Kristohanong mga Serbisyo sa Paglubong—Dungganon, Simple, ug Dalawaton sa Diyos
BISAN asa imong madunggan ang pagbakho. Ang nagbangotan nga nagsul-ob ug itom nga mga besti nagminatay, nga mora nag makuyapan sa kaguol. Ang mga mananayaw giduyogan sa tinagubtob nga musika. Ang uban nagkombira ug naghudyaka. Ang pipila nangligid na sa yuta sa kahubog kay nagbaha ang tuba ug serbesa. Unsay okasyon? Diha sa pipila ka dapit sa kalibotan, mao kini ang kasagarang mahitabo panahon sa paglubong, diin gatosan ka tawo ang magtapok aron manamilit sa patay.
Daghan sa mga Saksi ni Jehova ang nagpuyo sa mga komunidad diin ang mga paryente ug mga silingan matuotuohon kaayo ug mahadlok sa mga patay. Milyonmilyong tawo nagtuo nga sa dihang ang usa mamatay, siya mahimong usa ka espiritu nga may katakos sa pagtabang o pagdaot sa mga buhi. Kini nga pagtuo nalangkit pag-ayo sa daghang kostumbre sa paglubong. Siyempre, normal lang nga magbangotan sa kamatayon sa usa ka tawo. Dihay mga panahon nga si Jesus ug ang iyang mga tinun-an nagbangotan tungod sa kamatayon sa mga minahal. (Juan 11:33-35, 38; Buh. 8:2; 9:39) Apan, wala gayod sila magpakitag hinobrang pagpahungaw sa kaguol nga komon sa ilang panahon. (Luc. 23:27, 28; 1 Tes. 4:13) Ngano? Ang usa ka rason mao nga nasayod sila sa kamatuoran bahin sa kamatayon.
Ang Bibliya tin-awng nag-ingon: “Ang mga buhi nasayod nga sila mamatay; apan bahin sa mga patay, sila walay nahibaloan nga bisan unsa . . . Ang ilang gugma ug ang ilang pagdumot ug ang ilang pangabugho nahanaw na . . . Walay buluhaton ni lalang ni kahibalo ni kaalam sa Sheol [komon nga lubnganan sa tawo], ang dapit diin ikaw moadto.” (Eccl. 9:5, 6, 10) Tin-aw nga gipakita niining inspiradong mga bersikulo sa Bibliya nga inigkamatay sa tawo, siya wala nay kaamgohan. Siya dili na makahunahuna, mobati, makakomunikar, o makasabot sa bisan unsa. Sa unsang paagi ang pagsabot niining hinungdanong kamatuoran sa Bibliya makaapektar sa paagi sa pagdumalag Kristohanong mga serbisyo sa paglubong?
“Hunong na sa Paghikap sa Mahugaw nga Butang”
Bisan unsa pay ilang tribo o kultural nga kagikan, ang mga Saksi ni Jehova naglikay gayod sa bisan unsang kostumbre nga nalangkit sa pagtuo nga ang mga patay may kaamgohan pa ug makaimpluwensiya sa mga buhi. Ang mga kostumbre sama sa paglipaylipay human sa lubong, kasumaran sa kamatayon, paghalad alang sa mga patay, ug mga rituwal sa pagkabalo maoy hugaw nga mga buhat ug dili makapahimuot sa Diyos tungod kay kini nalangkit sa dili-Kasulatanhon, demonyohanong pagtulon-an nga ang kalag o espiritu dili mamatay. (Ezeq. 18:4) Ang matuod nga mga Kristohanon ‘dili mahimong moambit sa “lamesa ni Jehova” ug sa lamesa sa mga demonyo,’ busa sila dili makigbahin niini nga mga kostumbre. (1 Cor. 10:21) Sila nagtuman sa sugo: “Ilain ang inyong kaugalingon, . . . ug hunong na sa paghikap sa mahugaw nga butang.” (2 Cor. 6:17) Apan usahay lisod kining buhaton.
Sa Aprika ug sa ubang mga dapit, kaylap nga gituohan nga kon dili sundon ang pipila ka kostumbre, masuko ang espiritu sa mga katigulangan. Ang dili pagsunod niini giisip nga seryosong sala nga mahimong moresulta sa pagkatinunglo sa tibuok komunidad o pagsinatig kalisdanan. Tungod kay ang mga Saksi ni Jehova dili mag-apil-apil sa dili-Kasulatanhong mga rituwal sa paglubong, daghan kanila ang gitamay, giinsulto, ug giisip nga mga sinalikway diha sa ilang komunidad o taliwala sa ilang mga paryente. Ang uban giakusar ingong mga tawong walay maayong pamatasan ug walay pagtahod sa mga patay. Usahay, ang mga dili-magtutuo mamugos sa paghimog mga kahikayan sa paglubong. Busa, sa unsang paagi nato malikayan ang pagpakigbangi niadtong mamugos sa pagpatuman sa mga kostumbre sa paglubong nga dili-makapahimuot sa Diyos? Labaw sa tanan, unsay atong mahimo aron magpabiling bulag gikan sa dili-hinlong mga rituwal ug mga buhat nga makadaot sa atong relasyon kang Jehova?
Ipatin-aw ang Imong Baroganan
Diha sa pipila ka dapit, naandan na sa mga tigulang sa banay ug mga paryente nga moapil sa paghimog mga desisyon maylabot sa paglubong sa patay. Busa kinahanglang ipatin-aw sa usa ka matinumanong Kristohanon nga ang paglubong organisahon ug himoon sa mga Saksi ni Jehova sumala sa mga prinsipyo sa Bibliya. (2 Cor. 6:14-16) Ang serbisyo sa paglubong sa usa ka Kristohanon kinahanglang dili makahasol sa tanlag sa mga isigka-Kristohanon o makapandol sa uban nga nasayod sa atong gituohan ug gitudlo bahin sa mga patay.
Sa dihang hangyoon ang usa ka hawas sa kongregasyon sa pagdumala sa serbisyo sa paglubong, ang tinudlong mga ansiyano makahatag ug mapuslanong mga sugyot ug makatabang sa magtutuong nagbangotan nga makasabot sa mga prinsipyo sa Bibliya aron nga ang tanang kahikayan sa paglubong mahiuyon sa mga lagda sa Kasulatan. Kon gustong ipahimo sa pipila ka dili-Saksi ang dili-hinlong mga buhat, hinungdanon nga kita mobarog nga malig-on ug maisogong mopatin-aw sa atong Kristohanong baroganan sa malumo ug matinahorong paagi. (1 Ped. 3:15) Apan komosta kon mamugos gihapon ang dili-magtutuong mga paryente nga iapil ang dili-hinlong mga rituwal diha sa mga kahikayan? Nan mahimong modesisyon ang magtutuong pamilya nga dili moapil sa ilang kahikayan sa paglubong. (1 Cor. 10:20) Kon kana ang kahimtang, ang usa ka simpleng pakigpulong sa paglubong mahimong himoon diha sa lokal nga Kingdom Hall o sa laing haom nga lokasyon aron ipaambit ang “paghupay gikan sa mga Kasulatan” niadtong tinuod nga nasubo sa kamatayon sa ilang minahal. (Roma 15:4) Bisan pag wala diha ang minatay, ang maong kahikayan dungganon ug dalawaton gayod. (Deut. 34:5, 6, 8) Ang dili-malulotong pagpanghilabot sa mga dili-magtutuo makadugang sa kapit-os ug kaguol sa maong okasyon, apan kita makakaplag ug kahupayan sa kahibalo nga ang atong determinasyon sa pagbuhat kon unsay matarong nakita sa Diyos, kinsa makahatag kanatog “gahom nga labaw sa kasarangan.”—2 Cor. 4:7.
Isulat ang Imong mga Panugon
Kon gisulat nang daan sa usa ka tawo ang iyang mga panugon maylabot sa mga kahikayan sa paglubong kaniya, mas sayon ang pagpangatarongan ngadto sa dili-Saksing mga membro sa pamilya, sanglit sila lagmit motahod sa panugon sa namatay. Kinahanglang isulat kon sa unsang paagi dumalahon ang serbisyo sa paglubong, diin kini angayng himoon, ug kinsa lamang ang may awtoridad sa paghikay ug pagdumala sa serbisyo sa paglubong. (Gen. 50:5) Labing maayo kon ang dokumento pirmahan sa nanugon ug sa mga saksi niana. Kadtong nagplano alang sa umaabot uban ang kahibalo ug kaalam nga gipasukad sa mga prinsipyo sa Bibliya nasayod nga dili sila angayng maghulat nga matigulang na kaayo o kaha may grabe nang sakit una pa sila mohimo niini nga lakang.—Prov. 22:3; Eccl. 9:12.
Ang pipila lainan nga isulat ang ilang mga panugon. Apan, ang pagbuhat niana maoy ilhanan sa Kristohanong pagkahamtong ug mahigugmaong kahingawa alang sa uban. (Filip. 2:4) Labing maayo nga ikaw mismo ang mohimo niini inay kay isalig ang paghimog mga kahikayan ngadto sa imong pamilya, kinsa lagmit pugson sa pagdawat sa dili-hinlong mga buhat nga wala nimo tuohi o uyoni.
Himoang Simple ang Serbisyo sa Paglubong
Sa daghang dapit sa Aprika, ang mga tawo nagtuo nga ang serbisyo sa paglubong kinahanglang engrande ug talagsaon aron dili masuko ang espiritu sa mga katigulangan. Gigamit sa uban ang mga serbisyo sa paglubong aron ‘mapagawalong ipasundayag’ ang ilang pagkabutang. (1 Juan 2:16) Sila mogugol ug dakong panahon, maghago pag-ayo, ug mogastog dako aron mahatagag “nahiangay” nga haya ug paglubong ang namatay. Aron makadani ug mas daghang tawo, ilang ianunsiyo ang paglubong pinaagig pagbutang ug dagkong mga letrato sa namatay diha sa lainlaing lokasyon. Magpahimo silag mga T-shirt nga may hulagway sa namatay ug ipasul-ob kini sa mga nagbangotan. Mopalit silag mahalong lungon nga daghag adorno aron dayegon sila sa mga tumatan-aw. Sa usa ka lugar sa Aprika, ang uban naghimo pa ganig mga lungon nga pormag awto, ayroplano, barko, ug ubang mga butang aron ipasundayag ang pagkaadunahan, kahamili, ug kaluho. Ang patay mahimong kuhaon gikan sa lungon ug iplastar diha sa katre nga nindot kaayog mga dekorasyon. Kon babaye ang namatay, mahimong sul-oban siyag boda sa kasal ug dayandayanag daghang alahas, lobitos, ug mek-apan. Haom ba gayod alang sa katawhan sa Diyos nga makig-ambit sa maong mga buhat?
Makita sa hamtong nga mga Kristohanon nga maalamon ang paglikay sa mapatuyangong mga buhat niadtong wala mahibalo ni may pagtagad sa mga prinsipyo sa Diyos. Kita nahibalo nga ang dili-makasaranganon ug dili-Kasulatanhong mga kostumbre ug mga buhat ‘wala magagikan sa Diyos, apan naggikan sa kalibotan nga nagakahanaw na.’ (1 Juan 2:15-17) Kinahanglang mag-amping kita pag-ayo aron dili mahaylo sa dili-Kristohanong espiritu sa pagpakig-indig, nga maningkamot nga mapuhalan ang uban. (Gal. 5:26) Gipakita sa mga kasinatian nga kon ang kahadlok sa mga patay maoy hinungdanong bahin sa lokal nga kultura ug kinabuhi sa katilingban, ang mga kahikayan sa paglubong kasagaran mahimong engrande ug lisod kontrolahon. Tungod sa ilang dakong pagtahod sa mga patay ang mga dili-magtutuo dali rang maaghat sa paghimog dili-hinlong paggawi. Sa maong mga paglubong, lagmit adunay kusog ug hilabihang pagminatay, paggakos sa patay, pagpakigsulti niini nga daw buhi pa kini, ug pagbutang ug kuwarta ug ubang mga butang diha sa patayng lawas. Kon mahitabo kini panahon sa paglubong sa usa ka Kristohanon, kini maghatag gayod ug dakong pasipala sa ngalan ni Jehova ug sa iyang katawhan.—1 Ped. 1:14-16.
Ang pagkahibalo sa tinuod nga kahimtang sa mga patay angayng maghatag kanatog kaisog sa paghikay sa atong mga serbisyo sa paglubong sa paagi nga dili mabulingan sa kalibotanong mga kostumbre. (Efe. 4:17-19) Bisan tuod si Jesus ang labing bantogan ug labing importanteng tawo nga nabuhi sukad, siya gilubong sa simpleng paagi. (Juan 19:40-42) Alang niadtong nakabaton sa “panghunahuna ni Kristo,” dungganon ang maong paglubong. (1 Cor. 2:16) Sa pagkatinuod, ang paghimo sa Kristohanong mga serbisyo sa paglubong nga simple ug dungganon mao ang labing maayong paagi sa paglikay sa mga buhat nga giisip sa Kasulatan nga dili hinlo ug paghupot ug malinawong kahimtang nga dungganon, desente, ug haom niadtong nahigugma sa Diyos.
Angay Bang Maglipaylipay?
Human sa lubong, kostumbre tingali sa mga paryente, silingan, ug ubang mga tawo nga magtapok-tapok aron mangaon ug manayaw dinuyogan sa kusog nga musika. Kini nga mga selebrasyon sa paglubong kasagarang adunay paghuboghubog ug imoral nga mga buhat. Ang pipila mangatarongan nga ang maong paglipaylipay makatabang nga mawala ang kasubo. Ang uban mobati nga kini bahin lamang sa ilang kultura. Apan, daghan ang nagtuo nga ang maong paghudyaka maoy rituwal nga kinahanglang himoon sa pagpasidungog ug pagdayeg sa namatay ug aron ang iyang kalag mahiuban sa iyang mga katigulangan.
Nakita sa matuod nga mga Kristohanon nga maalamon ang tambag sa Kasulatan: “Mas maayo pa ang kagul-anan kay sa pagkatawa, kay sa kasubo sa panagway ang kasingkasing gihimong maayo.” (Eccl. 7:3) Dugang pa, sila nahibalo sa mga kaayohan sa pagpamalandong sa kamubo sa kinabuhi ug sa paglaom sa pagkabanhaw. Sa pagkatinuod, alang niadtong adunay lig-ong personal nga relasyon kang Jehova, ‘ang adlaw sa kamatayon mas maayo pa kay sa adlaw nga natawhan.’ (Eccl. 7:1) Sanglit ang paglipaylipay human sa paglubong nalangkit man sa espiritistikong mga pagtulon-an ug imoral nga buhat, ang matuod nga mga Kristohanon dili gayod moorganisar o motambong niana. Ang pagpakig-uban sa mga tawong nagbuhat niana nagpakitag kawalay-pagtahod sa Diyos ug sa tanlag sa ilang mga isigkamagsisimba.
Ipakita sa Uban nga Kita Lahi
Mapasalamaton gayod kita nga napahigawas sa dili-angayng pagkahadlok sa mga patay nga komon kaayo niadtong anaa sa espirituwal nga kangitngit! (Juan 8:32) Ingong “mga anak sa kahayag,” atong ipakita ang atong kaguol sa paagi nga magbanaag ug espirituwal nga kalamdagan, kaligdong, pagkamatinahoron, ug seguradong paglaom sa pagkabanhaw. (Efe. 5:8; Juan 5:28, 29) Kon atong nahuptan ang maong matang sa paglaom, dili kita madala sa hinobrang mga pagpasundayag sa kaguol nga kasagarang gipakita niadtong “walay paglaom.” (1 Tes. 4:13) Kini mohatag kanato ug kaisog nga mobarog dapig sa matuod nga pagsimba, nga dili magpadaog sa kahadlok sa tawo.—1 Ped. 3:13, 14.
Ang atong matinumanong pagsunod sa mga prinsipyo sa Kasulatan mohatag ug kahigayonan sa mga tawo nga ‘makita ang kalainan tali niadtong nagaalagad sa Diyos ug niadtong wala magaalagad kaniya.’ (Mal. 3:18) May adlaw ra nga mawala ang kamatayon. (Pin. 21:4) Samtang nagapaabot kita sa katumanan nianang maanindot nga saad, hinaot makaplagan kita ni Jehova nga walay buling, walay lama, ug bulag gayod niining daotang kalibotan ug sa mga buhat niini nga wala magapasidungog sa Diyos.—2 Ped. 3:14.
[Hulagway sa panid 30]
Maalamon ang pagsulat sa atong mga panugon maylabot sa paghikay sa serbisyo sa paglubong
[Hulagway sa panid 31]
Ang Kristohanong mga serbisyo sa paglubong kinahanglang simple ug dungganon