Ang Hunahuna sa Bibliya

Angay Bang Pasidunggan ang mga Patay?

“ANG LALOM NGA PAGKAGAMOT NGA PAGBATI MAGPUKAW SA KADAGHANANG TAWO SA PAGTAGAD SA PATAYNG LAWAS SA TAWO NGA MAY PAGTAHOD NGA DILI BATION ALANG SA USA KA PATAYNG HAYOP.”—ENCYCLOPÆDIA BRITANNICA.

PASIDUNGGAN sa kadaghanang tawo ang ilang patayng mga minahal sa usa ka paagi o sa lain. Ang mga patay pasidunggan diha sa mga pahibalo sa mga mantalaan bahin sa nangamatay, ug ginadayeg sila sa mga pakigpulong alang sa minatay. Sa ubang kayutaan ang maluhong mga paglubong nga adunay relihiyoso o tradisyonal nga mga rituwal komon. Ang mga seremonya alang sa mga patay mokabat ug daghang adlaw, semana, o mga bulan. Ang mga eskuylahan, erport, kadalanan, ug kalungsoran ginganlan gikan sa iladong mga tawong nangamatay. Ang mga monyumento gipatukod ug mga pista opisyal gihimo aron sa paghandom sa mga tawong bayanihon.

Apan, sumala sa Pulong sa Diyos ang mga patay wala gayoy kalibotan sa bisan unsang pasidungog nga gihatag alang kanila. (Job 14:10, 21; Salmo 49:17) Ang mga patay buhi lamang diha sa panumdoman sa mga tawong nahinumdom kanila. Ang Bibliya nag-ingon: “Ang mga buhi nasayod nga sila mangamatay; apan ang mga patay, sila walay kahibalo sa bisan unsa.” (Ecclesiastes 9:5) Ang Kasulatan nagtanyag ug paglaom sa pagkabanhaw nga mahitabo sa umaabot. (Juan 5:28, 29; 11:25) Apan hangtod moabot kanang panahona, ang patay wala maglungtad. Sila literal nga mahimong abog.—Genesis 3:19; Job 34:15.

Tungod sa tin-awng baroganan sa Bibliya mahitungod sa kahimtang sa mga patay, aduna bay kapuslanan ang pagpasidungog kanila? Ang mga Kristohanon angay bang mosunod sa tradisyonal nga mga kostumbre labot sa paghaya ug paglubong sa mga minahal?

Mga Rituwal nga Gipasukad sa Bakak nga Pangagpas

Daghan, tingali ang kinabag-an, sa tradisyonal nga mga rituwal nga nalangkit sa mga patay lalom nga nakagamot sa dili-Biblikanhong relihiyosong mga pagtulon-an. Ang ubang mga rituwal ginaingon nga “mopanalipod sa namatay batok sa pag-atake sa demonyo; usahay ang katuyoan sa mga rituwal maoy sa pagbantay sa mga buhi batok sa makatakod nga impluwensiya sa kamatayon o sa daotang tuyo sa patay,” nag-ingon ang Encyclopædia Britannica. Ang ingon niini nga kostumbre nga gipasukad sa bakak nga pangagpas nga ang patay magpadayong buhi diha sa dili-makitang dapit laktod nga nagkasumpaki sa mga kamatuoran sa Bibliya.—Ecclesiastes 9:10.

Daghang tawo nagpasidungog sa ilang mga patay. Kining matanga sa pagsimba naglakip sa pagtanyag ug mga halad ug mga pag-ampo sa patayng mga kagikan. Ang uban nga nagpakigbahin sa maong mga rituwal wala maglantaw sa ilang mga buhat ingong pagsimba kondili, hinunoa, ingong mga pagpasundayag sa pagtamod o lalom nga pagtahod sa mga patay. Bisan pa, kining matanga sa debosyon sa patayng mga kagikan adunay relihiyosong mga kalangkitan ug nagkasumpaki sa mga pagtulon-an sa Bibliya. Si Jesu-Kristo nag-ingon: “Si Jehova nga imong Diyos ang imong pagasimbahon, ug kaniya lamang ikaw magahatag ug sagradong pag-alagad.”—Lucas 4:8.

Usa ka Timbang nga Hunahuna

Ang pagpakitag pasidungog ug pagtahod sa mga patay dili ikalangkit kanunay sa bakak nga relihiyosong mga pagtulon-an. Pananglitan, ang asoy sa Bibliya nagsaysay kon sa unsang paagi gipasidunggan ang matinumanong Haring Hezekias human namatay. Ang katawhan sa Diyos “naglubong kaniya sa ibabaw sa mga lubnganan sa mga anak ni David; ug siya gipasidunggan sa tibuok Juda ug sa mga molupyo sa Jerusalem sa iyang kamatayon.” (2 Cronicas 32:33) Laing pananglitan mao kanang kang Jesus. Ang Bibliya nag-ingon nga ang iyang mga tinun-an ‘nagkuha sa lawas ni Jesus ug gibugkosan kini ug mga bendahe nga may mga yerbang-paalimyon, sumala sa nabatasan sa mga Hudiyo sa pagpangandam alang sa lubong.’—Juan 19:40.

Ang Kasulatan nasudlan ug daghang ubang mga hitabo diin ang linaing mga pamaagi gisunod labot sa lawas ug sa paglubong sa mga patay. Kining mga batasana dili maoy pagsimbag kagikan, ni gipasukad kini sa sayop nga pagtuo nga ang mga patay magpadayon sa pag-impluwensiya sa mga kalihokan sa mga buhi. Hinunoa, ang mga nagbangotan nagpakitag lalom nga pagtahod niadtong ilang gimahal. Ang Bibliya wala mosupak sa maong pagtahod, sanglit gipasukad kini sa kinaiyanhong tawhanong mga pagbati, apan ang Bibliya wala magduso ug sobra o dili-timbang nga pagpasundayag sa kaguol diha sa mga paglubong. Sa laing bahin, kini wala magdasig sa mga Kristohanon nga magmatig-a ug walay pagbati sa dihang moatubang sa kamatayon sa usa nga minahal.

Busa, sa dihang sila motambong sa paghaya o sa paglubong sa ilang mga minahal, ang mga Saksi ni Jehova maghatag ug hustong pagtahod ug pagpasidungog sa patay. (Ecclesiastes 7:2) Kon bahin sa mga bulak, mga serbisyo sa paglubong, ug ubang lokal nga mga kostumbre, ang mga Kristohanon magbantay sa personal nga mga kagustohan aron malikayan ang mga batasan nga magkasumpaki sa mga pagtulon-an sa Bibliya. Niini, ang maayong paghukom ug pagkatimbang gikinahanglan. Ang Encyclopædia of Religion and Ethics nag-ingon nga “ang usa ka rituwal magbag-obag-o sa kahulogan ug kahinungdanon niini matag karon ug unya, mao nga ang kahulogan nga gilangkit niini sa ulahing mga panahon mahimong molahi na kaayo sa kahulogan niini sa sinugdanan, ug ang popular nga katin-awan niini walay ikabutyag labot sa sinugdanan niini.”a

Sayop ba ang Pagpasidungog sa Namatay?

Ang prinsipyo sa pagkatimbang aplikado usab labot sa pagpasidungog sa patay. Diha sa mga serbisyo sa paglubong, ang mga Saksi ni Jehova maningkamot sa paghupay sa mga namatyan. (2 Corinto 1:3-5) Usa ka pormal nga programa tingali adunay usa o duha ka mamumulong. Apan dili angayng himoon ang okasyon nga usa ka taas nga parada sa mga tigpasidungog nga magdayeg sa namatay. Hinunoa, ang paglubong maoy usa ka higayon sa paghimaya sa katingalahang mga hiyas sa Diyos, lakip ang iyang kalulot sa pagtagana kanato ug paglaom sa pagkabanhaw.

Apan, wala kini magpasabot nga sayop ang paghinumdom sa maayong mga hiyas sa namatay panahon sa pakigpulong sa patay. (Itandi ang 2 Samuel 1:17-27.) Kon ang usa nga namatay nagmatinumanon sa Diyos hangtod sa kamatayon, siya mahimong usa ka maayong panig-ingnan nga pagasundogon. (Hebreohanon 6:12) Maayong palandongon ang maunongong dalan sa mga alagad sa Diyos. Ang pagpaambit niining positibong mga hunahuna ngadto sa uban panahon sa serbisyo sa paglubong mohatag ug paglipay sa buhi ug pagpasidungog sa handomanan sa patay.

Ang tinuod nga mga Kristohanon dili mosimba sa mga patay. Sila dili makigbahin sa popular nga mga rituwal nga magkasumpaki sa mga kamatuoran sa Bibliya. Sa laing bahin, ang mga alagad sa Diyos nagsalikway sa hingaping mga hunahuna nga tungod kay ang mga patay maoy abog lamang, ang tanang kostumbre sa paglubong walay kapuslanan ug dili-kinahanglanon. Sila magbangotan ug mahinumdom sa ilang mga patay. Apan ang ilang kasakit ug kaguol mamenosan pinaagi sa mga kamatuoran sa Bibliya nga ang patay wala mag-antos ug nga adunay paglaom sa pagkabanhaw.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 10]

Ang prosesyon sa paglubong nga nagpasidungog kang Gustav II, hari sa Sweden, human siya namatay sa 1632

[Credit Line]

Gikan sa librong Bildersaal deutscher Geschichte