Pagpaniid sa Kalibotan
Bayot nga mga Bikaryo
Ang nagamandong sinodo sa Church of England dili pa dugay miboto “batok sa pagbalik sa ‘sukdanan sa Bibliya’ sa moralidad” pinaagi sa pagtugot sa bayot nga mga sakop sa klero nga magpabilin sa iglesya, mitaho ang Daily Express sa London. Ang desisyon maoy pagtubag sa rekomendasyon sa ilang pagpalagpot kang Tony Higton, rektor sa Hawkwell, Essex. Sumala sa mantalaan, si Higton miingon nga ang “homoseksuwalidad ‘kaylap kaayo’ sa usa ka kolehiyong Anglikano nga tungod niana gidili sa pagbisita ang mga estudyante sa laing kolehiyo sa teolohiya.” Mihisgot usab si Higton ug mga kaso “diin ang klero gibalhin sa laing mga parokya tapos nga may mga gitahong mga pag-abuso sa bata.” Apan, ang sinodo, “wala mohangyong ipalagpot ang bayot nga mga bikaryo.” Hinunoa, ang mga klerigo gidasig sa paghupot sa seksuwal nga moralidad.
Nagkamenos ang Interes sa Relihiyon
“Ang nagatubong gidaghanon sa mga taga Canada nag-ingon nga sila walay napiling relihiyon,” miingon ang The Toronto Star. “Ug ang pipila niadtong dunay napili regular nga nagasimba.” Sumala sa taho nga giluwat sa ahensiya sa nasod, nga Statistics Canada, 10 porsiento sa tanang dunay trabaho nga nagpanuigong 15 ug gulang-gulang pa miingon nga sila karong adlawa walay gipiling relihiyon, kon itandi sa ubos sa 1 porsiento sa 1961. Ug 21 porsiento niadtong nag-angkong nalangkit sa relihiyon miadmiter nga wala gayod sila makatambong sa mga serbisyo kun mga tigom sa ilang simbahan.
Pagpapreskog Dugay sa Pinutol sa mga Bulak
Pagkaanugon dihang ang pungpong sa mga bulak malaya ug malawos sa usa ka adlaw o duha! Ang usa sa hinungdan sa sayo nga paglawos mao nga ang mga lindog dili makasuhop ug maayo sa tubig tungod sa kobal, usa ka humok nga tisyu nga moporma diha sa giputlan sa lindog. Ang mantalaang Le Figaro sa Pransiya mipasa sa mosunod nga tambag nga gihatag sa duha ka magbubulak sa Pransiya: “Pagputol lamang . . . ug gamayng bahin sa mga tumoy sa lindog ug ilisi ang tubig kada adlaw.” Lain pa, sila misugyot nga ang “pagdugang ug pipila ka tulo sa tubig nga Javelle [substansiya nga makapaputi] makapatay sa kagaw” diha sa mga bulak.
Gitulisok Gihapon sa Tanlag
Sa Mayo 5, 1945, samtang nagpiknik ang mga estudyante sa Sunday-school diha sa Gearhart Mountain sa habagatang Oregon, usa ka babayeng mabdos ug lima ka bata ang napatay sa bombang balon sa Hapones. Sila lamang ang nangamatay sa panahon sa Gubat sa Kalibotan II sa usa ka pag-atake diha sa kayutaan sa Tinipong Bansa. Ilang nakita ang sinawng bomba nga gitaod diha sa usa ka balon nga hidroheno nga hinimo gikan sa rice paper, ug dihang ilang gilibotan kini, kini mibuto. Bisan pa nga nahitabo kini sa milabayng 42 ka tuig, pito ka babayeng Hapones nga mitabang sa paghimo sa balon dili pa dugay naningkamot sa pagpaalim sa mga samad pinaagi sa pagpadalag mga sulat nga pahasubo ngadto sa mga pamilya sa mga biktima. Gilakip ingong mga simbolo sa kalinaw ug pagpaalim mao ang 1,000 ka pinilong papel nga mga tulabong. “Wala gayod ako mobatig kasuko,” miingon si Nyle Gifford, kansang anak nga lalaki namatay sa pagbuto. “Kami mga Kristohanon, ug kami mapinasayloon.”
Husto Na!
Si Maria Benita Olivera, 49, asawa sa mag-uuma sa San Juan, Argentina, nanganak sa iyang ika-32 nga anak nga walay nahitabo, mitaho ang mantalaang O Estado de S.Paulo sa Brazil. Ang iyang unang mga anak, triplets o katulo, natawo dihang 13 pa lamang ang iyang edad. Dayon, nakaanak siyag kaluha. Kawhaan ug lima sa iyang mga anak maoy mga anak sa iyang unang bana ug pito sa iyang ikaduhang bana. Ang iyang ika-25 nga pagpanganak ang dili gayod niya makalimtan. “Nagtrabaho ako diha sa uma, dihang nagbati ako,” siya nahinumdom. “Nag-inusara ako. Miadto ako sa kamalig, ug natawo ang bata, ug giputol ko ang pusod sa bled.” Apan, mihukom na karon si Maria nga husto na kini. Dihang mibiya sa ospital sa Agosto 20, 1987, siya miingon: “Usa pa ug mamatay na gayod ako. Tigulang na ako.”
Unang Elektronikong Libro
Ang usa ka kompaniya sa Australia nakahimo sa unang elektronikong libro sa kalibotan. Sama rag gidak-on sa kasagarang credit card, ang impormasyon nga mapasulod niini sa iskren sa kompiyoter sama kadaghana sa mga libro sa nobela. Ang kada card makapundog impormasyon nga sama kadaghana sa gamayng ensiklopedia. Gitawag Smart Book, makahimo ang mga magbabasa niini sa pagdalag dakong librariya diha sa bag ug gidesinyo sa sayon nga paggamit. Ang unom ka tapoyanan diha sa iskren sa kompiyoter makahimo sa tiggamit sa pagbag-o sa gidak-on sa letra, sa pagpangita sa partikular nga mga pulong, o sa pagmarka sa luna nga iyang gibasa. Ang taho diha sa Sun-Herald sa Sydney miingon nga ang maong gamit makakunhod ug dako sa galastohan sa pagpadala sa mga libro, makatabang sa pagtipig sa nagkagamayng mga lasang sa kalibotan, ug “makabag-o sa negosyo sa libro sa tibuok kalibotan sa umaabot nga mga tuig.” Nagplano ang kompaniya sa paggama sa Bibliya pag-una, ug sa giusang diksiyonaryo/thesaurus.
Nagadakong Pagsukol sa Antibiotiko
Ang mopahinabog sakit nga kagaw dugang nga nagasukol sa mga antibioktiko nga gigamit sa pag-away kanila, mitaho ang magasing Insight. Duolan sa 100 ka eksperto gikan sa 30 ka nasod ang nalangkit sa 1983-86 nga pagtuon. Ilang nakaplagan nga diha sa pipila ka nasod, gikan sa 20 ngadto sa 30 porsiento “tali sa kaylap nga mga matang sa kagaw nga mopahinabog kalibang ug pulmoniya mosukol sa kumong mga antibiotiko sama sa penicillin ug tetracycline.” Diha sa pipila ka kaso, ang mga matang nga mosukol sa tambal ang napasa gikan sa usa ka nasod ngadto sa lain. Mirekomendar ang grupong nagtuon nga ang mga doktor angay tambagan sa pagmenos sa paggamit sa epektibong paagi sa mga antibiotiko ug mapahinumdoman nga dili makaayo sa tanang balatian ang mga antibiotiko.
Walay Luwas nga Pagpamoreno
“Wala gayod kanang gitawag nga luwas nga pagpamoreno,” miingon si Dr. Darrell S. Rigel, sa New York University School of Medicine. Kada tuig sa Tinipong Bansa, kapin sa 500,000 ka kaso sa kanser sa panit ang gitaho. Taliwala niini, 90 porsiento ginaingon nga gipahinabo sa dili-makitang ultraviolet nga sidlak sa adlaw. Ang The Mexico City News mitaho nga bisan pa ang “mga tawo nga nagapabulad sa adlaw lamang ang may posibilidad nga makabaton ug kanser, . . . ang sidlak sa adlaw makadaot sa panit bisan pa nga walay paso.” Apan, “ang mga tawo nagtuo nga dili kini mahitabo kanila,” miingon si Dr. Richard Odom, presidente sa American Academy of Dermatology. Ang mga panagang sa adlaw, sama sa kemikal nga mga igpapahid sa panit nga dunay daghang sun-protection-factor (S.P.F.), ang gisugyot. “Dili na nimo mabawi ang kadaot nga nahimo, apan imong mapanalipdan ang imong kaugalingon batok sa umaabot nga mga kadaot,” miingon si Dr. Rigel.
“Sinalibayng Katilingban”
Ang mga kaihapan nga giluwat sa Office of Population Censuses and Surveys sa Britanya mibutyag ug nagatubong pagkawalay kalig-on sa kaminyoon. Ang gidaghanon sa unang higayong mga kaminyoon mius-os gikan sa 343,600 sa 1971 ngadto sa 253,000 sa 1986, samtang misulbong ang mga diborsiyo gikan sa 74,400 ngadto sa 153,900. Ang proporsiyon sa mga pinaangkan misaka usab gikan sa 1 sa 18 ka pagkatawo sa 1971 ngadto sa 1 sa 5 sa 1986. Usa sa matag 50 ka babaye sa edad nga 16 ngadto sa 24 nakaagig aborsiyon, ug dos-tersiya sa tanang pasyente nga nagpaaborsiyon dili-minyo. Si Propesor Richard Whitfield, tsirman sa National Campaign for the Family, miingon: “Kita nagpuyo na sa usa ka sinalibayng katilingban diin ang mga relasyon sa tawo dugang nangahimong malabay sama sa kotse o gamit sa balay.”
Huwego ba sa mga Lawak sa Bilanggoan?
Ang usa ka gabii karon sa prisohan sa Australia karong adlawa samag kantidad sa primera klaseng hotel, mitaho ang The Courier-Mail, usa ka mantalaan sa Australia. Ang mga lawak sa binilanggo karong adlawa mokantidad ug A$100 ($70, U.S.) ug may mas mahal pa nga $400 alang sa banggiitang mga binilanggo. Ang tulo sa labing maayong hotel sa Melbourne nagasukot ug $110, $120, ug $135 sa usa ka gabii. Ang tigpamaba sa Institute of Criminology miingon nga grabe ang pagdaghan sa populasyon sa bilanggoan sa Australia sa nangaging pipila ka tuig. Siya miingon nga ang binilanggo nga gisentensiyahan ug tibuok kinabuhing pagkabilanggo (sa kasarangan, 15 ka tuig) nakapildi sa mga tigbayad ug buhis ug kapin sa $500,000. Nagakadako ang kabalaka bahin sa “pirimera klaseng” mga prisyo sa mga binilanggo.