Unsa ka Peligroso ang Telebisyon?
Niadtong Disyembre 18, 1997, ang ulohang mga balita sa mantalaan nagtaho nga daghan ang nasakit sa Tokyo, Hapon, tungod sa usa ka kartuning sa telebisyon. Gatosan ang gidala ngadto sa mga ospital. “Ang ubang kabataan nagsuka ug dugo ug ang uban giatake o nawad-ag panimuot,” mitaho ang The New York Times. “Ang mga doktor ug mga sikologo nagpasidaan nga kining hitaboa maoy makapakurat nga pahinumdom kon unsa ka daling madaot ang kabataan sa pipila ka kontemporaryong mga salida sa telebisyon.”
Ang Daily News sa New York nag-ingon: “Nalisang ang Hapon gahapon human nga ang morag-buhi nga amamaliw sa TV nagpasiga sa iyang pula nga mga mata ug gatosan ka bata ang gikombulsiyon sa tibuok nasod.
“Duolan sa 600 ka bata ug pipila ka hingkod na ang gidali ngadto sa mga lawak sa emerhensiya sa Martes sa gabii human motan-aw . . . ug usa ka kartuning sa TV.” Ang uban gisulod sa mga intensive care unit, nga naglisod sa pagginhawa.
Si Yukiko Iwasaki, inahan sa usa ka otso-anyos, miingon: “Nalisang ako sa pagkakita sa akong anak nga babaye nga nawad-an sa panimuot. Misugod lamang siya pagginhawa sa dihang gihapak nako ang iyang likod.”
Ang mga prodyuser sa mga programa sa telebisyon alang sa kabataan wala makapatin-aw kon sa unsang paagi nga ang teknik sa paghimong morag buhi sa kartuning nga ilang giingon nga gigamit “gatosan ka beses” mahimong maoy nakaingon sa maong peligroso, mabangis nga reaksiyon.
Nakaamgo sa peligrosong mga epekto sa pagtan-aw sa telebisyon, ang ubang mga ginikanan mainampingong nagbantay sa pagtan-aw ug TV o nagwagtang gani sa TV gikan sa ilang balay. Usa ka ginikanan sa Allen, Texas, T.B.A., nag-ingon nga sa wala pa kuhaa ang TV sa ilang balay, ang iyang mga anak nagpasundayag ug “pagkadili-makadugay sa pagsentro sa pagtagad, pagkamasuk-anon, kakulang sa kooperasyon, ug kanunayng kalaay.” Nagpadayon siya sa pagsaysay: “Karon, halos tanan sa among lima ka anak—nga nagpangedaron ug gikan sa 6 hangtod sa 17—maoy mga hawod sa klase nga mga estudyante. Sanglit gitalikdan ang TV, sila nakaugmad dayon ug lainlaing mga intereses lakip sa mga esport, pagbasa, arte, pagkompiyuter, ubp.
“Usa ka ilabinang halandomong panghitabo nahitabo mga duha ka tuig kanhi. Ang akong anak nga lalaki, nga 9 anyos niadto, mitawag gikan sa parti sa usa ka higala diin didto sila nagpalabay sa kagabhion, nga gustong mopauli ug sayo . . . Sa dihang gikuha nako siya ug nangutana kon unsay suliran, siya miingon, ‘Laay kaayo. Ang gusto lamang nilang buhaton mao ang paglingkod ug pagtan-aw ug TV!’”