Aduna bay Nagbantay Kanimo?​—Ang “Elektronikong Amo”

“ANG pagbantay sa mga empliyado nagakauswag nga gihimo pinaagig mga makina,” nagtaho ang Technology Review. “Nagkadaghan ang ginabantayan, ug ang pagpaniid miuswag gikan sa pabrika ngadto sa opisina.”

Sa 1987 ang pagtuon nga gihimo diha sa Office of Technology Assessment sa kongreso nagpakita nga adunay gikan sa upat ngadto sa unom ka milyong klerikal nga mga obrero nga Amerikano nga nagtrabaho sa ilang mga trabaho nga adunay kompiyuterisadong tigbantay nga padayong naniid kanila pinaagi sa usa ka video display terminal.

Ang kompiyuter nga mga sistemang tigbantay kaylap nga gigamit sa mga kompaniya sa seguro (insurance), mga bangko, mga serbisyo sa publiko, mga kompaniya sa telepono, ug kompaniya sa ayroplano ug mga industriya sa hotel. Nianang mga dapita ang mga empliyado nagatrabaho ubos sa mabinantayong mata sa usa ka “elektronikong amo”​—usa ka sistema sa pagbantay nga gidesinyo sa pagpaniid kon unsay ilang gibuhat sa trabaho ug unsa ka kusog sila nga motrabaho.

Ang “elektronikong amo” dili gayod mopiyong sa iyang mga mata. Pinaagi sa mga alambre sa kompiyuter, sa video monitor, ug sa mga bug sa telepono, siya makabantay sa kapin sa gatosan ka trabahante sa usa ka panahon ug mopahibalo sa nagadumala kon unsa ang ginabuhat sa matag usa sa matag minuto sa adlaw sa trabaho. Samtang nagauswag ang paggamit sa mga tigbantay nga kompiyuter, dugang ug dugang nga mga empliyado nahibulong kon aduna bay tawo​—o butang​—ang nagatan-aw kanila.

Unsay gibati sa mga empliyado ug mga manedyer sa bag-ong “amo”? Ug sa unsang paagi ang paggamit sa tigbantay nga kompiyuter nakaapektar sa trabahoan?

Unsay Ilang Mahimo

Ang mga sistema sa kompiyuter sa awtomatiko mosukod sa gitas-on sa panahon nga gigugol sa usa ka trabahante sa opisina sa pagtawag sa telepono o sa pagsulod sa halin diha sa kaha. Sa usa ka pagpislit sa buton, ang manedyer nga atua sa layo mahibalo sa gikusgon sa pagmakenilya sa usa ka empliyado o sa gidaghanon sa mga sayop nga nahimo sa pagmakenilya sa bisan unsang adlaw.

Ang ubang mga sistemang tigbantay nagtugot sa mga amo sa pagsukod sa “unplugged time,” sa ato pa, ang gidugayon sa panahong gigugol sa mga trabahante nga nahilayo gikan sa ilang mga lamesa aron sa pag-adto sa kasilyas o nagpahingalay. Ang uban nakahimo sa mga manedyer sa pagpaminaw sa kokabildohay sa mga mga empliyado diha sa trabahoan. Sila makadungog sa tanan nimong isulti o sa imong kauban.

Ang Technology Review nagtaho sa usa ka kompaniya nga nagtaod ug mga kompiyuter diha sa ilang mga trak aron masukod ang gikusgon sa pagmaneho sa drayber, ug pagkambiyo, ug paghunong. Ang kompiyuter makataho gani kon unsa ka dugay nga mihunong ang drayber alang sa paniudto o sa pag-inom ug kape!

Nganong ang Pipila Nagapasiugda Kanila

Ang pipila nagapasiugdag tigbantay nga kompiyuter. Sila moingon nga ang paggamit niana nagpaarang sa mga amo sa pagsukod sa nahimo sa trabahante nga mas tukma ug makataronganon kay sa usa ka tawhanong manedyer, kinsa may iyang mga pagpihig.

“Ang kompiyuter walay gipalabi,” misulat si Vico E. Henriques, presidente sa Computer and Business Equipment Manufacturers Association. “Kini makiglabot sa tanan nga pareho lalaki o babaye, rasa, relihiyon, depekto sa lawas, nahibaloang trabaho niadto o ubang mga butang nga mahimong basehanan sa sumbong sa pagpihig batok sa nagadumala.”

Giangkon nga ingong resulta sa pagbantay sa trabaho sa matag indibiduwal pinaagi sa kompiyuter, ang mga empliyado nga adunay talagsaong katakos dili masayloan sa ilang mga amo. “Ang pagsukod pinaagi sa makina, pananglitan, nagapahimo sa organisasyon sa pag-ila dayon sa hawod mga empliyado niini ug magantihan sila sa husto,” misulat si Henriques diha sa Management World.

Apan samtang ang tigbantay nga kompiyuter mahimong epektibong kagamitan sa nagadumala, si Henriques miangkon nga kini magamit usab diha sa “dili-mahunahunaon, iresponsableng paagi.” Sa unsang paagi?

Usa ka Walay-Kasingkasing nga “Amo”

“Ang tigbantay nga kompiyuter mopasamot sa kalisod sa trabahante, makawala sa katagbawan sa pagtrabaho, ug sa ulahi makapildi sa tumong sa nagadumala nga daghang trabaho ang matapos.” matud ni Karen Nussbaum ug Virginia duRivage diha sa magasing Business and Society Review. Sa pagkamatuod, daghang mga empliyado ang mireklamo nga ang tigbantay nga kompiyuter naghatag ug dakong kabug-at kanila. Ang “elektronikong amo” nagapatunghag nabug-atang mga trabahante, matud pa nila.

Ang ubang mga kompaniya migamit ug teknolohiya sa kompiyuter aron pauswagon ang gikusgon sa produksiyon, nagpugos sa mga empliyado sa pag-apas sa ilang mga makina. Ang uban nagbantay pag-ayo sa mga empliyado nga kini nagapatunghag makabuang nga atmospera. Ang Time nga magasin nagtaho diha sa usa ka kompaniya sa ayroplano sa West Coast nga migamit ug mga kompiyuter aron tukmang mabantayan kon pila ka segundo ang gugolon sa 400 ka tigreserbang iskribiyente niini sa matag tawag sa telepono ug pila ka gutlo ang magamit sa kada tawag. Ang mga empliyado makakuhag mga punto nga demerits kon ang ilang mga tawag kanunayng mosobra sa 109 ka segundo o kon sila mogugol ug sobra sa 12 ka minutos sa kada adlaw sa pagpangasilyas nga dili oras nga gitugot alang sa paniudto ug pagkape. Ang pagkakuhag dimerit nga mga puntos nga 37 sa usa ka tuig nagpasabot sa pagkatangtang sa trabaho.

Ang mga sistema nga sama niana makamugnag gubot nga relasyon tali sa mga empliyado ug sa nagadumala, miingon ang mga kritiko, ug mopabati sa mga trabahante nga ang mga manedyer naniid kanila, andam sa pag-atake sa gamay nga deperensiya sa gikusgon sa pagtrabaho.

Dugang pa, ang ‘remote-control nga amo’ makakuha sa tawhanon nga relasyon taliwala sa trabahante ug sa nagadumala. Ang mga empliyado mosugod sa pagbati nga sila nagatrabaho sa pagpahimuot sa usa ka makina​—dili gayod makalipay nga kasinatian. Imbes mapauswag ang trabaho nga mahimo, ang tigbantay nga kompiyuter makapamenos hinoon niini pinaagi sa pagkuha sa pagkamamugnaon ug sa pagsalig sa empliyado.

“Ang mga makina dili makadasig sa trabahante, sila dili makasabot sa mga suliran sa empliyado, ug sila dili makapalambo sa pagkamaunongon sa kompaniya,” nangatarongan si Nussbaum ug duRivage.

Pagpahiangay Uban Nianang Klaseha sa “Amo”

Sanglit kay ang gugma dili mao ang kasagarang prinsipyo nga nagalihok sa kalibotan, walay empliyado ni amo ang adunay kinasingkasing nga interes sa uban. Busa, ang “elektronikong amo” nahimong kamatuoran. Bisan pa niana, ang pamuo ug ang nagadumala nagkauyon nga dako pa ang buhaton aron ang tigbantay nga kompiyuter mahimong mas epektibo ug dili kaayo makabug-at.

Pananglitan, ang mga manedyer makahatag sa mga empliyado ug abanteng pahibalo sa himoong pagpaniid aron nga sila dili mobati nga adunay usa nga nangespiya kanila nga walay pagpasidaan. Ang ubang mga manedyer nagrekomendar nga ang mga empliyado libreng makalantaw sa tanang impormasyong makuha bahin kanila.

Si Henriques misugyot nga “ang panahon diin panid-an ang mga empliyado kinahanglang makataronganon, ug kinahanglang mohatag ug higayon alang sa normal nga pag-usab-usab sa kadasig sa pagtrabaho.” Kaharmoniya niana, nakita sa ubang mga amo nga maalamon ang pagpaniid sa obra sa mga trabahante sa taas-taas nga panahon, aron makuha ang aberids sa maayong mga adlaw ug dili-maayong mga adlaw sa pipila ka semana o bulan.

Ang kabug-at dugang mamenosan kon ang mga trabahante tugotang motabang sa paghimog realistikong mga sukdanan sa trabaho, imbes kay pasagdang ang kompiyuter maoy modiktar kon unsa ka paspas nga buhaton ang trabaho. “Ang ubang mga kompaniya mihangyo sa mga empliyado sa pagtabang sa pag-establisar ug mga sukdanan sa pag-obra sa trabahoan ug busa nagkuha sa panginahanglan sa pagbantay,” matud sa Technology Review.

Makaiikag, ang Bibliya nag-ingon nga ang trabaho “maoy gasa sa Diyos” ug nga ang “matag tawo mokaon ug moinom ug malipay sa tanan niyang mga kahago.” Ug kini midugang: “Wala nay laing maayo kay niadtong tawo nga magakalipay sa iyang mga buhat, kay kana mao ang iyang bahin.” (Ecclesiastes 3:13, 22) Busa, kita makasalig nga sa bag-ong kalibotan sa Diyos, wala nay lugar alang nianang nagakuha sa kalipay nga mga gamit sa pagpaniid sama sa “elektronikong mga amo.”

Apan, hangtod moabot ang banag-banag sa bag-ong adlaw, ang pag-atubang sa “elektronikong amo” sa adlaw-adlaw makapikal. Apan ang positibong tinamdan makatabang kanimong makaantos. Ang usa ka operetor sa telepono miingon nga iyang giatubang ang kalisod sa pagtrabaho ilalom sa elektronikong gamit sa pagpanid pinaagi sa “diyutayng panahon sa pagrelaks ug pasiaw.” Busa kon ikaw napugos sa pagtrabaho ubos nianang walay-kasingkasing nga “amo,” magmapositibo ug magmapasiboon. Himoa ang labing maayo nga magkasinabot uban sa “amo” nga dili gayod mohunong sa pagbantay kanimo.