Mga Batan-on Nangutana . . .

Nganong Magkugi Ako sa Pagtuon Samtang Nag-eskuyla?

‘Kadaghanan sa tun-an namo sa eskuylahan teoriya lang bitaw. Walay usa niana tinuod nga mapuslan.’

‘Ang homwork dili makapainteres nako. Mas interesado ako sa ubang mga butang, sama sa isports ug sa paggawas uban sa akong mga higala.’

‘Ako nahibalo nga mosulod ako sa bug-os-panahong ministeryo, busa unsay kapuslanan sa pagkugi sa eskuylahan?’

MGA komento nga sama niini nila kasagaran nga ipahayag sa mga batan-on inighisgot nila sa eskuylahan ug sa homwork. Tingalig ang imong mga pagbati sama sa ila.

Tinuod, kon papilion tali sa pagtuon ug sa paglulinghayaw, kadaghanan nga batan-on lagmit mopili sa ulahi. Tingalig ang pipila manghinaot pa nga sila dili na gayod unta magtuon. Wala sila mag-isip nga ugdang sa pagtuon; dili sila makahunahuna kon unsang kalainan ang pagahimoon unya niini diha sa ilang mga kinabuhi. Sa laing bahin, tingali ikaw usa nga buot magmalamposon sa eskuylahan apan may diyutay nga kadasig alang sa imong buluhaton sa eskuylahan. ‘Ako dili gayod hilig motuon,’ ikaw mangatarongan.

Bisan unsa ugaling ang imong mga pagbati, intereses, o mga abilidad, ikaw mahimong magmalamposon sa eskuylahan. Apan kinahanglan nga ikaw matukmod sa paghimo niana. Ug ang pagsusi sa mga kaayohan nga mahimong moabot kanimo kon magkugi ka sa pagtuon basin magpausbaw ug dako sa imong panukmod.

Ehersisyo sa Utok

Ang kinadak-an sa imong pagatun-an sa eskuylahan morag dili angay sa imong kinabuhi. Gawas kon giplano nimo ang karera ingong siyentipiko, lagmit mapuslan nimog diyutay sa ugma-damlag ang mga pormula sa pisika nga gipatun-an nimo sa imong magtutudlo. Dugang pa, dili lagmit nga ingong hamtong ikaw may adlaw-adlawng panginahanglan sa pag-conjugate sa mga berbo o magkalkulo sa mga anggulo sa isosceles triangle. ‘Busa, unsay kapuslanan sa pagtuon nianang tanan?’ ikaw mangutana.

Sa usa ka butang, ang eskuylahan nagatagana kanimog higayon nga makabatog dakong malangkobong kahibalo sa daghang lainlaing mga ulohan, sama sa kasaysayan, literatura, siyensiya, geograpiya, ug matematika. Kining dako nga pasukaranang kahibalo mopatugob sa imong pagsabot sa kalibotan alirong nimo ug mahimong pundasyon nga diha ikadugang ang mas ispisipikong impormasyon. “Alang sa usang masinabtanon ang kahibalo maoy sayon nga butang,” matud sa Proverbio 14:6.

Sa iyang librong Savoir étudier (Pagkahibalo Kon Unsaon sa Pagtuon), si Robert Bosquet dugang mipatin-aw nga ang natagong-katakos sa kaisipan sa pagkat-on “kinahanglang madiskobrehang progresibo ug ipadapat nga hapsay.” Midugang siya: “Nasayran sa kadaghanan nga ang usa ka kampeyon ug dula makakab-ot lang sa iyang kinamaayohang mga resulta tapos sa taas nga yugto sa pagbansay nga sa maong panahon iyang madiskobrehan kon unsaon paggamit sa bug-os sa iyang mga katakos. . . . Ang pagkahibalo kon unsaon pagtuon ingon gayod niana: paggamit sa imong bug-os natagong-katakos, pagbaton sa kinamaayohang mga resulta, uban ang kinadiyutayang panahon ug kahago.”

Busa ang homwork matawag nga ehersisyo sa utok. “Ang utok maoy . . . usa ka dako kaayo konektado sa usag usa nga sistema,” matud sa librong How to Study, “ug sa dugang kamakutihon ug kakonektado niini sa usag usa sa dugang kini mas episyenteng moobra.” Ang mga asaynment sa eskuylahan makatabang nimo sa pagpahait sa imong mga katakos sa paghatag bug-os nga pagtagad, pagpangatarongan, pagmemorya, pag-analisar ug problema, ug paghimog makataronganong mga konklusyon.

Emosyonal ug Espirituwal nga Pagtubo

Ang katuigan sa imong pag-eskuyla maoy panahon usab sa emosyonal ug espirituwal nga pagtubo. Ginaugmad nimo ang mga batasan ug mga tinamdan nga sa dakong sukod magatino kon unsang matanga unya ikaw nga hamtong. Ikaw kaha mahimong kugihan, manggibuhaton, disiplinado-sa-kaugalingon, ug may-katakos​—tawo nga buot patrabahoon sa usa ka amo? Ang pagbansay sa imong kaugalingon karon sa pagbatog maayong mga batasan sa pagtrabaho ug pagtuon magbaton unyag tibuok-kinabuhing mga kaayohan. (Itandi ang Proverbio 22:6.) Lakip sa ubang mga butang, kini mahimong dunay dakong epekto diha sa imong pangabuhi sa ugma-damlag ug kalaoman sa panarbaho. Daghang negosyo nagagamit sa rekord sa akademikanhong kahimoan sa usa ka tawo ingong ilhanan sa umaabot natagong-katakos sa panarbaho sa usa ka aplikante.

Apektado usab ang imong espirituwal nga pagtubo sa imong mga batasan sa pagtuon. Si Jesus nagtudlo nga ang usa ka tawo angay magsimba sa Diyos uban sa iyang “tibuok hunahuna.” (Marcos 12:30) Nagpasabot kini nga ang mga alagad sa Diyos, batag tigulang, kinahanglang maghago sa ilang mga hunahuna aron mabatonan ang kahibalo nga gitagana ni Jehova kanila ug masabtan kon unsaon pagpadapat niini diha sa ilang mga kinabuhi.​—Juan 17:3; 1 Timoteo 4:7.

“Ako kining makita diha sa ubang batan-on nga sama nakog edad,” komento ni Sylvie, usa ka batan-ong babaye sa Pransiya. “Ang mga batasan sa pagtuon nga nabatonan nila sa eskuylahan nagpadayon sa ilang personal nga mga batasan sa pagtuon diha sa espirituwal nga mga butang. Kadtong wala makakat-on sa pag-angay sa pagtuon sa eskuylahan dili kaayo interesado sa personal nga pagtuon sa Bibliya.” Ang Proverbio 10:4 nagaingon: “Ang nagbuhat pinaagi sa usa ka tapolang kamot mahimong kabos, apan ang kamot sa usang makugihon makapadato kaniya.” Kana matuod kang Sylvie sa espirituwal nga diwa. Ang iyang maayong mga batasan sa pagtuon mas nakapasayon niya sa pagpalalom sa iyang pagsabot sa Bibliya. Kadto nakapaandam niya alang sa iyang karera ingong bug-os-panahong magwawali.​—Itandi ang Salmo 1:2, 3.

Pagkat-on sa Pagtuon

Apan komosta man kon dili ka mahiligon sa pagtuon? Amgoha nga ang pangunang kalainan tali sa utokan nga estudyante ug bugo nga estudyante kasagaran mao ang pagkamakugihon​—dili intelihensiya. “Wala nako mabatoni ang dakong kinaiyanhong katakos sama sa pila ka ubang estudyante,” miangkon si Sylvie. “Aron maayo ang akong kahimoan sa eskuylahan, kinahanglang ako magtuon ug magtuon aron maangkon lang ang maayong mga grado.” Bisan tuod ang pag-eskuyla dili sayon alang kaniya, si Sylvie nagmakugihon; nakatuon siya dili lamang kon unsaon sa pagtuon kondili kon unsaon pagkalipay niana. “Kay kana nahimong batasan,” siya miingon, “dili na kaayo dakong trabaho ang pagtuon o pagtuki sa usa ka ulohan. Nakat-onan ko ang paghimo niana nga kinaiyanhon.”

Sa iyang librong How to Study, si Harry Maddox miingon: “Dili igo ang katakos lang. Daghang intelihente kaayong mga estudyante ang dili makapasar . . . tungod kay kulang ang ilang pagtuon, o kay sila wala gayod makakat-on kon unsaon pagtuon nga epektibo.” Midugang siya: “Ang episyenteng mga metodo sa pagtuon angay makat-onan dili lang alang sa imong dihadihang mga katuyoan sa pagtuon, apan tungod kay ang imong mga batasan sa pagbuhat mopabilin kanimo sa tibuok nimong kinabuhi.”

Ang katawhan kasagarang malipay sa pagbuhat sa mga butang nga mabuhat nilag maayo​—ug lagmit likayan nila ang mga butang nga dili nila mabuhat ug maayo. Nan, tingali dili nimo gusto ang buluhaton sa eskuylahan tungod kay wala nimo maugmad nga igo ang imong mga kahanas sa pagtuon aron mahimong makalipay ang imong trabaho. Kon matuod kana, nganong dili hatagag bug-os pagtagad ang pagkat-on kon unsaon sa pagtuon? Ang makatabang nga impormasyon gihatag diha sa kapitulo 18 sa librong Mga Pangutanang Gisukna sa mga Batan-on​—Mga Tubag nga Mosaler.a

Lantaw Saylo pa sa Katuigan sa Imong Pag-eskuyla

Daghang estudyante magpabaya sa ilang mga pagtuon tungod lang kay palabihon nila ang pagbuhat ug laing butang​—sama sa paglipaylipay. Apan ang Proverbio 21:17 nagapasidaan: “Siya nga mahigugmaon ug kalingawan mahimong kabos nga tawo.” Ang kalingawan ug pagrelaks dunay ilang dapit. (Ecclesiastes 3:​1, 4) Ugaling, samtang ikaw nagaeskuyla, ang pagtuon angay nga mahimong usa sa imong mga butang pinalabi. Ang mga resulta nga imong makab-ot kasagarang matino sa kon unsa ka dako nga paningkamot ang imong himoon. “Pinaagi sa tanang matang sa pagbuhat adunay usa ka kaayohan,” matud sa Proverbio 14:23.

Kini wala magpasabot nga maangayan gayod nimo ang matag asaynment sa klase o eskuylahan nga imong madawat. Apan ikaw makasulay sa pagsabot sa imong edukasyon ingong positibong kasangkapan padulong sa usa ka tumong​—pagbatog kahibalo ug mga kahanas nga moabag kanimo sa pagkinabuhi sa mapuslanon ug mabungahon nga kinabuhi. Tinuod, ang mga kinahanglanong edukasyonal ug mga kahimtang sa ekonomiya dako kaayog kalainan gikan sa usa ka nasod ngadto sa laing nasod. Bisan pa niana, daghang batan-on mobiya sa eskuylahan nga wala makabaton bisan sa labing pasukaranang mga kahanas sa pagkat-on; ilang madiskobrehan nga sila dili andam o kuwalipikado alang sa kadaghanang matang sa trabaho. Ug ngano man? Kay sila wala magkugi samtang nag-eskuyla.

Ayaw pagkahulog sa maong lit-ag! Lantaw saylo sa katuigan sa imong pag-eskuyla ug pagplano bahin sa pagkasarang makasuportar sa imong kaugalingon tapos sa imong pagbiya sa eskuylahan. Sa usa ka adlaw basin imong mabatonan ang responsabilidad sa pagsuportar ug pamilya. (1 Timoteo 5:8; itandi ang Proverbio 24:27.) Sama sa daghang batan-on taliwala sa mga Saksi ni Jehova, basin ikaw nagaplano sa karera ingong bug-os-panahong magwawali. Kinahanglang suportahan gihapon nimo ang imong kaugalingon ug tingali bisan ang usa ka pamilya. Busa paghunahunang abante. Sa dugay pa una mograduwar, sulayi pagsusi unsang mga matang sa inoras nga trabaho anaa sa lugar nga imong ginapuy-an. Ang pagkugi sa imong buluhaton sa eskuylahan makatabang nimo sa pag-ugmad ug mga kahanas nga gikinahanglan sa pagbaton sa maong mga trabaho.

Bisan kon unsa ang imong mga plano bahin sa umaabot, maalamon ang pagtuog maayo sa eskuylahan. Dili, dili gayod gikinahanglan nga ikaw ang manghawod sa inyong klase. Apan ikaw makakat-on sa pagkagustong makakat-on. Labing maayo pa, ikaw makaugmad sa kahibalo, mga kahanas, ug mga batasan nga makahatag nimog kaayohan sa tibuok kinabuhi.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 18]

Ang mga kahanas sa pagkat-on nga imong maugmad samtang nagaeskuyla makahatag nimog kaayohan sa tibuok kinabuhi