Sanong sa Magbabasa sa Basahong “Mga Pangutana sa mga Batan-on”

NAGHUNAHUNA ang pipila nga sila nasugamak sa suliran. “Abi kog buot nilang motambag kanamo bahin sa among kagawian,” matud sa usa ka 15-anyos nga dalagang ginganlag si Shereda. Ang uban yanong nabalaka. Usa ka 10-anyos Britanikong bayong nga ginganlag si Timothy nahinumdom: “Sa nasayran ko nga kinahanglang ako molingkod nga layo sa akong inahan ug amahan, dili ko buot moadto.”

Ang hinungdan sa maong kabalaka? Usa ka anunsiyo sa buntag sa Biyernes sa 1989 “Diyosnong Debosyon” Distritong mga Kombensiyon sa mga Saksi ni Jehovaa nga ang mga batan-ong tali sa mga edad 10 ug 19 molingkod sa usa ka seksiyong gitagana. Nahupay ang kabalaka sa dihang ang basahong Mga Pangutanang Gisukna sa mga Batan-on​—Mga Tubag nga Mosaler giluwatan ug giapod-apod nga libre sa tanang batan-on nga presente. Ang mga sanong?

“Ako wala makatingog; ang mga luha nanaligdig sa akong aping.”​—Mike.

“Kadto nakapatubod sa mga luha sa akong mga mata sa dihang nakita ko ang dalayegong impormasyon sa basahon. Ang kamatuoran lang nga kadto usa ka gasa gikan sa Nagamandong Lawas sa mga Saksi ni Jehova ngadto sa mga batan-on maoy usa ka pananglitan unsa ka dako sa ilang pagtagad kanamo.”​—Diesiotso-anyos nga si Margie.

Usa ka 10-anyos nga ginganlag Naomi, kansang amahan bag-o pang namatay, nalipay ilabina sa pagdawat sa basahon. Siya nahinumdom:

“Kadto ang unang dakong asembliya nga giadtoan sa among pamilya nga wala ang akong amahan. Ako masulob-on kaayo sa unang adlaw. Apan nalipay ako sa pagkahibalo nga ang atong mga igsoon ug atong langitnong Amahan, si Jehova, nagaatiman kanamo hangtod nga mahibalik kanamo ang among amahan sa bag-ong kalibotan.”

Ang basahon nagakobre, sa pinamubong dagway, sa halos katunga sa mga artikulo sa “Mga Batan-on Nangutana . . . ” nga mipatim-aw sa magasing Pagmata! gikan sa 1982 hangtod 1989. Kini may 39 ka kapitulo, nga gihugpong sumala sa ulohan ngadto sa pulo ka seksiyon. (Tan-awa ang kahon sa sunod panid.) Unsay bili sa pagbaton niining tanang impormasyon sa usa ka kombenyenteng basahon? Usa ka batan-on misaysay: “Kasagarang ako nahibalo nga angay kong tan-awon ang nangaging mga artikulo sa ‘Mga Batan-on Nangutana . . . ’ sa pagtabang kanako sa usa ka problema, apan wala gayod nako kana mahimo. Karon adunay usa ka basahon nga akong mapunit sa bisan unsang panahon aron magamit nga giya.”

Ang basahong Mga Pangutana sa mga Batan-on may gamhanan usab nga pandani sa mata. “Naangayan ko ang nindot nga mga letrato,” matud sa 11-anyos nga Heather. Ang mga letrato nagahulagway sa mga batan-on gikan sa tibuok kalibotan. Matud sa usa ka Canadianong batan-on: “Ang mga ilustrasyon labing makabibihag ug nagahawas gayod sa tinuod namong mga gibati sa dihang kami moatubang sa usa ka problema.” Nan, dili katingad-ang gisugdan dayon sa daghang batan-on ang pagbasa sa unod niadto.

‘Dili Ako Makahunong sa Pagbasa Niini’

Usa ka 17-anyos nga babaye misulat, sa papel-sulatanan sa hotel:

“Kami nanungatunga pa sa pagpauli sa balay gikan sa among kombensiyon ug may upat pa ka oras nga pagmaneho sa among unahan. Nabasa na nako ang napulo ka kapitulo.”

Ang pipila nalinga sa kaundan:

“Sa gibasa ko ang kaundan, kadto nahisamag pagtan-aw sa akong kinabuhi mismo. Daghan kaayo sa mga pangutana mao mismo ang akong gisukna sa akong kaugalingon sa usa o laing panahon.”​—Diesisais-anyos nga Kathy.

Ang pila ka “dili-himasa” nadani:

“Ako dili kaayo gustong mobasa, apan kining libroha nindot kaayo nga sa gisugdan ko kini sa pagbasa, dili ko kini ikabutang. Nabasa nako ang halos tibuok nga libro sa tulo ka adlaw.”​—Kinse-anyos nga Jennifer.

“Ako dili labing maayong magbabasa ug dili kaayo tigbasa. Sa pagkauli nako gikan sa kombensiyon, ako gikapoy ug halos dili makabuka sa akong mga mata. Apan mipaklipakli ako sa maong basahon, misugod sa pagbasa, ug mibasa sa usa ka tibuok nga kapitulo! Sukad niadto, ako nagbasag usa ka kapitulo kada adlaw, hangtod karong gabii​—ako nagbasag duha!”​—Diesisiete-anyos nga Tiffany.

Ug adunay pila ka maduhaduhaon:

“Abi kog ako gulang na kaayo alang sa pila ka bahin sa basahon. Mao nga gisugdan ko pagbasa ang Seksiyon 6, ‘Sekso ug Pamatasan.’ Kini nakatabang kaayog dako kanako sa paghimog pila ka dagkong desisyon. Walay usa ang gulang na kaayo alang niining basahona!”​—Diesinueve-anyos nga Sabrina.

Sa pagkamatuod, kay nakatapos niini, daghan mibati nga ang pagbasang kas-a niini dili igo:

“Ako nabawtismohan usa ka tuig nga miagi, apan ang kahimtang nalisod, ug ako nakasinatig depresyon. Kas-a mikalagiw gani ako gikan sa balay! Busa sa dihang nadawat nako ang bag-ong basahon, gibati ko nga si Jehova nasayod gayod kon unsay akong gikinahanglan. Kini talagsaon! Kaduha na nako kini mabasa.”​—J. S.

“Akong ginasulat ang matag kasulatan pulong por pulong sa sulod sa basahon aron mas sayon ang akong pagbasa sa basahon sa ikaduhang beses. Walay pagpasobra: Kining basahona naghimo kanako nga mas maayong tawo.”​—Diesiotso-anyos nga Aida.

‘Dili Ka Mobati nga Gimandoan Ka Kon Unsay Buhaton’

Milabay ang kapin sa tuig sukad sa pagluwat sa basahong Mga Pangutana sa mga Batan-on, bisan pa niana nagapadayon pag-abot ang mapabilhong mga komento. Ang bahin sa hinungdan sa kalamposan niini walay duhaduha mao nga bisan tuod kini gitumong sa mga batan-on, ang basahon dili binata; ni gisulat kini sa paagi nga mobati ang mga magbabasa niini nga sila gisermonan. Ang pila ka batan-on nagpahayag niini niining paagiha:

“Kining basahona duna pa ganiy diyutayng pasiaw. Kay gipaluyohan sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya, kini labi pang maayo kay sa bisan unsang magasin sa tin-edyer.”

“Dili ka gayod mobati nga ikaw gimandoan kon unsay buhaton; hinunoa, ikaw gipaamgo sa ubay-ubayng mga posibilidad ug sa sangpotanan sa matag usa. Ang punto de vista ni Jehova sa kanunay gipakita sa tin-aw ug gipaluyohan sa Kasulatanhong paagi.”

Daghan ang nagpahayag ug apresasyon sa kinaiyahan sa pagsulat ug sa pagsabot nga gipakita niini sa ilang mga pagbati.

“Ang akong amahan wala gayod magpakita sa bisan unsang matang sa pagbati alang kanako, pero ang tambag nga nasulod sa basahon daw naggikan sa usa ka mahigugmaong amahan nga nagatambag kanato alang sa atong kaayohan.”​—Stefano, Italya.

“Ang pagbati nga akong nabatonan dayon mao ang iya sa pagpakigsulti sa usa nga nakaila kaayo nako ug dili ang pagbasa sa usa ka pinatik nga panid.”​—Myriam, Italya.

“Daghan sa mga pananglitan nga gigamit susama kaayo sa nahitabo sa balay nga ikalangkit ko sa bug-os ang akong kaugalingon niana.”​—Usa ka tin-edyer nga babaye.

“Nasayod ako nga walay mga tin-edyer sa Nagamandong Lawas. Bisan pa niana, ang tanan nga inyong gisulat mahitungod sa mga batan-on tukma kaayo; kini samag gipakigsultihang direkta ni Jehova mismo.”​—Kinse-anyos nga si Aubree.

Dili Lamang Alang sa mga Batan-on

Daghang kapitulo nagahatag pagsabot sa mga problemang giatubang sa hamtong nga mga Kristohanon, mga problemang sama sa pagkamaulawon, depresyon, kamingaw, ug kawalay-trabaho. Nan, dili katingad-ang daghang hamtong ang nagpahayag usab ug apresasyon alang sa basahon. Matud sa asawa sa usa ka nagapanawng ministro sa mga Saksi ni Jehova:

“Ang akong bana ug ako walay anak nga among kaugalingon. Bisan pa niana, nakaplagan ko nga ang paagi sa pagpahayag sa materyal bililhon usab kanamo. Ang basahon sayon nga matitulohang ‘Mga Pangutanang Gisukna sa mga Tawo​—Mga Tubag nga Mosaler!’”

Daghang hamtong ang kinasingkasing miuyon:

“Adunay mga tudling-pulong, mga prase, ug mga prinsipyo nga mapuslanon kaayo sa akong kinabuhing batan-on nga 41 anyos.”

“Dili ka maghunahunang ang usa ka librong gisulat alang sa mga batan-on makatabang sa usa ka babayeng 61 anyos. Apan kana nakatabang nako sa paghunahunang positibo bahin sa kagahapon ug pagwagtang sa pagdumot nga akong gihambin batok sa akong mga ginikanan.”

“Akong nakaplagan nga ‘ang mga tigulang nangutana’ usab. Sa akong daghang katuigan sa pagka-Kristohanon walay nakatabang sukad kanako sa pagsabot nga labaw sa akong kaugalingon kay niini. Lain pay ato, ako maoy 74 anyos nga batan-on.”

Ang mga sulat nadawat usab gikan sa daghang Kristohanong mga ginikanan:

“Ako may tulo ka tin-edyer, ug kining basahona maoy tubag sa akong mga pag-ampo. Salamat kaninyo tungod sa pagkaandam motabang kanamo. Si Satanas nagasulay sa tanan sa pagpahilayo sa akong mga anak. Apan karon ako nasangkapan sa pagbuhat sa akong maarangan uban sa kahanas, salamat niining tukma-sa-panahong basahon.”

“Kining sistemaha nagapaluya kanato sa adlaw-adlaw. Ang kinamanghoran kong anak maoy 12, ug ang iyang interes sa espirituwal nga mga butang gidaot kaayo sa miaging tuig. Dili ko ikapahayag kaninyo kon unsa ka maayo ang pagkakita nga siya nagapaningkamot padulong sa bawtismo ingong resulta sa kombensiyon ug niining bag-ong basahon.”

“Ang mga luha mitubod sa akong mga mata samtang nadawat sa akong mga anak ang ilang mga kopya. Walay laing relihiyosong mga organisasyon ang dako kaayog pagtagad sa ilang mga batan-on!”

“Ako tagsaanong ginikanan, ug nahadlok gayod ako kaayo ug usahay mobating dili kuwalipikado nga igo ingong ginikanan. Ang kinamagulangan kong anak lalaki maoy 11 anyos ug dunay magtutudlo nga wala makaangay kaniya. Pagkamakapaluag sa dughan ang pagkakaplag ug usa ka kapitulo diha sa basahong Mga Pangutana sa mga Batan-on nga naghisgot nianang situwasyona!”

Daghan ang nagpamatuod sa pagkaepektibo sa usa ka bahin nga gitawag “Mga Pangutana nga Mahisgotan” nga makita sa kataposan sa matag kapitulo:

“Gibasa namo sa tingob ang basahon ingong bahin sa among regular nga pagtuon sa Bibliya sa balay. Kini mas nakapasuod kanamong tanan. Akong namatikdan nga ang mga bata wala gil-asi sa mga pangutana, ug kini nagatabang gayod sa pagpadayag sa mga pagbati nga basin dili sayon nga ipahayag.”

Mga Tubag nga Mosaler Gayod!

Hinuon, ang tigi sa bili sa maong basahon dili ang kapopular niini kondili ang kapraktikal niini. Sa laing mga pulong, ang mga tubag niini mosaler ba gayod? Daghang batan-on madasigong nagauyon nga sila mosaler gayod:

“Sa wala pa ako makabasa niining basahona, ako tigkuyog lamang sa akong inahan ug akong igsoong babaye ngadto sa Kingdom Hall kay ako dili makapabilin sa balay nga mag-inusara. Ako nagkinabuhi sa dobleng kinabuhi. Karon kanang tanan nausab kaayo sa pagkamaayo.”

“Makabulag ka sa kamatuoran, apan kini dili mobulag kanimo. Sa edad 27, misulay ako sa pagbalik sa Kingdom Hall​—nga nag-inusara, nahadlok, ug mahinulsolon. Ako nakabatog daotan kaayong mga bisyo ug gibati ko nga ang Diyos dili na gayod makapasaylo kanako. Apan ang usa ka gulangong igsoong babaye mihatag kanako sa bag-ong librong Mga Pangutana sa mga Batan-on. Akong nakaplagan nga kini naghisgot sa tanan kong problema ug nagsulti kon unsaon pagsulbad kanila. Nakahilak ako. Dili ako makapahayag nga igo sa akong apresasyon niining libroha. Mga tubag nga mosaler​—ug kon sa unsang paagi!!!”

“Ang libro nakapahunahuna kanako nga ugdang. Sa sinugdan wala gayod nako isipa ang akong kaugalingon nga usa sa mga Saksi ni Jehova. Ako may trato. Ako nakighugoyhugoy sa mga tawo sa kalibotan. Ako tigpangawat pa gani. Apan tapos sa pagbasa sa libro, naamgohan ko nga ako nagbuhat ug butang daotan sa akong kinabuhi. Miampo ako kang Jehova nga pasayloon niya ako ug gipasalamatan siya tungod sa paghatag kanako niining talagsaong bag-ong libro.”

Kini sampol lamang sa ginatos ka sulat nga nadawat. Kami nadasig ug dulot natandog sa maayong sanong ninyong mga batan-on. Tin-aw, buot ninyong buhaton kon unsay matarong, ug gipabilhan ninyo ang pagtultol nga mahigugmaong ginatagana ni Jehova diha sa iyang Pulong. Dayag usab nga ang mga tubag gikan sa Pulong sa Diyos tinuod nga mosaler!

Busa malipay kamong mahibalo nga ang seryeng “Mga Batan-on Nangutana . . . ” diha sa Pagmata! mopadayon sa paghatag ug makataronganon, gibase-sa-Bibliyang tambag bahin sa mga ulohang maylabot kaninyo. Ayaw sipyata bisan ang usa ka artikulo! Ug kon wala ka pa makahimo, basaha​—ug basaha pag-usab​—ang basahong Mga Pangutanang Gisukna sa mga Batan-on​—Mga Tubag nga Mosaler.b Ipakig-ambit kana sa imong mga kasaring. Tan-awa ang mga kasulatang gisitar. Ipakighisgot ang mga kapitulo uban sa imong mga ginikanan. Ipadapat ang tambag niini. Ug walay duhaduha nga mouyon ka sa 16-anyos nga Kent, nga miingon: “Kini nahisama sa pagbatog basahon sa pagtabang nako sa pagtadlas sa labing talandogong katuigan sa akong kinabuhi.”

[Mga footnote]

[Kahon/Hulagway sa panid 11]

Kaundan

Seksiyon 1

Ang Panimalay:

Pakiglabot sa mga Membro sa Pamilya

Kapitulo Panid

1 Nganong Angay Kong ‘Pasidunggan ang Akong Amahan

ug Akong Inahan’? 11

2 Nganong ang Akong mga Ginikanan Dili Mosabot Kanako? 18

4 Nganong Nagbulag si Papa ug si Mama? 34

7 Angay Bang Mobiya Ako sa Balay? 56

Seksiyon 2

Ikaw ug ang Imong mga Isigkaingon

Seksiyon 3

Paglantaw sa Imong Dagway

10 Unsa ka Hinungdanon ang Panagway? 82

Seksiyon 4

Nganong Kini ang Akong Gibati?

12 Nganong Dili Ako Makaangay sa Akong Kaugalingon? 98

13 Nganong Gibati Ko ang Depresyon? 104

14 Unsaon Nako Paghanaw ang Akong Kamingaw? 115

15 Nganong Maulawon Kaayo Ako? 121

16 Kasagaran ba ang Akong Paagi sa Pagbangotan? 127

Seksiyon 5

Eskuylahan ug Trabaho

17 Angay Bang Moundang Ako sa Pag-eskuyla? 134

18 Sa Unsang Paagi Mapauswag Ko ang Akong mga Grado? 140

19 Nganong Hilabtan Ako sa mga Batan-on? 150

20 Sa Unsang Paagi Ikasinabot Ko ang Akong Magtutudlo? 158

22 Unsang Karera ang Akong Pagapilion? 174

Seksiyon 6

Sekso ug Pamatasan

23 Unsay Ikasulti Bahin sa Sekso sa Dili pa Magminyo? 181

25 Masturbasyon​—Unsa ka Seryoso? 198

26 Masturbasyon​—Sa Unsang Paagi Masumpo Ko ang Hilig? 205

27 Pagkamaminatud-on​—Kinamaayohan Bang Lagda? 212

Seksiyon 7

Pakigdeyt, Gugma, ug ang Kaatbang nga Sekso

28 Sa Unsang Paagi Mahikalimot Ako sa Akong Kaibog? 219

29 Andam na ba Akong Makigdeyt? 225

30 Andam na ba Akong Magminyo? 236

31 Unsaon Nako Pagkaila Kon Kini Tinuod nga Gugma? 242

32 Unsaon Nako Pagpalampos sa Panagtratohay? 252

Seksiyon 8

Ang Lit-ag sa mga Droga ug Alkohol

33 Pag-inom​—Nganong Dili? 262

34 Nganong Moingong Dili sa mga Droga? 272

Seksiyon 9

Panahong Diokupado

35 Hinungdanon ba Kon Unsay Akong Ginabasa? 283

37 Nganong Dili Ako Makalipaylipay Panagsa? 296

Seksiyon 10

Imong Kaugmaon

38 Unsay Akong Kaugmaon? 305

39 Sa Unsang Paagi Masuod Ako sa Diyos? 311

[Kahon sa panid 12]

‘Akong Paboritong Bahin sa Libro Maoy . . .’

Daghang batan-on mikomento bahin sa kon hain sa pulo ka seksiyon (gilista sa ubos) sa librong Mga Pangutana sa mga Batan-on ang ilabinang nakatabang nila:

Ang Panimalay: “Ang akong igsoong babaye ug ako sigeng mag-away. Apan ang libro nakatabang nako nga magminaayo ngadto sa akong igsoong babaye. Ug kon kami mag-away, kami moingong sorry ug nga wala ra sa among buot ang among gipanulti.”

“Ako niadto naghunahuna nga naangkon sa akong igsoong babaye ang tanan nga gusto niya, apan karon ako nakaamgo nga ako nasina kaniya. Ako nakaamgo, usab, nga ang akong mga ginikanan dili ingong may pinalabi apan naningkamot lamang sa ilang labing maarangan sa pag-apod-apod sa ilang gugma sa tanan.”

“Nakatabang kanako ang pagkahibalo nga ang akong inahan ug amahan wala magbulag tungod nako.”

Ikaw ug ang Imong mga Isigkaingon: “Kini nakatabang nako sa pagsabot nga kon buot ko ang usa ka higala, kinahanglang ako mahimong usa. Gawas pa, nakatuon ako sa dili pagpakighugoyhugoy sa mga batan-on nga daotang mga kauban.”

Paglantaw sa Imong Dagway: “Abi kog ako sobra ka tambok, ug ako halos dili mokaon sa daghang adlaw. Apan ako mohabhab sa pagkaon sa sunod nga adlaw ug manambok na usab. Gituohan ko nga ako maot ug dili madanihon. Giingnan ako sa usa ka minahal nga higala nga basahon ang seksiyon bahin sa ‘dagway.’ Midaligdig ang mga luha sa akong aping samtang nagbasa ako niini. Karon natul-id na nako ang mga butang palabihon, ug ginabutang ko ang bug-os nga pagtagad diha sa akong pag-alagad sa Diyos​—ug dili sa akong panagway.”

Nganong Kini ang Akong Gibati?: “Ako nakabatog grabeng depresyon, sa puntong nagplano sa paghikog. Karon gisugdan ko ang pag-atubang sa akong mga kahadlok ug nagdawat ug propesyonal nga tabang. Nahupayan akog dako sa pagbasa nga may kataposan kining ‘kanunay nga kahadlok.’”

Eskuylahan ug Trabaho: “Ako may problema sa akong mga grado ug sa pagkakanunay nga hasion sa eskuylahan. Nagplano ako sa paggamit sa tambag diha sa eskuylahan.”

Sekso ug Pamatasan: “Daghan ang pagpiit diha sa mga tin-edyer aron buhaton ang daotan, apan pinaagi sa pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya, ako makasukol sa akong mga isigkaingon.”

“Ako may problema sa masturbasyon, ug kini nakapaguol kaayo nako. Apan maningkamot gayod ako sa pagpadapat sa tambag ug maningkamot nga mahimong labing buotang batan-on alang sa akong langitnong Amahan.”

Pakigdeyt, Gugma, ug ang Kaatbang nga Sekso: “Ako labaw pang naibog sa usa ka dalaga sa dugaydugay na karon. Dili ako mohimog binuang nga butang o magpakaulaw samtang anaa siya. Bisan pa niana, nagbaton ako sa mga pagbati nga inyong gibatbat. Ang libro nakatabang nako sa pag-amgo nga kini binatang gugma lamang ug ako dili pa edaran aron makigdeyt.”

Ang Lit-ag sa mga Droga ug Alkohol: “Ako primero anyo sa hayskul, ug sila nagtanyag na nakog mga droga. Ang libro nakatabang nako sa pag-ingong dili.”

Panahong Diokupado: “Ako tigtan-aw niadtog TV sa Lunes hangtod Biyernes. Ang libro nakatabang nako sa pagkunhod sa akong pagtan-aw ug TV​—Dominggo ug Biyernes na lamang!”

Imong Kaugmaon: “Ako naghunahuna niadto nga ang Bibliya makalaay​—apan dili na! Gisulayan ko kini sa pagbasa 15 minutos kada adlaw!”

“Kini nakatabang gayod kanako sa akong mga pag-ampo. Karon ako makahimo sa pagpakigsulti kang Jehova samag ngadto sa usa ka suod kaayong higala.”

[Mga hulagway sa panid 10]

Ang usa ka grupo sa mga batan-on nga taga-Pransiya nagpadala niining letratoha (tuo) ingong simbolo sa ‘mahigugmaong panalipod ug pagpaluyo’ ni Jehova ug sa iyang organisasyon sa pagtagana sa basahong Mga Pangutana sa mga Batan-on