Ang Hunahuna sa Bibliya
Unsa ang Kahulogan sa Kinabuhi?
“ANG MGA NAGTUO SA TEORIYA NI DARWIN MOERGO NGA ANG KINAIYANHONG PAGPILI MAOY IGONG KATIN-AWAN ALANG SA ORGANIKONG KINABUHI. APAN MAORAG SENTIDO KOMON NGA, KON MAUGMAD ANG USA KA ORGANISMO NGADTO SA LABAWNG PAGKAKUTI, PAGKAAMGO-SA-KAUGALINGON UG INTELIHENSIYA, NAN KINI MAOY TUNGOD KAY GITINGUHA KANANG MGA HIYASA.”—DYLAN THOMAS (1914-53, WELSH NGA MAGBABALAK UG AWTOR).
DILI bag-o ang pagpangitag kahulogan sa kinabuhi. Sa daghang siglo ang mga kaisipan sa mausisaon nalinga niini. Usa ka bag-ong surbi nagpadayag nga anaa kini sa mga kaisipan sa mga taga-New Zealand, nga labaw pa karong adlawa kay sa napulo ka tuig kanhi. Kap-atag-siyam ka porsiento sa populasyon nga 15 anyos ang edad ug mas gulang pa, nag-ingon ang taho nga napatik sa Listener, “subsob nga nagpalandong bahin sa kahulogan sa kinabuhi,” nga usa ka pag-uswag gikan sa 32 porsiento sa dihang gihimo ang samang surbi niadtong 1985.
Ang mga taga-New Zealand daw nagapahayag sa mga pagbati nga giambitan sa katawhan sa ubang mga nasod. Nagpadayon ang Listener: “Ang nagauswag nga kiling sa pagsukna sa kahulogan sa atong pagkinabuhi mahimong nagpaila nga mas mabalak-on kita karon kay sa katuigan sa 1980, nga wala kaayo makatino sa dalan nga angayng subayon.”
Lagmit, ang mga tubag nga gihatag sa mga ebolusyonista sa tibuok-kalibotang sukna, Nganong ania kita dinhi? wala makapatagbaw sa nagakadaghang tawo. Ang Bibliya makatagana ba sa moral nga kompas nga gikinahanglan sa pagkaplag ug kahulogan sa kinabuhi sa usa?
“Pangunang Panukmod nga Puwersa”
Sa tanang linalang sa yuta, ang tawo lamang ang naghunahuna sa katuyoan sa kinabuhi. Nasayran mo ba kon ngano? Gihatag sa Bibliya ang usa ka katarongan sa Ecclesiastes 3:11. Mahitungod sa Maglalalang, kini nag-ingon: “Siya naghatag sa mga tawo ug salabotan bahin sa panahong nangagi ug umaabot.” (The New English Bible) Bisan pag ang tanang buhing butang lagmit mohawid sa kinabuhi, morag ang tawo maoy linain sa pagkadunay ideya sa panahon—kagahapon, karon, ug umaabot. Ang tawo makapamalandong bahin sa kagahapon ug makapanglantaw sa umaabot, nga magplano alang niana, oo, bisan kusganong magtinguha sa pagpakigbahin niana. Ug mahimong mobati siyag kapakyasan sa dihang dili niya matuman ang iyang mga pangandoy bahin sa ugma-damlag tungod sa pagkaumalagi sa iyang hamubong kinabuhi.
Busa, tawo lamang ang mangutana, Nganong ako ania dinhi? Asa ba ako nagapaingon? Ang sikyatristang si Viktor Frankl misulat: “Ang pagpaningkamot nga makakaplag ug kahulogan sa kinabuhi sa usa mao ang pangunang panukmod nga puwersa diha sa tawo. . . . Walay bisan unsa sa kalibotan, ako mangahas sa pag-ingon, ang makatabang nga labing epektibo sa usa sa paglabang bisan sa labing daotang mga kahimtang, kay sa kahibalo nga adunay kahulogan ang kinabuhi sa usa.”
Kaplag ni Solomon Gilig-on ni Jesus
Ang panginahanglan sa pagkaplag ug kahulogan sa kinabuhi nakapaikag sa karaang mga tawo. Paklion nato ang mga panid sa kasaysayan balik sa tulo ka libo ka tuig ngadto sa gingharian sa Israel ubos sa pagmando ni Solomon. Bahin kaniya, ang Rayna sa Sheba miingon: “Napamatud-an ang pulong nga akong nadungog sa akong kaugalingong yuta mahitungod sa imong mga pagkabutang ug mahitungod sa imong kaalam. Ug ako wala motuo sa mga pulong hangtod nga ako mianhi aron ang akong kaugalingong mga mata mismo makakita; ug, tan-awa! ang katunga wala ikasugilon kanako. Ang imong kaalam ug kauswagan minglabaw sa mga butang nga nadungog nga akong napamatian.”—1 Hari 10:6, 7.
Sa pagsulat sa basahong Ecclesiastes sa Bibliya, si Haring Solomon nagpahibalo sa iyang mga magbabasa bahin sa mga resulta sa usa ka eksperimentong iyang gihimo aron ipadan-ag ang katuyoan sa kinabuhi. Kadto usa ka eksperimento sa mga kahigayonan sa pagkalipay sa kinabuhi nga angay sa usa ka naandang hari sa karaang Sidlakan. Sa Ec kapitulo 2, mga bersikulo 1-10, sa tin-aw iyang gibatbat ang kahimut-anang pagkinabuhi nga lisod mahanduraw karong adlawa. Iyang gisulayan ang tanang butang nga gitanyag sa kinabuhi kon bahin sa materyal nga katigayonan ug unodnong mga kalingawan. Unsa ang iyang pagtulotimbang sa pagkabililhon sa maong mga pangagpas? Ang iyang tubag angay makapatingala sa sobra ka masaligon.
Sa gihinumdoman niya kining tanang butang, kasagarang dili maayo ang iyang panghukom. Kini kakawangan, pag-usik ug panahon. Siya misulat: “Ako, bisan ako, milingi sa tanan nakong buhat nga gibuhat sa akong mga kamot ug sa paghago nga akong gihagoan sa pagbuhat, ug, tan-awa! ang tanang butang kakawangan ug paggukod sa hangin, ug walay bisan unsang may kaayohan sa silong sa adlaw.”—Ecclesiastes 2:11.
Siya mihinapos nga, sa kinamaayohan, ang yutan-ong mga kalingawan mopatunghag umalagi lamang nga kalipay. Bisan ang tawhanong kaalam dili makaluwas sa tawo gikan sa kasakit ug kagul-anan sa kinabuhi.
Si Jesu-Kristo susamang mihinapos sa dihang, agig tubag sa hinobrang kabalaka sa usa ka tawo bahin sa materyal nga panulondon, siya miingon ngadto sa namating panon sa katawhan: “Pabiling bukha ang inyong mga mata ug pagbantay batok sa tanang matang sa hakog nga kaibog, tungod kay bisag adunay kadagaya ang usa ka tawo ang iyang kinabuhi wala magagikan sa mga butang nga iyang gipanag-iya.”—Lucas 12:15.
Si Jehova nga Diyos lamang ang makabuntog sa bug-os sa tawhanong kahuyangan sa adlaw-adlawng kinabuhi ug makahatag ug maalamong katuyoan sa mga lihok sa tawo. Busa, kon wala ang Diyos ang kinabuhi walay kapuslanan. Sumala sa gitala sa Ecclesiastes 12:13, si Solomon misaysay: “Ang kataposan sa butang, nga nadunggan na ang tanang butang, mao: Kahadloki ang matuod nga Diyos ug sunda ang iyang mga sugo. Kay mao kini ang tibuok nga katungdanan sa tawo.”
Pagkaplag sa Kahulogan sa Kinabuhi
Ang hukom ni Solomon nga ang kahulogan sa kinabuhi dili mabulag gikan sa maayong kahadlok sa Diyos balikbalik nga gipamatud-an ni Jesu-Kristo. “Kini nahisulat,” si Jesus miingon, nga nagkutlo sa Pulong sa Diyos, “Ang tawo mabuhi, dili sa tinapay lamang, apan sa matag pamulong nga nagagula sa baba ni Jehova.” (Mateo 4:4; Deuteronomio 8:3) Oo, aron ang kinabuhi sa usa mahimong matagbawon, ang espirituwal nga mga bahin dili mahimong dili panumbalingon. Bahin sa iyang kaugalingon, si Jesus dugang miingon: “Ang akong pagkaon mao ang pagbuhat ko sa kabubut-on niya nga nagpadala kanako ug ang paghuman sa iyang buluhaton.” (Juan 4:34) Ang masinugtanong pag-alagad sa iyang langitnong Amahan maoy usa ka tinubdan sa kalipay ug katagbawan. Kana nagpalig-on kaniya. Kana mihatag ug katuyoan sa iyang kinabuhi.
Busa, ang kinabuhi makakab-ot ba sa bug-os nga katakos niini nga wala ang Diyos? Dili! Makaiikag, ang historyanong si Arnold Toynbee kas-a misulat: “Ang tinuod nga katuyoan sa usa ka ugdang nga relihiyon mao ang pagpakaylap sa espirituwal nga mga tambag ug mga kamatuoran nga mao ang diwa niini ngadto sa labing daghang kalag nga maabot niini, aron ang matag usa niining mga kalaga sa ingon makatuman sa matuod nga katuyoan sa Tawo. Ang tinuod nga katuyoan sa tawo mao ang paghimaya sa Diyos ug pagkalipay Kaniya hangtod sa hangtod.” Ang propetang si Malakias mipahayag sa hunahuna sa Diyos: “Kamo tinong makakita sa kalainan tali sa usang matarong ug sa usang tuman-kadaotan, tali sa usang nagaalagad sa Diyos ug sa usang wala mag-alagad kaniya.”—Malaquias 3:18.
[Hulagway sa panid 26]
“Ang Pensador,” ni Rodin
[Credit Line]
Scala/Art Resource, N.Y.