Ang Hunahuna sa Bibliya
Mga Amot sa Buhat-sa-Kaluoy—Usa ka Kristohanong Katungdanan?
DUOLAN sa napulo ka tuig kanhi, ang PTL (Praise the Lord) Club, nga ang hedkuwarter atua sa habagatan-silangang Tinipong Bansa, nangayog amot ingong relihiyosong buhat sa kaluoy. Ginamit ang satellite-TV network ug ang mga sulat, sila nakakolektag ginatos ka milyong dolyares, nga padayong nagaabot aron sa pagpuno sa ilang mga panudlanan—aron sa pagpakaylap kuno sa ebanghelyo.
Hunahunaa lang kon unsay gibati sa linibong nagpadala ug salapi ngadto sa PTL Club sa dihang nabasa nila ang mga balita sama sa Prensa Asosyada nga taho nga nag-ingong si Jim Bakker, kanhing presidente sa PTL, uban sa iyang asawa, si Tammy, “gikatahong gibayran ug $1.6 milyon ingong suweldo ug mga bonus niadtong 1986.” Labi pang daotan niana, ang taho midugang: “Ang maong pagbayad gihimo bisan kon ang organisasyon sa labing menos may utang nga $50 milyon . . . Duolan sa $265,000 sa salapi sa PTL ang gilain para kang [Jessica] Hahn aron sa pagsegurong mohilom siya mahitungod sa [seksuwal] nga relasyon niya uban kang Bakker.”
Sa wala pa ipakanaog sa huwes ang sentensiya sa pagkabilanggo kang Bakker tungod sa paglimbong niya sa iyang mga sumusunod, ang huwes miingon panahon sa iyang husay: “Kitang may relihiyon napikal nga gipahimuslan sa hinapi nga mga magwawali ug mga pari.”
Dili lang ang relihiyon ang masibotong magpakiluoy sa mga umaamot ug dayon ibulsa ang kadaghanan sa salapi. Dili talagsaon sa pila ka tigpatunghag-salapi ang pagtipig ug labaw sa 90 porsiento sa mga amot nga ilang napangayo.
Nan, makapahibulong bang ang mga tawo napul-an na sa maong mga buhat sa kaluoy? Apan, unsay buhaton sa mga Kristohanon? Sila ba obligadong mohatag sa organisadong mga buhat sa kaluoy? Unsang mga giya ang gihatag sa Bibliya sa pagseguro sa maalamong paggamit sa salapi sa dihang nagatabang sa uban? Unsa ang labing maayo ug labing praktikal nga paagi sa pagtabang sa uban?
Pagpanghatag—Oo ug Dili
Sa pagkatinuod, ang Bibliya nagtambag nga magmaluloton ug manggihatagon kanilang nanginahanglan. Gikan pa sa karaang kapanahonan ang katawhan sa Diyos ginadasig nga “magmahinatagon, andam nga magpaambit.” (1 Timoteo 6:18; Deuteronomio 15:7, 10, 11) Sa pagkatinuod, ang mga Kristohanon giingnan diha sa 1 Juan 3:17: “Apan kon adunay makapanag-iyag mga butang alang sa panginabuhi dinhi sa kalibotan, ug kini siya makakita sa iyang igsoon nga anaa sa kawalad-on, ug unya magpagahi lamang siya sa iyang kasingkasing, unsaon man sa pagpabilin sa gugma sa Diyos diha kaniya?”
Panghatag, oo; apan pagbantay! Kita kanunayng nailalom sa nagapadayong mga hangyo sa mga buhat sa kaluoy, mga relihiyon, ug tinuig nga pag-alagad-sa-komunidad nga mga kampanya; ang kadaghanan naghimog mapugsanong mga hangyo. Bisan pa niana, sa pagtimbangtimbang maayong hinumdoman ang proverbio sa Bibliya: “Ang bisan kinsang walay-kasinatian motuo sa tagsatagsa ka pulong, apan ang mabinantayong tawo nagpalandong pag-ayo sa iyang mga lakang.” (Proverbio 14:15) Sa laing pagkasulti, ayaw pagtuo dayon sa mga pangangkon o mga saad sa mga buhat sa kaluoy. Sa unsang paagi gamiton ang salaping makolekta? Ang mga organisasyon ba nga gihatagag salapi maoy mga organisasyong angayang paluyohan sa usa ka Kristohanon? Ang ila bang mga kalihokan politikal, nasyonalistikanhon, o may kalabotan sa bakak nga relihiyon? Ang gipahayag bang katuyoan praktikal ug dili supak sa Kasulatanhong mga prinsipyo?
Ang pila ka mga buhat sa kaluoy makahimo ug daghang kaayohan alang sa katawhang nanginahanglan. Sa dihang naapektohan sa kinaiyanhong mga katalagman o makamatayng mga balatian, daghang panahon nga ang mga Kristohanon mismo nakadawat ug mga gasa gikan sa maong mga buhat sa kaluoy. Bisan pa niana, ang ubang mga buhat sa kaluoy adunay dakong gasto sa administratibo o dakong gasto sa pagpatunghag-salapi, nga moresulta nga diyutay lamang nga bahin sa salaping gikolekta ang aktuwal nga gigamit sa gianunsiyong katuyoan. Pananglitan, usa ka bag-ohayng surbi sa 117 ka dagkong nonprofit nga mga organisasyon sa Tinipong Bansa, lakip na ang mga buhat sa kaluoy, nakakaplag nga labaw sa un-kuwarto kanila nagbayad sa ilang mga opisyal sa tinuig nga suweldong $200,000 o labaw pa. Ang mga awdit sagad magpadayag ug mga galastohan alang sa luhong mga butang ug sa paggasto alang sa buhong nga estilo-sa-kinabuhi. Bisan unsa pay ngalan sa buhat sa kaluoy, ang pag-amot sa maong mga pamaagi lagmit wala makatuman sa sugo sa Bibliya nga motabang niadtong nanginahanglan.
Usa ka Timbang nga Panglantaw
Bisan walay tawong buot mag-usik sa iyang salapi—o daotan pa, buot makakita niana nga magpadato sa nag-alagad-sa-kaugalingong mga tawo—sa gihapon adunay panginahanglan nga magbantay batok sa pagkahimong matahapon mahitungod sa pagpanghatag. Ayaw gamita ang pagkakulag kahanas o bisan gani ang pagkadilimatinud-anon sa pila ka “buhat sa kaluoy” ingong pasangil sa dili pagtagad sa mga nanginahanglan o sa pagpugong sa pagbatig kaluoy. Ang Proverbio 3:27, 28 nagtambag: “Ayaw pag-ihikaw ang kaayohan gikan kanila diin kini gikinahanglan, sa diha nga anaa sa gahom sa imong mga kamot ang pagbuhat niini. Ayaw pag-ingon sa imong isigkatawo: ‘Lakaw, ug bumalik ka ug ugma ako mohatag,’ sa diha nga ikaw aduna na niana.” (Itandi ang 1 Juan 3:18.) Ayaw hunahunaang ang tanang organisadong mga buhat sa kaluoy mausikon o limbongan. Susiha ang mga kamatuoran, dayon himoa ang personal nga desisyon kon mohatag ba o dili.
Daghan ang mopalabing motabang pinaagi sa personal, direktang mga gasa ngadto sa nanginahanglang mga indibiduwal ug mga pamilya. Busa, ang mga maghahatag makaseguro sa praktikal, dihadihang paggamit sa ilang mga amot. Kini nagtagana usab ug kahigayonan sa pagpalig-on ug pagpahayag sa kaluoy diha sa mga pulong maingon man sa mga binuhatan. Bisan kon diyutay ra ang imong mahatag sa materyal nga paagi, mabatonan gihapon nimo ang kalipay sa paghatag. Sa sunod higayong madungog nimo ang tinuod nga panginahanglan sa maong tabang, paghatag kutob sa imong maarangan diha sa espiritu sa 2 Corinto 8:12: “Kon anaa ang pagkamatinguhaon, kini labi pang dalawaton kon sumala sa nabatonan sa usa ka tawo, dili kon unsay wala diha kaniya.”
Hinumdomi, usab, nga usahay mas makatabang ang laing butang kay sa salapi. Giingnan ni Jesus ang iyang mga sumusunod nga “panglakaw kamo, magsangyaw, nga mag-ingon, ‘Ang gingharian sa mga langit haduol na.’ . . . Kamo nagdawat nga walay bayad, panghatag nga walay bayad.” (Mateo 10:7, 8) Susama karong adlawa, ang mga Kristohanon nakaamgong ang panahon, kusog, ug salapi nga gigugol aron sa pagpaluyo sa pagpamatuod alang sa Gingharian—nga nagpauswag sa mga kinabuhi ug naghatag ug paglaom—mao ang labing maayong matang sa pagpanghatag.
Nan, ang panglantaw sa Bibliya mao ang pagkahimong maluluton, manggihatagon, ug praktikal. Kana magpahinumdom kanato nga ang materyal nga tabang kanunayng gikinahanglan, ug ang panginahanglan kinahanglang dili isalikway. Sa samang panahon ayaw batiang obligado nga mohatag kang bisan kinsa ug sa tanan nga tingali mangayo sa imong salapi. Palandonga kon unsa ka labing maayo ang paggamit sa salaping imong nabatonan aron mapahimut-an ang Diyos ug aron makahatag sa kinadak-ang praktikal nga tabang ngadto sa imong kaugalingong pamilya ug ngadto sa imong isigkatawo. (1 Timoteo 5:8; Santiago 2:15, 16) Sundoga si Jesus sa pagkahimong mapaniiron ug masanongon sa mga panginahanglan sa uban—sa espirituwal ug materyal. Sa mga pulong sa Hebreohanon 13:16: “Ayaw paghikalimti ang pagbuhat ug maayo ug ang pagkamanggihatagon, kay ang maong mga halad makapahimuot sa Diyos.”