AIDS ug ang Moral
Unsay nahitabo sa katuigan sa 1960 ug 1970 nga mitultol sa ingon niining pagdagsa sa AIDS sa katuigan sa 1980? Kadto mao ang pagsagop sa seksuwal nga kagawasan sa “bag-ong moralidad” nga bisan unsa mahimo. Mikomento bahin niini, ang magsusulat sa New York si Rey Kerrison misulat:
“Ang kalit nga pagdagsa sa AIDS tingalig makapukaw sa katilingban sa pagtuki pag-usab sa mga balor niini, nga tulin nga nagpaubos kay sa walay prenong sakyanan.
“Sa daghang katuigan, ang mga politiko ug mga hukmanan nagpasiugda sa makukurat nga pangatarongan nga ang tagong mga buhat sa pribadong mga lungsoranon dili angay pangilabotan.
“Kining balaora mahimong tawgong doktrina sa kasabotan. Buot sabton, sa diwa, nga makabuhat ang duha o kapin pang tawo sa bisan unsang butang nga gusto nilang buhaton basta dili nila hilabtan ang katungod sa uban.
“Busa, anam-anam nga nawala ang moral nga pagpugong, nga nagpabaha ug matugotong batasan ug sa pagdawat sa mga sukdanan nga wala madungog sa 30 ka tuig kanhi.
“Karon ang mapait nga ani ania na kanato.”
Ang mga homoseksuwal ang ilabinang naapektohan, ug tungod kini sa ilang sobrang pagkaluag sa sekso ug sa matang sa seksuwal nga mga buhat nga komun kanila. Ang Science Digest miingon: “Ang pagtuon sa usa ka CDC [Centers for Disease Control] nagpakitag aberids nga 1,100 ka paris sa sekso sa tibuok kinabuhi sa gisusing mga pasyenteng may AIDS.”
Apan dili lamang mga homoseksuwal ang luag sa sekso—ang katilingban sa kinatibuk-an misagop usab sa moralidad nga bisan unsa mahimo. Ingong resulta, si Harvey V. Fineberg, dean sa Harvard School of Public Health, miingon nga mikaylap ang AIDS “sa anam-anam apan walay kabalhinan ngadto sa heteroseksuwal nga komunidad.”
Apan, sa Aprika, mitakboy ang sakit diha sa populasyon sa kinatibuk-an. Sa miaging Nobyembre, si Lawrence K. Altman, reporter sa medisina sa New York Times, misulat: “Ang AIDS mikaylap sa naandang relasyon sa sekso taliwala sa heteroseksuwal sa Aprika ug mitakod sa mga babaye sama kadaghana sa mga lalaki, sumala sa mga tigdukiduki dinhi.”
Kon matakdan ang babaye sa AIDS gikan sa lalaking kaparis, ang matag usa tingali wala masayod nga sila naimpeksiyon. Makasubo, ang mga batang nangatawo sa mga inahan nga may kagaw sa AIDS mao hinoon ang nahimong inosenteng mga biktima. Ug ang mga lalaking heteroseksuwal nga makigsekso sa mga pampam malagmit matakdan sa sakit.
Nangalisang ang mga tawo sa tanang dapit. Unsay mahitabo?
Pagbag-o sa Moral?
“Kini sa tinuod makatapos sa seksuwal nga rebolusyon,” panagna pa ni Dr. Donald Francis sa CDC sa Tinipong Bansa. Ug siya miingon: “Makapangahas ka sa herpes ug sa hepatitis B, apan dili ka makapangahas niini.”
Si Dr. Walter R. Dowdle sa CDC midugang: “Angay natong masabtan nga kitang tanan kinahanglang magbag-o sa paagi sa atong pagkinabuhi.” Sumala ni Dowdle, “dili kini kuwestiyon sa moralidad. Usa kini ka biolohikal nga kamatuoran.”
Bisan pa, labaw pa kini kay sa biolohikal nga kamatuoran—nalangkit ang moralidad niini. Ang moral nga mga sukdanan nga maoy gipili nga tiawan sa katilingban dili gikan sa tawo. Giparekord kini sa superyor nga Kinaadman sa dugay nang katuigan kanhi. Ang atong pag-ila kaniya ingong Soberano makatabang kanato sa pagpahiuyon kanila.
Apan unsang mga sukdanan, o lagda sa pamatasan, ang iyang gitagana? Ug sa unsang paagi ang pasunod kanila makapanalipod kanato?
[Kahon sa panid 8]
Pagsumpo sa Pagkaylap sa AIDS
Si June Brown, nagsulat sa The Detroit News, misaysay kon sa unsang paaging makab-ot kini: “Ang dayag nga tambal nga makapakunhod ug dako sa proporsiyon sa pagtubo mao ang pagbag-o sa batasan sa sekso sa nasod. Kon ang tanan mopilig himsog nga kaparis sa sekso ug magpabiling maunongon hangtod sa kamatayon, mawala dayon ang AIDS. Daw biblikanhong pagtulon-an kini. Samtang ang bag-o, napasa sa sekso nga sakit nagapadayon sa pagtungha, ang usa mas makamatay kay sa miagi, ang wala panumbalingang teolohiya bahin sa pagkamaunongon sa sekso sa kalit makataronganon sumala sa modernong baroganan sa panglawas.”