Pagtimbangtimbang sa mga Panginahanglan sa Imong mga Ginikanan
ARON tinuod nga makatabang sa tigulang nimong mga ginikanan, kinahanglang mahibalo ka sa ilang mga panginahanglan ug mga gusto. Kay kon dili ka mahibalo basin makahatag ka—uban ang maayong tuyo—sa mga probisyon ug mga serbisyo nga wala kinahanglana ug dili gusto sa imong mga ginikanan, bisan pag sila tingali managana sa pagsulti kanimo niana. Unya ang inyong relasyon, nga pinasukad sa mga dili-pagsinabtanay, sa walay hinungdan mahimong lisod dili lamang alang kanimo kondili alang usab sa imong mga ginikanan.
Unsa ba Gayod ang Gusto Nila?
Kay naghunahuna nga sa usa ka adlaw kinahanglan nga ang iyang mga ginikanan moipon kaniya sa pagpuyo, ang usa ka babaye mihikay dayon sa maong pagbalhin. Sa ulahi iyang nadiskobrehan nga ang iyang mga ginikanan makasarang pa sa pagpuyo diha sa kaugalingon nilang balay—ug mahimong mas malipayon pa niana!
Kay gipaipon niya sa pagpuyo ang iyang mga ginikanan, usa ka anak lalaki ang miingon: “Dili kinahanglan nga mobayad kamo sa pagpuyo sa akong balay! Dili gayod tapos sa tanan ninyong gihimo alang kanako!” Ugaling, kadto mipabati sa iyang mga ginikanan nga sila sobrang nagdepende kaniya. Sa ngadtongadto ilang gisultihan siya nga palabihon nila ang kadungganan nga makaamot sa usa ka paagi.
Ang usa ka pamilya nagtagana sa matag ginagmay nga serbisyo alang sa ilang tigulang nga mga ginikanan aron masegurado nga sila hayahay ug dili mahago sa lawas. Sa ulahi ilang nadiskobrehan nga gusto sa ilang mga ginikanan nga makabuhat ug labaw pa alang sa ilang kaugalingon.
Sa matag usa sa mga pananglitan sa ibabaw, ang mga serbisyo nga gihimo wala kinahanglana ug wala kagustohi sa mga ginikanan. Kini daling mahitabo kon ang usa ka maayog-tuyong anak lalaki o anak babaye gitukmod sa hingaping salabotan sa katungdanan o kon adunay kakulang sa pagsabot kon bahin sa tinuod nga mga panginahanglan sa mga ginikanan. Hunahunaa ra ang wala-kinahanglanang kalisdanan nga gipatungha niini alang sa tanang natungdan. Siyempre, ang solusyon mao ang pagtimbangtimbang sa tinuod nga mga panginahanglan ug kagustohan sa imong mga ginikanan.
Gikinahanglan ba gayong moipon pagpuyo ang imong mga ginikanan sa inyong balay niining panahona? Kana ba ang gusto gayod nila? Basin matingala ka sa pagkahibalo nga ang pila ka tigulang gusto nga magkinaugalingon sila sa pagpuyo kutob sa mahimo. Kay mahadlok nga paminawon nga walay apresasyon, basin sila magpanuko sa pagpahayag ngadto sa ilang mga anak nga gusto nila nga mopuyo nga kinaugalingon diha sa kaugalingon nilang balay, bisan pa sa pila ka kalisdanan. Tingali sila nahigugma sa ilang mga anak ug buot mogugol ug panahon kauban nila. Apan magsalig sa ilang mga anak? Dili, tingali ilang palabihon pa ang pagbuhat sa mga butang sa ilang kaugalingon.
Tingali may adlaw nga kinahanglang moipon pagpuyo ang imong mga ginikanan sa inyong balay. Ugaling, kon kanang panahona wala pa moabot, ug kon sa tinuoray gusto nilang magkinaugalingon sa pagpuyo, nganong hikawan man sila sa maong katuigan sa pagkaindependente? Ang pila ba ka pagpasibo sa balay o eskedyul sa regular nga pagtelepono o pagduaw makapaarang nila nga magpadayon pagpuyo sa kaugalingon nilang balay? Basin sila mas magmalipayon diha sa ilang kaugalingong balay, nga maghimo sa ilang kaugalingong mga desisyon matag adlaw.
Usa ka tig-atiman sa maluyahon misaysay sa iyang pagdalidali mismo sa pagpaipon sa iyang inahan: “Sa pagkamatay sa akong papa, gipaipon namo ang akong inahan, kay naluoy ako kaniya. Sumala sa misangpot, siya nabuhi pag 22 ka tuig. Inay sa pagbaligya sa iyang balay, siya nakapadayon unta pagpuyo niana. Ayaw gayod pagdalidali sa paghukom kon unsang mga lakang ang pagahimoon. Ang desisyon nga sama niana, sa dihang mahimo na, lisod nang mabali.”—Itandi ang Mateo 6:34.
‘Apan,’ tingali motutol ka, ‘unsa man kon may mahitabo sa usa sa akong mga ginikanan samtang nagpuyo sa kaugalingon nilang balay? Kon si Mama o Papa natumba ug nasamdan, basolon ko gayod ang akong kaugalingon!’ Kini angay nga kabalaka, ilabina kon ang imong mga ginikanan luya na o masakiton sa punto nga adunay tinuod nga kapeligrohan sa usa ka aksidente. Apan, kon dili kana ang kahimtang, suknaa ang imong kaugalingon kon kaha ang imong kabalaka maoy alang sa imong mga ginikanan o alang sa imong kaugalingon, nga mao, aron panalipdan ang imong kaugalingon batok sa dili-angay nga pagbati sa sala.
Tagda usab ang posibilidad nga ang imong mga ginikanan mas maayog kahimtang diha sa ilang kaugalingong balay. Sa librong You and Your Aging Parents, si Edith M. Stern ug Dr. Mabel Ross nag-ingon: “Gipadayag sa mga pagtuon nga ang mga tigulang magpabiling mas batan-on ug mas lagsik diha sa ilang kaugalingong mga balay kay sa laing dapit. Sa mubo, daghang sayop-pagkagiyang mga paningkamot sa pagpahayahay sa kataposang katuigan sa ilang kinabuhi dihang sila luya na ug hinay molampos lamang hinuon sa pagpadali pa sa ilang kaluya ug kahinay.” Busa, tabangi ang imong mga ginikanan sa pagkinabuhi nga independente kutob sa mahimo, samtang magtagana sa pag-atiman ug mga serbisyo nga tinuod nilang gikinahanglan. Angay usab nga himoon nimo ang panapanahong pagtimbangtimbang pag-usab ug pagpasibo pag-usab samtang modako o mous-os pa ang mga panginahanglan sa imong mga ginikanan.
Mahimong Sensitibo
Sa pagtagad sa panglawas ug mga kahimtang sa imong mga ginikanan, basin ang pagpaipon nila pagpuyo diha sa inyong balay mao ang labing maayong kapaingnan. Kon mao, mahimong sensitibo bahin sa posibilidad nga gusto nilang mobuhat ug labing daghan kutob sa ilang mahimo sa ilang kaugalingon. Sama sa mga tawo sa bisan unsang panuigon, lagmit gusto nila nga makabaton sa ilang kaugalingong ilhanan, ilang kaugalingong eskedyul sa mga kalihokan, ug ilang kaugalingong hugpong sa mga higala. Kini makapahimsog. Bisan tuod makalingaw ang pagbuhat sa pila ka butang nga magkauban ingong daghag-sakop nga pamilya, basin maayo nga imong ireserba ang pila ka kalihokan alang sa imong kaugalingong pamilya ug itugot usab sa imong mga ginikanan ang ilang kaugalingong kalihokan. Usa ka tig-atiman ug tigulang maalamong mipunting: “Paneguroa nga ang imong mga ginikanan adunay sinating mga kasangkapan ug mga letratong gidispley nga espesyal alang kanila.”
Sa pagpaningkamot sa pag-ila sa tinuod nga mga panginahanglan sa imong mga ginikanan, makigsulti kanila. Pamati sa ilang mga kabalaka ug mahimong sensitibo sa kon unsa tingali ang gusto nilang isulti kanimo. Isaysay kanila kon unsay mahimo ug dili nimo mahimo alang kanila aron sila dili mahiubos tungod sa sayop nga mga panahom. “Magbaton ug tin-awng pagsabot kon unsay gidahom gikan sa tanan diha sa pamilya,” misugyot ang usa ka tig-atimang lalaki. “Kanunay nga makigsulti aron malikayan ang kasuko ug kalagot ug giluom nga mga kayugot.” Kon mosaad kag layog-abot nga mga panaad (“Duawon ti ka matag Lunes sa hapon”; “Isuroy ti ka matag hinapos sa semana”), basin buot nimong ipatin-aw nga gusto nimong sulayan kana sulod sa usa ka hugna sa panahon ug tan-awon kon molampos ba. Nianang paagiha, kon makitang dili praktikal, ang higayon abli na alang sa pagtimbangtimbang pag-usab.
Walay mausa nga anaa sa ibabaw ang pagaisipong mga katarongan sa paghikaw sa mga ginikanan sa usa sa kadungganan ug tabang nga angayan kanila. Tin-aw ang baroganan sa Maglalalang bahin sa ulohan. Katungdanan sa hamtong nga mga anak ang pagtahod, pag-atiman, ug pagsuportar sa ilang mga ginikanan. Gisaway ni Jesus ang nagpakamatarong-sa-kaugalingong mga Pariseo tungod sa pagtuis sa kasulatan aron makapamalibad sa pagpasagad sa mga ginikanan. Ang mahulagwayong mga pulong sa Proverbio 30:17 nagpadayag sa kasuko nga bation sa Diyos ngadto niadtong dili motahod sa ilang mga ginikanan: “Ang mata nga nagayubit sa usa ka amahan ug nagatamay sa pagsugot sa usa ka inahan—ang mga uwak sa walog maoy magalugit niini ug ang mga anak sa agila maoy magakaon niini.”—Tan-awa ang Marcos 7:9-13; 1 Timoteo 5:4, 8.
Samtang magahatag ka sa gikinahanglang tabang ngadto sa imong mga ginikanan, basin atubangon usab nimo ang bag-ong mga kapit-osan. Sa unsang paagi masagubang nimo kini? Ang sunod artikulo mohatag ug pila ka sugyot.
[Mga hulagway sa panid 5]
Ang usa ka ginikanan basin malingaw sa kinaugalingong mga kalihokan uban sa mga higala ug pamilya