Baldado—Apan Makahimo sa Pagdrayb

“MAKADRAYB na akog kotse!” Kining mga pulonga mahimong daw dili-talagsaon alang kanimo, apan dako kinig epekto kanako. Ang 50-anyos nga lalaki nga nagsulti niini nakauna sa yuta kay kanako. Tungod kay natakboyan siyag polyo sa bata pa, wala modako ang iyang mga tiil. Gagming ug dili magamit, gikurus kini sa ubos sa iyang lawas. Bisan pa niana, nakaugmad siya ug kusgang mga bukton ug mga abaga gumikan sa daghang tuig nga paglihoklihok pinaagi sa iyang mga kamot. Ug ang iyang hingpit nga pagkawalay kaluoy-sa-kaugalingon nakapaulaw kanako​—ilabina ang angayan nga garbo diha sa iyang tingog sa dihang siya miingon nga makadrayb na siya.

Abi nimo, ako mismo natakboyan ug polyo sa pangedarong 28. Nahugno ako sa balita nga dili na ako makalakaw nga walay kratsis. Ang yanong mga pulong niining tawhana nakatabang kanako sa pagsagubang sa akong depresyon. Nakaingon ako sa akong kaugalingon nga kon siya, bisan tuod mas grabe ang pagkabaldado kay kanako, nakasagubang sa iyang kabilinggan, nan nganong dili nako mahimo ang susama? Niadto mismong higayona nakahukom ako nga ako usab makadrayb pag-usab ug kotse!

Dili Gayod Sayon

Kadto maoy hapit 40 ka tuig kanhi. Balik kaniadto, ang pagmaneho ug kotse ingong usa ka tawong baldado maoy dili alang sa talawan. Ang akong gibag-o nga kotse maoy talagsaong imbensiyon! Dihay usa ka kratsis nga gipasigo sa akong walang ilok, nga makaabot ngadto sa klats. Magamit nako ang klats pinaagig pagpalihok sa akong walang abaga paabante. Ang gasolinador maoy usa ka kambiyada gikan sa karaang Model T Ford, ug ang preno mahimo usab gamiton pinaagig kambiyada. Mahanduraw ba nimo ako nga nagdrayb? Ang akong abaga moatras abante, ang akong walang kamot magmaneho ug magpreno, ug ang akong tuong kamot puliki sa pagmaneho, paggasolina, ug pagsenyas sa mga pagliko! (Sa Australia magdrayb kami sa wala nga kiliran sa dalan.) Ang mga kotse wala pay mga signal-light kaniadto.

Mapasalamaton ako nga kadtong mga adlaw sa pagdrayb uban sa sabal nga mga hiraminta milabay na. Karon, pinaagi sa awtomatikong mga transmisyon ug de-boton nga mga senyas sa pagliko, ang pagdrayb napayanog dako. Ang mga kauswagan sa teknolohiya nakapaarang sa daghang baldadong mga tawo sa pagdrayb. Ang pila ka himan nga kasagarang gigamit gihubit diha sa kahon sa panid 14.

Ang Personal Nakong mga Rekomendasyon

Kon ikaw baldado ug naghunahuna sa pagbag-o sa usa ka kotse aron ikaw makadrayb, kusganon nakong isugyot nga moduol ka sa usa ka espesyalista niining natara. Mahimo niyang hikayon nga masusi ang tanang galamiton aron panalipdan ka ingong drayber ug usab ang imong mga pasahero. Tungod sa kalagmitan sa mga aksidente, mahinungdanon nga magbaton ug komprehensibong insyurans gikan sa usa ka iladong kompaniya sa insyurans.

Sa linangkob, mahimong usa ka maalamong panagana nga modalag kauban sa dihang nagdrayb. Usa ka karaang panultihon nagtambag: “Ang duha labi pang maayo kay sa usa, tungod kay silang duha makabuhat ug mas epektibo. Kong usa kanila ang mapukan, ang usa makatabang sa pagbangon kaniya. Apan kong ang usa nag-inusara ug mapukan, alaot gayod kini, tungod kay walay lain nga makatabang kaniya.” (Ecclesiastes 4:​9, 10, Today’s English Version) Ang kauban mahimong usa ka dakong tabang pananglit maaksidente ka, mopalyar ang makina, o mahiyosan ug ligid. Ang pila ka baldadong mga drayber nagdaladala ug cellular nga telepono diha sa kotse. Busa sila makadrayb nga nag-inusara, kon kinahanglan, uban sa mas dakong pagsalig.

Maalamon usab alang sa usa ka baldadong drayber nga moapil sa usa ka organisasyon sa serbisyo sa mga motorista sa kadalanan aron matabangan ka dayon sa dihang motawag niana, adlaw o gabii. Ang tinuig nga bayranan kasagarang gamay ra​—usa ka gamayng galastohan alang sa kalinaw sa hunahuna nga ikahatag niini.

Dayag nga kaming baldadong mga drayber angay nga modawat sa among mga limitasyon ug modrayb sumala niana. Dili namo kinahanglang magdrayb nga agresibo aron pamatud-an nga makadrayb kami sama sa uban. Hinunoa, daghang baldadong mga drayber may mga paskin sa luyo sa ilang mga sakyanan nga mabasa: “Baldadong Drayber​—Pagbantay,” o usa nga may susamang pamulong. Kini maoy yanong pahibalo nga ang baldadong drayber mahimong mapanagan-on ug malagmit nagpadagan ug mas hinay kay sa uban. Wala kini magpasabot nga kinahanglang magpalayo ang uban. Sa pagkamatuod, sa akong eksperyensiya, ang baldadong tawo dili maglangan sa pagpreno kay sa usa ka dili-baldadong drayber, ilabina sukad sa pag-abot sa modernong mga himan.

Pagdrayb o Dili​—Usa ka Responsableng Desisyon

Kon ikaw baldado ug gustong magdrayb ug kotse, kinahanglang atubangon nimo kining butanga uban sa hilabihang kaugdang. Una, konsultaha ang imong doktor ug mga membro sa pamilya. Mahimo usab nimong tagdon ang maong mga pangutana nga sama niini: Kinahanglanon ba nga makadrayb ako? Maatubang ko ba ang posibilidad sa usa ka aksidente? Masagubang ba nako ang mga kahadlok nga mahimong mabatonan nako? Unsay mga bentaha? Ang ako bang abilidad sa pagdrayb makapaarang kanako nga makatrabaho pag-usab? Mahimo ba kining makatabang kanako aron mas malangkit sa ubang mga tawo?

Ang pagkahibalo kon kanus-a moundang mahinungdanon usab. Ang adlaw mahimong moabot alang kang bisan kinsang drayber, baldado o dili, sa dihang ang menos nga katakos sa pagbanabana ug nagkahinay nga mga lihok maghimo nga dili kalikayan ang paghimo sa maong desisyon. Kon kanang maong panahon moabot kanimo, hinumdomi nga may mas labaw pa kay sa imong kaugalingon nga pagatagdon. Komosta na man kadtong imong minahal​—imong pamilya ug usab ang imong silingan, ang imong isigkatawo sa dalan? Ang imong dili-normal nga pagdrayb mahimo kahang tinuod nga kapeligrohan kaniya?

Sa pila ka nasod, sama sa akong yutang-natawhan, ang Australia, ang matag baldadong drayber nga kapin sa 65 anyos ang pangedaron makapabag-o lamang sa iyang lisensiya sa pagdrayb alang sa usa ka tuig sa matag higayon​—ug kini human lamang makakuhag sertipiko gikan sa doktor nga nagpahayag nga siya walay suliran sa panglawas nga mahimong dugang makadaot sa iyang katakos sa pagdrayb.

Ang Akong Kotse ug ang Akong Ministeryo

Niining kapanahonan sa paspas nga lihok, ang kotse nahimong usa ka tinuod nga kinahanglanon alang sa mga Kristohanon sa pila ka kayutaan. Ang mga kotse nakatabang kanila sa pag-abot sa mga linibo, tingali minilyong tawo uban sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos. (Mateo 24:14) Kini ilabinang tinuod alang sa baldado, sama kanako. Ang akong sakyanan, nga gibag-o alang sa akong personal nga mga panginahanglan, nakapaarang kanako sa pagsulti sa uban sa mga butang labot sa akong pagtuo nga adunay usa ka bag-ong kalibotan nga moabot sa dili madugay nga wala nay aksidente, sakit, ug tanang suliran sa lawas. (Isaias 35:​5, 6) Ang pila ka baldadong tawo nakaalagad pa gani ingong bug-os-panahong mga ebanghelista.

Usa sa mga Saksi ni Jehova nga limitado sa usa ka silyang-de-ligid sa Iowa, T.B.A., nakaarang sa paghimo niini sulod sa daghang tuig. Matod niya nga ang iyang van nakatabang kaniya ug dako; usa ka isigka-Saksi ang nagdesinyo sa linaing mga kontrol niini, sama sa usa ka tigsakwat nga mokarga kaniya ngadto sa van. Sa dihang sa sulod na, mobalhin siya gikan sa silyang-de-ligid ngadto sa lingkoranan sa drayber. Siya nag-ingon: “Niining paagiha nakaarang ako sa paggawas ug sa pagduaw nga regular sa mga tawo sa ilang mga balay, ug kasagarang nakahimo ako sa pagdumalag ubay-ubayng mga pagtuon sa Bibliya.”

Sa akong kaugalingong kahimtang, bisan tuod wala ako makahimo sa bug-os-panahong pagministeryo, bisan pa niana ang akong gibag-o nga sakyanan nahimong usa ka bililhong galamiton sa pagwaling buluhaton. Sulod sa daghang tuig nagsangyaw ako sa pultahan ngadto sa pultahan nga nagkratsis, apan sa paglabay sa panahon, ang paggamit sa akong mga bukton ug mga abaga may makadaot nga epekto. Busa kinahanglan kong mohimog paagi nga dili kaayo mahagoon. Bisan pag ako nagsangyaw sa lungsod o didto sa kabanikanhan, akong pilion ang mga balay nga adunay mga agianan sa kotse nga motugot kanako sa pagdrayb nga duol sa pultahan.

Sa akong unang pagduaw, kasagarang akong ibilin ang kotse, molakaw nga nagkratsis ngadto sa pultahan sa atubangan, ug sa mubo ipahayag ang katuyoan sa akong pagduaw. Kon magpakitag diyutayng interes ang tagbalay sa mensahe, paningkamotan nako nga tukoron ang usa ka panaghigala aron nga sa sunod nga mga pagduaw mahimong dili ako manuko sa pagbusina aron ipahibalo nga diha na ako​—dayon sila na usab ang moduol kanako.

Kining maong paagi misaler. Nga wala batiang nadisturbo, daghang tagbalay ang mosugot sa paglingkod uban kanako sa sulod sa kotse sa pipila ka gutlo aron nga kami mahimong magkabildo nga komportable, nga napanalipdan gikan sa mga elemento. Dihay daghan kanunay nga mga tagbalay nga nag-abiabi sa akong pagduaw ug nagpaabot sa pagpakighisgot sa usa ka makapadasig nga mensahe sa Bibliya ug sa pagkuha sa ulahing mga isyu sa magasing Bantayanang Torre ug Pagmata!

Siyempre, ang kahimtang sa matag baldadong tawo lainlain. Apan tingali ang pagdrayb mohatag kanimo ug samang mga kaayohan nga gidala niini kanako​—nabag-ong pagsalig, pagkinaugalingon, kahigayonan nga makatabang sa uban, ug usa ka dakong kalipay nga makaingon, “Mopadagan akog kotse!”​—Sumala sa giasoy ni Cecil W. Bruhn.

[Kahon sa panid 14]

Kon sa Unsang Paagi Gibag-o ang mga Kotse Alang sa Baldado

KADAGHANAN sa baldadong mga drayber naggamit sa ilang mga kamot sa pagbuhat sa dili mahimo sa ilang mga tiil. Usa ka matang sa kinamot nga kontrol maoy ilabinang kombinyente. Usa kini ka ligwat nga maayong pagkahaom sa ubos sa manibela ug nagsiwil gikan sa tubo sa manibela. Usa ka kabilya gikan niining maong ligwat konektado sa preno. Ang pagtulod paabante sa ligwat magpapaak sa preno.

Gikan sa samang yunit, usa ka kable ang nadugtong ngadto sa gasolinador. Ang ligwat may duha ka direksiyon: paabante alang sa pagpreno ug pagbira pataas alang sa gasolinador. Nagkinahanglan kini ug diyutayng kusog. Usa ka tinong bentaha niining matanga sa kinamot nga kontrol mao nga dili kini makababag sa uban sa pagdrayb sa sakyanan sa naandang paagi. Dugang pa, ang yunit dali rang ibalhin ngadto sa ubang mga kotse.

Alang niadtong wala na kaayoy kusog sa ilang mga kamot, usa ka laing matang niining kinamot nga kontrol mabatonan. Maomao ra ang kalaki niini, uban sa abanteng lihok alang sa preno, apan sa pagtulod nga paubos alang sa gasolinador aron nga ang kabug-at lamang sa kamot maoy makapalihok sa gasolinador.

Komosta na man ang mga Silyang-de-Ligid?

Dugang suliran ang giatubang sa baldadong drayber: Unsay iyang buhaton sa silyang-de-ligid? Daghang mas bata nga mga drayber mopalit ug duhag-pultahan nga mga sakyanan nga motugot kanila sa pag-alsa sa silyang-de-ligid ngadto sa luna sa luyo sa lingkoranan sa drayber. Siyempre, kini nagkinahanglag igoigong kusog diha sa mga bukton ug mga abaga. Kadtong kulang ug kusog kinahanglang mohulat alang sa usa ka mahigalaong lumalabay nga moalsa sa ilang lingkoranan ngadto sa sakyanan.

Usa ka kapilian mao ang tigkarga sa silyang-de-ligid, usa ka dakong kahon nga gama sa fiberglass sa atop sa kotse. Sa pagpislit sa boton, usa ka gamayng motor hinayhinay nga magpatakilid sa kahon aron nga ang silyang-de-ligid mahimong ikarga niana pinaagig mga moton. Sa dihang nakarga na, ang kahon motarong na usab. Usa sa maong tigkarga nga mabatonan sa Australia mahimong isaksak sa layter ug sigarilyo sa kotse.

Ang usa ka disbentaha sa tigkarga sa silyang-de-ligid mao nga kini magdugang sa pagpugong sa hangin sa kotse, nga magpadako sa konsumo sa gasolina sa 15 ngadto 20 porsiento. Ingong dugang, ang bili sa himan mismo taas kaayo. Bisan pa niana, daghan gihapon ang nag-isip sa tigkargang mga himan ingong takos alang sa kagawasan nga gitanyag niini. Usa ka baldadong babaye ang mikomento: “Karon mahimo na akong moadto bisan diin nga ako ra nga walay laing kuyog o laing tawo sa akong adtoan nga motabang kanako sa pagdiskarga sa silyang-de-ligid.”

[Hulagway sa panid 13]

Makasangyaw ako gikan sa akong kotse