Kalibotan sa Kalingawan Nahimong Akong Diyos

ANG kusog, dugayng palakpak nahimong musika sa akong dalunggan. Kini nakapalipay kanako, nabawi ra gayod ang daghang oras sa pagbansay. Usa ako ka sirkiro sa trapeze, ug ako nahubog sa kalamposan.

Apil usab sa akong pasundayag mao ang pagsirkosirko sa ibabaw sa mga elepante, magtindog sa akong ulo diha sa usa ka tukon nga makuyawng nanimbang sa abaga sa usa ka tawo, magpasundayag sa malisod nga mga kalaki sa kamot, ug magpakatawa sa mga tumatan-aw ingong usa ka payaso.

Kadto maoy kapin na sa 45 ka tuig kanhi, sa 17 anyos pa lamang ako. Mahingangha ako karon sa pagkadaghang kalaki nga mahimo sa malagsik batan-ong lawas tungod sa disiplinadong pagbansay ug sa estriktong paagi sa maampingong pagkinabuhi. Ang kalibotan sa kalingawan, sa pagkatinuod, nahimong akong tibuok kinabuhi, akong diyos, ug kini nagpabiling ingon niana kapin sa 20 ka tuig.

Pagsugod sa Kinabuhi sa Sirkos

Natawo ako sa Kempsey, New South Wales, Australia. Kabos kami​—ang bungbong sa among balay maoy gipaputi nga mga sako sa mais ug ang atop maoy mga pligo sa daang mga sin. Sa midagan ang mga tuig, namalhin kami sa unahan pa sa habagatan, sa Taree. Dili relihiyoso ang among pamilya, bisan tuod kami mga sakop sa Church of Christ sa ngalan lamang.

Niadtong 1939 nagsundalo ang akong amahan. Human niadto giimpaki sa among inahan ang among mga sinina, nga mao lamay among kabtangan, ug uban sa akong tulo ka igsoong babaye namalhin kami sa Sydney. Didto mieskuyla ako sa tunghaan alang sa mga sirkiro ug nagpakita sa katingalahan ug kinaiyanhong abilidad. Sa pipila lamang ka bulan, nahimo akong haneting sirkiro. Unya, niadtong 1946, gitanyagan ako ug trabaho sa usa ka sirkos aron mahimong sirkiro sa trapeze.

Ang sirkos nagpasundayag sa nagkalainlaing lungsod halos kada gabii. Ang mga tawo manganha aron tan-awon ang pagkamadanihon sa mga sirkos, apan, siyempre, dili nila makita ang mga away ug sinumbagay sa mga hubog human sa mga esena. Ni nahibalo sila sa luag nga paggawi sa daghang tigpasundayag nga ilang gidayeg pag-ayo.

Tig-adtoan ako sa mga parti ug kanunay nga makakitag away. Maayo na lang kay dili kaayo ako palainom. Gilikayan ko usab ang paggamit ug hilas nga pinulongan ug dili makatugot nga may mamalikas sa presensiya sa usa ka babaye. Mao kini ang hinungdan sa kadaghanan nakong mga away.

Sa matag dagko nga lungsod nga among pasundayagan, may sugoon ngadto sa lokal nga Katolikong pari ug hatagan siyag libreng mga tiket ug amot alang sa simbahan. Gituohan kini nga makahatag ug suwerte ug magseguro nga daghan ang manan-aw sa sirkos.

Mibalhin sa Teatro

Niadtong 1952, giingnan ako sa pipila ka artista sa bodabil o sa teatro nga ang paagi aron makasapi ug dako ug sa paglampos pa mao ang pagpasundayag sa teatro. Busa nagsugod ako sa pagpasundayag sa teatro sa nagkalainlaing dapit. Unya nagtrabaho ako sa nagkalainlaing klab ug sa ulahi nagpasundayag sa daghang dagkong teatro sa Australia ug sa New Zealand. Nakauban nako pagtrabaho ang iladong mga tigpasundayag, samtang, sa samang panahon, nagkapopular ako ingong maayong mokalaki sa kamot ug ingong sirkiro.

Gibati nako nga ang pagbalhin ngadto sa teatro maoy husto nga desisyon, apan nahigawad ako kay ang mga parti, imoralidad, ug paghuboghubog mas grabe pa diha sa teatro kay sa sirkos. Sa maong panahon nahibalag nako ang mga bayot ug mga Tomboy. Mitungha usab ang mga droga diha sa esena, apan nalipay ako nga wala gayod ako magpalangkit niana.

Ang ako lang nga gihunahuna mao ang paghimog ngalan sa akong kaugalingon ug sa pagpauswag pa sa akong kalaki. Ang kalibotan sa kalingawan ug ang tanang pagdayeg nga akong nadawat mao lamay akong gusto. Nakahatag kini kanako ug lalim nga pagbati. Nakahukom gani ako nga dili na gayod ako magminyo. Wala akoy responsabilidad​—ako nalingaw kaayo. Ang kalibotan sa kalingawan nahimong akong diyos. Apan ang maayong-pagkalaraw nga mga plano mahimong mapakyas.

Kaminyoon

Usa ka adlaw, dihang nangita ako ug abilidarang mga baylerina aron mokuyog sa nagapanaw nga teatro, akong nahimamat ang usa sa kinaguwapahang mga babaye nga akong nakita sukad. Ang iyang ngalan mao si Robyn. Dili lamang kay maayo siyang mosayaw ug ballet apan usa usab siya ka hawod nga tiglubag. Sa akong kalipay gidawat dayon niya ang trabaho ug nahimong akong paris sa malamposong duha-ka-tawo nga pasundayag. Lima ka bulan sa ulahi, sa Hunyo 1957, gikasal kami. Sa misunod nga tulo ka tuig, nagtrabaho kami sa mga klab, nagbiyahe sa pagpasundayag, ug migula sa telebisyon.

Human sa among kasal, nagpalain kami sa among kaugalingon kutob sa among mahimo, nga naglikay sa pakighugoyhugoy sa ubang mga tigpasundayag kutob sa mahimo. Bisan magpasundayag sa mga klab, giseguro nako nga si Robyn magpabilin sa lawak ilisanan hangtod nga mobalik kami sa entablado. Ang mga komedyante magpakatawa ug hilas nga mga tiaw, ug ang pila ka musikero nagdroga. Kadaghanan kanila hinginom ug mangil-ad ug pinulongan.

Pagtrabaho sa Ubang mga Nasod

Niadtong 1960 gikontrata kami sa pagpasundayag sa gawas sa nasod. ‘Mao kini ang among labing dakong higayon aron molampos,’ sa hunahuna ko. Apan, niadtong tungora may gamay na kaming anak nga babaye nga atimanonon, si Julie. Bisan pa, akong gikuyogkuyog ang akong pamilya libot sa Halayong Sidlakan, nga nagdaladalag mga maleta, usahay magpasundayag ug mga lima ka beses sa usa ka gabii. Miabot kini ug kapin sa tuig, ug unya namauli kami sa Australia.

Karon nga nahimo na kaming internasyonal nga tigpasundayag, daghan ang manan-aw sa among pasundayag. Apan limitado lamang ang kahigayonan sa Australia tungod kay diyutay ra ang populasyon dinhi. Busa niadtong 1965 migawas na usab kami sa nasod. Niadtong tungora dili lang si Julie ang among anak kondili may lain pang gamayng anak nga babaye, si Amanda. Sa misunod nga lima ka tuig, nagtrabaho kami sa 18 ka lainlaing nasod.

Grabeng pag-antos ang nahatag ko sa akong pamilya tungod sa akong pangandoy nga mahimong labing hawod. Kas-a nagsuhol ako ug usa ka lalaki nga may shotgun sa pagpanalipod sa among mga anak, nga mga 60 ka metros lamang gikan sa among gipasundayagan. Makakita ako ug lalis kanunay sa mga tag-iya sa klab kinsa buot nga molingkod si Robyn uban sa mga kustomer aron dasigon sila sa pag-inom ug daghan, apan labaw pa ang ilang gipangita. Nagtrabaho kami sa mga klab uban sa mga tighubo, sa mga pampam, ug mga homoseksuwal, nga ang uban kanila nanghangyo ug kahilayan kanako o kaha sa akong asawa. Ug ang mga musikero sa rock-band kanunayng hubog sa droga.

Sa among mga biyahe, daghan akog panahon sa adlaw sa pagsuroysuroy. Tig-adto ako ug mga zoo, moske, templo, simbahan, o relihiyosong mga piyesta. Giduaw nako kini tungod sa kamausisaon, sanglit dili man gayod ako hilig sa relihiyon. Nahibulong ako nga hilabihan kaayo ka daghang butang ang gisimba. Dihay mga rebulto sa tawo nga may mga ulo sa hayop, ug mga hayop nga may mga ulo sa lalaki o babaye. Diha sa usa ka nasod, gisimba pa gani sa mga tawo ang kinatawo sa lalaki ug babaye, dayag nga nagtuo nga kini makadugang sa mga gahom sa pagpakigsekso ug sa pagpasanay sa mga magsisimba.

Diha sa laing nasod, bunalan sa mga batang lalaki ug hamtong nga mga lalaki ang ilang likod sa tuloy-sulab nga mga kutsilyo hangtod magdugo. Sa adlaw nga didto ako, tulo ka lalaki ang namatay tungod kay nahutdan ug dugo. Diha sa usa ka iladong katedral, napikal ako sa pagkakita ug paskin sa mga kumpisalan: “Usa ka kumpisal, 1 franc; duha ka kumpisal, 2 ka franc; tulo ka kumpisal, 2.50 franc.” Nakaingon ako sa akong kaugalingon: ‘Kon mao kana ang relihiyon, ilaha na lang kana!’

Balik sa Australia

Niadtong 1968 among gipapauli si Julie, apan mikabat pa ug 18 ka bulan una pa kami nakatigom ug salapi nga pangplete aron kaming tanan makapauli. Niadtong 1970 miabot kami nga diyutay ra kaayog salapi o dungog nga ikapasigarbo ingong resulta sa tanan namong kahago. Ang kadaghanan sa among salapi gigasto alang sa mga sinina sa pasundayag, musika, biyahe, puy-anan, ug hiphip sa hukhukang mga ahente. Ang dala lang namo mao ang mga gamit sa entablado ug kutob sa masulod sa among mga maleta.

Human makabalik sa Australia, gipadako nako ang akong kalihokan ug nahimong ahente usab sa teatro. Nakakuha akog kontrata ingong usa ka payaso sa dugay nga gipasalidang programa sa telebisyon nga gitawag The Yellow House. Ako nagsulat ug naghimog walay-sulti nga mga programa alang sa mga bata ug sa mga pasundayag sa payaso alang sa nagkalainlaing klab, samtang nagpadayon kami ni Robyn sa among pasundayag. Ang kalibotan sa kalingawan mao gihapon ang akong diyos. Si Robyn ug ang mga bata nagsugod sa pag-antos; daw dili ako bana o amahan.

Ang Hagit sa Relihiyon

Usa ka adlaw gipakitaan sa akong ugangang babaye, nga miipon ug puyo kanamo, si Robyn ug librong Ang Kamatuoran nga Motultol sa Kinabuhing Dayon. “Basaha kini,” matud niya. “Mahitungod kini sa relihiyon, apan lahi kini.” Mibalibad si Robyn, nga nag-ingon nga human sa among nakita sa langyawng mga nasod, wala siyay interes sa relihiyon. Hinuon, wala moundang ang iyang inahan. Iyang gisunodsunod si Robyn sulod sa usa ka semana, nga namugos nga basahon niya ang libro. Sa kataposan misugot si Robyn, aron pahimut-an lang ang iyang inahan.

Daw ang mga mata ni Robyn kalit nga nabuka, matud pa niya sa ulahi. Siya nakadayeg gayod sa mga tubag sa daghan kaayo niyang mga pangutana nga gusto pa niyang masayod ug dugang. Duha ka semana sa ulahi mihikay ang iyang inahan nga duawon siya sa duha ka Saksi ni Jehova sa among balay. Human sa pipila ka duaw, ila kaming gidapit sa usa sa ilang mga asembliya nga gihikay sa duol. Nagpanuko ako sa pag-adto. Sa pagkatinuod, nakadayeg gayod ako nga tungod niadto misugod kami sa pagtambong sa mga tigom sa Kingdom Hall.

Bisan pa, ang kalibotan sa kalingawan mao gihapon ang akong diyos, busa sa wala madugay akong nasabtan nga wala akoy kaugmaon uban sa mga Saksi. Apan, si Robyn gustong magpadayon sa pagtuon sa mga kamatuoran sa Bibliya, bisan pag dili ako gusto. Nasuko ako. ‘Unsay katungod,’ sa akong hunahuna, ‘niining mga tawhana sa pagpanghilabot kanako ug sa akong asawa, sa pagpuno sa iyang hunahuna ug relihiyosong basura?’

Bisan ang akong mga hulga sa pagtapos sa among kaminyoon wala mosaler. Si Robyn nagpabiling malig-on ug nagpadayon sa pagtuon. Misugod gani siya sa paggawas sa pagpakigsulti sa uban gikan sa pultahan ug pultahan mahitungod sa iyang mga pagtuo. Ang labing nakapatugaw gayod mao kadtong iya akong gisultihan nga gusto niyang magpabawtismo ug mahimong dedikadong Saksi. Hinunoa, siya gitambagan sa paghulat una hangtod mohunong siya sa kalibotan sa kalingawan.

‘Aha!’ sa hunahuna pa nako. ‘Nakadaog ako. Dili nila siya makuha. Dili gayod niya biyaan ang iyang trabaho.’ Apan nasayop ako. Gitagalan ako ni Robyn ug usa ka tuig, diin human niana, matud niya, moundang na siya. Mikatawa ako, kay nagtuo nga dili gayod niya biyaan ang trabaho nga iya gayod nga gimahal. Apan sa makausa pa nasayop ako. Sa milabay ang usa ka tuig iyang gibiyaan ang kalibotan sa kalingawan ug gibawtismohan. Ug ingon man ang among anak nga babaye nga si Julie ug ang inahan ni Robyn.

Ang Akong Pagpakigbatok sa Kamatuoran

Human niadto akong giabusohan sa binaba si Robyn, nga gisultihan siya nga iya akong gipakyas, nga wala siyay kahangawa kanako. “Ang kalibotan sa kalingawan maoy akong tibuok kinabuhi. Wala na akoy laing mahimo,” mireklamo ako. “Ikaw ang hinungdan sa tanan nakong kasamok.” Namahad pa gani ako nga kulatahon nako ang mga Saksi, nga maoy akong gipasanginlan sa pagbungkag sa among trabaho ug sa pagpahinabo sa tanan namong suliran.

Si Robyn nagsugod sa pagbutang ug mga magasin mahitungod sa Bibliya sa nagkalainlaing dapit sa balay, nga naglaom nga ako kanang basahon. Wala kini mosaler, busa giundangan niya kini sa ulahi. Apan wala gayod siya moundang sa pag-ampo kang Jehova nga unta makakat-on ako sa kamatuoran ug nga kaming tanan magkauban ingong usa ka pamilya diha sa bag-ong kalibotan.

Sa ngadto-ngadto, dili na kaayo ako estrikto sa mga Saksi sa dihang sila moduaw sa balay, ug usahay akong pauyonan ang mga bata nga mohangyo kanako sa pag-uban kanila sa tigom. Apan hinawayon ako sa tanan nga akong madunggan didto. Bisan pa, admitido ako nga ang mga tawo sa Kingdom Hall, nga naglakip sa daghang nasyonalidad​—Arabo, Grego, Italyano, Ingles, ingon man sa mga Australiano​—daw nagkasinabtanay. Mahigalaon sila kanunay, ug walay usa ang nagsultig mahilas nga pinulongan o nag-estoryahay ug imoral.

Gitabangan sa Tinuod nga Kristohanon

Sa kataposan misugot ako sa regular nga pagtuon sa Bibliya uban kang Ted Wieland, usa ka buotan kaayo, mapaubsanong tawo. Siya nag-alagad sa Bethel, ang sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova. Kas-a sa dihang nasuko ako kang Robyn, gitawag ako ni Ted sa pagduol sa iyang kotse, may gikuha siya sa likod, ug gihatagan akog usa ka kahon nga mangga. Paborito nako ang mga mangga, apan wala ako magtuo nga nahibalo si Ted niana. Kini nagpadayon sa daghang semana: usa ka kahon nga mangga matag duaw ni Ted. Usa ka adlaw may gikuha siya sa likod nga sa pagtuo ko mao ang naandang kahon sa prutas, unya kalmadong miliso ug miingon: “Sa imong hunahuna mabitay mo ba kini sa bungbong?” Kadto maoy teksto sa Bibliya sa tuig, nga ibitay sa mga Saksi sa ilang mga balay. Unsa pay akong masulti? Gibitay nako kana sa bungbong.

Samtang miuswag ang akong pagtuon sa Bibliya uban kang Ted, iyang gipakita kanako gikan sa Bibliya nga ang kalibotan sa kalingawan walay mahatag nga tinuod nga kaugmaon. Ang tinuod lamang nga paglaom alang sa usa ka malipayon nga umaabot, matud pa niya, mao ang katumanan sa mga tagna sa Bibliya mahitungod sa Gingharian nga gitudlo ni Kristo nga atong iampo. (Mateo 6:9, 10) Bisan tuod may kontrata pa ako sa pagpasundayag, misugod ako sa regular nga pagtambong sa mga tigom. Nagpalista ako sa Tunghaan sa Teokratikanhong Ministeryo ug gani misugod sa pagpakig-ambit diha sa balay-ug-balay nga ministeryo.

Akong nakita nga walay ikatanyag ang kalibotan sa kalingawan. Wala akoy naaning materyal sa tanang katuigan nga akong gigugol sa giisip ko nga akong diyos. Ang akong pamilya ang nag-antos​—nga nagsunodsunod libot sa kalibotan ug nagkinabuhi nga nagdaladalag mga maleta. Sa pagkatinuod, ang kalibotan sa kalingawan hapit makabungkag sa akong kaminyoon. Apan karon ang Supremong Usa sa uniberso nagtanyag kanako ug higayon nga mabuhi sa walay kataposan sa paraiso sa yuta ubos sa pagmando sa iyang Gingharian.

Busa akong gihimo ang labing hinungdanon nga desisyon sa akong kinabuhi. Sa dihang nahuman na nako ang akong mga kontrata sa pagpasundayag, bug-os nakong giputol ang tanang relasyon sa kalibotan sa kalingawan. Wala na gayod ako mobalik pa sa klab o makig-uban niadtong naghimo nianang negosyoha ingong ilang paagi sa pagkinabuhi. Gidumala ni Ted ang pagrepaso kanako sa mga pangutana alang sa kandidato sa bawtismo. Ugaling, namatay si Ted, ug wala madugay human niadto ako gibawtismohan, sa Hulyo 26, 1975. Naglaom ako nga makita pag-usab kadtong buotang lalaki diha sa bag-ong kalibotan sa dihang siya pagabanhawon.​—Juan 5:28, 29.

Wala Hikabsig mga Panalangin

Si Jehova nagtagana kanamo ug sobra pa kay sa among nadawat sukad sa daghang tuig namo sa kalibotan sa kalingawan. Giluwas niya ako gikan sa dunot, imoral nga kalibotan sa kalingawan. Gitubag niya ang mga pag-ampo sa akong matinumanong asawa, nga nagpabilin sa akong kiliran ug wala gayod kawad-ig paglaom. Iyang gipanalanginan kami sa paagi nga ang inahan sa akong asawa ug duha sa among kamagulangang mga anak ug ang ilang mga bana ang tanan aktibo sa Kristohanong ministeryo. Ang among kamanghorang anak nga babaye, si Letitia, ug ang kinamagulangan sa among tulo ka apo, si Micah, nahimo nang dili-bawtismadong magmamantala sa maayong balita. Gipanalanginan usab ako ni Jehova sa pribilehiyo sa pag-alagad ingong ansiano sa Kristohanong kongregasyon.

Kami ni Robyn dili gayod makabalos kang Jehova sa iyang nahimo alang kanamo. Kami, hinuon, nagpasidaan sa uban​—ilabina sa mga batan-on​—mahitungod sa mga kapeligrohan sa kalibotan sa kalingawan ug sa dili hustong matang sa kalingawan. Kami makapasidaan kanila, gikan sa among kaugalingong kasinatian, sa kasub-anan nga ibunga sa imoralidad, droga, paghuboghubog, dili hustong matang sa musika, mga awit nga nagapasiugda sa gidili nga sekso, ug sa mga kapeligrohang nalangkit kon ang usa tig-adtoan ug mga klab o sa mga konsiyertong rock. Kining tanan maoy bahin sa kalibotan nga bug-os nailalom sa pagdumala ni Satanas nga Yawa.​—2 Corinto 4:4.

Dali ra kaayo nga malit-agan sa pagsimba kang Satanas nga dili mamatikdan, sama sa nahitabo kanako sa dihang ang kalibotan sa kalingawan nahimong akong diyos. Apan, karon ako ug ang akong asawa malipayon sa pagdasig sa tanang batan-on sa pagsimba kang Jehova, ang bugtong Diyos nga makatagbaw sa tanang gipangandoy sa kasingkasing​—ang Diyos nga nagtagad gayod kanato sa tanang paagi.​—Sumala sa giasoy ni Vivian A. Weekes.

[Hulagway sa panid 14]

Ang babaye nga akong gipangasawa maoy usa ka tiglubag diha sa sirkos

[Hulagway sa panid 15]

Si Robyn ug ako karon