sa inilang mga historyano sa Pransiya, karong bag-o miingon mahitungod sa mga monghe ug mga pari sa edad media nga, tungod sa ilang pagkadili-minyo, “sila labaw sa uban diha sa herarkiya; may katungod sila sa paggahom sa nahibilin sa katilingban.”

Mga Epekto Niini

Mahitungod sa mga epekto sa paghikaw sa higayon nga maminyo ang mga pari niini, ang The Catholic Encyclopedia nagaingon: “Dili namo buot ilimod o tabontabonan ang ubos kaayong moralidad nga usahay nahiunlod niana ang Katolikong mga pari diha sa lainlaing yugto sa kasaysayan sa kalibotan, ug sa lainlaing nasod nga nagatawag sa ilang kaugalingong Kristohanon.” Bisan karong adlawa, ang epekto sa imoralidad sa mga pari diha sa daghang nasod nakapadaot sa pagkapari sa mga mata sa maminatud-ong katawhan.

Ang balaod sa pagkadili-minyo sa pari, nga gikuha gikan sa paganong mga kulto, nakapadaot usab sa kaminyoon, nga maoy madungganong kahikayan nga gisugdan sa Diyos mismo. (Mateo 19:4-6; Genesis 2:21-24; Hebreohanon 13:4) Sumala sa ginaingon sa The New Encyclopædia Britannica: “Kining ideya sa kaputli nga iya sa kulto nakapadako sa kiling sa pagpakamenos sa kaminyoon ug sa paghimo sa sekso nga daotan ug mitultol sa pagbaod nga ang mga pari ug mga monghe dili magminyo, nga nakapahinabog kasiglohan-ang-gidugayong bugno sulod sa iglesya.”

Ang pagkadili-minyo sa pari nasagop nga may gililong nga mga katuyoan, nga magpatin-aw nganong kini padayong gipasunod. Apan sa pagkamatuod kini wala makahatag kaayohan sa Katolikong katawhan o sa klero. Bisan ang iglesya mismo nadaot, sanglit malangkobong gituohang ang presenteng kanihit sa mga pari maoy tungod niining dikasulatanhong balaod.

Ang laing bahin sa mga hunahuna sa Iglesya Katolika sa kaminyoon ug sekso madayag dihang susihon ang doktrina sa dumalayong pagkabirhin ni Maria.

[Blurb sa panid 5]

“Ang Bag-ong Testamento . . . wala magbaod nga dili magminyo ang sagradong mga ministro.”—Papa Paulo VI

[Kahon sa panid 6]

Kasaysayan sa Pagkadili-minyo sa Pari

Unang Siglo: “Dili kita makakaplag ug timailhan diha sa Bag-ong Testamento nga ang pagkadili-minyo gipugos sa mga Apostol o niadtong ilang giordinahan.”—The Catholic Encyclopedia.

Ikaupat nga Siglo: “Ang labing karaang ebidensiya sa usa ka balaod sa pagkadili-minyo sa pari mao ang Canon 33 sa Konsilyo sa Elvira [Espanya], sa mga 300 K.P.”—Dictionnaire de Théologie Catholique.

“Ang Konsilyo sa Nicaea [325 K.P.] midumili sa pagpatuman niining balaora [Elvira Canon 33] sa tibuok Iglesya.”—A Catholic Dictionary.

Hangtod sa Ikanapulong Siglo: “Sulod sa kasiglohan kining suliran sa pagkadili-minyo sa klero maoy ulohang kanunayng gilalisan sulod sa Iglesya. Ang dili-kinaiyanhong mga sala daghan taliwala sa klero; ang ilang katungdanan, sa ikasiyam ug ikapulong mga siglo, maorag giisip nga usa ka pagtugot sa pagkamapatuyangon. . . . Daghang pari sa dayag nagkinabuhing minyo, bisan pag ang mga konsilyo kanunayng nagluwat ug bag-ong mga lagda batok kanila.”—M’Clintock and Strong’s Cyclopædia.

Ikanapulog-usang Siglo: “Ang Konsilyo sa Paris (1074), sa walay pag-ukon-ukon, mipahayag nga ang balaod sa pagkadili-minyo dili ikatugot ug dili makataronganon. . . . Sa pila ka nasod, sa makausa pa, ang balaod wala sunda, sa bug-os o sa bahin sa hataas nga panahon. Sa Inglaterra ang Konsilyo sa Winchester sa 1076 naghunahuna nga matarong ang pagtugot, labing menos sa mga paring minyo na, diha sa banika ug sa gagmayng mga lungsod, sa paghawid sa ilang mga asawa.”—A Manual of Church History (Katoliko), nga sinulat ni F. X. Funk.

Ikanapulog-duhang Siglo: “Sa kataposan, sa 1123, sa Unang Lateran Council, ang usa ka balaod gipasaka (gilig-on nga labi pang tin-aw sa Ikaduhang Lateral Council, can[on] vii) nga, bisan tuod sa kaugalingon dili yanong pagkapahayag, giisip nga nagpahayag sa mga kaminyoong gisudlan sa luyoluyong mga deakono o klero sa mas taas nga mga orden ingong dili balido. . . . Kini ikaingong nagatimaan sa kadaogan sa kawsa sa pagkadili-minyo.” (Italiko amoa.)—The Catholic Encyclopedia.

Hangtod sa Ikanapulog-unom nga Siglo: “Sa Latin nga Iglesya, ang pagmantala sa balaod [sa pagkadili-minyo] wala magtapos sa lantugi. Sa ika-13 ug ika-14ng mga siglo, daghang espesyalista sa canon nga balaod ug bisan ang mga obispo miawhag nga sagopon ang balaod sa Sidlakanhong [Iglesya] nga nagtugot sa mga pari sa pagminyo. Ilang nakaplagan ang andam nga katarongan diha sa pagkatinamay sa iya sa pari ug relihiyosong mga moral nga mao ang timaan sa unang Edad Media. Ang dagkong mga konsilyo sa Constance (1414-18), Basel (1431-39), ug Trent (1545-63) nakasaksi nga ang mga obispo ug mga teologo miawhag sa paghanaw sa balaod sa pagkadili-minyo.”—Encyclopædia Universalis.

“Sa Konsilyo sa Trent (1545-63) ang ubay-ubayng obispo, ug ang emperador Charles V, mipabor sa pagpaluag sa balaod [sa pagkadili-minyo]. Apan ang kinabag-ang mga tingog mihukom nga ang Diyos dili maghikaw sa gasa sa kaputli gikan niadtong tukmang miampo alang niana, ug ang lagda sa pagkadili-minyo sa ingon sa kataposan ug sa walay kataposan gibaod sa mga ministro sa Iglesya Romana Katolika.” (Italiko amoa.)M’Clintock and Strong’s Cyclopædia.

Ikakawhaang Siglo: “May labot sa ikaduhang Konsilyo sa Batikano (1962-65) ang pagkadili-minyo sa klero sa makausa pa nahimong hinungdan sa kagubot sa Iglesya Romana. . . . Tapos sa konsilyo, ang gidaghanon sa mga paring buot mobiya sa pagkapari ug magminyo midaghan kaayo. . . . Apan, si Papa Paulo VI miluwat sa usa ka ensiklikal, Sacerdotalis Caelibatus (Hunyo 23, 1967) nga naglig-on sa tradisyonal nga balaod sa pagkadili-minyo.”—Encyclopædia Britannica.