Usag-Ginikanang mga Pamilya—Nag-uswag nga Kiling
SINULAT SA KORESPONSAL SA PAGMATA! SA BRITANYA
“ADUNAY mas daghang usag-ginikanan nga mga pamilya sa UK kay sa bisan unsang nasod sa Uropa,” taho sa The Times sa London. “Ang nag-inusarang mga ginikanan . . . karon maoy mga ulo sa usa sa lima ka pamilya sa UK nga may mga anak nga wala pay 18, kon itandi sa usa sa pito ka Olandes nga mga pamilya ug usa sa walo sa Alemanya ug Pransiya.”
Sa matag napulo ka nag-inusarang mga ginikanan sa Britanya, ang siyam maoy mga babaye. Ang tradisyonal, o giingong nukleyar, nga pamilya nga nalangkoban sa usa ka amahan ug usa ka inahan nga ipon sa ilang mga anak karon maorag usa lamang ka “ideyang pamilyahanon” nga apil sa uban pa. Apan nganong ang usag-ginikanan nga matang mas kaylap kay sa nangagi?
Ang diborsiyo ug panagbulag nag-una sa listahan sa mga hinungdan. Bahin niini ang Britanya nagsunod sa uso sa Tinipong Bansa, diin mga katunga sa tanang kaminyoon mosangko sa diborsiyo. Gawas pa, ang gidahom sa katawhan sa kaminyoon nausab na. Sumala kang Zelda West-Meads sa Relate, usa ka organisasyon bahin sa paggiya sa kaminyoon, 20 o 30 ka tuig kanhi, “ang mga papel sa babaye ug lalaki gihubit nga labi pang tin-aw. Ang lalaki mao ang tigpangitag-pangabuhi; ang babaye mao ang mag-aatiman.” Apan komosta karon? “Ang mga kaminyoon karong adlawa tingali mas makapadasig ug makalingaw, apan kini mahimong mas lisod usab. Labaw ang gikinahanglan sa mga babaye gikan sa kaminyoon kay sa gidahom sa ilang mga inahan ug mga apohang babaye. Gusto nila ang panag-angay, usa ka maayong maghigugma, usa ka maayong higala, mga posibilidad sa karera alang sa ilang kaugalingon—ug mga anak usab.”
Ang pakigsekso uban kang bisan kinsang gusto nga gipasundayag sa kalibotan sa kalingawan nagpasanay sa kayugot alang sa tradisyonal nga pamilya. Ang mga batan-on nga adunay mga kasinatian sa pakigsekso sa sayo kaayong panuigon kasagarang walay alamag sa posibleng mga resulta. Alang kanila ang kaminyoon naghawas sa kalisdanan, pagkunhod sa ilang personal nga kagawasan, usa ka di-kinahanglanong suliran sa kinabuhi.
Ang pipila maoy nag-inusarang mga ginikanan tungod kay gipili nila kana; ang uban nahimong ingon tungod sa sirkumstansiya. Sa dihang napugos sa pagkasulod sa usag-ginikanang kahimtang, daghang minyong mga tawo ang masulob-on sa ilang pagkinaugalingon. Apil niini mao ang mga tawo nga malipayon sa ilang kaminyoon apan nawad-an sa ilang kapikas sa kamatayon.
Sa laing bahin, anaa kadtong kansang mga kaminyoon natiman-an sa mapait nga mga panagbatokay. Nahupayan sila sa pagmatuto sa ilang mga anak nga nag-inusara. Daghan kanila nagkomento bahin sa suod nga relasyong ilang naugmad uban sa ilang mga anak.
Bisan pag adunay daghang hinungdan sa nag-uswag nga kiling ngadto sa usag-ginikanang mga pamilya, kon bahin sa mga responsabilidad ug mga hagit sa adlaw-adlaw nga pagkinabuhi, ang nag-inusarang mga ginikanan adunay linaing mga gikabalak-an. Unsa ba kana sila? Ug sa unsang paagi ang nag-inusarang mga ginikanan malamposong makapas-an sa ilang mga responsabilidad?