Pagsagop—Sa Unsang Paagi Nako Kini Isipon?
DAYAG nga ang mga suliran mahimong motungha kon ang nagsagop nga mga ginikanan magbulag o kon ang usa ka kapikas mamatay. Apan ang gisagop nga bata mao tingali ang mobati sa mas dakong kabug-at. Ngano?
Ang kadaghanan kanato nahibalo kon kinsa ang atong tinuod nga mga ginikanan. Bisan kon namatay sila sa bata pa kita, kita may mga handumanan, o lagmit pipila ka hulagway, aron sa pagbug-os sa koneksiyon. Apan, komosta na man ang usa ka bata nga gipasagop wala madugay human sa pagkatawo? Ang kapunongan sa pagsagop nagbilin ug mga detalye bahin sa inahan, apan ang maong impormasyon kasagaran nga dili mabatonan hangtod nga ang bata anaa na sa hustong edad. Sa ubang mga kaso, ang inahan maglista sa iyang kaugalingong ngalan diha sa sertipiko sa pagkatawo apan dili magsulat nianang sa amahan. Ang pipila ka masuso nakaplagan lamang—nadiskobrehan human ang ilang wala-hiilhing mga ginikanan magbiya kanila. Ang mga bata niining tanang kahimtang kulang ug impormasyon bahin sa kagikan—lagmit mobati silang giputol gikan sa ilang kagikan o sinugdanan.
Unsa ka Lig-on?
Ang mga kahoy kinahanglan nga maayong pagkagamot aron magpabiling lig-on. Ang usa ka bag-ong saha nga isumpay ngadto sa hamtong nga punoan mahimong molambo pag-ayo, apan mahimo usab kining malawos ug mapakyas sa pagpamunga. Sa susama, bisan tuod ang nagsagop nga mga ginikanan maghatag sa tanang pag-atiman ug mahigugmaong debosyon nga posible, ang pipila ka bata dili gayod maulian sa kakurat nga nahimulag gikan sa ilang orihinal nga mga kagikan.
Tagda ang kaso ni Kate.a Nga natawo sa mga ginikanan nga taga-West Indies, sa masuso pa si Kate gisagop sa usa ka mahigugmaon, mahangawaong magtiayon nga puti, apan wala siya makakat-on sa pagdawat ug pagsagubang sa iyang bag-ong kalikopan. Sa edad nga 16, siya milayas, nga wala na gayod mobalik. Ang kasuko nianang panahona nahimong dili-makataronganong pagdumot. “Nganong gihatag man ko sa akong inahan kaninyo?” siya nangutana. Ikasubo, kining pamilyaha wala makahimo sa pagdugtong sa kal-ang.
Si Mervyn gipaatiman sa ahensiya sa gobyerno sa pagkahimugso pa ug unya sa mga ginikanan nga nag-alima kaniya. Sa dihang nag-edad ug siyam ka bulan, siya gisagop. Ang iyang walay-kasegurohang kagikan sa sinugdan, duyog sa nagdilaab nga kayugot gumikan sa pagkamestiso, naugmad ngadto sa usa ka rebelyosong tinamdan nga nagpahinabo ug dakong kasamok diha kaniya ug dulot nga kasubo sa mga ginikanan nga nagsagop kaniya, nga daghan kaayog nahimo alang kaniya. “Kon may bisan kinsa nga mangayog tambag kanako mahitungod sa pagsagop,” matod sa iyang inahan, “ako moingon karon, ‘Hunahunaa kana pag-ayo.’”
Sa kaatbang, tagda ang kasinatian ni Robert ug Sylvia. Sila may usa ka anak lalaki ug dili na makaanak pa ug dugang. “Nahunahunaan ba ninyo ang pagsagop ug bata sa laing nasyonalidad?” sila gipangutana. Sa wala madugay ilang gisagop si Mak-Chai, usa ka siyam ka bulan nga batang babaye nga taga-Hong Kong. “Kanunay akong mahibulong kon nganong ako gibiyaan,” matod ni Mak-Chai, “ug kon may igsoon ba akong mga lalaki ug mga babaye. Apan sa akong hunahuna mas suod ako sa nagsagop kanakong inahan ug amahan kay sa relasyon sa daghang kinaiyanhong mga anak sa ilang mga ginikanan. Kon nasayod ako kon kinsa ang akong tinuod nga mga ginikanan, dili kaayo kana makapausab sa akong mga pagbati, gawas nga ako mas makasabot tingali sa pipila sa akong mga kinaiya.” Ang mga ginikanan ba nga nagsagop kaniya morekomendar ug pagsagop? “Oo,” sila nag-ingon, “tungod kay alang kanamo kana maoy usa ka kahibulongang kasinatian!”
Mga Hinungdan sa Pag-amping
Si Graham ug Ruth nagsagop ug duha ka bata samtang masuso pa, usa ka batang lalaki ug usa ka batang babaye, aron isagol sa ilang kaugalingong anak lalaki ug babaye. Ang tanang upat ka bata gipadako ingong usa ka nahiusang pamilya diha sa usa ka malipayong palibot. “Ang tanan namong mga anak mibiya sa balay katuigan kanhi ug nagkinaugalingon. Gihuptan namo ang regular nga kontak ug nagmahal kanilang tanan,” matod ni Ruth. Apan ikasubo, ang duha ka sinagop nga mga bata may seryosong mga suliran. Ngano?
“Ang among doktor nagsugilon kanamo nga ang kalikopan sa usa ka bata maoy hinungdanon sa tanan,” matod ni Graham, kinsa mibati karon nga ang napanunod nga mga taras maoy usa ka dakong hinungdan. Siya midugang: “Dugang pa, komosta na man ang panglawas sa inahan sa dihang nagmabdos siya? Ang mga droga, alkoholikong ilimnon, ug tabako, nasayran nato karon, makaapektar sa wala pa matawong bata. Akong girekomendar nga himoon ang bug-os nga pagsusi diha sa duha ka ginikanan, ug bisan sa mga apohan kon posible man, una managop.”
Ang inahan ni Peter nagminyo pag-usab, ug si Peter nag-antos sa pisikal ug mental nga pag-abuso gikan sa iyang amaama. Sa edad nga tres anyos, siya gipasagop. “Akong gisalikway ang mga ginikanang nagsagop kanako sa yugto nga ako migawas sa korte,” matod ni Peter. Siya midugang: “Akong gub-on ang tanang butang nga akong makuptan. Kon makatulog ako, makasinati ako ug makalilisang nga mga damgo. Sa paghinumdom karon, akong nasabtan kon unsa ka gubot ang akong hunahuna. Human usab magbulag ang mga ginikanang nagsagop kanako, migrabe ang akong kahimtang—mga droga, pagpangawat, bandalismo, ug paghuboghubog kada adlaw.
“Sa edad nga 27 anyos, wala akoy makitang katarongan nga magpadayon pa sa pagkinabuhi ug ako naghunahunang maghikog. Unya usa ka adlaw usa ka estranyo ang naghatag kanako ug usa ka binase-sa-Bibliya nga tract nga nagpahayag nga sa dili madugay kining yutaa mahimong usa ka paraiso. Ang mensahe nakadani kanako. Kadto may pagkatinuod. Nagsugod ako sa pagbasa ug pagtuon sa Bibliya ug misugod sa paghimog mga kausaban sa akong kinabuhi ug kinaiya, apan matag karon ug unya mobalik ako sa akong daang mga paagi. Human sa daghang pagdasig ug makatabang nga Kristohanong pakig-uban, ako karon mibating mas malipayon ug mas lig-on diha sa pag-alagad sa Diyos kay sa akong mahanduraw pipila ka tuig kanhi. Nakaarang usab ako sa pagpasig-uli sa mabinationg relasyon uban sa akong inahan, nga maoy makapahimuot.”
Pag-atubang sa Kamatuoran
Maylabot sa mga pagsagop, maghingapin ang mga pagbati. Ang sobrang pagmahal ug pagkamapasalamaton gipahayag duyog sa kasuko ug pagkadili-mapasalamaton. Si Edgar Wallace, pananglitan, wala gayod makapasaylo sa iyang inahan gumikan sa pagbiya kaniya, nga maoy iyang pag-isip sa iyang mga buhat. Nakigkita ang iyang inahan kaniya sa kataposang tuig sa iyang kinabuhi, nga nagpanuko sa pagpangayo ug pinansiyal nga tabang, apan si Edgar, bisan tuod adunahan na niadtong panahona, midumili sa pagtabang kaniya. Wala madugay human niadto, sa dihang iyang nasayran nga ang iyang inahan ilubong unta sa lubnganan sa mga kabos kon dili pa sa kalulot sa mga higala nga maoy nagbayad sa iyang lubong, dulot niyang gibasolan ang iyang pagkadili-mabination.
Ang mga tawo nga naghunahunang managop kinahanglang magmaandam sa pag-atubang sa realistikong paagi sa mga suliran ug mga hagit nga mahimong motungha. Ang mga anak dili kanunayng mapasalamaton sa gihimo sa ilang mga ginikanan—nagsagop o tinuod—kanila, bisan sa labing maayong mga kahimtang. Ang Bibliya, sa pagkatinuod, naghisgot sa mga tawo sa atong adlaw ingong “walay kinaiyanhong pagbati” ug “dili-mapasalamaton” ug “dili-maunongon.”—2 Timoteo 3:1-5.
Sa laing bahin, ang pagbukas sa imong balay—ug sa imong kasingkasing—ngadto sa usa ka bata nga nanginahanglan ug mga ginikanan mahimong usa ka positibo, magantihon nga kasinatian. Si Cathy, pananglitan, mapasalamaton kaayo sa mga ginikanang nagsagop kaniya tungod sa pagtagana kaniya ug usa ka Kristohanong panimalay ug pag-atiman sa iyang pisikal ug espirituwal nga mga panginahanglan.—Tan-awa ang kahong “Nagmalamposon Kini sa Among Kahimtang,” panid 8.
Sa dihang magbatbat kon unsay ilang gibati bahin sa ilang gisagop nga mga anak lalaki ug mga anak babaye, ang mga ginikanan sa maong mga bata maayong mahinumdom sa mga pulong sa salmista: “Ang kabataan maoy gasa gikan sa Ginoo; sila maoy tinuod nga panalangin.”—Salmo 127:3, Today’s English Version.
[Footnote]
a Ang pipila ka ngalan giusab aron dili-mailhan.