Ang Hunahuna sa Bibliya

Ang mga Patuotuo Dili ba Makadaot?

DIHANG ang usa ka pundok sa mga estudyante sa sikolohiya nagpatindog ug hagdan sa paril sa usa ka puliking dalan sa London, giatubang sa umalagi ang usa ka suliran: magpabilin sa asiras ug mosuong sa hagdan, o mogawas sa asiras ug molikay sa trapiko. Pito sa matag napulo ka magbabaklay milikay sa hagdan.

Sa pagkamatuod, daghang tawo, kon piiton, moangkon nga nagtuo sa usa o duha ka patuotuo. Komosta ka man? Mobati ka ba usahay sa agda nga motuktok sa kahoy, mopeksman, o motugpog diyutayng asin ibabaw sa wala nimong abaga? Ug kon mao, nakasulay ka ba sukad sa paghunong sa paghunahunang ngano?

Ang mga patuotuo wala gayod isipang seryoso kaayo sa pipila. Sumala sa ginasaysay sa awtor si Robertson Davies: “Ang parapsychology, UFO’s, milagrosong mga pagpanambal, transcendental meditation . . . ginatunglo, pero ang patuotuo gikasubo lamang.”

Ginaisip sa uban ang mga patuotuo ingong way bale, nga dili gayod seryoso. “Atong isipon kana uban ang pagkamatinugoton ug kahimuot,” nag-ingon ang usa ka basahon bahin sa mga patuotuo. Daghang tawo ang nagabuhat niana. Sila nangatarongan, ‘Kon dili kana makahimog kaayohan, kana labing menos dili makadaot.’ Apan tinuod ba?

Dili Makadaot kun Makadaot?

“Ang kagawian dili maglungtad nga walay kahulogan,” matud ni Dr. Alan Dundes, magtutudlo sa kasugiran o folklore sa usa ka unibersidad. “Ang katawhan dili motuman sa mga kostumbre gawas sila makahuloganon sa salabotan.” Kining mga patuotuo, nagaingon ang mga tigdukiduki, mao lamay “usa ka bentana ngadto sa salabotan.” Busa nganong dili nato buksan kanang “bentanaa” ug tan-awon kon unsay mga hinungdan sa luyo niana?

Ang sikologong si Edward Hornick nag-ingon nga “ang mga patuotuo maoy usa sa mas maayong mga tukod sa kinabuhi.” Apan dili ka ba mouyong ang bili sa usa ka tukod, o suportar, nagaagad sa kon unsang matanga ang patukoranan niini? Pananglitan, ang silya diha sa inyong solidong salog sa kusina mahimong maayo, dili-makadaot nga tukod. Apan molingkod ka ba nianang silyaha kon kana ibutang sa huyonghuyong? Siyempre dili.

Ang samang magahukom nga butang mapadapat sa mga patuotuo, “ang mas maayong mga tukod sa kinabuhi.” Unsa ba ang ilang patukoranan? Sila ba gipasukad sa malig-ong mga pagtulon-an sa Bibliya o, tingali, sa samag-huyonghuyong bakak relihiyosong mga ideya?

‘Kana daw halayo kaayo,’ tingali maghunahuna ka. ‘Dili ako makasabot sa unsang paagi ang paglikay sa usa ka hagdan, pagtuktok sa kahoy, o mga kostumbreng sama niana may kalabotan sa relihiyosong mga pagtuo.’ Bisan pa niana, adunay koneksiyon. Tagda ang patuotuo bahin sa hagdan ingong pananglitan.

Usahay maalamon ang paglakaw nga likayan ang hagdan sa paglikay sa mahulog nga kahimanan, apan dili ba tinuod nga bisan kon walay kapeligrohan ang hagdan, ang pila ka tawo molikay gihapon niana aron masanta ang “dili maayong suwerte”? Apan gipasukad sa unsa ang kostumbre? Aw, ang hagdan nga isandig sa paril mopormag triyanggulo. “Ug ang triyanggulo,” misaysay ang Encyclopædia of Superstitions, “kanunay nagasimbolo sa Trinidad.” Busa, ang pagsuong sa hagdan maoy tumbas sa dili pagtuo sa Trinidad, pagsulod sa balaang hawan, ug kana, nag-ingon ang samang reperensiya, “pagkatumpawak ngadto sa mga kamot sa Daotang Usa.” Ugaling, ang Trinidad ba usa ka malig-ong pagtulon-an sa Bibliya?

Sa kasukwahi, ang pagtulon-ang Trinidad naggikan sa karaang paganong mga relihiyon. Ang Pulong sa Diyos, hinunoa, nagapanghimakak sa ideya sa Trinidad. Kini nagaingon nga si Jehova labaw kay kang Kristo. (Juan 14:28; 1 Corinto 11:3) Busa, ang patuotuo bahin sa hagdan gipasukad sa bakak relihiyosong ideya. Mao usab ang patuotuo sa pagtugpog asin ibabaw sa imong wala nga abaga.

Ang asin, ingong preserbatibo o mopugong sa pagkadunot, nagsimbolo sa kinabuhi ug sa maayong kapalaran. Kon makausik kag diyutay, sumala pa sa patuotuo, kinahanglang imong hupayon ang Yawa ug ang mga demonyo. Ug sanglit sila anaa kanunay sa imong wala, ang kahadlokan (sinister) nga kiliran (ang sinister mao ang Latin alang sa “sa wala nga kiliran”), kinahanglang motugpo kag diyutay sa ibabaw sa imong wala nga abaga. Dili ba ang paghupay nagapasabot sa paghimog mga pagtugot? Oo, ug kana supak gayod sa Kasulatanhong mga pasidaan: “Sukli ang Yawa,” “ayaw tugotig dapit ang Yawa,” ug “barog kamo nga malig-on batok . . . sa Yawa.” (Santiago 4:7; Efeso 4:27; 6:11) Busa, kining patuotuoha gipasukad usab sa mga pagtuo nga supak sa Bibliya.

Makadaot—Sa Unsang Paagi?

‘Kana tinuod tingali, apan kon ako molikay sa hagdan o motugpog asin ako dili gani maghunahuna bahin sa Trinidad o sa Yawa, unsa pa kaha ang pagpasidungog kanila,’ tingali motutol ka. ‘Kini batasan lamang. Unsaon niini pagdaot kanako?’ Niining paagiha: Kon ikaw nahibalo nga ang pila ka matuotuohong mga kostumbre gipasukad sa kabakakan, apan ikaw mopadayon sa pagtuman nianang mga kostumbreha, nan ikaw mahisama sa tawo nga nahibalo nga ang iyang silya nagtungtong sa huyonghuyong apan moingon: ‘Dili ra ako mohunahuna sa huyonghuyong, aron kini dili makadaot kanako,’ ug mopadayon sa paglingkod sa silya. (Pinadayag 22:15) Siya mameligro, ug mahimong ikaw usab. Ngano?

Basin mosugod ka sa pagsalig sa dugang ug dugang sa mga patuotuo, ug sa dili lamang nimo mahibaloan kana, sila tingali ang maghari sa imong kinabuhi. Ug sanglit ang mga patuotuo gipasukad man sa kabakakan, sa pagkamatuod, ikaw mahimong ulipon sa “amahan sa bakak,” si Satanas. (Juan 8:44) Kana, sa baylo, mahimong motultol sa pagkaulipon ngadto sa laing buhat nga gipasukad sa kabakakan—ang espiritismo.

Matuod, sa unang paglantaw ang mga patuotuo daw dili makadaot, apan lantawa kanag maayo pag-usab ug imong hisabtan kon unsa gayod kana sila—labing menos walay kapuslanan ug sa kinalabwan makadaot.

[Kahon sa panid 15]

“Hinumdomi, usab, nga ang mga patuotuo nagahatag sa usa ka tawong dili hamtong ug katarongan sa pagbasol sa gahom nga gawas kaniya tungod sa iyang daotang kapalaran.”—Matuotuohon? Ania ang Hinungdan!