Mga Bana ug mga Asawa—Tinuod Bang Magkalain ang Ilang Paagi sa Pagsulti?

INGNON ta nga si Bill nagsaguyod nga naglakaw sa misulod sa opisina ni Jerry, ang iyang mga abaga dayag nga nanghuyhoy tungod sa iyang mga kabalaka. Si Jerry malumong mitutok sa iyang higala ug naghulat nga siya mosulti. “Ambot kon molampos ba ako niini nga kasabotan sa negosyo,” nanghupaw si Bill. “Daghan kaayo ang wala damhang mga suliran, ug gilisodlisod ako sa punoang buhatan.” “Unsa may imong gikabalak-an, Bill?” masaligong nangutana si Jerry. “Nasayod ka nga ikaw ang kinamaayohang tawo alang sa trabaho, ug sila nasayod usab niana. Hinayhinay lang. Naghunahuna ka ba nga suliran na kini? Aw, sa miaging bulan lang . . .” Giasoy ni Jerry ang kataw-anang mga hitabo sa iyang gamayng kapakyasan ug wala madugay ang iyang higala migawas sa opisina nga nagkatawa ug nahupayan. Si Jerry nalipay nga nakatabang.

Ug ingnon ta nga sa pag-abot niya sa balay nianang hapon, si Jerry nakamatikod dayon nga ang iyang asawa, si Pam, nasuko usab. Iyang gisugat siya ug labaw sa kasagaran nga kamasadyaon ug unya naghulat nga mosulti siya kon unsay anaa sa iyang hunahuna. Human sa usa ka magil-as, makabungog nga kahilom, siya takulahawng miingon: “Dili na ko makaagwanta! Mahariharion kining bag-ong amo!” Gipalingkod siya ni Jerry, giagbayan siya, ug miingon: “Pinangga, ayawg kasuko. Trabaho ra bitaw na. Ang mga amo ingon niana. Kon nakadungog ka lang sa pagtagawtaw sa akong amo karong adlawa. Hinuon, kon dili ka makaagwanta undang na lang.”

“Wala ka ganiy pagtagad sa akong gibati!” mitubag si Pam. “Dili ka gayod mamati nako! Dili ako makaundang! Kulang ang imong kita!” Midagan siya paingon sa kuwarto aron motiyabaw pag-ayo. Si Jerry nagtindog sa gawas sa sirado nga pultahan sa kakurat, nga naglibog kon unsay nahitabo. Nganong lahi man ang mga reaksiyon sa mga pulong ni Jerry sa paghupay?

Tungod ba sa Kalainan sa mga Lalaki ug Babaye?

Ang pipila mopasangil sa kalainan niini nga mga ilustrasyon diha sa usa ka yanong kamatuoran: Si Bill usa ka lalaki; si Pam usa ka babaye. Ang mga tigdukiduki sa pinulongan nagtuo nga ang mga suliran sa komunikasyon diha sa kaminyoon kasagaran maoy tungod sa pagkalalaki ug pagkababaye. Ang mga libro sama sa You Just Don’t Understand ug Men Are From Mars, Women Are From Venus nagpasiugda sa teoriya nga ang mga lalaki ug mga babaye, bisan nagsulti sa samang pinulongan, adunay lahi gayod nga mga paagi sa pagsulti.

Tino, sa dihang gilalang ni Jehova ang babaye gikan sa lalaki, siya dili kay usa lang ka nausab ug diyutay nga inumol. Ang lalaki ug babaye maanindot ug mahunahunaong pagkadesinyo aron sa pagtimbang sa usag usa​—sa pisikal, emosyonal, mental, ug espirituwal. Idugang niining kinaiyanhong kalainan ang mga kakomplikado sa pagmatuto sa usag usa ug kasinatian sa kinabuhi ug ang pagkahulma sa mga tawo pinaagi sa kultura, kalikopan, ug panglantaw sa katilingban kon unsay iya sa lalaki o sa babaye. Tungod niini nga mga impluwensiya, mahimong posible ang paglain sa pila ka sumbanan diha sa paagi sa pagpakigkomunikar sa mga lalaki ug mga babaye. Apan ang dili masabtan nga “kasagarang lalaki” o “kasagarang babaye” tingali naglungtad lamang diha sa mga panid sa mga libro sa sikolohiya.

Ang mga babaye sa kasagaran ilado sa ilang pagkasensitibo, apan daghang lalaki sa pagkatalagsaon malulot sa ilang mga pakiglabot sa mga tawo. Ang makataronganong paghunahuna tingali labaw nga kinaiya sa mga lalaki, bisan pa ang mga babaye kasagaran adunay lantip, timbang ug panabot. Busa bisan imposibleng markahan ang bisan unsang kinaiya nga iya lang sa lalaki o iya lamang sa babaye, usa ka butang ang segurado: Ang pagsabot sa panglantaw sa lain lagmit mohimog kalainan tali sa malinawon nga pagpuyo nga magkauban ug sa bug-os nga gubat, ilabina diha sa kaminyoon.

Ang adlaw-adlaw nga hagit sa komunikasyon sa lalaki ug babaye diha sa kaminyoon maoy dako kaayo. Daghang masinabtanong bana makapamatuod nga ang malalangon yanong pangutana nga “Nakaangay ka ba sa akong bag-ong estilo sa buhok?” mahimong puno sa kapeligrohan. Daghang mataktikanhong mga asawa nakakat-on sa paglikay sa pagbalikbalik ug pangutana, “Nganong dili ka na lang mangutana sa direksiyon?” kon ang ilang mga bana nawala samtang nagbiyahe. Inay tamayon ang daw lahi nga kinaiya sa kapikas ug matig-ang magpabilin sa kaugalingong lahi nga kinaiya tungod kay “ingon ako niana,” ang mahigugmaong mga magtiayon motan-aw sa ilalom. Dili kini kay usa ka walay pagbati nga pagsusi sa mga paagi sa komunikasyon sa usag usa kondili usa ka mainit nga pagtan-aw sa kasingkasing ug hunahuna sa matag usa.

Maingon nga talagsaon ang matag usa ka tawo, mao usab ang matag panag-angay sa duha ka indibiduwal diha sa kaminyoon. Ang matuod nga pag-abot sa mga hunahuna ug mga kasingkasing dili sulagma kondili nagkinahanglan ug paningkamot tungod sa atong dili-hingpit tawhanong kinaiya. Pananglitan, sayon kaayo ang paghunahuna nga ang uban naglantaw sa mga butang nga sama sa atong paglantaw. Kasagaran atong tagan-an ang mga panginahanglan sa uban sa paagi nga buot natong ilang itagana kanato, tingali maningkamot sa pagsunod sa Bulawanong Lagda, “Busa, ang tanang butang nga buot nimong buhaton sa mga tawo kanimo, buhaton mo usab ngadto kanila.” (Mateo 7:12) Hinuon, si Jesus wala magpasabot nga kon unsay imong gusto maayo usab alang sa uban. Hinunoa, manghinaot ka nga ang uban mohatag sa imong gikinahanglan o gusto. Busa kinahanglang mohatag ka sa kon unsay ilang gikinahanglan. Ilabina kining hinungdanon sa kaminyoon, tungod kay ang matag usa nanumpa sa pag-abot sa mga panginahanglan sa iyang kapikas sa bug-os kutob sa mahimo.

Si Pam ug Jerry mihimo niana nga panumpa. Ug ang ilang panaghiusa diha sa kaminyoon sulod sa duha ka tuig maoy usa nga malipayon. Hinunoa, bisan pag sila mibati nga nasinati sila pag-ayo sa usag usa, ang mga kahimtang usahay mobuto nga nagpadayag sa nagakadako nga kal-ang sa komunikasyon nga dili masumpayan sa maayong mga tumong lamang. “Ang kasingkasing sa maalamon nagpahinabo sa iyang baba sa pagpakitag pagsabot,” matud sa Proverbio 16:23. Oo, ang pagsabot diha sa komunikasyon mao ang gikinahanglang yawi. Tan-awon nato kon unsang mga pultahan ang gibuksan niini alang kang Jerry ug Pam.

Panglantaw sa Usa ka Lalaki

Si Jerry naglawig diha sa maindigong kalibotan diin ang matag lalaki kinahanglang mobarog sa iyang dapit diha sa sosyal nga kahusay, sakop man o amo diha sa usa ka kahimtang. Ang komunikasyon nagtukod sa iyang posisyon, katakos, kahanas, o bili. Ang iyang pagkaindependente bililhon kaniya. Busa sa dihang sugoon sa mapugsanong paagi, nakita ni Jerry ang iyang kaugalingon nga masukihon. Ang malalangong mensaheng “Wala nimo buhata ang imong trabaho” nagparebelde kaniya, bisan kon ang hangyo makataronganon.

Si Jerry makig-estorya aron sa pagbayloay ug impormasyon. Gusto siyang maghisgot bahin sa mga kamatuoran, mga ideya, ug sa bag-ong mga butang nga iyang nakat-onan.

Sa dihang mamati, si Jerry talagsa rang mosagbat sa nagsulti, bisan sa diyutay lang nga mga tubag, sama sa “ahh, oo,” tungod kay siya nagakuha ug impormasyon. Apan kon siya mosupak, dili siya magpanuko sa pagsulti niana, ilabina uban sa usa ka higala. Kana nagpakita nga siya interesado sa kon unsay isulti sa iyang higala, nga nagsusi sa tanang posibilidad.

Kon si Jerry adunay suliran, siya mopili sa pagpangitag solusyon sa iyang kinaugalingon. Busa siya tingali mopalayo gikan sa tanan ug sa tanang butang. O tingali siya gustong magparelaks pinaagi sa usa ka pasatiyempo aron temporaryong makalimot sa iyang suliran. Iya lamang kanang hisgotan kon siya mangayog tambag.

Kon moduol ang usa ka tawo kang Jerry nga may suliran sama sa gihimo ni Bill, si Jerry nahibalo nga iyang obligasyon ang pagtabang, nga mag-amping nga dili pabation ang iyang higala nga dili-takos. Kasagaran isugid niya ang iyang pipila ka suliran uban sa tambag aron nga ang iyang higala dili mobating nag-inusara.

Si Jerry gustong makig-ambit sa mga kalihokan uban sa mga higala. Ang pag-ubanay para kaniya nagkahulogan ug duyog nga pagbuhat sa mga butang.

Ang panimalay para kang Jerry maoy dangpanan gikan sa trabahoan ug ubang dapit sa kalihokan gawas sa balay, usa ka dapit diin dili na siya kinahanglang mosulti sa pagpamatuod sa iyang kaugalingon, diin siya gidawat, gisaligan, gimahal, ug gipabilhan. Bisan pa, nakita ni Jerry usahay nga siya kinahanglang mag-inusara. Tingali walay kalabotan kini kang Pam o sa bisan unsa nga iyang nahimo. Gusto lang niyag panahon nga mag-inusara. Malisdan si Jerry sa pagpadayag sa iyang mga kahadlok, mga kabalaka, ug mga kasakit sa iyang asawa. Dili niya buot nga mabalaka siya. Iyang trabaho ang pag-atiman ug pagpanalipod kaniya, ug gikinahanglan niya si Pam nga mosalig kaniya sa paghimo niana. Bisan pag si Jerry gusto ug pagpaluyo, dili siya gusto ug kaluoy. Mopabati kana kaniya nga walay-katakos o walay-pulos.

Panglantaw sa Usa ka Babaye

Nakita ni Pam ang iyang kaugalingon ingong indibiduwal diha sa kalibotan sa sosyal nga mga relasyon sa uban. Alang kaniya hinungdanon ang pagtukod ug pagpalig-on sa bugkos niini nga mga relasyon. Ang pagpakigsulti maoy hinungdanong paagi sa pagpatungha ug pagpalig-on sa panagsuod.

Ang pagsalig kinaiyahan na ni Pam. Mobati siyang gimahal kon mahibaloan ni Jerry ang iyang mga hunahuna sa dili pa mohimog desisyon, bisag gusto niya nga ang iyang bana ang mangulo. Sa dihang mohimo siya ug desisyon, buot niyang mokonsulta sa iyang bana, dili aron iyang sultihan siya kon unsay buhaton, kondili aron sa pagpakita sa iyang kasuod ug pagsalig kaniya.

Malisod kaayo alang kang Pam ang pagprangka ug sa pagsulti nga aduna siyay gikinahanglan. Siya dili buot magsigeg yangungo kang Jerry o pabation si Jerry nga siya dili malipayon. Hinuon, siya maghulat nga mamatikdan o magpasumbingay.

Sa dihang makigsulti si Pam, siya interesado sa gagmayng mga detalye ug mopatugbaw ug daghang pangutana. Kini kinaiyanhon tungod sa iyang pagkasensitibo ug mainitong kaikag sa mga tawo ug mga relasyon.

Sa dihang mamati si Pam, iyang segundahan ang mga pulong sa tigsulti ug mga panal-ot, mga pagyango, o mga pangutana aron sa pagpakita nga siya namati sa tigsulti ug adunay kaikag sa iyang gisulti.

Siya maningkamot sa pagkahibalo pinaagi sa kinaiyanhong pagsabot kon unsay gikinahanglan sa mga tawo. Ang pagtanyag ug tabang nga dili na hangyoon pa maoy usa ka paagi sa pagpakitag gugma. Siya ilabinang gustong motabang sa iyang bana sa pagtubo ug pag-uswag.

Kon si Pam adunay suliran, siya tingali madaog. Kinahanglan siyang mosulti, dili aron sa pagpangitag sulbad, kondili sa pagpahayag sa iyang mga pagbati. Siya kinahanglang masayod nga adunay tawo nga mosabot ug mahangawa. Kon mapukaw ang iyang mga emosyon, si Pam mosultig pangatibuk-an, emosyonal nga mga pulong. Dili gayod literal kon siya moingon: “Dili ka gayod mamati!”

Ang labing suod nga higala ni Pam sa bata pa siya dili mao kadtong kauban niya sa pagbuhat sa mga butang kondili ang usa nga iyang gipadayagan mahitungod sa tanang butang. Busa sa kaminyoon dili kaayo siya interesado sa mga kalihokan sa gawas sama sa interes niya sa mamiminaw nga adunay empatiya nga iyang kasuginlan sa iyang mga pagbati.

Ang panimalay maoy dapit diin si Pam makasulti nga dili mahukman. Siya dili magpanuko sa pagpadayag sa iyang mga kahadlok ug mga suliran kang Jerry. Kon nagkinahanglan ug tabang, dili siya maulaw sa pag-angkon niana, kay siya may pagsalig nga ang iyang bana anaa alang kaniya ug may igong pagtagad sa pagpamati.

Si Pam sagad mobati nga gihigugma ug may kasegurohan sa iyang kaminyoon. Apan usahay, bisag walay katarongan, siya mosugod sa pagbati nga walay-kasegurohan ug wala higugmaa ug dihadiha nagkinahanglan ug pagpalig-on ug panag-ubanay.

Oo, si Jerry ug Pam, nga katimbang sa usag usa, lahi kaayo. Ang mga kalainan nilang duha makamugna ug posible grabeng panagbangi, bisan pag silang duha tingali adunay kinamaayohang tuyo nga mahimong mahigugmaon ug mapaluyohon. Kon kita makadungog sa panglantaw sa usag usa bahin sa kahimtang sa ibabaw, unsay ilang isulti?

Kon Unsay Nakita Nila sa Ilang mga Mata

“Inig-abot dayon nako sa balay gikan sa trabaho, nakita nako si Pam nga nasuko,” si Jerry moingon. “Nagtuo ako nga kon siya andam na, iya akong sultihan kon ngano. Ang suliran daw dili kaayo dako alang kanako. Abi nako nga kon tabangan lamang nako siya sa pagsabot nga dili siya kinahanglang masuko ug nga ang solusyon sayon ra, moarang-arang ang iyang bation. Masakit kaayo, human ako naminaw kaniya, sa dihang siya miingon, ‘Dili ka gayod maminaw nako!’ Akong gibati nga daw iyang gipasangil kanako ang tanan niyang kapakyasan!”

“Paltos ang tibuok adlaw,” si Pam miingon. “Nasayod ako nga dili kadto sala ni Jerry. Apan sa dihang mipauli siya nga malipayon, abi nako ug wala siya magtagad nga ako nasuko. Nganong wala ako niya pangutan-a kon unsay nahitabo? Sa dihang gisultihan nako siya sa suliran, miingon lamang siya nga dili ako makataronganon, nga gamay ra kaayong butang kadto. Inay sultihan niya ako nga siya nakasabot sa akong gibati, gisultihan ako ni Jerry, ang tighusay, kon unsaon sa pagsulbad sa suliran. Wala ako magkinahanglan ug mga solusyon, nagkinahanglan ako ug simpatiya!”

Bisan pa sa pagtungha niining temporaryong dili-pagsinabtanay, si Jerry ug Pam nahigugma pag-ayo sa usag usa. Unsang pagsabot ang makatabang kanila sa pagpahayag sa maong gugma sa matin-aw?

Pagtan-aw Pinaagi sa mga Mata sa Usag Usa

Si Jerry mibati nga pagpanghilabot ang pagpangutana kang Pam kon unsay nahitabo, busa kinaiyanhong gihimo niya kang Pam ang buot niyang himoon sa uban alang kaniya. Siya naghulat kaniya nga mosulti. Karon si Pam wala lamang nasuko sa suliran kondili sa kamatuoran nga si Jerry daw wala-magtagad sa iyang pagpangayo sa iyang pagpaluyo. Wala niya makita ang paghilom ni Jerry ingong lihok sa malumong pagtahod​—nakita niya kana ingong kawalay-pagtagad. Sa dihang sa kataposan misulti si Pam, si Jerry namati nga wala mosagbat. Apan iyang gibati nga si Jerry wala gayod mamati sa iyang mga pagbati. Unya gitanyag ni Jerry, dili ang empatiya, kondili ang solusyon. Kini nagsulti kaniya: ‘Ang imong mga pagbati dili makataronganon; sobra ra ang imong reaksiyon. Tan-awa ra kon unsa ka sayon ang pagsulbad niining gamay nga suliran?’

Pagkalahi unta sa mga butang kon ang matag usa nakakita sa mga butang sumala sa panglantaw sa usa! Tingali ingon unta niini ang nahitabo:

Sa pag-abot sa balay nakita ni Jerry si Pam nga naguol. “Unsay nahitabo, mahal?” siya malumong mangutana. Ang mga luha mosugod sa pagpanglugmaw, ug iyang gipadayag ang suliran. Si Pam dili moingon, “Imong sala ang tanan!” o magpasumbingay nga kulang pa ang gibuhat ni Jerry. Gigakos siya ni Jerry ug mamati nga mapailobon. Sa dihang natapos na siya, si Jerry moingon: “Gikasubo ko nga nasubo ka. Nakasabot ko kon nganong naguol ka.” Si Pam motubag: “Salamat kaayo sa imong pagpamati. Miarang-arang na ang akong panimati sa pagkasayod nga ikaw nakasabot.”

Makapasubo, inay kay sulbaron ang ilang mga kalainan, daghang magtiayon yanong mopili sa pagtapos sa ilang kaminyoon diha sa diborsiyo. Ang kakulang sa komunikasyon mao ang hinungdan nga nakadaot sa daghang panimalay. Ang mga panaglalis mobuto nga makatay-og sa mga patukoranan sa kaminyoon. Sa unsang paagi kini mahitabo? Hisgotan sa sunod nga artikulo kon sa unsang paagi kini mahitabo ug kon unsaon paglikay niana.