Ang Suliran Maylabot sa Kape
KAPIN sa 1,500,000,000 ka tasa sa usa ka adlaw! Sumala sa usa ka dili pa dugay nga pagbanabana, kana mao ang gidaghanon sa kape nga ginainom sa kalibotan. Kining dakong kunsomo nagpadayon bisan pa sa balik-balik nga mga pasidaan gikan sa mga siyentipiko sa nangaging mga tuig nga atubangon sa mga tig-inom ug kape ang daghang mga kapeligrohan, gikan sa sakit sa kasingkasing ngadto sa dayabetes ug bisan nagkalainlaing mga matang sa kanser. Nan, nganong diyutay ra kaayong mga tig-inom ug kape ang mihunong sa ilang pag-inom ug nagpalayo niana?
Sa nanglabayng 40 ka tuig, ang mga siyentipiko nakapatik ug kapin sa lima ka gatos ka taho mahitungod sa mga epekto sa pag-inom ug kape. Apan sa pagkakaron ang ilang mga konklusyon, dili pa gayod bug-os. Ngano? Alang sa usa ka butang, ang kape mas komplikado kay sa panagway niini. Ang usa ka tasang kape tingali may mga lima ka gatos ka kinaiyanhong mga kemikal. Bisan pa, ang kadaghanang mga pagtuon nagpunting sa usa lamang ka sambog, ang igpalagsik nga caffeine.
Alang sa uban, ang caffeine mopahinabog pagkadili-makatulog ug sapoton o maglisod sa pagpamensar. Apan unsay ikasulti maylabot sa kanser? Ang Which nga magasin sa mga pumapalit nagtaho: “Halos sa tanang pagtuon nga nagpadayag nga posibleng may kalangkitan ang [kape ug kanser], adunay laing magkasumpaki nga mga kaplag.” Nan, dili ikahibulong, nga ang tigdukiduki sa kape sa London mitaho nga diha sa kasarangang publiko, wala “gayoy lihok sa pagpalayo gikan sa kape.” Gawas pa, daghan ang nahibalo nga ang tsa, kokwa, ug mga ilimnong kola adunay caffeine usab. Sa pagkamatuod, ang magasing Which? nag-ingon nga “timbang por timbang, ang tsa mas daghag caffeine kay sa kape, apan gamayng timbang lang ang gamiton, sa kadaghanan, sa pagpabukal ug usa ka tasang kape.”
Sa gihapon, adunay pipila ka mga pahimangno nga gustong matikdan sa mga tig-inom ug kape. Ang The Times sa London dili pa dugay mikutlo niining nakaplagan gikan sa usa ka Olandes nga taho: “Ang kape diin isagol direkta ang pinabukal nga tubig ug ginaling nga kape mopadaghan sa kolesterol nga 10 porsiento, kon itandi sa pag-inom ug sinala nga kape o sa dili pag-inom ug kape.” Ang kolesterol ilado kaayo nga makaamot sa sakit sa kasingkasing. Diha sa laing gula, ang The Times mikutlo sa usa ka pangunang nutrisyonistang Britaniko nga nag-ingon: ‘Ang regular nga tig-inom ug kape kinahanglan duna gayoy bag-ong kape ug ayaw pag-inom ug pinaayopan o pinabukal ginaling nga kape.’
Kon magkauyon man ugaling ang mga eksperto kon mahitungod sa kape kini mao ang pagkakasarangan. Ang mga doktor sa kasagaran morekomendar nga ang mga tawo kinahanglang moinom nga dili mosobra sa unom ka tasang kape (o upat ka mug) sa usa ka adlaw. Kadtong dunay suliran sa panglawas sama sa sakit sa kasingkasing o sa bato o alta-presyon kinahanglang moinom ug menos niana. Ug ang mga babayeng mabdos ug nagpasuso sa ilang mga anak kinahanglang dili moinom ug sobra sa usa ka tasa sa usa ka adlaw.