Usa ka Bag-ong Ngalan Alang sa Usa ka Karaang Rituwal

SINULAT SA KORESPONSAL SA PAGMATA! SA HAPON

SA Britanya, ang 15-anyos nga si Ann mahinamong nagbukas sa usa ka sobre nga bag-o pa lang miabot. Gihulbot niya ang usa ka kard. Ang atubangan niini giadornohan sa madanihong mga kasingkasing. Ang sulod naundan sa mahigugmaong mensahe, ug kini gipirmahan: “Gikan sa usa ka magdadayeg.” Uban sa mahandurawong mga mata ug namulang nawong, si Ann nanghupaw. Tin-aw nga siya nahimuot, apan nahibulong. ‘Kinsay nagpadala kanako niining maong balentayn?’ nahibulong si Ann.

Sa Hapon, si Yuko nagsugod pagtrabaho sa usa ka opisina. Ang Adlaw sa mga Kasingkasing nagkahiduol. Ang mga pagbanabana ni Yuko nagpakita nga mobalor ug 20,000 yen ($200, T.B.) ang pagpalit ug gagmayng nga kahon sa tsokolate alang sa matag lalaking kauban niya sa trabaho. Si Yuko migugol sa tingpaniudto uban sa iyang mga amiga nga namalit sa ilang gitawag nga giri-choco​—giobligar nga mga tsokolate.

Ang ika-14 sa Pebrero mao ang adlaw nga ang mahinamong mga romantiko sa tibuok kalibotan nagpaabot nga sultian, sa usa ka paagi o sa lain, “Gihigugma ko ikaw.” Si Ann o si Yuko walay ideya kon sa unsang paagi kining maong pangilin nagsugod. Tingali matingala sila kon mahibalo.

Ang sinugdanan sa gitawag karon nga Adlaw sa mga Kasingkasing masubayg balik ngadto sa karaang Gresya, diin kaylap ang pagsimba kang Pan. Kining tinumotumo nga katunga-tawo-katunga-kanding nga diyosdiyos sa pertilidad adunay mapintas, dili-matag-ang kinaiya nga naghadlok sa mga tawo. Haom kaayo nga ang Ingles nga pulong “panic” sa literal nagkahulogang “kang Pan.”

Si Pan gihunahunang nagbantay sa mga panon sa mga hayop samtang nagpatugtog sa iyang plawta. Apan, dali ra siyang malinga. Si Pan daghan ug mga romantikong relasyon sa mga nimpa ug mga diyosa. Ang usa ka kinulit nagpakita kang Pan nga nangamoral kang Aprodita, ang diyosa sa gugma. Si Eros, ang diyosdiyos sa gugma, naglupadlupad sa ibabaw nila nga nagkapakapa sa iyang mga pako​—sama gayod sa Kupido nga makita sa mga balentayn karong adlawa.a

Sa Roma daghan ang nagsimba ug susamang diyosdiyos nga ginganlag Faunus. Siya usab gipakita ingong katunga-tawo ug katunga-kanding. Ang pagsimba kang Faunus maoy dayag sa Lupercalia, usa ka rituwalistikanhong piyesta nga gisaulog matag tuig sa Pebrero 15. Panahon niining maong piyesta ang mga lalaki nga halos maghubo na magdagandagan libot sa usa ka bungtod, nga magwarawara ug mga latigo nga panit sa kanding. Ang mga babaye nga buot makabaton ug anak mobarog duol sa agianan niining mga magdadagan. Ang paglatigo sa usa ka babaye, ang mga Romano nagtuo, magtino sa iyang pertilidad.

Sumala sa The Catholic Encyclopedia, ang Lupercalia giwagtang ni Papa Gelasius I sa hinapos sa ikalimang siglo K.P.b Apan, karong adlawa makaplagan nato ang modernong-adlaw nga katugbang nga nagalambo ubos sa ngalang: “Adlaw ni San Valentino.” Adunay nagkalainlaing mga teoriya maylabot sa sinugdanan niining “gihimong-Kristohanon” nga ngalan. Sumala sa usa ka sugilanon, ang ikatulo-ka-siglong Romanong emperador nga si Claudio II nagdili sa batan-ong mga lalaki sa pagminyo. Si Valentino, nga usa ka pari, nagkasal sa tago sa batan-ong mga managhigugmaay. Ang pipila nag-ingon nga siya gipatay sa Pebrero 14, mga 269 K.P. Bisan unsa man ang kamatuoran niining butanga, ang “santoson” nga titulo niini dili makatago sa makauulawng sinugdanan niining maong selebrasyon. Ang Adlaw sa mga Kasingkasing nagsukad sa paganong mga rituwal ug busa wala sauloga sa matuod nga mga Kristohanon. (2 Corinto 6:​14-18) Ang tibuok-tuig nga mga pagpahayag sa matuod nga gugma labi pang magantihon kay sa lumalabay nga mga hunahuna sa usa ka sentimental nga pangilin.

[Mga footnote]

[Kahon sa panid 27]

Sa Dihang ang Gugma Maoy Dakong Negosyo

ANG pagsingabot sa Adlaw sa mga Kasingkasing sa Hapon magpukaw ug kusganong mga pagbati​—dili lamang sa romantikong mga relasyon kondili sa dagkong kalihokan sa negosyo. Sulod sa mga dekada ang industriya sa tsokolate nag-awhag sa publiko sa paghatag ug mga tsokolate ingong handumanan sa gugma sa Pebrero 14. Ang kaylap nga pag-anunsiyo miresulta sa ganansiya samtang ang mga halin sa mga tsokolate kanunayng nagatubo.

Dili sama sa Kasadpan, kustombre sa mga taga-Hapon nga ang mga babaye maoy mopalit ug mga gasa alang sa mga lalaki. Apan ang negosyo sa Adlaw sa mga Kasingkasing dili matapos sa Pebrero 14. Usa ka bulan sa ulahi, sa Marso 14, ang mga lalaki kinahanglang mobalos​—pinaagi sa puti nga tsokolate. Ngano? Ang The Daily Yomiuri mitubag: “Ang paghatag ug puti nga mga gasa magpugong kang bisan kinsang hakog o marama nga mga lalaki sa pag-uli sa tsokolate nga ilang nadawat ug wala kan-a.”

[Picture Credit Line sa panid 26]

Old-​Fashioned Romantic Cuts/​Dover