Ang Kamatuoran Mahitungod sa Pagpamakak

“BAKAKON ka!” Gisinghag na ba diha kanimo kanang masakit nga mga pulong? Kon mao, sa walay duhaduha naamgohan nimo ang epekto niana sa emosyon.

Maingon nga ang usa ka mahalong plorera mahimong mapusgay kon mahulog sa salog, sa ingon ang hamiling relasyon mahimong madaot pinaagi sa pagpamakak. Tinuod, sa paglabay sa panahon, mahimo nimong maalim ang kadaot, apan ang relasyon dili na gayod ingon niana.

“Kadtong nakahibalo nga sila gibakakan,” matod sa librong Lying​—Moral Choice in Public and Private Life, “mabinantayon sa mga paningkamot sa bakakon nga mahibalik ang panaghigala ug pagsalig. Ug sila maghunahuna sa ilang gituohan ug mga lihok kanhi may kalabotan sa nadiskobrehang mga bakak.” Human mayagyag ang panglimbong, ang relasyon nga kanhi milambo pinaagi sa walay babag nga komunikasyon ug pagsalig mahimong mapugngan sa pagduda ug pagduhaduha.

Duyog nianang tanang negatibong mga pagbati nga nalangkit sa pagpamakak, angay kitang mangutana, ‘Sa unsang paagi misugod kanang malipatong batasan?’

Ang Unang Bakak

Sa dihang gilalang ni Jehova nga Diyos ang unang tawhanong paris, si Adan ug Eva, gibutang niya sila sa usa ka matahom nga tanamang puy-anan. Ang ilang puy-anan walay bisan unsang matang sa panglimbong o panglingla. Tinuod gayod kadto nga usa ka paraiso!

Apan, wala madugay human lalanga si Eva, si Satanas nga Yawa miduol kaniya uban sa matentalong tanyag. Giingnan si Eva nga kon siya mokaon “sa bunga sa kahoy,” nga gidili sa Diyos, siya dili mamatay sumala sa giingon sa Diyos nga mahitabo kaniya. Hinunoa, siya “mahisama sa Diyos, nga nasayod sa maayo ug daotan.” (Genesis 2:17; 3:1-5) Mituo si Eva kang Satanas. Gikuha niya ang prutas, gikaon kana, ug unya gihatagan ang iyang bana. Apan inay mahisama sa Diyos sumala sa gisaad ni Satanas, si Adan ug Eva nahimong masinupakong mga makasasala, mga ulipon sa kadunotan. (2 Pedro 2:19) Ug pinaagi sa pagbungat nianang unang bakak, si Satanas nahimong “amahan sa tanang bakak.” (Juan 8:44, Today’s English Version) Ngadtongadto, kining tulo ka sad-an nahibalo nga walay makabaton ug kaayohan sa dihang ang usa mamakak o motuo sa bakak.

Makamatayng mga Epekto

Buot ni Jehova nga ang tanan niyang linalang​—sa langit ug sa yuta​—masayod nga ang kinabubut-ong pagsupak pagasilotan. Milihok dayon siya pinaagi sa paghukom nga ang rebelyosong espiritung linalang magkinabuhi sa nahibiling yugto sa iyang kinabuhi gawas sa balaang organisasyon sa Diyos. Dugang pa, sa ngadtongadto tinoon ni Jehova nga Diyos nga si Satanas malaglag sa bug-os. Kini mahitabo sa dihang ang “binhi” nga gisaad sa Diyos nga itagana mopahinabog makamatay nga samad sa ulo.​—Genesis 3:14, 15; Galacia 3:16.

Sa ilang bahin si Adan ug Eva gipalayas gikan sa tanaman sa Eden. Gihukman sa Diyos si Adan, nga nag-ingon: “Sa singot sa imong nawong magakaon ikaw sa tinapay hangtod nga mopauli ka sa yuta, kay gikan niana ikaw gikuha. Kay abog ka ug sa abog ikaw mopauli.” Ngadtongadto, siya ug si Eva nangamatay, ingon sa gitagna sa Diyos.​—Genesis 3:19.

Ingong mga kaliwat ni Adan, ang tibuok tawhanong pamilya “gikabaligya ilalom sa sala.” Ang tanang tawo nakapanunod sa pagkadili-hingpit nga motultol sa kamatayon. (Roma 5:12; 6:23; 7:14) Pagkamakalilisang sa mga sangpotanan nianang unang bakak!​—Roma 8:22.

Nakagamot-Pag-ayong Batasan

Sanglit si Satanas ug ang mga manulonda nga miduyog kaniya sa pagrebelde batok sa Diyos wala pa laglaga, dili kita mahibulong nga ilang gidasig ang mga tawo nga ‘mamulong ug mga bakak.’ (1 Timoteo 4:1-3) Ingong resulta, ang pagpamakak nakagamot pag-ayo sa tawhanong katilingban. “Ang pagpamakak nahimo gayong kabahin sa katilingban,” matod sa Los Angeles Times, “nga ang katilingban dili na gayod mobati niana.” Daghan karong adlawa ang suod nga naglangkit sa politika ug mga politiko sa pagpamakak, apan nasayod ka ba nga ang relihiyosong mga lider nalakip sa labing banggiitang mga bakakon?

Ang relihiyosong mga magsusupak ni Jesus nagpakaylap ug mga bakak bahin kaniya panahon sa iyang yutan-ong ministeryo. (Juan 8:48, 54, 55) Iyang gisaway sila sa publiko, nga nag-ingon: “Kamo gikan sa inyong amahan nga Yawa, ug buot ninyong buhaton ang mga tinguha sa inyong amahan. . . . Sa dihang mamulong siya sa bakak, siya magapamulong sumala sa iyang kaugalingong pagbuot, tungod kay siya bakakon ug ang amahan sa bakak.”​—Juan 8:44.

Nahinumdoman ba nimo ang bakak nga gisabwag sa dihang ang lubnganan ni Jesus nakaplagang walay sulod tapos sa iyang pagkabanhaw? Ang Bibliya nag-ingon nga ang pangulong mga saserdote ‘mihatag ug igong gidaghanon sa mga salaping pilak sa mga sundalo ug miingon: “Ingna, ‘Ang iyang mga tinun-an nangadto sa kagabhion ug gikawat siya samtang kami nangatulog.’”’ Kining bakaka gipakaylap pag-ayo, ug daghan ang nalimbongan niana. Pagkadaotan gayod niadtong maong relihiyosong mga lider!​—Mateo 28:11-15.

Relihiyosong mga Bakak Karong Adlawa

Unsa ang dakong bakak nga gisulti sa relihiyosong mga lider karong adlawa? Susama kini sa bakak nga gisulti ni Satanas kang Eva: “Ikaw dili gayod mamatay.” (Genesis 3:4) Apan si Eva namatay gayod, ug siya mibalik sa yuta, sa abog nga niana siya gihimo.

Apan, siya ba mora lang ug namatay ug sa tinuoray nagpadayong buhi ingon nga laing matang? Ang kamatayon ba usa lamang ka ganghaan ngadto sa laing kinabuhi? Ang Bibliya wala magpakita nga ang usa ka buhi nga bahin ni Eva nagpadayong buhi. Ang iyang kalag wala magpabiling buhi. Pinaagi sa pagsupak sa Diyos, siya nakasala, ug ang Bibliya nag-ingon: “Ang kalag nga makasala​—kini mismo mamatay.” (Ezequiel 18:4) Si Eva, sama sa iyang bana, gilalang nga usa ka buhing kalag, ug ang iyang kinabuhi ingon nga buhing kalag mihunong. (Genesis 2:7) Bahin sa kahimtang sa patay, ang Bibliya nag-ingon: “Mahitungod sa mga patay, sila walay nahibaloan nga bisan unsa.” (Ecclesiastes 9:5) Apan, unsa na man ang komon nga ginatudlo sa mga iglesya?

Ang mga iglesya subsob nga nagtudlo nga ang mga tawo adunay dili-mamatay nga kalag ug nga ang kamatayon magpagawas niana aron sa pagsinati ug laing kinabuhi​—kalipay kaha o kasakit. Pananglitan, ang The Catholic Encyclopedia nag-ingon: “Ang Iglesya dayag nga nagtudlo sa kawalay-kataposan sa mga kasakit sa impiyerno ingong kamatuoran sa tinuohan ug kon may molimod o magduhaduha siya isipon nga erehes.”​—Tomo 7, panid 209, 1913 edisyon.

Pagkalahi nianang pagtulon-ana gikan sa tin-awng giingon sa Bibliya! Ang Bibliya nagtudlo nga sa dihang mamatay ang tawo, “siya mobalik sa iyang yuta; nianang adlawa ang iyang mga hunahuna mahanaw.” (Salmo 146:4) Busa, sumala sa Bibliya, ang mga patay dili mahimong moantos ug kasakit, kay dili sila mobati ug bisan unsa. Busa, ang Bibliya nag-awhag: “Ang tanang hikaplagan nga buhat sa imong kamot, buhata kana uban sa imong kusog, kay walay buluhaton ni lalang ni kahibalo ni kaalam sa Sheol [komon nga lubnganan sa tawo], ang dapit diin ikaw moadto.”​—Ecclesiastes 9:10.

Panginahanglang Magbantay

Maingon nga daghan ang nalimbongan sa mga bakak sa mga saserdote sa adlaw ni Jesus, sa ingon adunay kapeligrohan nga malimbongan sa bakak nga mga pagtulon-an sa relihiyosong mga lider karong adlawa. Kining mga tawhana “nagbaylo sa kamatuoran sa Diyos alang sa bakak,” ug sila nagpasiugda nianang bakak nga mga pagtulon-an sama sa imortalidad sa tawhanong kalag ug ang ideya nga ang mga kalag sa mga tawo pagasakiton sa kalayonhong impiyerno.​—Roma 1:25.

Dugang pa, ang mga relihiyon karong adlawa kasagarang nag-isip nga ang tawhanong tradisyon ug pilosopiya managsama ra sa kamatuoran sa Bibliya. (Colosas 2:8) Busa, ang mga balaod sa Diyos maylabot sa moralidad​—lakip sa mga balaod bahin sa pagkamatinud-anon ug seksuwal nga panggawi​—gilantaw nga relatibo, dili absoluto. Ang resulta maoy sama sa gibatbat sa magasing Time: “Ang mga bakak molambo diha sa pagduhaduha sa katilingban, sa dihang ang mga tawo dili na mosabot, o mouyon, sa mga lagda nga nagmando sa ilang panggawi sa usag usa.”​—Itandi ang Isaias 59:14, 15; Jeremias 9:5.

Ang pagkinabuhi diha sa usa ka silinganan diin ang kamatuoran wala tahora magpalisod sa pagtuman sa tambag sa Diyos nga dili mamakak. Unsay makatabang kanato nga magmatinud-anon sa tanang panahon?

Pagbarog Dapig sa Kamatuoran

Ang atong tinguha sa paghimaya sa atong Maglalalang nagtagana kanato sa labing maayong panukmod sa pag-ugmad sa matinud-anong sinultihan. Mahinungdanon, ang Bibliya nagtawag kaniya “ang Diyos sa kamatuoran.” (Salmo 31:5) Busa, kon atong tinguha nga pahimut-an ang atong Maglalalang, kinsa nagdumot sa “bakakon nga dila,” matukmod kita sa pagsundog kaniya. (Proverbio 6:17) Unsaon nato pagbuhat kini?

Ang seryosong pagtuon sa Pulong sa Diyos makahatag kanato sa moral nga kusog nga ‘mamulong sa kamatuoran ang matag usa sa iyang silingan.’ (Efeso 4:25) Bisan pa niana, ang pagkahibalo lamang kon unsay gikinahanglan sa Diyos kanato dili pa igo. Kon, sama sa kadaghanan sa kalibotan karong adlawa, kita dili kanunayng mahiligon sa pagsulti sa kamatuoran, kinahanglan natong maningkamot pag-ayo sa pagbuhat niana. Tingali kinahanglan natong sundon ang panig-ingnan ni apostol Pablo ug magmaestrikto sa atong kaugalingon. “Ginamakmak ko ang akong lawas ug gihimo kini nga samag usa ka ulipon,” misulat si Pablo.​—1 Corinto 9:27.

Ang dugang tabang diha sa pakigbisog sa pagsulti sa kamatuoran sa tanang panahon mao ang pag-ampo. Pinaagi sa paghangyo sa tabang ni Jehova, kita makabaton ug “gahom nga labaw sa kasarangan.” (2 Corinto 4:7) Sa pagkatinuod, ang paghupot ug “ngabil sa kamatuoran” ug pagsalikway sa “bakakong dila” tingali mahimong usa ka tinuod nga pakigbisog. (Proverbio 12:19) Apan uban sa tabang ni Jehova kana mapalampos.​—Filipos 4:13.

Hinumdomi kanunay nga si Satanas nga Yawa mao ang naghimo sa pagpamakak nga daw normal nga butang buhaton. Iyang gilimbongan ang unang babaye, si Eva, nga madinaotong nagbakak kaniya. Apan, nahibaloan nato sa bug-os ang malaglagong mga sangpotanan sa bakakong mga dalan ni Satanas. Ang daghang pag-antos gipakaylap diha sa tawhanong pamilya tungod sa usa ka mahakogong bakak ug sa tulo ka hakog nga mga indibiduwal​—si Adan, Eva, ug Satanas.

Oo, ang kamatuoran mahitungod sa pagpamakak mao nga kini ikatandi sa makamatay nga hilo. Apan, maayo na lang kay aduna kitay mahimo bahin niana. Mapahunong nato ang batasan sa pagpamakak ug makapahimulos sa walay kataposan sa pag-uyon ni Jehova, usa ka Diyos nga “dagaya sa mahigugmaong kalulot ug kamatuoran.”​—Exodo 34:6.

[Blurb sa panid 19]

Ang pagpamakak ikatandi sa makamatay nga hilo

[Hulagway sa panid 17]

Ang mga epekto sa pagpamakak maoy sama sa pagkapusgay sa usa ka plorera