Ang Holocaust Nganong Gitugotan Kini—sa Diyos?

ANG Holocaust adunay makapagun-ob nga epekto sa mga pagtuo sa daghang katawhan. Ang mga Hudiyo ug dili-Hudiyo samang nangutana, Kon adunay Diyos, nganong iya kining gitugotan? Igo na ba lamang nga atong ipasangil kini sa ‘kabangis sa tawo ngadto sa iyang isigkaingon’? O aduna bay ubang mga hinungdan nga ikapatin-aw sa unsang paagi ang mga lalaki ug mga babaye gikan sa “ugmad” nga mga kagikan mopalabay, motudlo, motugot, o aktibong makigbahin sa giuyonan sa Estadong pagpatay ug pagpuo sa mga kaliwat?

Ang Konserbatibong komunidad sa mga Hudiyo sa Estados Unidos karong bag-o nagmantala sa usa ka “Pahayag sa mga Prinsipyo sa Konserbatibong Judaismo,” diin sila miingon: “Ang paglungtad sa pagkadaotan kanunayng naghatag sa labing seryosong kakulian sa pagtuo. Gipakita ang gidak-on sa kalisang nga gihulagwayan sa Auschwitz ug Hiroshima, kining maong kalibog mihimog bag-o, makalilisang nga kamatuoran sa atong kaliwatan. Ang pangutana kon sa unsang paagi ang matarong ug makagagahom nga Diyos makatugot sa kalaglagan sa daghang inosenting mga kinabuhi nagkuraw sa relihiyosong konsensiya ug nakapalibog sa hunahuna.”

Ang mga Saksi ni Jehova, ug minilyon pang uban, interesado sa maong pangutana, ug atong hisabtan kana, tungod kay daghan sa sama nilag pagtuo ang nahanaw sa mga kampong konsentrasyon sa Nazi. Busa karon, nganong gitugotan sa Diyos ang pagkadaotan?

Ang Kagawasan sa Pagpili ug ang Isyu

Ang gihisgotan sa itaas nga Hudiyong publikasyon mihatag ug tipik nga tubag sa pangutana nga nag-ingon: “Sa paglalang sa katawhan nga adunay kagawasan sa pagpili, nakita sa Diyos ang panginahanglan, sa pagbutang sa Iyang kaugalingon sa limitadong katakos sa paglihok. Kon wala ang posibilidad nga ang tawo masayop sa pagpili kon makaatubang sa maayo ug daotan, ang tibuok nga hunahuna sa pagpili mahimong walay-kahulugan. Ang paghatag sa katawhan ug kagawasan nagpakita ingong buhat sa balaanong gugma nga magatugot kanato sa atong kaugalingong integridad ug pag-uswag, bisan tuod nga ang atong desisyon makadala usab ug dakong kasub-anan.”

Kining maong hunahuna nahiuyon sa girekord sa Hebreohanong Kasulatan. Sa sinugdan, ang katawhan adunay kagawasan sa pagpili—kon kaha si Adan ug Eva mipili nga mosupak sa Diyos (Genesis 3:1-7) o gipili ni Cain nga patyon niya ang iyang igsoong si Abel. (Genesis 4:2-10) Ang mga Israelitas usab sa karaang panahon gihatagan ni Jehova sa kagawasan sa pagpili: “Tan-awa, akong ibutang diha kaninyo ang kinabuhi ug kamatayon, ang maayo ug daotan. . . . Ug pilia ang kinabuhi aron ikaw mabuhi uban sa imong kaliwatan.”—Deuteronomio 30:15, 19.

Apan adunay usa ka hinungdanong butang ang wala hisgoti sa Hudiyong pahayag. Ang usang mirebeldi sa Diyos ug sa ulahi nakapahinabo sa mga pag-antos sa matinumanong Job nga buhi gihapon, nga nagamaneobra sa tawhanong mga hunahuna sa demonyohanong mga pagpili nga miresulta sa pila ka mga panghitabo ngadto sa mga kampo konsentrasyon, pagpaantos, ug dinaghang pagpatay. Ang maong usa tin-aw ginapaila sa basahon ni Job ingong rebelyosong manulundaong anak sa Diyos, nga si Satanas, ang Kaaway.—Job 1:6; 2:1, 2.

Ang impluwensiya ni Satanas ug ang mga pagpiling iyang gitanyag kaylap sa kalibotan karong adlawa, nga mihatod ngadto sa kapintasan ug misalikway sa bili sa kinabuhi ug sa iyang moral. Ang bisan unsang mopasimang sa pagtagad sa katawhan gikan sa paglaom sa pagmando sa Gingharian sa Diyos, kon kini politikanhong mga pilosopiya, rasanhon ug relihiyosong pagkabahinbahin, abuso sa droga, sobrang kalingawan, tawhanong mga idolo—ang tanan nagsilbi sa katuyoan ni Satanas. Dili ikatingala nga ang Bibliya nagtagna nga sa dihang ang daotang usa igatambog sa kasilinganan sa yuta, kini nagkahulugan sa “pagkaalaut sa yuta ug dagat, tungod kay ang Yawa nahilusad diha kaninyo, nga adunay dakong kapungot, sanglit iyang nahibaloan nga hamubo na lamang ang iyang panahon”! Sukad niadtong 1914 kita nagakinabuhi na sa panahon sa iyang dakong kapungot.—Pinadayag 12:12.

Apan, sa gihapon ang katawhan makapamili kon siya magpasakop ba sa pagmando sa Diyos o sa iyang Kaaway, si Satanas. Kining maong pagpili nagsugyot sa dugay nang isyu taliwala sa Diyos ug kang Satanas balik pa sa miaging 6,000 ka mga katuigan. Apan ang Bibliya nagpakita nga si Jehova nga Diyos nagbutang ug limitadong panahon aron sa paghusay niining maong isyu—ug sukad niadtong 1914 ang katawhan nagkinabuhi na sa katapusang yugto sa panahon niining gimandoang sistema ni Satanas.—2 Timoteo 3:1-5, 13.

Ang pagmando sa Gingharian sa Diyos sa dili madugay molaglag sa tanang pagkadaotan ug niadtong kinsa uyon niana. Kadtong kinsa mopili sa pagbuhat ug matarong pagatugyanan sa kinabuhing walay-katapusan ingong pagpasakop sa Diyos diha sa hingpit, ug walay-hugawng yuta.—Pinadayag 11:18; 21:3, 4.

“Tan-awa! Ginabag-o Ko ang Tanang mga Butang”

Ang kaugmaon nga maoy katuyoan sa Diyos sa yuta ug sa iyang masinundanong mga pumoluyo magapapas sa tanang mga panghitabo sa kagahapon gikan sa atong mga panumdoman: “Ang unang mga butang dili na pagahinumdoman, ni motungha pa sa hunahuna.”—Isaias 65:17, Tanakh, A New Translation of the Holy Scriptures According to the Traditional Hebrew Text.

Busa, kon ang pagmando sa Diyos matuman na dinhi sa yuta, bisan unsang mga pag-antos ang nasinatian sa katawhan kini sa katapusan mapapas gikan sa ilang mga hunahuna. Ug unya sa maong panahon ang kalipay mohulip sa nangaging makalilisang nga mga handumanan, kay ingon sa gisaad sa Bibliya, ang Diyos “magapahid sa tanang luha gikan sa ilang mga mata, ug ang kamatayon mawala na, wala na unyay pagminatay ni paghilak ni kasakit pa man. Kay ang unang mga butang miagi na.”—Pinadayag 21:4, 5.

Ang Bibliya tin-awng nagapakita nga ang panahon haduol na diin ang Diyos mogamit sa iyang walay-kinutubang gahom aron wad-on ang hinungdan sa pag-antos, kon kaha kini tawhanon o demonyohanon. Ang Proverbio 2:21, 22 miingon: “Kay ang mga matul-id magapuyo sa yuta, ug ang hingpit magapabilin diha niana. Apan ang mga daotan pagaputlon gikan sa yuta.” (Tanakh) Oo, ang Diyos “magalaglag niadtong nagalaglag sa yuta.” (Pinadayag 11:18) Kana usab, sa katapusan magaapil kang Satanas nga Yawa.

Ang Diyos dili magatugot sa daotan nga magagusbat sa yuta sa hataas nga panahon; ni iyang tugotan ang daotang katawhan nga magpaantos, magpasakit, ug magbilanggo sa ilang isigkaingon. Bisan kinsang dili mopili sa pagsunod sa Iyang matarong nga mga balaod kini iyang pagawagtangon. Kadtong kinsa lamang motahod sa kabubut-on sa Diyos ug sa iyang mga balaod ang magpabiling buhi.

Labaw sa 4,000 ka mga katuigan kanhi, ang Diyos “nakakita kon unsa ka dako ang pagkadaotan sa katawhan sa yuta, ug bisan ang mga plano sa iyang hunahuna walay pulos apan daotan sa tanang panahon.” Siya milihok sa pagpadala sa dakong Lunop. (Genesis 6:5, Tanakh) Adunay tanang katarungan ang Diyos sa makausa pa molihok. Apan kon atong hatagan ug pagdayeg ang Diyos karon, ang kinabuhing walay-katapusan mahimong atong malipayong bahin sa umaabot.—Isaias 65:17-25; Juan 17:3; 1 Timoteo 6:19.

Apan, unsa na man ang mahitungod sa tanang minilyong mga patay sa lubnganan, apil ang mga biktima sa Holocaust? Unsay paglaom alang kanila? Sila ba pagahikalimtan na lamang?