Pagpaniid sa Kalibotan
Homoseksuwal nga mga Klero
Sa daghang katuigan ang konsilyo sa Evangelical Lutheran Church sa Hannover, Alemanya, mitugot sa mga homoseksuwal sa pagtrabaho ingong mga membro sa klero sa kondisyon nga sila walay homoseksuwal nga kaparis. Apan sumala sa publikasyong The Week in Germany, ang pagtangtang sa usa ka aktibong homoseksuwal gikan sa iyang klerikal nga posisyon sa milabayng kapin sa tulo ka tuig nahimong dakong isyu. Giaprobahan sa mga awtoridad sa Hannover, sumala pa sa The Week, niining bag-o pa ang usa ka laraw nga “ang mga pastor ug ang ilang mga kauban nga ‘nagkinabuhi ingong homoseksuwal nga magkaparis’ makatrabaho sa simbahan, lakip na ang pagkapastor.”
Mga Aksidente Uban sa Natakdag-AIDS nga Dugo
Niining bag-o pa ang Health and Welfare Ministry sa Hapon mihangyo sa mga hospital sa pagtaho maylabot sa kasubsob sa mga aksidente uban sa natakboyag-HIV nga dugo nga nalangkit ang medikal nga mga trabahante. Ang gipangayo maoy sa espisipiko may kalabotan sa mga aksidente sulod sa milabayng napulo ka tuig. Sumala sa The Daily Yomiuri, ang 276 ka hospital nga misanong nagtaho nga ang “total nga gidaghanon sa mga aksidente sa dagom maoy 12,914, uban sa 2,997 ka kaso sa aksidenteng pagkadapat sa dugo.” Niini, kapig usa ka gatos ka kaso ang nalangkit sa natakdag-HIV nga dugo. Ang tanang biktima niining maong mga aksidente hangtod karon natestingan nga negatibo sa HIV, ang kagaw nga nagapahinabog AIDS.
Kanser—Mobutohay nga Bomba
Usa ka pagtuon sa Australia nga gihimo sa Skin and Cancer Foundation nagpakita nga karon ang kanser sa panit maoy labing komon nga matang sa kanser sa maong nasod. Gibanabana nga matag tuig mga 1,000 ka Australiano ang mamatay sa kanser sa panit. Sumala sa The Daily Telegraph Mirror sa Sydney, Australia, ang pagtuon nag-ingon nga “ang walay-pagtagad nga tinamdan kaniadto sa daghang Australiano sa sobrang pagpaladlad sa adlaw nakamugnag mobutohayng kanser nga bomba.” Kadaghanan sa mga biktima karon mao ang tin-edyer nga mga tigbulad sa adlaw sa katuigang 1960, 1970, ug 1980.
Tabang sa mga Dili Makatulog
Ang mga tigdukiduki sa Harvard Medical School nakatigom ug listahan sa mga sugyot alang sa mga tawo nga may seryosong suliran sa pagkatulog. Sumala sa The Harvard Mental Health Letter, usa ka grupo sa mga pasyente nga nagkinahanglag mga 80 minutos una makatulog nakasinatig dakong pag-uswag. Human sulayi ang pagtambal sulod sa daghang semana, “mikabat lamang ug aberids nga napulog siyam ka minutos una sila makatulog (75% nga pagkunhod),” matud sa sulat. Lakip sa girekomendar nga mga paagi mao: Likayi ang paggugol ug kapin sa pito ka oras sa higdaanan; likayi ang paghigda nga sobra sa usa ka oras sa imong kasarangang panahon sa pagkatulog; bangon sa samang oras adlaw-adlaw, lakip sa hinapos nga semana; higda lamang kon katulogon na; ug kon dili ka makatulog sulod sa 20 minutos human mohigda, bangon ug paghimog usa ka butang nga makaparelaks hangtod nga ikaw katulogon na usab.
Mga Perlas nga Kometa
Usa ka pundok sa kapin sa 20 ka tagsip sa kometa, nga makita sa mga letrato nga kuha sa teleskopyo nga daw sama sa kulintas nga mga perlas, magkabangga sa planetang Jupiter, mitaho ang The Washington Post. Ang mga tipak sa kometa, nga ang pipila lagmit tulo ka kilometros ang gilapdon, sa linangkob nailhang Shoemaker-Levy 9, nga kinuha ang ngalan gikan sa mga nakadiskobre niini. Ang mga siyentipiko nagtuo nga ang kulintas sa kometa namugna sa dihang nabungkag ang usa ka kometa tungod sa kakusog sa grabidad samtang kini milabay sa Jupiter. Ang mga pagbangga sa mga tipak sa kometa, nga usa ka talagsaong panghitabo alang sa tawhanong mga maniniid, mahitabo sa daghang adlaw sa ulahing bahin sa Hulyo 1994. Bisan tuod ang pagbangga mahitabo sa kilid sa Jupiter, ang moresultang mga kilab magpasanag sa mga bulan sa Jupiter ug mahimong makita sa Yuta pinaagi sa mga teleskopyo.
Kapintasan Batok sa mga Babaye
Usa ka surbi dili pa dugay nagpadayag nga 51 porsiento sa taga-Canada nga mga babaye nga 16 anyos o mas gulang pa nabiktima sa kapintasan sa mga lalaki sa labing menos kas-a sa ilang hamtong nga mga kinabuhi, sumala pa sa The Globe and Mail. Katumbas kanag kapin sa lima ka milyong babaye. Kining mantalaan sa Canada nagtaho nga halos katunga sa mga babaye nga giinterbiyu miingon nga ang mga pag-atake nagagikan sa “mga trato, mga bana, mga higala, mga membro sa pamilya o sa ubang mga lalaki nga pamilyar kanila.” Diyes porsiento sa mga babaye nga gisurbi nabiktima sa miaging tuig lamang, ug hapit 1 sa matag 5 ka pag-atake maoy grabe nga igong nakapahinabog pisikal nga kadaot. Daghang babaye ang gitaho nga gitukmod, gibira, giduso, gisagpa, gipatiran, gipaak, o gisuntok sa ilang mga bana o puyo-puyo nga mga lalaki.
Libolibong Tanom Wala Balebaleha
“Libolibong espesye sa tanom ang gigamit nga kalan-on sa tawo sa kasaysayan, apan karon mga 150 lamang ang gikultibar ug dili mosobrag tulo ang nagaabiyo sa halos 60 porsiento sa mga kaloriya ug protena nga nagagikan sa mga tanom,” matud sa UN Food and Agriculture Organization. Ang internasyonal nga mga pagtuon sa agrikultura nagpamatuod niini. Ang mga tawo nagpabilin sa ilang naandang kalan-on—humay, mais, ug trigo—nga wala magbalebale sa libolibong ubang daghag-sustansiyang mga tanom nga makita diha sa kinaiyahan.
Diyutayng Gahom Ibabaw sa Ilang Kaugalingong mga Kinabuhi
Bisan pa sa mga kausaban nga pabor sa mga demokrasya, 90 porsiento sa populasyon sa kalibotan karon walay gahom sa mga butang nga nagaumol sa ilang mga kinabuhi. Mao kanay panghinapos sa Human Development Report 1993, nga giisyu sa UN Development Program (UNDP). Ang administrador kanhi sa UNDP nga si William Draper, diha sa pasiuna sa taho, miingon nga ang kinabuhi alang sa mayoriya giumol gihapon sa padayong “mga pakigbisog aron makabaton sa ordinaryong kahigayonan sa kinabuhi—yuta, tubig, trabaho, luna nga kapuy-an ug paninugdang sosyal nga mga serbisyo.” Ang taho nagpahayag nga “ang etnikong mga minoriya, ang kabos, mga taga-banika, kababayen-an, ug ang mga baldado sagad wala kaayoy gahom sa pag-usab sa ilang mga kinabuhi.”
Debulsa nga Video nga Rosaryohan
Usa ka Italyanong Katolikong pari nakaimbento ug usa ka elektronikong video nga Rosaryohan nga kompleto sa musika ug may nagalihok relihiyosong mga hulagway. Sumala sa peryodiko sa Bologna nga Il Resto del Carlino, ang gamit, nga debaterya, maoy “yano ug sayon dad-on (masulod sa bulsa o handbag).” Alang niadtong gustong mangadye samtang nagamaneho, aduna usay usa ka “linain nga adapter nga mahimong isuksok sa sindihanan sa sigarilyo.” Ang magtutuo makapili kon unsang bahina sa Rosaryo ang iyang gustong pangadyeon. Ang “Ave Maria” nga tuplokanan, pananglitan, makapaarang sa tiggamit sa pagpadayon nga sunod-sunod diha sa lainlaing yugto sa pag-ampo, nga ang mga pulong niana mabasa sa screen. “Kon ugaling kapoyon ang usa sa dili pa matapos ang tanang mga pag-ampo,” matud sa Il Resto del Carlino, iyang mapalong ang gamit ug, tungod sa elektronikong memorya, “makapadayon gikan sa iyang gihunongan sa dihang kini patokaron pag-usab.”
Ang Kinatugnawang Dapit sa Uniberso
Ang kinatugnawang temperatura sa tibuok uniberso niining bag-o pa may sukod nga 0.000,000,000,28 Kelvin. Kining ubos kaayong temperatura maoy tipik lamang nga bahin sa usa ka grado ibabaw sa bug-os nga sero. Diin nahitabo kining tugnaw kaayong temperatura? Sa Nordikong nasod sa Pinlandia, sumala sa magasing New Scandinavian Technology. Apan, ang kadaghanan sa mga tawo sa Pinlandia wala mahibalo niining maong hitaboa, sanglit ang ubos nga temperatura nakuha sa artipisyal nga paagi diha sa Low Temperature Physics Laboratory sa Helsinki University of Technology. Ang mga siyentipiko wala gayod makakab-ot sa bug-os nga sero, nga gihubit sa New Scandinavian Technology ingon nga “ang temperatura nga magtimaan sa pagkawala sa tanang may kainit nga mga lihok sulod sa mga atomo.”
Bili sa Talan-awon sa Bintana
Sumala sa usa ka pagtuon sa mga tigdukiduki sa University of Michigan, T.B.A., ang mga empliyado nga adunay talan-awon sa bintana mas maayo ug agi sa trabaho. Sukwahi sa popular nga pagtuo, ang pagbaton ug talan-awon sa gawas dili makapukaw ug paghanduraw. Ang magasing Business Week nagtaho nga usa ka surbi sa 1,200 ka tawo nagpakita nga ang “mga trabahante nga may mga talan-awon sa gawas sa opisina nagpakitag labawng kadasig sa ilang mga trabaho, menos ug mga kahigawad, mas mapailobon, mas maayog konsentrasyon, ug mas diyutayng pisikal nga mga balatian.” Kon itandi, ang mga trabahante diha sa opisina nga walay bintana may posibilidad nga mahimong “dili kaayo mamugnaon ug dali nga masuko” ug may suliran sa konsentrasyon.
Intelektuwal nga mga Dulaan
“Ang halin sa mga dulaan nga gidensiyo sa pagtudlog mga katakos misulbong samtang gibayloan sa mga ginikanan ang makalingaw nga dulaan alang sa umaabot nga bentaha,” mipahayag ang The Globe and Mail, usa ka mantalaan sa Canada. Ang taho midugang nga gipugngan pa gani sa pila ka ginikanan ang ilang mga anak sa pagdula sa mga dulaan nga “yanong makalingaw nga dulaan. Hinunoa, gusto nila nga ang matag yugto sa dula puno sa posibilidad nga makatudlog mga kahanas.” Samtang daghan ang nagtuo nga kining maong dagan makapatunghag mga bata nga mas taas ug intelihensiya ug mas maayong mga kahanas, ang pila ka eksperto wala mouyon. Sila nagtuo nga ang paghikaw sa mga bata sa bililhon dili-linaraw nga panahon sa pagdula makasanta sa ilang pagkamamugnaon “ug nga diyutay lang hinuon ang ilang makat-onan,” matud sa mantalaan.
Pamirata Nagkadaghan
Ang International Maritime Organization sa London, usa ka ahensiya sa Hiniusang Kanasoran sa pagsumpo sa pamirata ug armadong panulis sa mga barko, nagtaho nga ang pamirata “niining ulahing katuigan misulbong ug dako ang kasubsob ug ang kapintasan diha sa mga tripulante.” Bisan tuod ang kadaghanan sa 400 ka gikatahong mga panghitabo sa pamirata nahitabo sa Strait of Malacca sa Habagatan-sidlakang Asia, ang mga pirata nanag-atang usab sa kasadpang baybayon sa Aprika ug sa amihanan-sidlakang baybayon sa Amerika del Sur. Ang pamirata, misulat ang magasing UN Chronicle, “nameligro nga mahimong tibuok kalibotan nga suliran.”