Kon Ako Nakapaniwang, Makapaniwang Usab ang si Bisan Kinsa!
MAGLAGOT ka bang magtan-aw sa imong timbangan diha sa kaligoanan? Ako ingon niana. Mahinumdoman ko nga napungot nga nagtan-aw sa miaging tuig sa tudlo sa timbangan nga misaka sa laing taas nga numero—halos 110 ka kilo. Miingon ako sa akong kaugalingon, ‘Mas bug-at pa ako kay sa kampeyon sa kalibotan sa boksing sa heavyweight ug mas bug-at pa kay sa kadaghanang propesyonal nga mga magdudula sa potbol sa Amerika. Grabe pa kini kay sa kataw-anan. Nagkapeligroso kini!’
Tingali may kaila ka nga sama nako—usa ka lalaki nga nagtrabaho sa opisina sa iyang sayo nga katuigan sa pagkahamtong, aktibo sa pisikal sa bata pa apan karon mag-ehersisyo lamang kon dili malinga sa pagbasa sa peryodiko. Ang akong presyon sa dugo miabot na sa utlanan sa kinatas-an, ang akong serum cholesterol “may diyutayng” pagkataas, sobrag 20 ka kilo sa timbang, ug nagtuo gihapon nga dili delikado ang problema.
Buweno, seryoso ang problema. Ang mga tawo nga sama kanako nangamatay sa atake sa kasingkasing adlaw-adlaw—daghang tawo ang gipang-atake. Makahisgot ako ug mga ihap sa mga kapeligrohan sa sobra nga usa ka kilo, apan ang problema dili ang mga ihap. Ang problema, sa prangkang pagkasulti, mao ang mga biyuda ug mga ilo. Ang problema mao ang mga anak, sama sa akong duha ka gagmayng anak nga babaye, nga magdako nga walay ilang papa.
Palandonga kana, mga papa.
Dihang nakadesisyon ako nga magpaniwang, nahinumdoman ko ang mapuslanon kaayong impormasyon diha sa Mayo 22, 1989, nga mga seryal sa Pagmata! “Ang Pagpaniwang ba Maoy Nagakapilding Pakigbugno?”—ilabina ang “Upat ka Paaging Makadaog” sa pakigbugno batok sa tambok. Ang upat ka paagi nga gisugyot mao: (1) ang hustong pagkaon, (2) sa hustong panahon, (3) sa hustong gidaghanon, (4) uban sa hustong ehersisyo.
Kadto nga mga talaan misaler! Mius-os ug 30 ka kilo ang akong timbang pinaagi sa pagsunod niana, ug ikaw makapaniwang usab. Samtang nagapaniwang, nakat-onan ko ang pipila ka butang nga imong makitang makatabang.
Ang Pagpaniwang Magsugod sa Imong Kaisipan
Ang kadaghanan kanato nga mga tambok nakakuha sa atong timbang sa hinayhinay, pipila ka kilo sa usa ka tuig, sagad magsugod sa magpanuigon kita ug 30. Matag karon ug unya, magdiyeta kita ug mokunhod ug pipila ka kilo ang timbang, nga makabawi lamang niinig balik nga may tubo pa. Sa nahitabo kini kanako, kini mihatag ug naugmad nga pagbating pagkawalay-mahimo—pagbati nga wala gayoy bisan unsa nga mosaler, busa nganong maningkamot pa?
Ang paagi sa pagsumpo niining siklo sa naugmad nga pagbating pagkawalay-mahimo mao ang pagsugod sa pagkunhod sa gidaghanon sa imong kaonon, dili sa imong hawak, kondili sa kaisipan, sa pagbag-o sa paagi sa imong paghunahuna bahin sa pagkaon. Nagkinahanglan kini ug masakit nga kamatinud-anon, kay kon wala kini tingali ang imong diyeta dili gayod molampos sa sinugdan pa.
Sa akong kaso, ang pagsubay sa tanan nga akong ginakaon ug ginainom sulod sa usa ka semana mihatag ug kadan-agan. Tinuod, dili kaayo ako kusog mokaon sa panahon sa pangaon, apan ang walay hunong nga pagtimotimo sa gabii nakadaot sa bisan unsang akong nahimong maayo sa pagpugong sa kaugalingon sa adlaw. Dihang akong gisuma ang mga kaloriya sa keso, nuts, peanut butter, ug cookies nga nakaon human sa panihapon, ako nakurat. Grabe pa, ang mga timotimo mantikaon ug daghang asukar. Alang kanako walay diyeta ang mosaler gawas kon dili na ako magtimotimo sa gabii. Pamilyar bang pamation?
Ang sunod nga masakit nga kaamgohan kanako mao nga dili ako moniwang ug magpabiling niwang gawas kon kuhaon nako ang makahubog nga mga ilimnon gikan sa akong diyeta. Dili lamang daghag kaloriya ang makahubog nga mga ilimnon ug daling mahimong tambok kondili ang usa lamang ka basong bino sa gabii maoy gikinahanglan sa pagwala sa akong pagpugong-sa-kaugalingon ug sa akong desisyon sa dili pagtimotimo. Ang usa ka basong bino dili kay usa lang ka ordinaryong baso sa bino. Kini parisan ko usab ug unom ka cookies ug usa ka panaksang mani! Akong nadiskobrehan nga ang tsa gikan sa mga dahondahon maayo kaayong kapuli niini. Karon, bisan naabot na nako ang akong target nga timbang, diyutay na lang nga makahubog nga ilimnon ang akong ginainom kay sa kaniadto.
Kining matinuorong pagtimbangtimbang nakapakombinsir kanako sa pagkahinungdanon sa duha ka dili-mausab nga mga talaan sulod sa akong pagdiyeta sa pagpaniwang.
1. Likayi ang tanang timotimo sa gabii.
2. Likayi ang tanang makahubog nga ilimnon.
Sayra ang mga Pagkaon nga Makadaot sa Imong Pagdiyeta
Ang mga Pranses adunay panultihon, En mangeant, l’appetit vient, nga nagkahulogan nga kon mas daghan ang imong kaonon, mas gutomon ka. Alang sa kadaghanan kanato, kini sa literal tinuod. Tingali wala kaayo kita batia ug kagutom dihang milingkod kita sa pagkaon sa atong kinaham nga pagkaon, apan usa ka butang nga kalit mipukaw sa sulod kanato nga kita mosugod sa pagkaon, ug takulahaw lang nga mobati kitag kagutom. Daghan kaayo ang atong nakaon hangtod nga nahurot ang pagkaon o, human sa upat ka pagdalit, ang atong nagsakit nga tiyan sa kataposan nangayog kahupayan. Unsay nahitabo?
Sa akong kaso ang problema mao ang tinapay, ilabina kon hinimo sa balay nga tinapay. Ang akong mapailobong asawa, nga tighimog lami nga tinapay, mihunong sa pagluto sa dugay-dugay nga panahon. Adunay utlanan ang paglikay sa tawo sa daghang tintasyon! Tingali tsokoleyt ang imong problema o lain. Ang punto mao, ilha ang imong kaaway. Paghimog listahan sa mga pagkaon nga makapagutom kanimo inigkaon nimo niana ug likayi kining mga pagkaona. Adunay daghan kaayong kapilian. Akong nakita nga ang mga salad ug ang mga utanon nga giluto sa alisngaw lami ug makabusog kanako nga dili magpapukaw sa pagkaon pa ug daghan.
Paglampos sa Kritikal nga Punto
Ang yo-yo nga pagdiyeta, nga pagpaniwang nga mobalik rag katambok sa ulahi, maoy dula sa mga tawong daling mailad nga walay kaayohang makuha gawas sa pagpadato sa mga promotor sa programa sa pagpaniwang nga daghan kaayo diha sa kadaghanan sa datong mga nasod sa Kasadpan. Human nakaagig yo-yo nga pagdiyeta, midesider ako nga niining higayona lahi na kini. Apan sa unsang paagi?
Ayaw kaulaw sa pagpangayog tabang. Pakigsulti sa imong doktor. Pangitag mga tawo nga modayeg ug moganti kanimo sa matag semana sa dihang magkawala kadtong sobrang mga kilo. Mahimong higala kini nga nagdiyeta usab, usa ka membro sa pamilya, o mga tawo diha sa iladong klinika sa mga nagapaniwang. Ang pagtinabangay ug pagdasig makatabang kanimo batok sa kritikal nga punto—saylo sa punto diin ang imong mga paningkamot sa pagpaniwang wala mosaler niadto. Niining higayona mas maayo ang imong bation, ug ang mga tawo mosugod sa pagkomplimento kanimo sa imong panagway. Sukad sa maong punto, ang sikolohikal nga butang nagaobra alang kanimo, imbes nagabatok kanimo.
Laing yawi sa paglampos batok sa kritikal nga punto mao ang diyeta nga makataronganon ug dili mopabati kanimo nga gigutom pa ug nakulangan. Ang akong nakita nga labing maayong tambag bahin sa diyeta nga akong nakuha gibatbat diha sa mga punto nga gipadayag sa Pagmata! sa Mayo 22, 1989, bahin sa hustong mga pagkaon. Ang akong diyeta sa pagpaniwang maoy menos-ug-tambok nga cereal o muffin para sa mga nagdiyeta nga iparis sa tunga nga grapefruit sa pamahaw, daghang salad nga may panimpla nga menos-ug-tambok sa paniudto, ug mga utanon nga giluto sa alisngaw ug karne nga menos-ug-tambok sa panihapon, walay tinapay ug panam-is. Sa 1,200 ngadto sa 1,500 ka kaloriya adlaw-adlaw, ang diyeta higpit apan dili usab kaayo kinutohan. Usa ka mansanas mahimong maoy itimo sa tungatunga sa buntag, ug sa panagsang okasyon kon grabe gayod ang bationg kagutom, gamiton nako kanunay ang akong sekretong mga panagang sa kagutom, katingalahang sekreto sa tigdiyeta nga kinahanglan nimong mahibaloan.
Sekretong mga Panagang
Unsa kana nga sekreto? Kini maoy usa ka substansiya nga maayo alang kanimo, nga makabusog dayon nimo, nga wala gayoy kaloriya, ug barato pa! Tubig. Katingalahan kon unsay mahimo sa unom ngadto sa walo ka basong tubig adlaw-adlaw sa pagtabang kanimo nga molampos ang imong pagdiyeta. Sa dihang mahibalo ang imong lawas nga ang usa ka basong tubig maoy imong lig-ong pagsanong sa kagutom, ang kagutom mosugod ug kawala. Ang tubig, labaw sa tanan, nakatabang kanako sa pagbuntog sa akong tibuok-kinabuhi nga batasan sa pagtimotimo sa gabii.
Ang laing sekretong panagang alang sa taas-ug-tagal nga pagpakunhod sa timbang mao ang regular nga ehersisyo. Siyempre, ang tanan nakadungog nga ang ehersisyo makatabang sa pagpaniwang, busa sekreto pa ba kini? Niining bahina ang sekreto mao ang dakong padasig sa hunahuna nga imong makuha gikan sa mas maayong panimati ug mas maayong panagway. Kana nga ganti labaw pa nga makabawi sa kakulang sa pipila ka pagkaon. Kini makatabang kanimo sa pagpadayon, nga dili gani masina kon ang tanan sa imong palibot nagkaon ug chocolate mousse ug ikaw nagkaon ug pinakamig nga mga parras.
Ang diyeta ug ehersisyo bug-os nga nagsangkapay sa usag usa. Ang pagpaniwang wala magkahulogan nga kinahanglang masakiton kang tan-awon. Ang regular nga ehersisyo mohatag ug mahimsog nga panagway ug mopagahi ug mopalig-on sa imong kaunoran. Gani, ang miarang-arang nga porma sa akong kaunoran mihatag sa uban ug panan-aw nga kusog nga mikunhod ang akong timbang kay sa tinuod kong nahimo! Akong nakita nga kinahanglang ubanan kinig mga dula nga gikawilihan kong himoon uban sa usa ka kadula, sama sa tennis, ug mga ehersisyo nga akong mahimo nga mag-inusara sa bisan unsang panahon, sama sa pagbarbel. Sama nga ang ehersisyo mopatim-aw nga mas epektibo, ang diyeta mopatim-aw nga naghimo sa ehersisyo nga mas epektibo tungod sa pagtungha sa kaunoran nga dugay nang natabonan sa bilbil sulod sa napulo ka tuig. Sa dihang ang akong timbang mius-os gikan sa 110 ka kilo ngadto sa 80 ka kilo, nakita ko nga naghinamhinam ako sa pagsusi sa akong programa sa ehersisyo uban sa pipila ka himsog nga mga tin-edyer sa lugar kon sila makaapas ba!
Kon dugay ka nang tambok sama kanako, tingali naanad ka na sa pagbating daw nagpas-an ka ug mabug-at nga karga ug kapoy nga pagbati kada buntag inigbangon nimo, nga walay-kalagsik sa tibuok adlaw, ug matulog diha sa dako haruhay nga lingkoranan sa gabii. Ang pagdaladalag dugang 20 o 30 ka kilo daw samag nagakinabuhi nga may gikadena diha kanimo nga mabug-at nga bolang puthaw! Wala gayod ako makaagi nga mibating malagsik inigbangon sa buntag, nga may dugang pang kusog alang sa tibuok adlaw. Karon nakasinati na ako.
Ang Gubat nga Walay Pagkatapos
Ang pag-abot sa imong gitinguhang timbang samag nakadaog sa usa ka hataas nga gubat. Samtang kanang unang gubat tingali natapos na, ang tinuod nga gubat mao pay pagsugod. Kadtong sama kanatong may edad na ug may mga trabahong naglingkod lang kanunay kinahanglang magbantay gayod sa atong kaonon kon buot natong dili mobalik ang timbang nga gipaningkamotang mawala. Ang yawi mao ang paglantaw sa imong diyeta ingong tibuok-kinabuhi nga proyekto. Mahimong usbon kini aron maampingan ang timbang inay magpamenos sa timbang, apan kini sa pagkatinuod wala pa gayod matapos. Kon mobalik ka sa imong daang batasan sa pagkaon, mobalik ka ug katambok.
Inig-abot sa imong gitinguhang timbang, nganong dili magsaulog pinaagi sa pagpalit ug bag-ong mga senina? Unya pagpalandong sa pagdispatsar sa imong daang mga senina. Ang paghipos sa daan, luag nga senina en kaso mobalik ka ug katambok sama ra nga nagplano ka ug kapakyasan. Pagsul-ob ug mga senina nga dili sobra ka luag, ug kini mopaalerto dayon nimo sa dihang mosugod pagbalik ang wala-kinahanglanang dugang sentimetros. Samtang ang imong diyeta aron maampingan ang hustong timbang mas daghang kapilian kay sa imong diyeta sa pagpakunhod sa timbang, paneguroa nga maghimo ka ug permanente, tibuok-kinabuhi nga pagbag-o sa menos-ug-tambok, menos-ug-asukar nga mga pagkaon. Ayaw usab paghunong sa imong regular nga ehersisyo. Kana mao ang sekreto sa pagbating maayo.—Tinampo.