Sa Diin Kini Magsugod?
TIAW na ang akong katingala sa akong nadungog ang katingad-anang tingog sa lingganay sa kampana, sa biyolin, ug ang katawhan nanagsayaw sa gawas sa usa ka karaang abotanan sa balangay sa Cotswold sa Broadway, Inglaterra. Samtang ako nagkaduol, akong nakita ang mga pundok sa mga lalaking nanagsayaw nga nagsul-ob ug puti, nga nagkalo sa mga kalong dagami nga inadornohan sa mga bulak ug mga laso, uban ang gagmayng mga kampana nga nagtilingtiling nga nagkahiusa gikan sa ilang mga batiis. Sila mao ang mga mananayaw sa Morris. Ako nagsud-ong sa usa ka kostumbre nga mobalik sa ginatos ka katuigan. Kay natingala, ako mihukom sa pagsusi sa dugang mahitungod niining katingad-anang pagsayaw sa pulos lalaki.
Ang usa ka tinubdan nag-ingon nga ang ngalang Morris gagagikan sa Kinatsilang morisco, nga nagkahulogang “Moorish.” Ang pipila nagtuo nga kana naugmad gikan sa sayawng morisco o sa Kinatsilang pandanggo. Bisan pag sa Inglaterra kana mobalik sa labing menos ngadto sa panahon Henry VII (1509-47), kini napopular sa mga kasadyaan sa balangay panahon sa paghari ni Henry VIII (1509-47). Ang susamang mga sayaw kasagaran sa ubang bahin sa Uropa, as Tungang Sidlakan, India, ug sa mga dapit sa Sentral ug Habagatang Amerika. Apan unsay gihawasan sa Morris nga mga sayaw?
Ang The New Encyclopædia Britannica nagasaysay nga ang kasagarang bahin sa daghan kanila mao ang usa ka pundok sa nagsayaw nga mga lalaki “nga nanagbantay sa usa ka paganong diyos nga nagasaulog sa iyang pagkabuhi pag-usab tapos sa kamatayon. Kadaghanan ang mga mananayaw magsul-ob ug puting besti ug mosayaw nga ang mga kampana gitaod sa batiis o lawas. Ang pagbati nga ang mga sayaw dunay gahom sa mahiko o mohatag ug suwerte nagalungtad sa bisan diin nga kana ginatuman ingong tradisyon.”
Ang usa ka klase sa sayawng Morris mao ang sayaw sa sungay nga himoon kada tuig sa Abbots Bromley sa Staffordshire, Inglaterra. Ang samang ensiklopedia nagasaysay: “Ang maong sayaw-prosisiyon nagaapil sa unom ka hayop-tawo nga nagdalag mga sungay sa osa ... usa ka lalaki-babaye, o Maid Marian, ug sa usa ka komikero, nga nagdalag mga simbolo sai kinatawo.”
Bisan tuod daghang Morris nga pagsayaw daw dili-daotang palabay sa panahon, maalamon nga ang mga Kristohanon nga nagasunod sa konsensiya masayod sa sinugdan niini.—magsusulat sa Pagmata!