Biktima o Martir Unsay Kalainan?
SA LAKAT sa kasaysayan, ang pagkapintasan sa katawhan batok sa lalaki, babaye, ug bata nakapahinabo sa way-kataposang pag-antos ug misangpot sa milyonmilyong mga biktima. Kon kaha tungod sa mga hinungdang politikanhon, nasodnon, rasanhon, o relihiyoso, ang dugo sa inosente naula ug ginaula. Ang pagdumot nagmadaogon sa gugma ug kamasinabtanon. Ang pagkamadapigon mipukgo sa pagkamatugoton. Ug ang pagpatyanay nagpadayon.
Sa nangaging mga siglo, ang panaggubat nagpabugno sa kasundalohan batok sa kasundalohan, ug ang pagkalambigit sa sibilyan gamay ra. Sa atong ika-20ng siglo, tungod sa pag-abot sa pamomba gikan sa kahanginan, layog-abot nga mga bala ug mga missile, ang mga sibilyan nga namatay maoy daghan kaayo nga ang usa ka pagtuon nag-ingon: “Sa pagkakaron ang mga sibilyan mao ang pangunang mga biktima sa gubat. Niining sigloha mas daghang dili-armadong mga sibilyan kay sa propesyonal nga mga sundalo ang nangamatay sa mga gubat.” Ang inosenteng mga tawo gihimong mga bala sa kanyon sa makinarya sa gubat nga gisugdan sa politikanhong mga pangulo. Sa atong siglo lamang, ang gidaghanon sa mga biktima sa gubat misulbong, nga may kapin sa usa ka gatos ka milyong patay ug ginatos ka milyong nangadaot tungod sa samad ug sa kamatayon sa mga minahal.
Dugang pa sa mga biktima sa modernong mga panag-away, anaa usab ang mga sinakit o martir.a Unsay kalainan niana nila? Milyonmilyon—mga Hudiyo, Slav, Hitano, homoseksuwal, ug uban pa—nangamatay ingong mga biktima sa Nazi nga Alemanya tungod lang sa ilang pagkaingon niana. Wala silay laing kaadtoan, walay kapaingnan. Ubos nianang tuman ka daotang sistema, tino ang ilang kamatayon. Sa laing bahin, ang pipila dili unta kinahanglan nga mamatay. Makalikay unta sila, apan, tungod sa ilang mga prinsipyo, gipili nila nga dili molikay.
Usa ka iladong pananglitan mao ang Katolikong pari nga si Maximilian Kolbe, kinsa miayuda sa Hudiyong mga kagiw panahon sa Gubat sa Kalibotan II. Niadtong 194l siya “gidala ngadto sa [Nazi nga kampo konsentrasyon sa] Auschwitz, diin iyang giboluntaryo ang iyang kinabuhi ilis sa gihukmang binilanggo nga si Franciszek Gajowniczek. Sa sinugdan gipagutman, dayon siya giineksiyonan ug phenol ug gisunog.” (Encyclopædia Britannica) Siya nahimong nagsakripisyo-sa-kaugalingong sinakit—usa ka eksepsiyon sa kadaghanan kon bahin na sa Protestante ug Katolikong mga relihiyon.
Panahon sa yugtong Nazi sa Alemanya (1933-45), naagoman sa mga Saksi ni Jehova ang grabeng paglutos tungod sa pagbatog kaisog sa pagpabiling neyutral ug pagdumiling moalagad nga sundalo ni Hitler. Libolibo ang gibalhog sa mga kampo konsentrasyon, diin daghan ang gipatay ug ang uban nangamatay gumikan sa pagdagmal. Bisan pa, sila dili unta kinahanglang mag-antos ug mamatay. Sila may kapilian. Gitanyagan silag lutsanan. Kon sila mopirma lamang sa papeles nga magsalikway sa ilang pagtuo, sila unta makagawas. Ang kinabag-an mipili sa dili pagpirma ug nangahimong dili lang mga biktima sa panglisang sa Nazi kondili maoy mga sinakit usab. Busa, bisan tuod tanang mga sinakit o martir maoy mga biktima, pila ra ka biktima ang nahimo ug mipili sa pagkahimong mga sinakit. Sila nagmadaogon bisan pa sa kamatayon.
Ang dili-madapigong pamatuod gikan sa daghang dili-Saksi nagpamatuod niini. “Ang Swisong Pastor Bruppacher mipahayag niadtong 1939 nga ‘Samtang ang mga lalaking nagtawag sa ilang kaugalingon nga mga Kristohanon wala makapasar sa mahukmanong mga pagsulay, kining dili-iladong mga saksi ni Jehova, ingong Kristohanong mga sinakit, nagahupot sa dili-matarog nga pagsupak batok sa pagdaot sa konsensiya ug sa paganong idolatriya . . . Sila nag-antos ug namatay tungod kay, ingong mga saksi ni Jehova ug mga kandidato alang sa Gingharian ni Kristo, sila nagdumili sa pagsimba kang Hitler ug sa Swastika.’”
Bisan pa niana, dili lamang sa Nazi nga Alemanya nga ang mga Saksi ni Jehova naghupot sa ilang integridad bisan pa sa kamatayon. Ilang gipakita ang ilang kaisog bisan pa sa Komunismo, Pasismo, ug sa ubang matang sa politikanhong pagmandong diktador, ingon man sa relihiyosong pagsupak. Bisan diha sa giingong demokratikanhong mga nasod sa Kasadpan, giatubang sa mga Saksi ang kabangisan. Ang among sunod nga artikulo detalyadong mosaysay sa pipila sa mga kasong naglangkit sa mga Saksi nga nakaangkon ug kadaogan bisan pa sa kamatayon.
[Footnote]
a Ang biktima gibatbat ingong “usa nga pagadaoton o patyon sa lain . . . Usa nga pagadaoton o paantoson gumikan sa usa ka buhat, sirkumstansiya, ahensiya, o kahimtang.” Sa laing bahin, ang sinakit o martir mao “ang usa nga mopili nga mamatay inay mosalikway sa relihiyosong mga prinsipyo. . . . Usa nga mohimog dagkong mga sakripisyo o moantos sa hilabihan aron sa pagpausbaw sa usa ka tinuohan, kawsa, o prinsipyo.”—The American Heritage Dictionary of the English Language, Ikatulong Edisyon.
[Hulagway sa panid 3]
Human sa Gubat sa Kalibotan II, ang mga korte sa Silangang Alemanya sayop nga naghukom sa mga Saksi ni Jehova ingong mga Amerikanong espiya
[Credit Line]
Neue Berliner Illustrierte