Tabangi ang Inyong Anak sa Pagsagubang sa mga Suliran sa Eskuylahan

APEKTADO tang tanan sa mga kahimtang sa kalibotan, apil ang atong mga anak. Ang Pulong sa Diyos, ang Bibliya, tukmang nagtagna nga sa atong adlaw “moabot ang makuyaw nga mga panahong lisod sagubangon” ug nga “ang mga tawo nga tuman kadaotan ug mga impostor mosamot pa kangil-ad.” (2 Timoteo 3:1-5, 13) Sa ingon, ang pag-eskuyla karong adlawa napunog kalisdanan samtang ang mga estudyante nakigbisog sa mga kahimtang nga talagsa rang nasinati sa ilang mga ginikanan. Unsay mahimo sa mga ginikanan aron tabangan ang ilang mga anak sa pagsagubang?

Pagpit-os sa Isigkaingon

Ang kadaghanang bata usahay makasinatig pagpit-os sa isigkaingon. Usa ka batan-ong Pranses nga estudyante mimulo: “Ang mga ginikanan ug ang katilingban naningkamot gayod sa pagtabang, apan kini dili pa igo. Ang delingkuwenteng mga batan-on magpit-os sa ubang mga batan-on. . . . Ang mga ginikanan nga dili magpitol sa ilang mga anak wala maghimo kon unsay angay nga buhaton sa mga ginikanan.”

Ang responsableng mga ginikanan maningkamot sa pagtabang sa ilang mga anak nga makaugmad ug espirituwal nga mga hiyas nga maghatag kanilag kusog sa kahiladman nga gikinahanglan nila sa pagsagubang sa makadaot nga pagpit-os sa isigkaingon. “Kami nanlimbasog gayod sa pagtabang sa among mga anak sa pag-ugmad ug pagtamod-sa-kaugalingon,” misaysay ang usa ka amahan, “aron dili sila mobati nga ilang gikinahanglan ang pag-uyon sa ilang isigkaingon. Kon ang pagkahimong sama sa ubang mga bata dili bililhon alang kanila, sila mas sayonan nga mobalibad sa dihang sila aghaton sa ilang isigkaingon sa pagsubay sa daotang dalan.” Aron matudloan ang iyang mga bata kon unsaon pag-atubang ang lisod nga mga kahimtang, kining maong ginikanan naggahin ug panahon aron dulaon sa iyang pamilya ang papel sa estudyante ug magtutudlo o klasmet, nga sa aktuwal magpasundayag sa lisod nga mga kahimtang nga mahimong motungha ug magpasundayag sa mga paagi sa pagsagubang niini. Mahimong usa ka mapaluyohong ginikanan, ug tabangi ang imong anak sa pag-ugmad ug pagsalig-sa-kaugalingon.

Malaw-ay nga Sinultihan

Samtang ang moral nga mga sukdanan nadaot sa tibuok kalibotan, ang malaw-ay nga sinultihan nahimong mas kasagaran. Sa daghang kayutaan kini kanunayng madunggan diha sa giingong praym-taym TV. Sa ingon, ang malaw-ay nga sinultihan kanunayng mabatian diha sa mga hawanan sa dula, pasilyo, ug mga klasehanan.

Ang pila ka magtutudlo magpakamatarong sa ilang pagpanunglo ug pagpamalikas, nga mangatarongan nga sa ingong paagi ang ilang mga estudyante makaugmad sa ilang kaugalingong mga tinamdan bahin sa maong sinultihan. Apan ang maong polisa yanong magtugot sa mga estudyante sa pagsagop niining daotang mga pulong ingong bahin sa dinawat adlaw-adlaw nga sinultihan.

Ang usa ka maalamong ginikanan magsaysay sa malulutong paagi kon nganong ang paglitok nianang mga pulonga dili itugot diha sa pamilya. Siya makasanta usab sa suliran sa malaw-ayng sinultihan diha sa buluhaton sa tunghaan pinaagi sa pagsusi sa sumaryo sa tun-anan sa eskuylahan aron masayran kon unsang mga libroha ang tun-an sa iyang anak. Kon ang bisan unsa sa mga literaturang napili adunay malaw-ayng sinultihan o naghisgot ug imoralidad, siya tingali makahangyo sa magtutudlo sa bata nga mopili ug kapuling libro nga adunay dalawatong mga unod. Ang timbang nga paagi magpasundayag sa pagkamakataronganon.​—Filipos 4:5.

Imoralidad ug mga Droga

Ang mga surbi nagpadayag nga ang daghang ginikanan midawat nga “maulaw kaayo o balikwaotan nga maghisgot sa topiko [sa edukasyon sa sekso] diha sa balay.” Hinuon, sila mosalig sa eskuylahan aron itagana ang tukmang impormasyon sa ilang mga anak. Apan ang The Sunday Times sa London nagtaho nga, sumala sa usa ka eksperyensiyadong magtutudlo, ang daghan kaayong pagmabdos sa tin-edyer karon “labaw nga naglangkit sa moralidad kay sa kawalay-alamag sa mga paagi sa kontra-pagmabdos.” Ang mga ginikanan ang labing makaarang sa pagbutang ug mga sukdanan sa panggawi nga gidahom nila nga pagahuptan sa ilang mga anak.

Mao man usab sa pag-abusar sa droga. Ang kakulang sa pagtultol sa ginikanan nakapagrabe sa suliran. “Kon ang pamilyahanong kinabuhi morag dili madanihon alang sa bata,” nagpahayag ang Francoscopie 1993, “mas dako ang kiling nga mangita siyag kapuli. [Ang paggamit] ug mga droga kasagaran nga usa kanila.” “Lisod ang pagkaginikanan,” miangkon si Micheline Chaban-Delmas, presidente sa organisasyong Toxicomanie et Prévention Jeunesse (Paggamit sa Droga ug ang Pagpanalipod sa mga Batan-on). “Kinahanglan nga kanunay kang magbantay; ang mga droga kasagaran maoy usa ka paagi sa pagpasidaan sa mga ginikanan nga may suliran. Kon ang tin-edyer mobati nga ang iyang inahan o amahan walay pagtagad kaniya, sa dihang tanyagan siyag mga droga, kana mahimong morag madyik nga solusyon sa iyang mga suliran.”

Usa ka Canadianong ginikanan misaysay kon sa unsang paagi siya ug ang iyang asawa nagbatog tinuod nga kaikag sa pag-eskuyla sa ilang tin-edyer nga anak babaye: “Among ihatod ug kuhaon sa sakyanan si Nadine. Subsob, sa dihang amo siyang hapiton, ang panagkabildo mosunod nga magpadayag kon sama sa unsa ang iyang adlaw. Kon madiskobrehan namo ang butang nga may pagkaseryoso, kami tingali makigsulti kaniya bahin niana sa maong panahon o hisgotan pag-usab ang ulohan panahon sa panihapon o panahon sa panag-estorya sa pamilya.” Sa susama makapahayag kag tinuod nga kabalaka ug gugma alang sa imong anak pinaagi sa pagbukas kanunay sa mga linya sa komunikasyon.

Pagdaogdaog ug Kapintasan

Ang pagdaogdaog maoy “usa sa labing malalangon sa mga suliran sa eskuylahan,” nagpahayag si Maureen O’Connor diha sa How to Help Your Child Through School. Siya miingon usab nga “bisan pag unsa ka dakong kagul-anan ang ginapahinabo niini ngadto sa mga biktima, kasagaran nga sila dili andam motug-an niini ngadto sa usa ka hamtong kay basin nganlan nga ‘talawan.’”

Ikasubo, ang pila ka magtutudlo nag-isip sa pagdaogdaog ingong naandang panggawi. Apan daghang uban ang mouyon sa edukador nga si Pete Stephenson, kinsa nagtuo nga ang pagdaogdaog maoy usa ka “matang sa pag-abusar” ug nagpatuo nga “dili maayo alang sa mga daogdaogan nga itugot nga ipadayon kana.”

Nan, unsay imong mahimo kon ang imong anak mahimong biktima sa usa ka daogdaogan? “Ang labing hinungdanong panalipod,” misulat si O’Connor, “kinahanglang mao ang hamtong nga komunidad diin [ang mga biktima] nagpuyo.” Ipakigsulti kana ngadto sa usa ka mabinationg magtutudlo. Kini magpasalig sa imong anak nga kamong duha nag-isip nga dili dalawaton ang maong mapintasong panggawi. Daghang eskuylahan ang nagsagop ug klarong polisa batok sa pagdaogdaog, nga sa prangka pagahisgotan sa mga magtutudlo diha sa klase.

Si Natalie nahimong biktima sa mga daogdaogan tungod sa iyang relihiyon. “Tungod kay ako usa sa mga Saksi ni Jehova, ako giinsulto, ug ang akong mga butang usahay gub-on,” siya miasoy. Sa pagsulbar sa suliran, iyang gipakigsulti kana ngadto sa iyang mga ginikanan, kinsa misugyot nga siya makigsulti sa iyang mga magtutudlo. Kadto ang iyang gihimo. “Nangunay usab ako pagtelepono sa mga ginikanan sa duha nako ka klasmet nga nagdaogdaog kanako,” midugang siya. “Tungod kay ako nakapatin-aw sa suliran ngadto kanila, ang mga kahimtang maarang-arang na kaayo karon. Sa ingon naangkon ko ang pagsalig sa akong mga magtutudlo ug sa kadaghanan sa akong mga klasmet.”

Usahay, masusihan sa mga ginikanan nga ang ilang anak mao ang daogdaogan, dili ang mga biktima. Nan, angay tan-awon nila pag-ayo kon unsay nahitabo sa balay. “Ang mga bata kansang mapintasong panggawi mas dayag sagad naggikan sa mga pamilya diin ang mga ginikanan wala magsulbar sa hustong paagi sa panagbangi,” mitaho ang The Times sa London, nga midugang: “Ang mapintasong panggawi maoy proseso nga makat-onan.”

Ang kapintasan diha sa pila ka dapit midagsang pag-ayo. Sa dihang ang pag-eskuyla hapit imposible na tungod sa politikanhong kagubot, ang mga batang nagpabili sa neyutralidad nakadiskobre usahay nga maalamon nga magpuyo sa balay. Apan kon ang kasamok mosilaob sa dihang atua sila sa eskuylahan, molighot sila pagbiya ug mopauli hangtod nga mapasig-uli ang kalinaw.

Dili-Maayong Pagtudlo

Ang maayong komunikasyon tali sa imong anak ug sa mga magtutudlo sa imong anak makatabang sa dihang ang dili-maayong pagtudlo magpahinabo sa mga suliran. “Kami kanunayng magdasig sa anak namong babaye sa pagbaton ug positibong tinamdan sa iyang mga leksiyon,” mikomento ang usa ka magtiayon. Apan sa dihang ang mga magtutudlo mapakyas sa paghimong makaiikag sa usa ka ulohan, daling mawad-ag interes ang mga bata. Kon madiskobrehan sa imong anak nga kini tinuod, nganong dili siya dasigon sa pagpakigsulting pribado sa magtutudlo?

Tabangi ang imong bata sa pag-andam ug mga pangutana nga, kon matubag, makapasayon sa pagsabot sa punto sa leksiyon ug pagkat-on kon unsaon paggamit sa gitudlo. Hinuon, kini sa kaugalingon dili mopasalig sa tinuod ug malungtarong kaikag sa ulohan. Dako ang nagdepende sa imong panig-ingnan ingong ginikanan. Ipakita nga ikaw may pagtagad pinaagi sa paghisgot sa mga leksiyon uban sa imong anak, ug itanyag nga motabang sa mga proyekto sa panukiduki nga ihatag sa magtutudlo.

Sa eskuylahan, adunay mga bata nga naggikan sa nabungkag nga mga pamilya, o kinsa nagpuyo ubos sa mapasipad-anon ug mapinasagdanong mga kahimtang, ug busa sagad walay pagsalig-sa-kaugalingon ug pagtahod-sa-kaugalingon. Sila makigsagol sa mga batang tingali mas maayog mga kahimtang. Kadaghanang ginikanan nasayod nga gikinahanglang sila molahutay sa pagtabang sa ilang mga anak sa pagsagubang sa mga suliran nga motungha sa eskuylahan. Apan unsa man ang bahin sa pagpakiglabot sa mga ginikanan uban sa mga magtutudlo? Unsang matang sa relasyon ang angay nilang ugmaron, ug sa unsang paagi?

[Kahon sa panid 7]

Ang Imong Anak ba Biktima sa Daogdaogan?

ANG mga eksperto nagtambag sa mga ginikanan sa pagbantay diha sa ilang anak sa dayag nga mga ilhanan. Siya ba magpanuko sa pag-adto sa eskuylahan, maglikay sa mga kauban sa eskuylahan, mopauli nga may pangos o nagising sinina?

Dasiga ang imong anak sa pagtug-an kanimo kon unsay eksaktong nahitabo. Kini motabang kanimo sa pagkasayod kon kaha ang pagdaogdaog mao gayod ang suliran. Kon kini maoy kahimtang, nan makigsulti sa usa ka mabinationg magtutudlo.

Tabangi ang imong anak nga makasagubang pinaagi sa pagsugyot nga magpaduol siya sa kasaligang mga klasmet ug molikay sa mga dapit ug mga higayon diin ang pagdaogdaog mahimong mahitabo. Ang usa ka batang siawan ug nahibalo kon unsaon pag-estorya sa paghupay sa lisod nga kahimtang kasagarang makalikay nga daogdaogon.

Likayi ang pagkasobra ka mabalak-on, ug ayaw idasig ang pagpanimalos.