Ilang Gipahayag Kini Pinaagig mga Bulak Diha sa Japan
Sinulat sa koresponsal sa Pagmata! sa Japan
SUKAD sa Dakong Pasundayag sa 1851 sa London, ang mga perya sa kalibotan kanunay nagapasiugda sa kauswagan sa industriya ug teknolohiya. Ang kinaiyahan, hinunoa, mao ang gihatagag pasiugda sa expo nga gihimo sa Osaka, Japan, sa nanglabayng mga bulan sa ting-init. Gibaliskad niini ang uso ug gihatagag pagtagad ang mga bulak ug mga talamnon.
Gipasiugda ang temang “Pag-inagaray sa Kinaiyahan ug sa Katawhan,” ang matahom nga mga tanaman diha sa dakong hawan nga gitawag Expo sa mga Bulak nagpamatuod sa posibilidad sa katawhan sa pagkinabuhi nga harmoniya sa kinaiyahan. Sa samang higayon, gipalanog ang mga pasidaan sa suliran sa palibot sa kalibotan.
Ang hawan adunay 140 ka ektarya ug gibahin sa upat ka seksiyon libot sa usa ka linaw nga ginganlag Dagat sa Kinabuhi. Sa tuo sa kinadak-ang pultahan mao ang Luna sa Kabukiran, nga dunay mga bakilid. Ang Luna sa Uma anaa sa tuo. Sa gawas sa Luna sa Uma, dunay mga dalan paingon sa Luna sa Siyudad, ang lugar sa nagkalainlaing mga pabilyon. Ang Kinasang-an sa Madyikal nga Karsada, nahimutang ang parke sa kalingawan, diha sa kinatumyan sa hawan.
Ang pagpasiyo sa Luna sa Uma, sa Luna sa Kabukiran, ug sa internasyonal nga mga tanaman bug-os makapalinga kanato sa kalangkitan sa bulak diha sa Expo. Ang kaumahan sa mga bulak nga dalag, pula, lila, ug daghan pang mga kolor makapapresko sa mata ug sa espiritu. Ang paghuyohoy sa hangin, nga nangalimyon sa mga rosas nga namulak sa pula, puti, ug dalag, nakadugang sa relaks nga atmospera. Ang katingalahang Walog sa mga Bulak nga estilong Hapones naghatag ug linain nga kinaiyahan. Kining tanan nagtimaan nga ang mga tawo gihimo aron mabuhi diha sa samag-tanaman nga mga palibot.
Nagsuroysuroy sa internasyonal nga mga tanaman, nakuha ang among pagtagad sa Israel nga Tanaman sa Bibliya, nga gipasundayag ang mga kahoyng olibo ug mga kuta nga bato. Ang gipakitang mga kinutlo gikan sa Awit ni Solomon ug ubang mga basahon sa Bibliya nakatabang sa pagmugna pag-usab sa atmospera sa usa ka tanaman sa panahon sa Bibliya.
Laing pasundayag nga makapahinumdom sa usa ka asoy sa Bibliya mao ang gamhanong pasundayag sa pagbulag sa mga tubig sa Dagat sa Kinabuhi. “Ang gibombang 600 ka toniladang tubig sa upat ka minutos ang nagpaposible niini,” misaysay ang usa ka opisyal diha sa maong lugar. Sa dihang anam-anam nga mibulag ang tubig, unom ka tuboran nga lainlain ang mga desinyo mosayaw sa musika nga nagduyog sa pasundayag. Kon mahimo kini sa tawhanong teknolohiya, siyempre ang labing gamhanang Maglalalang makahimo sa pagbulag sa Pulang Dagat.—Exodo 14:21-28.
High-Tech nga mga Pabilyon
Bisan pa sa taas kaayong linya, ang dakong panon sa mga tawo nagdasok sa mga eksibit sa daghang pabilyon. Ang usa ka pabilyon nagpasiugda ug usa ka “madyik karpet” nga niini nakalantaw kami sa agianan sa dagkong mga kabakabang nanglalin. Naglingkod sa “madyik karpet,” usa ka sihag nga bildo, ang matahom nga talan-awon mibukas sa ubos kanamo. Among gibati nga daw naglupad kami uban sa kabakaba. Sa dihang mihana ang buaya sa pagtukob sa kabakaba, among naeksperyensiyahan usab ang kalisang sa diriyot nga kaikyasan.
Misulod sa laing pabilyon, gihatagan kami ug espesyal nga parisan sa mga antiyohos aron makita ang tulo-ka-dimension nga pelikula nga nag-ulohang The Last Buffalo. Halos among maabot ug mahikap ang abuhon nga uso nga nanakop ug isdang salmon, sa cougar nga milukso gikan sa usa ka bato, ug sa parisan nga buffalo nga nanalipod sa iyang nati gikan sa mga kaaway!
Talagsaong mga Bulak ug Tagsaong mga Pasundayag
Ang mga pabilyon nga nagpasiugdag tanaman ug mga talamnon nakadani usab ug daghang mga bisita. Ang labing dakong bulak sa kalibotan, ang rafflesia nga gikan sa Indonesia, mao ang usa sa mga atraksiyon. May sukod nga 1 ka metro pababag ug 7 ka kilo ang gibug-aton, kining tanoma nga motapot sa laing tanom mabuhi nga walay mga gamot o mga dahon. Human mabuhi sa gitaptang tanom sulod sa 30 ka bulan, mobukad ang katingalahang bulak ug mabuhi sa upat ka adlaw lamang.
Diha sa Dakong Konserbatoryo, usa ka higanteng balay-sa-tanom, nga dunay 15,000 ka tanom nga gikan sa 2,600 ka matang nga lumad sa mga yuta nga gikan sa tropiko ngadto sa bugnawng mga dapit sa polo gipasundayag. Ang sistema sa mga tubo, nga mopainit o mopabugnaw sa yuta, ug mga tabil sa hangin, nga nagbahin sa mga luna, gitapo aron mahuptan ang walo ka nagkalainlaing mga sona sa klima sulod sa konserbatoryo. Tungod sa maong teknolohiya, ang tropikal nga mga tanom ug ang mga kaktus sa disyerto, maingon man sa mga tanom nga gikan sa Alpine sama sa tagsaong asul nga poppies sa Himalaya, mamulak, malinawon ug matahom.
Pasidaan Bahin sa Suliran sa Ekolohiya
Daw gituyo aron madaot ang kalinaw ug katahom, mao ang mga pasidaan sa suliran sa ekolohiya nga ginaatubang sa katawhan karong adlawa nga makita sa tibuok palibot. Pananglitan, ang mga mensahe ug mga larawan nga may mga titulo sama sa “Kalaglagan sa Ozone Layer,” “Pag-init sa Kalibotan,” “Asidong Ulan/Asidong Gabon,” “Pagkahanaw sa Tropikal nga Kalasangan,” ug “Ang Yuta Nagakahimong Samag-Disyerto” gipasundayag sa mga pabilyon ug sa mga Tanaman sa Kagamhanang Hapon.
Apan, unsa man ang hinungdan sa kalaglagan? “Mga Tawo—Mga Biktima sa Atong Kaugalingong Kalaglagan,” usa ka pasundayag diha sa gawasanan sa Dakong Konserbatoryo, nagpaila sa tagsala. “Gisakripisyo sa mga tawo ang daghang kinaiyanhong kahinguhaan sa yuta alang sa ilang kaugalingong kapuslanan. . . . Ingong resulta, atong giatubang karon ang mga sangpotanan sa atong mga lihok.”
Bisan sa luyo sa krisis sa ekolohiya nga gituohan nga obra sa kinaiyahan, atong makita ang anino sa tawhanong mga kamot. Usa ka plaka sa Tanaman sa Kalinaw sa HK nagpaalinggat kanato sa kamatuoran nga ang pagkaylap sa disyerto nahimong hulga sa ikatulong bahin sa yuta sa kalibotan, nga naapektohan ang halos usa ka gatos ka nasod. “Ang pagkaylap sa disyerto mosamot tungod sa hulaw, apan talagsa ra nga kini ang nagpahinabo niana,” kini mipatin-aw. “Ang pangunang hinungdan maoy hinimo-sa-tawo ug makontrolar ug masumpo sa tawhanong aksiyon.”
Tibuok-Yuta Samag-Tanaman nga Puloy-anan—Sa Unsang Paagi?
Ang lugar nga nahimutangan sa tanaman ug sa kaumahan sa bulak diha sa Expo sa mga Bulak maoy basurahan niadto sa Osaka. Kini nagpamatuod sa katakos sa tawo sa paghimo sa nadaot nga yuta nga usa ka paraiso. Apan, bisan pa nga daghang dagkong mga korporasyon maoy nagpasiguda niining matahom nga pasundayag, sila “gisaway tungod sa ilang rekord sa paghugaw sa palibot sa ubang bahin sa Japan ug sa nahibilin sa kalibotan,” nagkanayon ang Japan Quarterly. Sa pagkamatuod, inay gamiton ang iyang katakos ug mga abilidad sa paghimo sa yuta nga usa ka paraiso, ang tawo—tungod sa iyang kadalo ug kahakog—nagalaglag sa ekolohikal nga pagkatimbang sa yuta.
Aduna bay paglaom sa paghimo sa nadaot nga yuta nga usa ka paraiso? Ang Bibliya nagtaganag paglaom niining mga pulonga: “Ang kamingawan ug ang mala nga yuta magmasadya, ug ang disyerto magakalipay ug mamulak sama sa rosas.” Apan sa unsang paagi mahimo kini? Si Isaias mitaganag tubag: “Sila makakita sa himaya ni Jehova, ang katahom sa atong Diyos.” (Isaias 35:1, 2) Oo, ilalom sa pagmando sa Gingharian pinaagi ni Kristo, ang mga paningkamot sa tawo sa pagpaangay sa kauswagan sa tawo uban sa kinaiyahan seguradong may kalamposan. Ang kalibotan himoong usa ka tibuok yuta nga paraiso, sa walay kataposang panalangin sa tawo ug sa himaya ug kadayeganan sa Diyos.