Mga Batan-on Nangutana . . .

Normal ba ang Pagkahimong Ulay?

‘May nakatugaw ba kanimo karong adlawa, Jane?’ sukna pa sa malulotong doktor.

‘Doktor,’ siya misulti nga nagapanuko, ‘daghan kaayong mga babaye sa eskuylahan ang naghisgot mahitungod sa pagtomar ug pildoras sa pagpugong sa pagpanganak ug makigsekso. May deperensiya ba ako tungod kay ako dili makigsekso?’​—What Shall We Tell the Kids?, ni Dr. Bennett Olshaker.

PAGKAULAY. Sa unang mga panahon kini maoy usa ka timaan sa kadungganan. Karong adlawa, gilantaw kana sa kadaghanang batan-on nga usa ka kaulawan ug makauulaw, usa ka di-normal nga kahimtang, usa ka sakit nga kinahanglang “tambalan” sa labing madali.

Dili ikahibulong, gisurender sa daghang batan-on ang ilang pagkaulay. Pananglitan, sa 1983 nga surbi sa mga batan-ong Aleman nagpadayag nga 9 porsiento sa 15-anyos nga mga babaye ug 4 porsiento sa 15-anyos nga mga lalaki nakasinati na ug seksuwal nga mga relasyon. Sa 1989 ang gidaghanon misulbong ngadto sa 25 porsiento ug 20 porsiento! Ang samang mga dagan namatikdan sa tibuok kalibotan.

Apan, unsay nakahatag ug daotang dungog sa pagkaulay taliwala sa mga batan-on? Ang mga batan-on sa tanang kaliwatan kinahanglan nga mosagubang sa kusog nga mga pagbating pukawon sa panahon sa pagkahimong dalaga ug ulitawo. Ang mga batan-on karon, hinunoa, nagdako diha sa usa ka kalibotan nga naghatag kanila ug diyutay o kaha walay paggiya sa moral. Diha sa usa ka nasod sa Uropa, usa ka grupo sa Kristohanong mga ansiano nagtaho: “Bisan pa sa relihiyosong pagkasalingkapaw, kini sa dakong bahin maoy usa ka nasod nga walay moral nga pagsabot. Ang gidiling sekso ginatugotan ingong usa ka ‘tawhanong kahuyangan.’ Ang mga bata gipadako diha sa mga pamilya nga ang mga ginikanan dikasal. Ang paanunsiyo nga nagpasiugda ug sekso mas grabe dinhi kay sa bisan unsang nasod sa Kasadpang kalibotan.”

Ang mga batan-on sa nagakaugmad nga kayutaan samang naladlad sa kusog nga puwersa sa kultura ug ekonomiya nga nagadasig sa mahilay nga pakigsekso. ‘Kon ang usa ka ulitawo dili makigsekso,’ ang mga batan-on sa usa ka Aprikanhong yuta gipasidan-an, ‘nan luyahon ang iyang lawas.’ Komun usab ang pagtuo nga ‘dili mahibalo ang babaye kon unsa ang kinabuhi kon siya dili makigsekso sa usa ka lalaki.’

Dugang pa, tungod sa kaylap nga kawalay trabaho ug kawalad-on, ang usa ka babaye tingalig mahadlok sa pagbalibad sa hangyo sa pakigsekso sa umaabot nga amo. Ang mga magtutudlo usab mohangyo nga makigsekso ingong bayad aron makapasar sa eskuylahan. Aw, dili katingad-an alang sa kabos nga mga babaye nga motanyag sa sekso ingong baylo sa pangunang kinahanglanon​—bisan tungod lang sa usa ka baretang sabon! “Ang pakigsekso giisip gayod nga sama ra sa usa ka pag-inom ug pagkaon,” taho pa sa mga tigpaniid sa usa ka nagakaugmad nga nasod.

Pagpiit sa Isigkaingon

Apan, ang ilabinang makaimpluwensiya mao ang pagpiit sa isigkaingon. Ang usa ka batan-on nga ulay pa malagmit mahimong biktima sa waypuas nga pagsulogsulog ug pangagni. Ug kon usa ikaw sa mga Saksi ni Jehova, tingali ikaw nahimong tumong niining bahina. Ang imong isigkaingon tingali mosulti kanimo nga ikaw dili tinuod nga lalaki o babaye gawas kon ikaw nakaagi na ug seksuwal nga relasyon. Sila hayan mangatarongan nga maayong ideya ang pagkuha ug “kasinatian” una pa makasal. O sila tingali mosulay sa pagpakig-estorya kanimo bahin sa diangay nga pagbinilyako sa sekso.

“Si Sally nagsigeg estorya kon unsa ka lalim ang iyang pagpakigsekso uban sa iyang trato,” matud sa usa ka dalaga. “Gipatuo usab niya ako nga ako nawad-an ug usa sa dakong mga kalipay sa kinabuhi.” Wala makaamgo nga “may daghang panghambog, paghinobra ug pamakak mahitungod sa seksuwal nga kasinatian taliwala sa mga tin-edyer,” daghang batan-on ang nadala sa maong mga estorya. (Coping With Teenage Depression, ni Kathleen McCoy) Usa ka dalaga nga ginganlan ug Maria nga nabuongan sa iyang pagkaulay diha sa imoral nga pakigsekso nahinumdom: “Ako gipiit, ug buot ko gayod nga ako dawaton sa uban. Bisan pag nahibalo ako nga sayop kadto, buot ko nga mahimong sama sa uban​—nga may trato.”

Milyon-milyong mga batan-on ang midawat sa samang propaganda sa kalibotan ug nagtuo nga ang pagpabiling ulay di-normal ug ang pagpakigsekso una pa makasal maoy dili-makadaot nga lingawlingaw. Busa ang mga ulay nameligrong mapuo taliwala sa mga batan-on.

Ang Pagpabiling Ulay​—Panglantaw sa Diyos

Bisan pa, may usa kay bahin ang pagpakigsekso una pa makasal nga wala hisgoti sa imong isigkaingon. Si Maria nahinumdom: “Human sa pagpakigsekso nahimut-okan ako ug naulaw. Naglagot ako sa akong kaugalingon ug naglagot ako sa akong trato.” Ang maong mga kasinatian kasagaran kay sa gidawat sa kadaghanang batan-on. Kalimti ang dili tinuod nga mga estorya ug mga paghinobra nga imong madungog gikan sa imong mga isigkaingon. Sa pagkatinuod ang pakigsekso una pa makasal sagad maoy usa ka makasakit sa emosyon ug makauulawng kasinatian​—nga may makadaot nga mga sangpotanan!

Kini dili angay makapakurat kanimo. Kay bisag lantawon pa ug maayo sa kalibotan ang pakigsekso una pa makasal nga maayo ug normal, kini dili makapahimong husto sa mga mata sa Diyos. Si Jesu-Kristo nagpahinumdom kanato nga “ang gipakahalangdon sa tawo maoy gikangil-aran sa Diyos.” (Lucas 16:15) Ang Diyos may iyang kaugalingong mga sukdanan sa dalawatong paggawi. “Kini mao ang kabubut-on sa Diyos,” ang Bibliya nagaingon, “ang inyong pagkabinalaan, nga kamo managlikay sa pakighilawas; nga ang matag-usa kaninyo mahibalo unta unsaon niya sa pagpugong sa kaugalingong lawas diha sa pagkabalaan ug kadungganan . . . Tungod kay kita gitawag sa Diyos, dili alang sa kahugawan, kondili may kalabotan sa pagkabalaan.”​—1 Tesalonica 4:​3-7.

Kon mao, kay nalangkit man ang Diyos, ang pagkaulay sa batan-on nga lalaki o babaye dili lamang normal kondili mahinlo ug balaan! Sa karaang Israel, tagamtamon sa mga ulay nga babaye ang usa ka dungganon nga kahimtang. Sila gipanalipdan sa Kasugoan gikan sa seksuwal nga pagpahimulos. (Deuteronomio 22:​19, 28, 29) Ug ang pagkaulay nagpadayon nga gipasidunggan taliwala sa matuod nga mga Kristohanon. Ang Kristohanong kongregasyon mismo gipakasama sa “usa ka dalagang ulay” tungod sa moral nga kahinlo niini.​—2 Corinto 11:2; Pinadayag 21:9.

Wala gayod aghata sa Bibliya ang mga batan-on nga lantawon ang ilang pagkaulay ingong usa ka tunglo. Sa kasukwahi, si apostol Pablo nag-ingon nga “kon ang usa nakapabiling malig-on sa iyang kasingkasing . . . nga huptan ang iyang pagkaulay [pinaagi sa pagpabiling dili-minyo], siya nagabuhat ug maayo. Apan siya usab nga nagatugyan sa iyang pagkaulay diha sa kaminyoon nagabuhat ug maayo, apan siya nga wala magatugyan niini diha sa kaminyoon nagabuhat ug mas maayo.”a Si Pablo wala magsaway sa dungganong seksuwal nga relasyon diha sa kaminyoon. Hinunoa, iyang gipakita nga kon pilion sa usa ka Kristohanon nga magpabiling ulay pinaagi sa pagpabiling dili-minyo makapahimulos sa “padayong pag-alagad sa Ginoo nga walay kabaldahan.”​—1 Corinto 7:​25, 33-38.

Nan, alang sa usa ka batan-ong Kristohanon, ang pagkaulay dili usa ka timaan sa kaulawan apan usa ka pamatuod sa pagkamatinumanon sa usa ngadto sa Diyos. Itugot nato, nga dili sayon ang pagpabilin nga putli; dakong pagpugong-sa-kaugalingon ang gikinahanglan. Apan ang Bibliya nagapasalig kanato nga “dili mabug-at ang kasugoan” sa Diyos. (1 Juan 5:3) Ang salmista nagpasalig kanato: “Ang mga sugo ni Jehova matul-id, nga nagalipay sa kasingkasing; ang sugo ni Jehova mahinlo, nga nagahatag kahayag sa mga mata.” (Salmo 19:8) Ang pagsunod sa mga dalan sa Diyos kanunay nga makaayo, mapuslanon.

‘Pagpakasala Batok sa Kaugalingong Lawas’

Ingon nga pagtandi, ang Bibliya nag-ingon sa 1 Corinto 6:18: “Siya nga nakighilawas nakasala batok sa iyang kaugalingong lawas.” Bisan pa sa mga estorya nga dili-tinuod, walay kalig-onan nga ang paglikay sa pakigsekso makadaot sa lawas. Ang pagpatuyang mao ang nagadalag mga riyesgo sa lawas! Usa ka iladong doktor nag-ingon: “Ang mga sakit nga gipasa sa sekso magpadayon sa pagdaghan gawas kon ipadapat ang epektibong mga paagi sa pagpugong, ug ang pagdaghan karon sa hitabo maoy tungod, sa usa ka bahin, sa nag-uswag nga sukod sa seksuwal nga kalihokan sa mga batan-on.”​—Current Controversies in Marriage and Family.

Ang mapatuyangon nga pamatasan sa mga batan-on maoy hinungdan sa pagdaghan sa pagmabdos sa mga tin-edyer. Sa Tinipong Bansa, katunga niini nga mga pagmabdos gitapos pinaagig dihadiha ug tinuyo nga mga pagpahulog sa gisabak. Dayon anaa ang kadaot sa emosyon nga dala sa imoral nga relasyon sa sekso. “Human nga nakuha niya ang iyang gusto,” nahinumdom si Diana, “iya akong gibiyaan.” Ang mga pulong ni Pablo tinuod gayod. Ang pakigsekso una pa makasal maoy usa ka ‘sala batok sa kaugalingong lawas.’

Ang pakighilawas usab ‘nagadaot ug nagapanghilabot sa mga katungod’ sa uban. (1 Tesalonica 4:6) Sa labing menos, gihikawan ang uban niini sa iyang katungod sa pagsulod sa kaminyoon diha sa mahinlong moral nga kahimtang. Ang umaabot nga kapikas sa kaminyoon usab nahikawan sa iyang katungod sa pagbaton ug ulay nga kapikas sa kaminyoon.

Busa ang librong Why Wait Till Marriage? maalamong mikomento: “Sa imong unang kasinatian sa pakigsekso, ikaw dili na usa ka ulay. . . . Kas-a ka lang makapili.” Himoa ang hustong pagpili! Ayaw padala sa propaganda sa kalibotan ngadto sa paghunahuna nga may deperensiya ka kon ipasiugda mo ang mga sukdanan sa Bibliya. Ang pagkaulay dili katingad-an o di-normal. Ang imoral nga pakigsekso mao ang mangil-ad, makauulaw, ug makadaot. Pinaagi sa pagpabiling ulay, ikaw nagapanalipod sa imong panglawas, imong emosyonal nga kaayohan, ug labaw sa tanan, ang imong relasyon sa Diyos.

Kon unsaon paghimo kini sa usa ka batan-on maoy hisgotan sa umaabot nga mga artikulo.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 21]

Dunay daghang pagpanghambog ug pagpamakak mahitungod sa seksuwal nga mga pagpahimulos