Pagpaniid sa Kalibotan
Pultahan-ug-Pultahan nga Teknik
Sumala sa mantalaang El Pais sa Madrid, ang Katolikong mga pari ug mga obispo nahiagom sa usa ka krisis. Gidaog sa kawalay-paglaom, ang uban mibiya sa pagkapari o nangayog sayo nga pagretiro. Apil sa mga rason nga gihatag mao ang kamingaw sa pinugos nga dili-pagminyo. Ang mga obispo nabalaka usab bahin sa pagtubo sa ubang relihiyosong mga grupo. Ang El Pais miingon nga misugyot ang usa ka kardinal nga tudloan ang mga estudyante sa mga seminaryo sa “pultahan-ug-pultahan nga teknik aron sila makaadto gikan sa balay-ug-balay sama sa gihimo sa mga Saksi ni Jehova aron sa pagkabig sa mga tawo sa Katolikong pagtuo.” Sumala sa mantalaan, ang kardinal midugang nga si Kristo ug si apostol Pablo nakigbahin diha sa balay-ug-balay nga buluhatong pagsangyaw.
Pasidaan sa “Masakiton” nga mga Tinukod
Karon nga napamatud-an ang simtoma sa masakitong mga tinukod tungod sa polusyon sa hangin sa sulod, sa unsang paagi mamatikdan sa usa ang suliran sa dili pa magkasakit ang mga tawo! (Tan-awa ang Awake!, 11/8/88, panid 30 ug 12/8/88, panid 29.) Pinaagi sa paggamit ug mga tanom, miingon ang duha ka propesor sa Dartmouth University. Sila miingon nga ang mga tighugaw dayag nga makahatag ug sakit sa mga tanom sa dili pa ang mga kemikal mohatag ug sakit sa mga tawo, busa naghatag ug sayo nga sistema sa pasidaan. Ang mga dahon sa ubay-ubayng mga tanom mopakitag mga dahon nga manglukot ug kalayaon o dili-normal nga pagtubo kon maladlad sa mga kemikal nga mohatag sa mga tawo ug mga labad sa ulo, mopahinabog kalipong, ug mopatunghag ubang mga simtoma sa “masakiton” nga mga tinukod. Gawas pa nga tandogonon kaayo, sila midugang, ang mga tanom mas barato kay sa mga instrumento.
Paghimo sa mga Puloan sa Posil nga mga Panghapak sa Bola
Sa 1990 gipahayag sa gobyerno sa Habagatang Aprika ang igong pagkunhod sa gastos sa depensa, sumala sa Financial Mail. “Ang mga tigdukiduki sa militar nanagna nga labing menos Rlbn [usa ka libo ka milyon ($400,000,000 U.S.)] ang kuhaon gikan sa sunod tuig nga badyet sa depensa,” miingon kining basahon sa Habagatang Aprika. Aron makasagubang sa kubos nga badyet, ang mga industriya sa mga hinagiban nakigsosyo sa mga kompaniya nga nagahimog komersiyal nga mga butang. Ang usa ka pabrika sa armas “nagpasibo sa mga makinarya niini nga gigamit sa paghimog mga kahoyng puloan sa riple aron ang primira-klaseng mga panghapak sa bola sa dulang cricket ang magama,” mitaho ang mantalaang The Star sa Johannesburg. Ang mga panghapak sa bola sa dulang cricket gigamit sa popular nga dula sa ting-init sa Habagatang Aprika ug nasulayan ug giaprobahan sa numero unong magdudula sa cricket.
Nagkadiyutayng mga Kabakaba
Ang Uropa adunay duolan sa 380 ka nailhang mga espisye sa mga kabakaba, halos ang tulo ka bahin niini makita diha ra sa maong kontinente. Ang usa ka taho diha sa The European naghisgot nga “halos ang tanan . . . midiyutay ug kalit ug daghang espisye malagmit mapuo.” Ang mga nasod nga naapektohan mao ang Netherlands, Alemanya, Switzerland, ug United Kingdom. Unsa ang hinungdan? Ang pag-uswag sa produksiyon sa agrikultura, nga nadasig ilabina sa pagtubo sa Uropanhong Komunidad, maoy mitultol sa pagkalaglag sa mga puloy-anan sa mga mananap. Ang pagdaro sa mga kabalilinhan, ang pagpamala sa mga kalamakan, ang kaylap nga paggamit sa pagpatay sa dangan, paglaglag sa mga kalibonan, ug dili maayong pagdumala sa mga kalugotan maoy nagpasamot sa situwasyon.
Batan-ong mga Kriminal
Sumala sa usa ka pagtuon nga gihimo sa Justice Ministry sa Japan, “ang mga batan-on [maoy nakapahat] sa 57.4 porsiento sa tanang mga suspetsado nga gisukitsukit o gidakop,” mitaho ang The Daily Yomiuri. Ang aberids nga edad sa batan-ong mga kriminal mius-os tuig-tuig sa kapin sa napulo ka tuig. Ang mantalaan midugang nga “sumala sa pagtuon, kapin sa 70 porsiento sa mga delingkuwente nga nakahimo sa unang krimen maoy tali sa edad 13 ug 15. Taliwala niadtong nangapriso sa labing menos makaduha, ang kadaghanan nakahimo sa ilang unang krimen nga walay pay 10 ang edad.” Ang pagtuon nagbutyag nga ang kinabag-an sa delingkuwenteng mga batan-on sa Japan may mga ginikanan nga wala maghatag igong disiplina. Sila maoy gikan sa mga pamilya nga “kulang kaayo ang katakos sa pakigkomunikar sa makahuloganong paagi.”
Bibliya sa Mongolia
Ang Mongoliano-ug-sinultihang mga tawo sa kalibotan karon aduna nay bahin sa Bibliya sa ilang kaugalingong pinulongan. Ang Britanikong eskolar si John Gibbens nakagugol ug 18 ka tuig sa pagtapos sa iyang hubad sa Kristohanon Gregong Kasulatan. Miingon si Gn. Gibbens, “nga ang Mongoliano mao ang kataposang opisyal nga pinulongan sa nasod sa kalibotan nga makadawat sa Bag-ong Testamento,” mitaho ang Asia Magazine. Ugaling, ang magasin midugang nga ang gidaghanon sa mga tawo nga nagtuo ug Bibliya “gibanabana nga dili mokapin sa usa ka dosena gikan sa 2.2 ka milyong mga tawo nga nagpuyo sa People’s Republic sa Mongolia.” Ang usa ka sosyedad sa Bibliya sa Inglaterra mibatbat nga adunay nagatubong kaikag sa Bibliya ingong usa ka klasikal nga basahon sa kalibotan.
Mga Katoliko Wala Magkauyon
Ang Pranses nga mantalaang Le Figaro mitaho nga sumala sa dili pa dugay tibuok-nasod nga surbi sa opinyon sa Katolikong Pranses, ang kadaghanan sa mga Katolikong Pranses (57 porsiento) wala mouyon sa opisyal nga mga doktrina sa iglesya mahitungod sa moralidad. Sa dihang gipangutana bahin sa pag-unong sa kaminyoon, pagpugong sa pagpanganak, aborsiyon, ug artipisyal nga pagpamabdos, 60 porsiento mitubag nga ang iglesya kinahanglang dili mohimog mga balaod niining mga bahina. Ang surbi nagpakita nga bug-os 69 porsiento sa Katolikong Pranses miingon nga sila miuyon, sa prinsipyo, sa pakigsekso una pa maminyo. Dugang pa, 49 porsiento miingon nga sila pabor sa pagkuha sa pinugos nga pagpabiling dili-minyo sa Katolikong mga pari, ug 51 porsiento nagtuo nga ang babaye angay tugotan sa pagkahimong pari. Makaiikag, 8 porsiento lamang nagtuo nga ang Katolikong Iglesya magmaunongon gihapon sa mga pagtulon-an ni Jesu-Kristo.
Satanismong mga Rituwal
“Ang mga taho mahitungod sa satanismong mga rituwal, nga dugay nang gituohan nga imposible, dugang nagkasubsob ug makapabalaka ang pagkamakanunayon,” mitaho ang The Globe and Mail sa Canada. Ang maong mga taho nag-apil sa seksuwal nga pag-abuso, kanibalismo, ug paghalad ug mga tawo. Ang uban nag-ingon nga ang mga biktima sa paghalad ug tawo gikuha gikan sa 50,000 ka laag ug mga tawong walay balay nga gitaho nga nangawagtang sa Norte Amerika tuig-tuig. Dunay mga sumbong usab sa pagpasanay ug pagtago sa mga masuso alang sa katuyoan sa paggamit kanila alang sa tawhanong halad. Ang The Globe and Mail midugang nga sa “Canada, ang gibanabanang 2,000 ka indibiduwal ang migula nga misumbong nga giabuso sa satanismong mga kulto.” Aron maatiman ang suliran, ang mga departamento sa kapolisan sa ubang bahin sa Canada nagapasiugda ug Satanismo diha sa ilang mga kurso sa pagpanudlo. Ang mga opisyales nabalaka sa “kamadanihon sa Satanismo diha sa mga batan-on.”
Mahimsog nga Tambok
Ang dili pa dugay nga pagtuon nagbutyag nga ang sakit sa kasingkasing taliwala sa mga tawo nga nagpuyo duol sa daplin sa baybay sa Japan mas diyutay kay sa mga tawo nga nagpuyo halayo sa dagat. Ang rason? Ang Asiaweek nagtaho nga ang pagkaon ug daghang kalan-ong gikan sa dagat “nalangkit sa pagkunhod sa daghan komung mga kapeligrohan diha sa mga ugat sa kasingkasing.” Ang salmon ug trout ilabina daghan ug polyunsaturated fat nga nailhang omega-3. Gituohan nga kining matanga sa tambok makakunhod sa lebel sa triglycerides ug makakunhod sa “pagkalapot sa dugo”—ang tendensiya niini sa pagbagtok ug tingali mapundo diha sa mga ugat sa kasingkasing,” miingon ang Asiaweek. Ang uban misugyot nga ang omega-3 tingali makatabang pa sa pagsumpo sa ubang mga sakit, sama arthritis o panghuboy sa mga lutahan, kanser sa suso, mga sakit sa bato, ug migraine nga mga labad sa ulo.
Ang Numero Unong Mamumunog Kahoy
Sumala pa sa Süddeutsche Zeitung, usa ka mantalaan sa Munich, ang mga lasang sa Alemanya misamot sa pagkadaot. Mga 56 porsientong mga akre sa lasang sa Alemanya giingon nga nadaot. Ang kahoyng pino ang ilabinang naapektohan, uban sa seryosong nga gidangatan sa mga bungtod, diin ang lalom nga mga ugat nagdula dakong papel sa pagsumpo sa mga pagdahili ug sa pagkankan sa ibabawng yuta. Ang Süddeutsche Zeitung miingon nga tungod sa taas nga lebel sa mga buga sa mga sakyanan sa Alemanya, “ang mga konserbasyonista sa makausa pa nanawag sa pederal nga kagamhanan sa paghimog lakang maylabot sa ‘Num. 1 nga mamumuno ug kahoy,’ ang mga kotse.”
Pagtuon Diha sa Balay
Gatos-gatos ka libong mga ginikanan sa Tinipong Bansa nagtudlo sa ilang mga anak diha sa balay inay sa pagpatungha kanila. Ang The New York Times mitaho nga sumala sa usa ka pagbanabana, 500,000 ka bata ang ginatudloan diha sa balay. Kini nga kapilian nagakapopular tali sa mga ginikanan nga nabalaka “bahin sa mga droga ug krimen sa publikong mga eskuylahan ug bahin sa pag-us-os sa kalidad sa mga magtutudlo.” Sumala pa sa The Times, ang mga edukador miingon nga kining mga bataa gibilin diha sa “maluya maayog tuyo apan dili-kuwalipikadong mga ginikanan.” Ang usa ka babayeng tigpamaba sa National Homeschool Association miadmiter nga ang “pagtudlo diha sa balay dili alang sa tanan.” Unya siya midugang: “Ni ang publikong eskuylahan.”
Krisis sa Pag-atiman sa Katedral
Bisan pag ang Church of England mao ang ikaduha sa labing dakong tag-iyag yuta sa Britanya, kini naglisod sa pag-atiman sa daghang mga katedral niini. Sumala sa Guardian Weekly sa Manchester, “adunay mga timaan nga ang publiko gikapoy na sa dugay nang pagsuportar niining nagkaguba maayong mga monumento.” Ang ubang mga opisyales sa iglesya misugyot sa pagbukas ug mga restawran diha sa mga lagwerta sa simbahan o padakoon ang mga tindahan nga atua na didto; sa York, gidoble sa mga opisyales sa iglesya ang mga abangan sa lokal nga mga tindahan. Ang maong mga paningkamot gisaway gikan sa mga lider sa iglesya. Apan si Dr. Robert Runcie, Arsobispo sa Canterbury niadto, dili pa dugay mipadala ug sulat sa gobyerno sa Britanya nga nangayog pinansiyal nga tabang alang sa iglesya. Ang katedral sa Ely adunay mas yano nga solusyon. Nanukot kini ug bayad sa mga bisita nga mosulod.