Unsay Ikasugid sa mga Bituon Kanimo?
ANG daghag bituon nga kalangitan sa walay gabon nga gabii maoy matahom kaayo nga talan-awon, bisan sa yanong pagtan-aw. Ang mahayag nga bulan, ang dili-maisip nga nagkidlapkidlap nga mga bituon, ang nag-awop-awop nga Milky Way—ang tanan kalma, misteryoso kaayong tan-awon. Kinaiyanhon lamang nga ang usa mahibulong: ‘Nganong atua sila didto? May buot ba silang isugid kanato?’
Sa kanhiay pa nga panahon, ang mga tawo nagsulay sa pagpangitag mga tubag niining makalibog nga mga pangutana. Apan, dili pa dugay, nga misugod ang mga siyentipiko sa pagsabot sa pagkadili-matukib nga gidak-on sa materyal nga uniberso ug, kon itandi, pagkagamay, pagkawalay-bili nga pudyot lamang ang yuta. Pagkabinuang ang paghanduraw nga ang tanang libolibo ka milyong mga galaksiya sa mga bituon, nga milyon-milyong light-years ang gilay-on, atua didto aron kontrolahon lang ang atong kinabuhi ug kapalaran! Sila aduna gayoy butang nga mas dako nga isugid kanato.
Usa ka Matin-aw nga Mensahe
Bisan tuod ang pipila, sumala sa atong nakita, naningkamot nga mahubad ang kahulogan sa mga misteryosong mga timaan ug mga tilimad-on sa mga bituon, alang sa kadaghanang mga tawo, ang kadako sa daghag bituon nga kalangitan naghatag halangdong mensahe nga makapukaw sa ilang dulot nga mga pagbati sa katingala ug kataha. “Ang kinaiyanhon nga kabalaoran sa uniberso takdo kaayo,” miingon ang siyentipiko sa wanang si Wernher von Braun, “nga . . . piho nga may naghimo gayod niining mga balaora.” Sa susama, mahitungod sa “kahapsay sa tibuok nga uniberso nga nagalibot kanato,” ang astronot niadto si John Glenn miingon nga ang makataronganong konklusyon mao nga “usa ka Gahom ang nagbutang niining tanan sa orbito ug nagtipig niini didto.”
Apan, dili na magkinahanglag usa ka hanas kaayong propesyonal o dakong siyentipiko sa pagsabot niini. Pananglitan, ang usa ka karaan nga haring Hebreohanon, kinsa natandog sa maong talan-awon, balaknong mipahayag nga maayong pagkalatid nga kinaiyanhong pagsanong sa kadaghanan kanato. Siya misulat:
“Ang mga langit nagapahayag sa himaya sa Diyos;
Ug ang hawan nagapadayag sa buhat sa iyang mga kamot.
Ang matag adlaw nag-asoy niini ngadto sa sunod nga adlaw,
Ug ang matag gabii ngadto sa sunod nga gabii nagapadayag ug kinaadman.
Walay sulti, ni mga pulong;
Ni tingog nga madunggan.
Ngadto sa tibuok yuta migula ang ilang latid,
Ug sa kinatumyan sa mabungahong yuta ang ilang mga pulong.”—Salmo 19:1-4.
Ingon nga ang batid nga dibuho nagasugid kanato ug usa ka butang mahitungod sa kabatid ug kahanas sa pintor, sa ingon ang mga bituon, nga walay sulti, ni mga pulong, ug tingog, nagasugid kanato ug usa ka butang. Dili, dili tungod kay sila nalamat o nga sila, sa usa ka paagi, nagaimpluwensiya sa atong personalidad ug kapalaran. Hinunoa, ang kahapsay ug desinyo makita diha sa mabituonon nga kalangitan nagpahayag ug tin-aw nga mensahe nga sila maoy obra sa usa ka intelehenti ug gamhanang Tigdesinyo ug Maglalalang. Sama sa gipamulong niana ni apostol Pablo: “Ang iyang dili-makita nga mga kinaiya dayag nga makita sukad pa sa pagkatukod sa kalibotan, tungod kay sila naila pinaagi sa mga butang nga nabuhat, bisan ang iyang dumalayong gahom ug pagka-Diyos.”—Roma 1:20.
Ang Gahom nga Nagamando sa Tanang Butang
Pinaagi sa pagtuon sa materyal nga uniberso, ang mga siyentipiko nahibalo nga ang tanang butang—gikan sa labing dakong mga galaksiya ngadto sa labing gamay nga atomo—gimandoan sa usa ka pisikal nga mga balaod. Ug bahin kita niana nga uniberso nga gimandoan sa tino nga mga balaod ug mga prinsipyo, apil ang mga balaod ug mga prinsipyo sa moralidad.
Ang ika-18ng siglo nga Alemang pilosopo ug edukador si Immanuel Kant, nga tinamod sa iyang pamatbat nga sinulat mahitungod sa lohika ug katarongan, misulat: “Duha ka butang ang mopuno sa hunahuna nga kanunayng may bag-o ug nagdako nga pagdayeg ug kataha, mas kanunay ug labi pa hinoon kitang mopalandong kanila: ang daghag bituon nga kalangitan sa itaas ug ang moral nga kasugoan sa kahiladman.” Oo, ang usa nga naglalang sa mga balaod nga nagamando sa pisikal “daghag bituon nga kalangitan” naglalang usab sa “moral nga kasugoan sa kahiladman.” (Roma 2:14, 15) Ang “kasugoan sa kahiladman,” nga gipalambo ug giugmad sa Pulong sa Diyos, nagagiya kanato sa atong pagpangitag kalipay ug katuyoan sa kinabuhi. Tungod niini nga katarongan nga ang salmista, human nga natukmod sa pag-ila sa himaya sa Diyos gikan sa pagtan-aw sa daghag bituon nga kalangitan mipadayon sa pag-ingon:
“Ang kasugoan ni Jehova hingpit, nga nagapabag-o sa kalag.
Ang pahinumdom ni Jehova kasaligan, nga nagahatag ug kaalam sa mga walay alamag.
Ang mga sugo ni Jehova matul-id, nga nagalipay sa kasingkasing;
Ang mga balaod ni Jehova mahinlo, nga nagahayag sa mga mata.
Ang kahadlok kang Jehova maputli, nga molungtad sa walay kataposan.
Ang hudisyal nga mga hukom ni Jehova matuod; ang tanan lunlon matarong.”—Salmo 19:7-9.
Busa, unsay gisugid sa mga bituon kanato? Nga ang Maglalalang, sa iyang kaalam ug gugma, nagtagana dili lamang pisikal nga mga balaod sa paggahom sa komplikadong mga pag-obra sa uniberso sa atong palibot kondili naghatag ug moral nga mga balaod usab sa paggiya kanato sa atong kusog-ug-paso ug mabalhinon nga katilingban. Wala, ang Diyos wala maghimo kanato samag mga pisa sa chessboard, kansang “karakter” gipaigo nang daan ug kansang “mga lihok” gikontrolar sa mga magdudula. Hinunoa, iyang gihatagan kita ug moral nga mga balaod nga motabang kanato sa paglihok nga maalamon, apan ingong mga tawo nga may kagawasan sa moral, anaa na kanato ang pagdawat ug pagpadapat niining hinatag sa Diyos nga moral nga mga balaod.
Asa man makita kining mga balaora? Gisultihan kita ni apostol Pablo: “Ang tibuok nga Kasulatan dinasig sa Diyos ug may kapuslanan alang sa pagpanudlo, alang sa pagpamadlong, alang sa pagpanul-id, alang sa pagmatuto sa pagkamatarong, aron ang tawo sa Diyos mamahingpit, masangkapan alang sa tanang maayong buluhaton.” (2 Timoteo 3:16, 17) Oo, ang dinasig nga Pulong sa Diyos, ang Bibliya, nasudlan sa mapuslanong mga giya alang sa tanang tawhanong mga kalihokan. Alang niini nga katarongan, ang Bibliya nag-awhag kanato: “Sumalig ka kang Jehova sa bug-os mong kasingkasing ug ayaw pagsalig sa imong kaugalingong salabotan. Sa tanan nimong mga dalan ilha siya, ug siya magamando sa imong mga alagianan. Ayaw pagpakamaalamon sa imong kaugalingong mga mata. Kahadlokan mo si Jehova ug palayo gikan sa daotan.”—Proverbio 3:5-7.